13 χρόνια από τον φονικό σεισμό της Αθήνας

15:52 7/9/2012 - Πηγή: Olympia

Σαν σήμερα, το 1999, 5,9 ρίχτερ συγκλόνισαν την πρωτεύουσα και σκότωσαν 143 ανθρώπους, αφήνοντας πάνω από 50.000 άστεγους.
Από τον Παναγιώτη Χριστόπουλο

Όποιος βρισκόταν στην Αθήνα εκείνο το ζεστό μεσημέρι της 7ης Σεπτεμβρίου του 1999, εκατομμύρια άνθρωποι δηλαδή, έχει και μια ιστορία να διηγηθεί από τα 15 δευτερόλεπτα που διήρκεσε ο σεισμός. Η δική μου είναι κάπως αστεία, αλλά δεν θα την γράψω –όπως έπαψα πολύ γρήγορα να την λέω και τότε, όταν

σύντομα έφτασαν στ’ αυτιά μου άλλες, καθόλου αστείες ιστορίες.

Ο σεισμός εκείνος πήρε τις ζωές 143 ανθρώπων και άφησε ψυχικά τραύματα σε χιλιάδες άλλους που έμειναν εγκλωβισμένοι για ώρες κάτω από τα συντρίμμια, είδαν τους δικούς τους να χάνονται ή τις περιουσίες τους να καταστρέφονται. Περίπου 50.000 κτήρια γκρεμίστηκαν ή υπέστησαν σοβαρές ζημιές, με αποτέλεσμα να πρέπει να κατεδαφιστούν ή να τους γίνουν σημαντικές επιδιορθώσεις και ένας αντίστοιχος αριθμός ανθρώπων έμειναν άστεγοι για σημαντικό χρονικό διάστημα. Το κόστος της ζημιάς υπολογίζεται σε περίπου 2,5 δις. ευρώ, ένα νούμερο του οποίου το μέγεθος μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα σήμερα, στην εποχή της οικονομικής κρίσης.

Το μέγεθος του τρόμου

Τότε, βέβαια, η Ελλάδα ζούσε τις μέρες του πάρτυ του Χρηματιστηρίου και ακόμη κι ένα τέτοιο γεγονός δεν θα μπορούσε να ανατρέψει το γενικότερο κλίμα. Με επικεφαλής τις κατασκευαστικές εταιρείες (και την προσδοκία ότι «θα έχουν κι άλλες δουλειές τώρα, να ξαναχτίσουν όσα γκρεμίστηκαν») τα ράλι της Σοφοκλέους συνεχίστηκαν, σαν ένα φόντο ειρωνείας σε μια καταστροφή που όμοιά της δεν είχε ξαναγνωρίσει η Αθήνα. Πολλά χρόνια μετά, αυτό που τότε κάποιοι χαρακτήριζαν «αισιόδοξη στάση» και «ελπίδα», μοιάζει με ένα ψέμα –ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως οι ζωές πολλών από τους ανθρώπους που επλήγησαν το 1999 ακόμη δεν έχουν αποκατασταθεί –θύματα δεν έχουν αποζημιωθεί και υπάρχουν άνθρωποι που ζουν ακόμη σε λυόμενα.

Ο σεισμός έλαβε χώρα στις 3 παρά τέσσερα λεπτά το μεσημέρι της Τρίτης, 7 Σεπτεμβρίου, και είχε για επίκεντρο ένα σημείο στους πρόποδες της Πάρνηθας, κοντά στο Μενίδι και τα Άνω Λιόσια, σε μια περιοχή μόλις 17 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης. Η ισχύς του ήταν 5,9 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ, και το βάθος όχι παραπάνω από 10 χιλιόμετρα, πράγμα που έκανε το χτύπημα στην πόλη ιδιαίτερα δυνατό. Όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής βυθίστηκε λίγο σε σχέση με την Πάρνηθα, με την περιοχή στο Θριάσιο Πεδίο να μετακινείται περίπου 8 εκατοστά!

Αυτό που έκανε τον τρόμο ακόμη πιο μεγάλο ήταν πως μέχρι εκείνη την αποφράδα ημέρα, το σημείο που έδωσε τον σεισμό εθεωρείτο ακίνδυνο. Βρισκόταν μεν κοντά σε σεισμική ζώνη (αυτήν του Κορινθιακού Κόλπου που είχε δώσει και τον προηγούμενο μεγάλο σεισμό της Αθήνας, το 1981, με τα 20 θύματα) αλλά εντός του λεκανοπεδίου της Αττικής που οι σεισμολόγοι το θεωρούσαν ασεισμικό.

Όπως είναι λογικό, οι περιοχές που βρίσκονταν πιο κοντά στο επίκεντρο ήταν αυτές που επλήγησαν και περισσότερο. Κι επειδή μιλάμε για δήμους σχετικά φτωχικούς (Μενίδι, Άνω Λ