Τζανακόπουλος: Χρέος της ΕΕ να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή κανονικότητα στη χώρα μας

18:26 7/6/2017 - Πηγή: Enimerosi24

Η ενημέρωση των πολιτικών συντακτών και των ανταποκριτών ξένου Τύπου από τον Υπουργό Επικρατείας και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο

Κυρίες και Κύριοι,
Τα στοιχεία της ελληνικής οικονομίας που δόθηκαν λίγες μέρες πριν από την ΕΛΣΤΑΤ και παρά τις γνωστές δυσκολίες, αποδεικνύουν ότι η κατάσταση πόρρω απέχει από την εικόνα καταστροφής που εδώ και περισσότερο από έναν χρόνο, επιχειρείται να καλλιεργηθεί τόσο από συστημικά μέσα ενημέρωσης, όσο και από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας.
Το πρώτο τρίμηνο του 2017

έκλεισε τελικώς με μεγέθυνση 0,4%, ενώ και τα επιμέρους ποσοτικά στοιχεία δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία έχει όλες τις δυνατότητες να επιστρέψει στην ανάπτυξη με σταθερούς και βιώσιμους όρους.
Συγκεκριμένα, έχει σημειωθεί αύξηση στην ιδιωτική κατανάλωση, αύξηση στο λιανικό εμπόριο, στις επενδύσεις, στις εξαγωγές, αλλά και στη βιομηχανική παραγωγή. Επίσης, τον Απρίλιο σημειώθηκε ρεκόρ προσλήψεων 15ετίας, με πάνω από 92.000 προσλήψεις, ενώ πριν από λίγο η «ΕΡΓΑΝΗ» ανακοίνωσε ότι το ισοζύγιο προσλήψεων-αποχωρήσεων για τον Μάιο του 2017 είναι θετικό κατά 89.000 περίπου νέες θέσεις εργασίας. Ενώ, συνολικά από το 2015, οι θέσεις εργασίας έχουν αυξηθεί κατά 220.000 χωρίς να υπολογίζεται το τελευταίο στοιχείο που έδωσε πριν από λίγο η «ΕΡΓΑΝΗ» στη δημοσιότητα.
Για να είμαι σαφής και προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν ισχυρίζεται κανείς ότι τα θεμελιώδη προβλήματα της ελληνικής οικονομίας έχουν επιλυθεί, ούτε ότι η κατάσταση δεν εξακολουθεί να είναι εύθραυστη.
Αυτό που πρέπει όμως σε κάθε περίπτωση να τονιστεί είναι ότι διαφαίνεται πως οι δυνατότητες είναι πολύ μεγάλες. Και πάρα πολλά εξαρτώνται πλέον από τις αποφάσεις που θα παρθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόσο για την ενίσχυση της ανάπτυξης στην Ελλάδα όσο και για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, το οποίο αποτελεί τον κύριο παράγοντα αβεβαιότητας, τόσο για τις αγορές χρήματος όσο και για τους υπόλοιπους επενδυτές.
Και είναι χρέος της Ευρώπης, τόσο των δανειστών μας όσο και των θεσμών, να πάρουν τώρα τις αναγκαίες αποφάσεις που θα εγγυώνται την αποκατάσταση της ευρωπαϊκής κανονικότητας στη χώρα μας.
Τις αποφάσεις που θα οδηγήσουν σε μια σταθερή και δυναμική ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την άμεση επιστροφή μας στις αγορές χρήματος.
Διότι, πλέον, η αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αποφάσεις αυτές και δεν υφίσταται κανένας απολύτως λόγος για μια νέα μετάθεση του ελληνικού προβλήματος. Υπάρχουν σήμερα όλες οι δυνατότητες, αλλά και οι προϋποθέσεις, για να γυρίσουμε οριστικά σελίδα και αυτή η ευκαιρία οφείλει να αξιοποιηθεί, όχι μόνο για το καλό της Ελλάδας, αλλά για το καλό ολόκληρης της Ευρώπης.
Η Ελλάδα, από τη δική της μεριά, έχει τηρήσει τα συμφωνηθέντα, ενώ τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρωθούν και τα υπόλοιπα προαπαιτούμενα ώστε και τυπικά πλέον να κλείσει η αξιολόγηση στο προσεχές Eurogroup, το οποίο οφείλει να επικεντρωθεί αποκλειστικά και μόνο στη συζήτηση για το ζήτημα του ελληνικού χρέους, καθώς και στις αναγκαίες παρεμβάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης.
Από τη δική μας πλευρά, εξακολουθούμε να εργαζόμαστε για μία συνολική και καθαρή λύση, η οποία θα πρέπει να τηρεί τρεις βασικές αρχές:
1. Θα πρέπει να προσδιορίζει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που θα ληφθούν για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους μετά το τέλος του προγράμματος, ώστε οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μας να μην υπερβαίνουν μεσοπρόθεσμα του 15% του ΑΕΠ.
2. Θα πρέπει τα μέτρα αυτά να δίνουν τη δυνατότητα σε όλους τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, να προχωρήσουν σε θετικές μελέτες βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.
3. Θα πρέπει να προσδιορίζονται συγκεκριμένες παρεμβάσεις που θα ενισχύουν την ανάπτυξη, πράγμα που το σύνολο των θεσμών, αλλά και των κρατών μελών της Ευρωζώνης αναγνωρίζουν ως αναγκαίο.
Και αυτή η τελευταία παράμετρος της συμφωνίας είναι εξαιρετικά σημαντική, διότι αποτελεί το κλειδί για να συγκλίνουν οι προβλέψεις όλων των θεσμών και να γεφυρωθούν οι διαφορές που προέκυψαν στο Eurogroup της 22ας Μαΐου, ενώ αποτελεί ένα από τα κεντρικά σημεία της τρέχουσας συζήτησης.
Παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας:

ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΣ: Κύριε Εκπρόσωπε, ήθελα να ρωτήσω η κυβέρνηση –διαβάζοντας χθες την ανακοίνωση της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, δεν διαπίστωσα ένα χρονικό περιθώριο – λέει προς τους δανειστές και τους πιστωτές ότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο deadline για να υπάρξει μια λύση όπως την περιγράψατε εδώ με τα τρία σημεία; Και αν δεν υπάρξει αυτή η λύση στο συγκεκριμένο deadline, η κυβέρνηση τι προτίθεται να κάνει από εκεί και πέρα;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, το Eurogroup της 22ας Μαΐου, στο οποίο γνωρίζετε ότι μας παρουσιάστηκε μια πρόταση που δεν έγινε αποδεκτή για λόγους που είχαν να κάνουν με το γεγονός ότι μετέθετε το πρόβλημα και δεν έδινε μια οριστική λύση έτσι ώστε να υπερβούμε την αβεβαιότητα, δεν έδινε μια οριστική λύση που θα εγγυόταν τη δυναμική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, προσδιόρισε ως ορόσημο για την ύπαρξη τελικά μιας συμφωνίας, έτσι ώστε να υπάρχει χρόνος να συζητηθούν οι διαφορές μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, το Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Από τη δική μας πλευρά, εργαζόμαστε στην κατεύθυνση να υπάρξει μια λύση στο προσεχές Eurogroup και θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, έτσι ώστε να βοηθήσουμε τον διάλογο -ο οποίος διεξάγεται αυτή τη στιγμή- ενεργητικά και αποτελεσματικά. Ωστόσο, αν υπάρξουν περαιτέρω διαφωνίες κατά τη συζήτηση του Eurogroup και ακριβώς επειδή εμείς δεν πρόκειται να πάρουμε ό,τι μας δώσουν, πάντοτε υπάρχει η δυνατότητα να συνεχιστεί η συζήτηση μέχρι και τη Σύνοδο Κορυφής, η οποία θα λάβει χώρα περίπου μια εβδομάδα αργότερα στις 22 Ιουνίου.

ΤΣΙΚΡΙΚΑ: Κύριε Εκπρόσωπε βλέπουμε ένα αρραγές μέτωπο να διαμορφώνεται- έτσι φαίνεται – μεταξύ του ΔΝΤ, του κ. Σόϊμπλε και βλέπουμε και τον κ. Ντράγκι να είναι κατηγορηματικός ότι εάν δεν υπάρξει έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους δεν μπορεί να αγοράσει η ΕΚΤ ελληνικά ομόλογα. Σκέπτεται η κυβέρνηση στην περίπτωση που τα πράγματα δεν πάνε καλά να βγει ούτως ή άλλως στις αγορές δοκιμαστικά;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το τελευταίο διάστημα έχει υπάρξει ένας ορυμαγδός διαρροών, οι οποίες δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε εκτιμήσεις για το πού υπάρχει αρραγές μέτωπο και το πού δεν υπάρχει αρραγές μέτωπο. Το βέβαιον είναι ότι το ΔΝΤ, καθ` όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων υπήρξε εξαιρετικά πιεστικό σε ό,τι αφορά τις απαιτήσεις του για μεταρρυθμίσεις λιτότητας, ενώ από την άλλη μεριά, όταν έρχεται η ώρα να θέσει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων και να ζητήσει την άμεση ρύθμιση του ελληνικού χρέους, άλλες φορές υποχωρεί, άλλες φορές δίνει περισσότερο χρόνο κλπ. Η εκτίμηση της ελληνικής κυβέρνησης είναι ότι αυτό δεν βοηθά στη συγκεκριμένη περίοδο. Δεν βοηθά στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, αλλά έχουμε την εκτίμηση ότι υπάρχει η δυνατότητα μέχρι το Eurogroup της 15ης Ιουνίου να έχουν υπάρξει οι αναγκαίες υποχωρήσεις από όλες τις πλευρές για να βρούμε μια θετική λύση. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ΕΚΤ, νομίζω ότι οι δηλώσεις που έχουν γίνει από τους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου και του κυρίου Ντράγκι είναι ότι – πράγμα που επιβεβαιώνει και κάτι το οποίο υπάρχει ούτως ή άλλως και στο καταστατικό της ΕΚΤ- η ΕΚΤ θα προχωρήσει σε μια πλήρως ανεξάρτητη έκθεση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους η οποία, βεβαίως, θα λάβει υπόψη της και όλα όσα θα περιλαμβάνονται στη σχετική απόφαση του προσεχούς Eurogroup. Με αυτή την έννοια, δεν βλέπω ούτε αρραγή μέτωπα, δεν βλέπω ούτε δηλώσεις αποκλεισμού. Νομίζω ότι υπάρχει αυτή τη στιγμή η βούληση, από όλες τις πλευρές, για να δοθεί μια οριστική λύση και σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε. Ξαναλέμε, ότι για εμάς, τα κριτήρια αυτής της οριστικής λύσης είναι: Πρώτον, ένας σαφής προσδιορισμός των μεσοπρόθεσμων μέτρων. Δεύτερον, η δυνατότητα σε όλους τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΤ να κάνουν θετικές μελέτες βιωσιμότητας του χρέους. Και τρίτον, σημαντικές παρεμβάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης, οι οποίες θα δώσουν τη δυνατότητα, έτσι ώστε να γεφυρωθούν οι διαφορές μεταξύ των πλευρών, γιατί γνωρίζετε ότι η βασική διαφορά που προέκυψε στο Eurogroup της 22ας Μαΐου και οδήγησε τελικά στην μη ύπαρξη συμφωνίας, ήταν ότι από τη μια μεριά οι ευρωπαϊκοί θεσμοί κάνουν προβλέψεις για μεσοσταθμική ανάπτυξη μέχρι το 2060 περίπου στο 1,3%, ενώ από τη μεριά του το ΔΝΤ κάνει προβλέψεις για ανάπτυξη που βρίσκεται περίπου στο 1%, μέχρι το 2060. Επομένως, αν υπάρξουν από τη μεριά του Eurogroup εγγυήσεις, δεσμεύσεις ότι θα γίνουν παρεμβάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης, υπάρχει δυνατότητα να μειωθούν οι διαφορές και να βρουν ένα κοινό πεδίο πάνω στο οποίο θα μπορέσει να οικοδομηθεί η οριστική λύση την οποία όλοι ψάχνουν.

ΜΑΝΗ: Κύριε Εκπρόσωπε, σε όλα αυτά που είπατε τώρα, η διαφαινόμενη στάση του ΔΝΤ, όπως την παρουσίασε η Κριστίν Λαγκάρντ προχθές στην «Handelsblatt», για παραμονή σε ρόλο παρατηρητή και να μπει με χρηματοδότηση στο τέλος του προγράμματος και αν τότε το χρέος κλπ, αυτό βοηθά στις προϋποθέσεις που είπατε πριν; Εμείς, στο Eurogroup, η ελληνική πλευρά, θα ζητήσουμε να μείνει τώρα ή να φύγει τώρα το ΔΝΤ ή για εμάς το πρωτεύον είναι οι θετικές μελέτες για τη βιωσιμότητα του χρέους και αφήνουμε στην άκρη το τι θα κάνει το ΔΝΤ;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εγώ δεν είμαι ερμηνευτής των δηλώσεων της κ. Λαγκάρντ. Ωστόσο, αν μου επιτρέπετε, η διοικήτρια του Ταμείου δεν είπε ότι το Ταμείο θα μείνει ως παρατηρητής στο ελληνικό πρόγραμμα. Μίλησε γι` αυτό το οποίο όλοι ονομάζουν stand-by arrangement, δηλαδή μια δέσμευση του Ταμείου ότι συμμετέχει στο ελληνικό πρόγραμμα και από εκεί και πέρα, θα εκταμιεύσει χρήματα, τα οποία θα τα βάλει στην άκρη, όταν θα θεωρήσει ότι θα έχουν όλες οι αναγκαίες ενέργειες που διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Από τη δική μας πλευρά, έχουμε πει ότι επιζητούμε μια καθαρή λύση στο προσεχές Eurogroup. Επιζητούμε, δηλαδή, μια λύση που θα γεφυρώνει τις διαφορές και θα δημιουργεί τις προϋποθέσεις, έτσι ώστε το πρόβλημα να μην μετατεθεί. Ωστόσο, αν υπάρξουν δυνατότητες –επειδή, όμως, μεταξύ μιας καλής λύσης και μιας κακής λύσης υπάρχουν πάρα πολλές παράμετροι που θα πρέπει να μελετηθούν, δηλαδή ο βαθμός προσδιορισμού των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, το λεκτικό το οποίο θα χρησιμοποιηθεί στην απόφαση του Eurogroup καθώς και οι διευκρινίσεις που μπορεί να δώσει στο Ταμείο σε σχέση με τη θέση του για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους- πρέπει να σας πω ότι θα εξετάσουμε τις προτάσεις οι οποίες θα γίνουν και εφόσον οι προτάσεις αυτές εγγυώνται πρώτον, τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, δεύτερον, τη δυνατότητά μας να έχουμε άμεση και βιώσιμη πρόσβαση στις αγορές χρήματος, προφανώς θα είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε. Ωστόσο, σας ξεκαθαρίζω ότι δεν πρόκειται να αποδεχθούμε οποιαδήποτε λύση που δεν θα τηρεί τα κριτήρια τα οποία σας παρουσίασα στην εισαγωγική μου τοποθέτηση.

ΣΒΕΡΚΟΣ: Κύριε εκπρόσωπε, είπατε νωρίτερα ότι εάν υπάρξουν διαφωνίες, δεν θα πάρουμε ό,τι μας προσφέρουν, ό,τι μας δώσουν και μπορεί να συνεχιστεί η συζήτηση μέχρι τις 22 Ιουνίου στη Σύνοδο Κορυφής. Βάσει της εμπειρίας που έχουμε μέχρι τώρα, στις διαφόρων ειδών διαπραγματεύσεις, θεωρείτε ότι θα είναι πιο ευνοϊκό το κλίμα εκεί; Δηλαδή, θεωρείτε ότι οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης είναι πιο δεκτικοί σε τέτοιες λύσεις απ’ ό,τι οι υπουργοί Οικονομικών;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ο λόγος για τον οποίο σας είπα στην αρχή ότι εφόσον δεν βρεθεί λύση στο προσεχές Eurogroup, υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα της συνέχισης της συζήτησης είναι διπλός. Από τη μια μεριά είναι πιθανόν να χρειάζεται περισσότερος χρόνος, έτσι ώστε να γεφυρωθούν οι διαφορές. Από την άλλη μεριά, όμως, πρέπει να κατανοήσουν όλοι ότι οι αποφάσεις για το ελληνικό πρόγραμμα αφορούν το σύνολο της Ευρώπης, αφορούν τους όρους με τους οποίους η Ελλάδα μπορεί να εξασφαλίσει μια δυναμική ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια και παίρνει έναν ξεκάθαρα πολιτικό χαρακτήρα, που θα πρέπει να απασχολήσει την Ευρωζώνη στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Δεν μπορώ να σας πω αν είναι πιο δεκτικοί οι ηγέτες, φαντάζομαι ότι οι κυβερνήσεις λειτουργούν με ενιαίο τρόπο. Αυτό όμως που μπορώ να σας πω είναι ότι θα πρέπει το σύνολο των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, δηλαδή στο επίπεδο των αρχηγών κυβερνήσεων, να πάρουν την πολιτική ευθύνη για την επίλυση του ελληνικού ζητήματος. Και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εφόσον -ξαναλέω- εφόσον δεν υπάρξει δυνατότητα συγκλίσεων στο προσεχές Eurogroup, θα προχωρήσουμε και στη συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής. Αν και, οφείλω να σας πω, ότι υπάρχουν και δυνατότητες και οι προϋποθέσεις, αρκεί όλες οι πλευρές να δείξουν την απαραίτητη εποικοδομητική στάση, έτσι ώστε να βρούμε την αναγκαία συμφωνία στο Eurogroup που θα γίνει σε περίπου δέκα μέρες από τώρα.
ΜΑΛΤΕΖΟΥ: Θα μπορούσατε να προσδιορίσετε τι εννοείτε όταν λέτε εγγυήσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης; Είναι κάτι που έχετε ήδη συζητήσει με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Υπήρξαν διάφορες προτάσεις και στο προηγούμενο Eurogroup, αλλά και καθ’ όλη τη διάρκεια των συζητήσεων των τελευταίων ημερών, σύμφωνα με τις οποίες θα πρέπει να υπάρξουν επενδυτικά πακέτα και παρεμβάσεις, που θα δώσουν τη δυνατότητα στο ΔΝΤ να αναβαθμίσει τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα στην ελληνική οικονομία. Αυτό αποτελεί ένα θέμα που απασχολεί πάρα πολύ τις τρέχουσες συζητήσεις και νομίζω ότι μπορεί και να αποτελέσει το κλειδί για την ύπαρξη συμφωνίας, δηλαδή για τη δημιουργία ενός κοινού τόπου μεταξύ όλων των πλευρών σε ό,τι αφορά τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη. Ξέρετε πάρα πολύ καλά δε, ότι οι προβλέψεις για την ανάπτυξη έχουν άμεση συσχέτιση με το ύψος των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, που πρέπει να παρθούν, έτσι ώστε το ελληνικό χρέος να είναι βιώσιμο. Δηλαδή, όσο μεγαλύτερη είναι η πρόβλεψη για ανάπτυξη στην Ελλάδα τόσο λιγότερα είναι και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που χρειάζονται, έτσι ώστε να είναι το χρέος βιώσιμο για όλους τους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου και του Ταμείου και φυσικά της ΕΚΤ. Επομένως, αν υπάρξει μια δυνατότητα σύγκλισης μέσω ακριβώς αυτών των αναγκαίων παρεμβάσεων και αυτής της στήριξης και της τόνωσης της ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία, νομίζω ότι μπορούμε να έχουμε μια λύση που θα καλύπτει όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι το σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών, έπειτα από τη δεκαετή περίπου πια χρηματοπιστωτική κρίση, αρχίζει να γυρίζει το βλέμμα του από τους σκληρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, σε πολιτικές οι οποίες είναι πιο φιλικές για την ανάπτυξη, τόσο η Καγκελάριος Μέρκελ όσο και ο νέος Πρόεδρος της Γαλλίας, έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι θέλουν να δουλέψουν για μια Ευρώπη της ανάπτυξης. Επομένως, αυτού του τύπου οι παρεμβάσεις για την τόνωση της ανάπτυξης εντάσσονται σε ένα νέο στρατηγικό σχέδιο για την Ευρώπη, που αυτή την περίοδο έχει αρχίσει να παίρνει σάρκα και οστά.
ΜΑΝΗ: Αυτές οι συζητήσεις που λέτε για επενδυτικά πακέτα και λοιπές παρεμβάσεις, που θα συμβάλλουν ώστε το ΔΝΤ να βελτιώσει, αυτά πρέπει να γίνουν άρα άμεσα για να καταλήξει σε κάποια καλή μελέτη το ΔΝΤ.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Σας είπα, εάν υπάρξει δέσμευση ότι θα γίνουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις, που θα έχουν ως στόχο την τόνωση της ανάπτυξης -επειδή μιλάμε για προβολές που αφορούν την περίοδο μέχρι το 2060- εάν λοιπόν υπάρξουν δεσμεύσεις για παρεμβάσεις οι οποίες θα οδηγήσουν σε αλλαγή των προβλέψεων, τότε διαμορφώνεται ένας κοινός τόπος. Επομένως, νομίζω ότι ήμουν σαφής στην πρώτη μου απάντηση.
ΤΣΑΚΙΡΗΣ: Κύριε Εκπρόσωπε, ήθελα να σας ρωτήσω εάν φοβάστε το ενδεχόμενο, επειδή εμείς έχουμε ανάγκη τα χρήματα στα τέλη Ιουλίου -εάν θυμάμαι καλά- αποκλείεται μάλλον το ενδεχόμενο ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να σας πάει μέχρι τέλη Ιουλίου και να σας υποχρεώσει, όπως το 2015, σε έναν ακόμη επώδυνο συμβιβασμό; Δηλαδή, να είναι αυτός ο σκοπός του;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Καταρχάς, δεν δέχομαι την ερμηνεία σας για το 2015. Το 2015 έγινε κάτι τελείως διαφορετικό. Πήγαμε σε μια Σύνοδο Κορυφής, όπου από τη μια πλευρά η πρόταση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών μιλούσε για ένα πρόγραμμα γέφυρας περίπου πεντάμηνης ή εξάμηνης διάρκειας, δηλαδή για μια νέα παράταση στο ελληνικό πρόγραμμα και τελικά αυτό το οποίο συμφωνήθηκε από τους ευρωπαίους ηγέτες ήταν ένα πρόγραμμα τριετές, που εγγυόταν τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας, το οποίο, φυσικά, περιλάμβανε μια σειρά από μέτρα, που βεβαίως δεν έχουν καμία σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα, αλλά αντιθέτως είναι μέτρα ηπιότερης δημοσιονομικής προσαρμογής. Με αυτή την έννοια, δεν συμμερίζομαι την προκείμενη της ερώτησής σας. Αυτό όμως το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι στις 15 Ιουνίου -όπως σας είπα προηγουμένως- έχουμε δυνατότητες, αρκεί όλοι να δείξουν εποικοδομητική στάση, να φτάσουμε σε μια συμφωνία και από εκεί και πέρα αν χρειαστεί και περισσότερος χρόνος, υπάρχει πάντοτε η 22α του Ιουνίου.
ΑΝΤΖΟΛΕΤΟΣ: Περνάω σε ένα άλλο θέμα. Επειδή, κύριε Εκπρόσωπε, έχει προκληθεί μεγάλος θόρυβος σχετικά με την Εγνατία Οδό και τα διόδια. Χθες, υπήρξε μια συνάντηση του κυρίου Σπίρτζη με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, όμως υπάρχουν πολλές αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία. Σήμερα, η δήμαρχος Καβάλας βγήκε στον ΣΚΑΪ και είπε ότι διαδρομή Καβάλα – Θεσσαλονίκη, 150 χιλιόμετρα πήγαινε – έλα, θα κοστίζει 20 ευρώ. Ένα σχόλιο σας για όλο αυτό.
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Συμμερίζομαι κι εγώ την όψιμη ανησυχία του ΣΚΑΪ για το θέμα των διοδίων στην Εγνατία Οδό. Θυμάμαι, εξάλλου, ότι πολλές φορές το κανάλι σας έχει αναδείξει το συγκεκριμένο θέμα, ειδικά κατά την περίοδο 2010-2015, όταν οι αυξήσεις των διοδίων ήταν τεράστιες. Είχατε δείξει αντίστοιχη ευαισθησία ως προς τις τοπικές κοινωνίες και τους ανθρώπους οι οποίοι καλούνταν να πληρώσουν πάρα πολλά χρήματα σε σχέση με το παρελθόν, αλλά, εν πάση περιπτώσει, αυτό το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να κάνει το καλύτερο δυνατό. Ο κύριος Σπίρτζης χθες δήλωσε, ότι έχουμε τη βούληση να προχωρήσουμε σε αναλογικά διόδια μέχρι το 2018 και αυτή είναι η γενική κατεύθυνση. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά την πολιτική για τα διόδια, πρέπει να ξέρετε ότι και αυτό είναι ένα θέμα που απασχολεί τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις, εντάσσεται στα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την αξιολόγηση. Επομένως, πρέπει κάθε φορά να γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, το ΔΝΤ, αλλά και με το ΤΑΙΠΕΔ. Νομίζω ότι αυτά αρκούν για να σας καλύψουν.
ΓΚΑΝΤΩΝΑ: Το ενδεχόμενο, κύριε Εκπρόσωπε, στο τέλος να μην πάρουμε τίποτα χειροπιαστό για το χρέος και να μας μείνουν μόνο τα μέτρα, δεν σας ανησυχεί;
ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Εμείς έχουμε πει ότι αυτή τη στιγμή δουλεύουμε στην κατεύθυνση για να πάρουμε μια συμφωνία για το χρέος, η οποία θα δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα που είναι γνωστό για την ελληνική οικονομία και προκύπτει από την αμφίβολη, εν πάση περιπτώσει, στάση του ΔΝΤ, ως προς τη συμμετοχή στο πρόγραμμα. Έχω την εκτίμηση ότι το ΔΝΤ δεν θα δεχθεί να μην πάρει τίποτα για το χρέος και παρ’ όλα αυτά να επιφέρει ένα καίριο πλήγμα στην αξιοπιστία του, παραμένοντας συμμέτοχος στο ελληνικό πρόγραμμα. Δεν νομίζω ότι είναι αυτή η παρούσα κατάστρωση, αντιθέτως αυτό για το οποίο δουλεύουν όλες οι πλευρές, είναι να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση στις 15 Ιουνίου.
ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Εκπρόσωπε, ήθελα να ρωτήσω, εάν έχετε πάρει κάποιες διαβεβαιώσεις ότι το θέμα της Ελλάδας μπορεί να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής και αν δεν κάνω λάθος, μέχρι τώρα η ιστορία έχει δείξει ότι οι ηγέτες παραπέμπουν συνήθως στους υπουργούς Οικονομικών, δηλαδή σε ένα επόμενο Eurogroup.

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Αν οι υπουργοί Οικονομικών δεν έχουν τη δυνατότητα να λύσουν το πρόβλημα, τότε το πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Αν μου επιτρέπετε, σε συνέχεια της ερώτησης της συναδέλφου, η λύση που μπορούν να δώσουν στη Σύνοδο Κορυφής είναι πολιτική λύση, αφού οι αποφάσεις γι’ αυτό καθ΄ αυτό το πρόγραμμα βγαίνουν από το Eurogroup. Άρα, ό,τι και να γίνει, αν δεν υπάρξει στις 15 του μηνός Ιουνίου λύση, πάμε για τις 22 Ιουλίου και από εκεί πάμε…

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ιουνίου.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ιουλίου.

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Ιουνίου.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Στο επόμενο Eurogroup. Λέω, εάν δεν υπάρξει στις 15 Ιουνίου απόφαση…

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, δεν προκύπτει αυτό που λέτε. Δεν προκύπτει αυτό που λέτε.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Γιατί δεν προκύπτει, κύριε Εκπρόσωπε;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν προκύπτει, διότι υπάρχει η δυνατότητα από τους Ευρωπαίους ηγέτες στο επίπεδο της Συνόδου Κορυφής να παρθούν οι αναγκαίες αποφάσεις, οι οποίες θα δώσουν μια λύση στο πιθανό αδιέξοδο. Αλλά, σας ξαναλέω ότι δεν είναι αυτή η μεγαλύτερη πιθανότητα. Αντιθέτως, υπάρχει το Eurogroup της 15ης Ιουνίου, στο οποίο υπάρχει η δυνατότητα να βρεθεί μια συμφωνία και να υπάρξει μια οριστική λύση.

ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ: Να πω και την ερώτησή μου, γιατί αυτή ήταν διευκρινιστική; Από την πορεία που πήρε το θέμα του χρέους και το θέμα της ποσοτικής χαλάρωσης, στην κυβέρνηση υπάρχουν δεύτερες σκέψεις για την τακτική που ακολούθησε; Δηλαδή, ανέβασε πάρα πολύ αυτά τα δύο θέματα και σήμερα βρίσκεται μετέωρη, καθώς όλα δείχνουν ότι πολύ δύσκολα θα πάρει κάποια απόφαση.

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το γεγονός ότι η κυβέρνηση βρίσκεται μετέωρη είναι δικό σας συμπέρασμα. Το γεγονός ότι η εκτίμηση πως πολύ δύσκολα θα πάρει την απόφαση για το χρέος, που είναι αναγκαία για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, είναι επίσης ένα δικό σας συμπέρασμα. Νομίζω ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι.
Ήδη στις 22 Μαΐου ακόμα και η πρόταση, την οποία δεν αποδέχθηκε η ελληνική πλευρά, αλλά και πολλοί από τους εταίρους και δανειστές μας, προέβλεπε μια σειρά από μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Να σας θυμίσω ότι η βασική απόφαση για το ελληνικό χρέος πάρθηκε στις 24 Μαΐου του 2016, όταν ορίστηκε ότι κριτήριο βιωσιμότητας του χρέους είναι το ότι δεν θα πρέπει οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας να υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Αυτό είναι το βασικό πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται όλη η συζήτηση για το χρέος.
Το δεύτερο πράγμα το οποίο αποφασίστηκε στο Eurogroup της 24ης Μαΐου του 2016 ήταν ότι τα διαθέσιμα εργαλεία για τη μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους είναι κατ΄ αρχήν τρία:
• Το πρώτο είναι η επιμήκυνση των ωριμάνσεων των ομολόγων.
• Το δεύτερο είναι η περίοδος χάριτος για τα επιτόκια. Και
• Το τρίτο έχει να κάνει με την επιστροφή των κερδών από τα ομόλογα που διακρατεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Επομένως, το βασικό πλαίσιο για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους έχει ήδη συζητηθεί και έχει ήδη συναποφασιστεί από την Ευρωζώνη.
Αυτό το οποίο σήμερα συζητάμε είναι τον περαιτέρω προσδιορισμό, δηλαδή τη συγκεκριμενοποίηση, αν θέλετε και σε ένα βαθμό ποσοτικοποίηση του βαθμού χρήσης αυτών των εργαλείων, τα οποία θα μπουν σε λειτουργία και εφαρμογή μετά τη λήξη του ελληνικού προγράμματος. Και για ποιο λόγο το συζητάμε αυτό; Αυτό το συζητάμε, γιατί, για να μπορέσει το ΔΝΤ να συμμετέχει σε ένα πρόγραμμα, οποιοδήποτε πρόγραμμα, είτε είναι της Ελλάδας, είτε οποιασδήποτε άλλης χώρας, θα πρέπει να έχει μια θετική μελέτη βιωσιμότητας του χρέους της συγκεκριμένης χώρας, την οποία καλείται να στηρίξει με χρηματοδότηση.
Επομένως, αυτή τη στιγμή γίνεται μια συζήτηση ακριβώς για αυτόν τον περαιτέρω προσδιορισμό και τη συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, έτσι ώστε να γίνουν όλα αυτά που σας περιέγραψα προηγουμένως.
Στο Eurogroup της 22ας Μαΐου του 2017 υπήρξε τέτοιος προσδιορισμός μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Το ίδιο θα ισχύσει και στο επόμενο Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Δηλαδή, θα υπάρξει προσδιορισμός μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος. Το ζήτημα πάνω στο οποίο καλούμαστε όλοι να συζητήσουμε είναι αν αυτός ο προσδιορισμός αρκεί για να δοθεί μια οριστική και βιώσιμη λύση στο ελληνικό πρόβλημα. Δηλαδή, να εγγυάται την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και να εγγυάται την πρόσβασή της στις αγορές χρήματος με βιώσιμους όρους. Με αυτή την έννοια, μπορώ να σας πω ότι οι πιθανότητες για μια θετική συμφωνία είναι πάρα πολλές και προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται όλες οι πλευρές. Πρέπει να βρούμε την αναγκαία ισορροπία, έτσι ώστε όλοι να καλύπτονται από τη σχετική απόφαση και να προχωρήσουμε παρακάτω.

ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΣ: Κύριε Εκπρόσωπε, πρόσφατα ο Κύπριος Πρόεδρος αποφάσισε, συναίνεσε μαζί με τον κύριο Ακιντζί και τον κύριο Γκουτιέρες να πάμε σε μια νέα Γενεύη, χωρίς προηγουμένως να έχουν επιλυθεί καίρια ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων από τη Βόρεια Κύπρο. Το ερώτημά μου είναι σαφές: Υπήρξε κάποια διαβούλευση, πριν την απόφαση αυτή, μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας; Ή αν δεν υπήρξε, ο Κύπριος Πρόεδρος δεν έλαβε υπόψη του τη σοβαρότητα της πράξης του, όπου κατ΄ επανάληψη η Αθήνα και ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών είχαν εκφράσει…

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Το πρώτο πράγμα, το οποίο πρέπει να σας πω είναι ότι η Ελλάδα στηρίζει πάντοτε τις συνομιλίες μεταξύ των Κυπριακών Αρχών και της Τουρκοκυπριακής Κοινότητας. Η θέση της Ελλάδας είναι πάγια: Δεν παρεμβαίνει στα ζητήματα των δικοινοτικών συνομιλιών. Αντιθέτως, παρεμβαίνει μόνο στα ζητήματα που αφορούν τις εγγυήσεις και την ασφάλεια. Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις στηρίζει απολύτως τις αποφάσεις της Κυπριακής κυβέρνησης και τη βούληση, η οποία διαμορφώνεται κάθε φορά στο εσωτερικό της. Από τη δική μας πλευρά, βρισκόμαστε διαρκώς σε στενή επικοινωνία με τις Κυπριακές Αρχές. Ο Πρωθυπουργός και ο κύριος Αναστασιάδης γνωρίζετε ότι έχουν ένα πολύ συγκεκριμένο, ένα πολύ μεγάλο βαθμό επικοινωνίας και συνεννόησης και συναντίληψης. Επομένως, δεν νομίζω ότι υπάρχει κανένα απολύτως πρόβλημα. Αντιθέτως, η ελληνική κυβέρνηση στηρίζει την επανεκκίνηση των συνομιλιών, έτσι ώστε να μπορέσουμε να βρούμε επιτέλους μια λύση στο κυπριακό πρόβλημα, η οποία θα είναι φυσικά στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ, αλλά και θα σέβεται την ιδιότητα της Κύπρου ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΖΟΡΜΠΑ: Κύριε Εκπρόσωπε, μέχρι τώρα ο οδικός χάρτης της κυβέρνησης ήταν ολοκλήρωση της συμφωνίας, ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και έξοδος στις αγορές. Εξακολουθεί να είναι προαπαιτούμενο το QE ή θεωρείτε ότι μπορεί να βρεθεί και ένας άλλος τρόπος που να το παρακάμπτει;
Και μια διευκρινιστική στην ερώτηση της κυρίας Γκαντώνα: Τα μέτρα, αν δεν πάρουμε τίποτε για το χρέος και τελικώς το ΔΝΤ, όπως είπατε εσείς, καταστεί αναξιόπιστο και μπορεί να δεχθεί να συμμετάσχει χωρίς κάτι για το χρέος, τα μέτρα θα ισχύσουν των 4 δις ή όπως είπε χθες η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα εφαρμοστούν;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Σε ό,τι αφορά το πρώτο σκέλος της ερώτησής σας, πρέπει να σας πω το εξής: Η ΕΚΤ είναι μια ανεξάρτητη Αρχή της Ευρωζώνης, η οποία δεν έχει ως στόχο τη μεταφορά πόρων από τη μία χώρα προς την άλλη. Αντιθέτως, παίρνει αποφάσεις, οι οποίες έχουν να κάνουν αποκλειστικά και μόνο με τη νομισματική πολιτική και στόχος της είναι η διατήρηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Από εκεί και πέρα, το πρόγραμμα, όπως ξέρετε, της ποσοτικής χαλάρωσης ακριβώς σε αυτό αποσκοπεί. Από τη δική μας μεριά, αυτό το οποίο θέλουμε και αυτό το οποίο επιζητούμε και αυτό το οποίο συζητάμε, είναι μια λύση στο προσεχές Eurogroup, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα στο σύνολο των θεσμών, δηλαδή και στο ΔΝΤ και στον ESM και στην Κομισιόν, αλλά και στην ΕΚΤ, να κάνουν θετικές μελέτες βιωσιμότητας του χρέους, έτσι ώστε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να μπορέσει να χρησιμοποιήσει την αυξημένη ρευστότητα, η οποία προκύπτει από την επιλεξιμότητα των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Νομίζω ότι το έχω πει με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια. Ωστόσο, αυτή η απόφαση της ΕΚΤ δεν μπορεί να προεξοφληθεί από καμία απόφαση του Eurogroup. Αντιθέτως, αυτό το οποίο μπορεί να κάνει το Eurogroup είναι να περιγράψει ένα πλαίσιο αρχών και από εκεί και πέρα, η ΕΚΤ, με απόλυτη ανεξαρτησία, όπως και η ίδια δηλώνει εξάλλου σε κάθε ευκαιρία, θα προχωρήσει στη δική της μελέτη βιωσιμότητας του χρέους. Αυτό το οποίο εμείς επιζητούμε είναι τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια στον προσδιορισμό των μεσοπρόθεσμων μέτρων, αλλά και στις παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν για την τόνωση της ανάπτυξης, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα στην ΕΚΤ να θεωρήσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο σκέλος της ερώτησής σας, έχουμε πει ότι τα μέτρα τα οποία έχουμε πάρει για το 2019 και το 2020 εξαρτώνται απολύτως από την εφαρμογή των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος μετά τον Αύγουστο του 2018 και αυτή η πολιτική δέσμευση εξακολουθεί να ισχύει.

ΧΡΥΣΟΒΕΡΓΗΣ: Κύριε Εκπρόσωπε, θα μπω σε ένα άλλο θέμα: Πριν από δύο περίπου ώρες, ο Επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα έκανε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook, με το οποίο ζητά από την ελληνική κυβέρνηση να σταματήσει τις επαναπροωθήσεις Τούρκων πολιτών που έχουν περάσει στην Ελλάδα και ζητούν άσυλο, χωρίς να τους παραπέμψει στη διαδικασία Ασύλου. Θέλω, επίσης, να επισημάνω ότι σύμφωνα με το Stockholm Center for Freedom έχουν γίνει πέντε τέτοιες επαναπροωθήσεις τον Μάιο και μέχρι τις 2 Ιουνίου. Κάθε φορά οι άνθρωποι που επαναπροωθούνταν, τους έλεγαν οι αστυνομικές Αρχές στο Διδυμότειχο ότι πρόκειται να τους πάνε στην Υπηρεσία Ασύλου, τους έβαζαν σε αυτοκίνητα της Αστυνομίας και κάπου στη μέση του δρόμου τους παρελάμβαναν μασκοφορεμένοι ένοπλοι, οι οποίοι τους παρέδιδαν στην Τουρκική Χωροφυλακή. Μάλιστα, στις 2 Ιουνίου έχουμε και τον αριθμό του αυτοκινήτου της Ελληνικής Αστυνομίας, στο οποίο επιβιβάστηκαν, ήταν το ΕΑ2790. Και να σας επισημάνω ότι σε μια από αυτές τις επαναπροωθήσεις, επαναπροωθήθηκε ο τελευταίος αρχισυντάκτης του περιοδικού ΝΟΚΤΑ, Μουράτ Τσαμπάν, ο οποίος, μόλις επεστράφη στην Τουρκία, καταδικάστηκε σε 22,5 χρόνια φυλακή. Θα ήθελα ένα σχόλιό σας επί όλων αυτών.

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Η ελληνική κυβέρνηση δεν προχωρά σε επαναπροωθήσεις.

ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ: Βάση διαπραγμάτευσης για το χρέος εξακολουθεί να είναι η πρόταση Σόιμπλε, που κατατέθηκε στο Eurogroup και η Ελλάδα προσπαθεί να τη «ντύσει» με αυτές τις τρεις προϋποθέσεις που αναφέρατε προηγουμένως ή υπάρχει κάτι άλλο στο τραπέζι, ενδεχομένως και μια αντιπρόταση από την ελληνική πλευρά;

ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ: Όπως καταλαβαίνετε, αν η πρόταση, η οποία κατατέθηκε στο Eurogroup, μετασχηματιστεί κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να πληροί αυτές τις τρεις προϋποθέσεις, μιλάμε για μια εντελώς διαφορετική πρόταση. Επομένως, δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς με ρωτήσατε.
Σας ευχαριστώ.

The post Τζανακόπουλος: Χρέος της ΕΕ να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή κανονικότητα στη χώρα μας appeared first on Enimerosi24.