Το ΕΚ ενέκρινε κανονισμό προστασίας δημοσιογράφων και ελευθερίας του Τύπου

19:22 13/3/2024 - Πηγή: Sigma Live

Την απαγόρευση της χρήσης κατασκοπευτικού λογισμικού κατά δημοσιογράφων, με εξαίρεση καθορισμένες περιπτώσεις, καθώς και διαφάνεια για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ προβλέπει νέος κανονισμός που ενέκρινε σήμερα η Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου (ΕΚ) στο Στρασβούργο.

Την ίδια στιγμή, ο κανονισμός προβλέπει αποτρεπτικό μηχανισμό για τον περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου από πλατφόρμες στο διαδίκτυο. Εξάλλου, ο κανονισμός ορίζει ότι θα απαγορεύονται όλες οι μορφές παρεμβάσεων σε συντακτικής φύσης αποφάσεις.

Δημοσιογράφοι

που βρίσκονταν στο Στρασβούργο για την κάλυψη της Ολομέλειας, είχαν την ευκαιρία σε ειδικό σεμινάριο που διοργάνωσε το ΕΚ να συζητήσουν πτυχές του κανονισμού με την εισηγήτρια της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία του Τύπου, που εγκρίθηκε σήμερα με 464 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 65 αποχές.

Κατά τη συζήτηση με την εισηγήτρια και Πρόεδρο της Επιτροπής για την Παιδεία και τον Πολιτισμό, Σαμπίνε Φερχάιεν, τέθηκε από πλευράς Ούγγρου δημοσιογράφου προβληματισμός σχετικά με τη δυνατότητα παρακολούθησης δημοσιογράφων με λογισμικό, κατόπιν απόφασης δικαστηρίου, σε περιπτώσεις που συνδέονται με εγκληματικές πράξεις. Η κ. Φερχάιεν σημείωσε ότι, πράγματι, σε χώρες όπου δεν υπάρχει γενικότερος σεβασμός στο κράτος δικαίου, ενδέχεται να δημιουργούνται προβλήματα. Εξήγησε ότι για την κάλυψη αυτού του κενού, θα ακολουθήσει και δεύτερη νομοθετική ρύθμιση.

Η ίδια, εξάλλου, ανέφερε κατά την παρουσίασή της στο σεμινάριο, ότι η εν λόγω νομοθεσία δεν είναι τέλεια, αλλά είναι ένα μεγάλο βήμα προς την σωστή κατεύθυνση, υπογραμμίζοντας ότι ζητούμενο είναι η διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ και στην κρατική επιχορήγησή τους, όπως επίσης και η απαγόρευση γενικευμένης και άνευ λόγου εγκατάστασης λογισμικού παρακολούθησης σε συσκευές δημοσιογράφων.

Εξάλλου, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του ΕΚ, στις περιπτώσεις που θα αποφασίζεται από δικαστήριο η εγκατάσταση λογισμικού παρακολούθησης, οι παρακολουθούμενοι δημοσιογράφοι θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τη συνεχιζόμενη παρακολούθησή τους και θα μπορούν να προσφεύγουν στα δικαστήρια εναντίον της.

Περιορισμός των παρεμβάσεων και πιέσεων από αρχές και πολιτικούς

Σημειώνεται ότι νέοι κανόνες που ψηφίστηκαν απαγορεύουν στις αρχές να πιέζουν δημοσιογράφους και συντάκτες να αποκαλύπτουν τις πηγές τους, όπως για παράδειγμα με την προσωπική τους κράτηση, με την επιβολή κυρώσεων, με έρευνες στα γραφεία τους ή με την εγκατάσταση παρεμβατικού λογισμικού παρακολούθησης στις ηλεκτρονικές συσκευές τους.

Επίσης, για να μη χρησιμοποιούνται τα δημόσια μέσα ενημέρωσης για πολιτικούς σκοπούς, οι Πρόεδροι και τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων τους θα πρέπει να επιλέγονται με διαφανείς και αμερόληπτες διαδικασίες και για επαρκώς μεγάλες θητείες. Δεν θα επιτρέπεται η απόλυσή τους πριν τη λήξη της σύμβασής τους, εκτός αν δεν πληρούν πλέον τα επαγγελματικά κριτήρια.

Ακόμα, τα δημόσια μέσα ενημέρωσης πρέπει να χρηματοδοτούνται με διαφανή και αντικειμενικό τρόπο και η χρηματοδότησή τους θα πρέπει να είναι βιώσιμη και προβλέψιμη. Εξάλλου, όλα τα ΜΜΕ που καλύπτουν θέματα της ειδησεογραφίας και της επικαιρότητας, ανεξαρτήτως εμβέλειας, θα πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με τους ιδιοκτήτες τους σε μια εθνική βάση δεδομένων, ακόμη και αν ανήκουν άμεσα ή έμμεσα στο κράτος.

Επίσης, τα ΜΜΕ θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα έσοδά τους από κρατική διαφήμιση και κρατική χρηματοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των χρημάτων που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ. Κάθε δημόσια χρηματοδότηση σε μέσα ενημέρωσης ή διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να δίνεται με βάση δημόσια, αναλογικά και αμερόληπτα κριτήρια.

Προστασία της ελευθερίας των ΜΜΕ στην ΕΕ από διαδικτυακές πλατφόρμες

Με την εν λόγω νομοθεσία, οι Ευρωβουλευτές εξασφάλισαν ότι θα συμπεριληφθεί ένας μηχανισμός που θα αποτρέπει τις πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το Facebook, το X (πρώην Twitter) και το Instagram, από το να περιορίζουν ή να διαγράφουν αυθαίρετα περιεχόμενο που προέρχεται από ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.

Κάθε φορά που μια πλατφόρμα προτίθεται να διαγράψει ή να περιορίσει το περιεχόμενό ενός μέσου ενημέρωσης, το μέσο θα πρέπει να ειδοποιείται σχετικά και να έχει τη δυνατότητα να απαντήσει εντός 24 ωρών. Μόνο αφού απαντήσει, ή αν δεν απαντήσει μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, η πλατφόρμα θα μπορεί να διαγράψει ή να περιορίσει το εν λόγω περιεχόμενο, εφόσον αυτό εξακολουθεί να μην πληροί τις προϋποθέσεις της.

Τα μέσα ενημέρωσης θα μπορούν να προσφεύγουν σε όργανο εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών και να ζητούν γνωμοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπηρεσιών Μέσων Ενημέρωσης. Πρόκειται για έναν νέο φορέα που ιδρύεται με τον κανονισμό για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, και στον οποίο θα συμμετέχουν οι ρυθμιστικές αρχές των κρατών μελών.

Πηγή: ΚΥΠΕ