Βullying: Τα χαρακτηριστικά θύματος και θύτη

10:16 14/7/2015 - Πηγή: Sigma Live

Η αντίληψη του «παιδιά είναι…. μη δίνετε σημασία» ή «τα παιδιά είναι πάντα παιδιά που θα παίξουν, θα φωνάξουν , θα χτυπήσουν…» καθυστέρησε την αφύπνιση του κόσμου απέναντι στο συγκεκριμένο σοβαρό φαινόμενο. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι μία μορφή επαναλαμβανόμενης αρνητικής κατάστασης κατά την οποία ένα παιδί, το οποίο δυσκολεύεται να υπερασπιστεί τον εαυτό του/της, παρενοχλείται από ένα άλλο ή και περισσότερα παιδιά στο χώρο του σχολείου.

Τα συναισθήματα του εκφοβισμένου παιδιού είναι άγχος, φόβος,

θλίψη, θυμός και ντροπή. Ο εκφοβισμός περιλαμβάνει βία η οποία συναντάται σε διάφορες εκδηλώσεις όπως σωματική, ψυχολογική και σεξουαλική αλλά συναντάται και ο οικονομικός εκβιασμός. Η πιο σύγχρονη προσθήκη είναι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός (cyber bulling) ο οποίος γίνεται μέσω μηνυμάτων, φωτογραφιών και ύβρεων που αποστέλλονται διαδικτυακά. Συνήθως ο εκφοβισμός ξεκινά στα πλαίσια πειράγματος ή και παιχνιδιού το οποίο αργότερα καταντά σε μία άνευ ορίων επαναλαμβανόμενη κοροϊδία, εξύβριση, διακωμώδηση, ταπείνωση, εκμετάλλευση, απειλή και ενίοτε τρομοκρατία του παιδιού-θύματος από το παιδί-α θύτης-ες.

Τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά των θυτών είναι χειριστικότητα, καλές κοινωνικές δεξιότητες, παρορμητικότητα, επιθετικότητα, θυμός, άρνηση απέναντι σε όρια και νόρμες (βλ. σχολείο, καθηγητές, γονείς) αλλά αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν κλίση σε καταχρήσεις (αλκοόλ, ναρκωτικών) και στην παρανομία. Το θύμα, από την άλλη πλευρά, παρουσιάζει παθητικότητα, ηρεμία, ντροπή, ευαισθησία, χαμηλή αυτό-εκτίμηση, ανασφάλεια, απόσυρση από τις καθημερινές υποχρεώσεις και ασχολίες αλλά και ενοχή γιατί θεωρεί πως ευθύνεται για ό,τι του συμβαίνει. Μεγαλώνοντας τα συγκεκριμένα παιδιά, έχει παρατηρηθεί πως παρουσιάζουν συχνά περιστατικά κατάθλιψης, αυτοκτονικές τάσεις, ψυχοσωματικά αλλά και τακτικές κρίσεις άγχους ή/και πανικού.

Πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος της οικογένειας η οποία όντας δίπλα στο παιδί, μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά αλλά και παρεμβατικά στην καταπολέμηση του φαινομένου. Οι γονείς, καταρχάς, θα πρέπει να έχουν αναπτύξει μία σχέση αγάπης και εμπιστοσύνης με το παιδί ώστε να μπορεί το ίδιο να εκμυστηρευτεί και να συζητήσει αυτό που του συμβαίνει. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώθει άνετα να συζητά με τους γονείς του τα θέματα που το απασχολούν δίχως να νιώθει ντροπή ή φόβο για κριτική. Έπειτα η παρατήρηση της συμπεριφοράς του παιδιού μπορεί να οδηγήσει σε πρόληψη καθώς οποιαδήποτε αλλαγή στις συνήθειες μπορεί να είναι ένδειξη. Η ενθάρρυνση για αναζήτηση βοήθειας από ειδικούς σε συνδυασμό με την ενημέρωση του σχολείου είναι ένα κρίσιμο βήμα για την καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού.

Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση των γονέων είναι να ξεπεράσουν αρχικά τα δικά τους συμπλέγματα (κόμπλεξ), τις κοινωνικές αντιλήψεις και τις τυχόν ενοχές ώστε να δράσουν προς όφελος του πληγμένου μέλους της οικογένειας. Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί σωστά εφόσον υπάρξει έγκαιρη πρόληψη και παρέμβαση. Οι γονείς θα πρέπει να δίνουμε μεγαλύτερη βάση και σημασία σε όσα λέγονται από τα παιδιά και τα παιδιά θα πρέπει να μάθουν να συζητούν τα τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν γιατί μόνο με τη γνώση έρχεται η βοήθεια!

Πηγή: boro.gr / ψυχολόγος Γιώργος Πανταζόπουλος