Δ. Χριστόφιας: Βρεθήκαμε εδώ που βρεθήκαμε εξαιτίας της κατάστασης στο τραπεζικό σύστημα

17:57 22/8/2013 - Πηγή: OnlyCY

Τον υπερμεγέθη τραπεζικό τομέα, όπως είχε επισημάνει και ο Επίτροπος για Ευρωπαϊκές και Νομισματικές Υποθέσεις, Όλι Ρεν, υπέδειξε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Δημήτρης Χριστόφιας ως αιτία για την οικονομική κρίση στην Κύπρο, σημειώνοντας τη σύγκρουση δύο φιλοσοφιών αντιμετώπισης της κατάστασης παγκόσμια και πανευρωπαϊκά.

Στη γραπτή του δήλωση που ανέγνωσε σε συνέντευξη Τύπου μετά την αποχώρησή του από την Ερευνητική Επιτροπή για την οικονομία, όπου δεν του επιτράπηκε η ανάγνωση, ο Δημήτρης Χριστόφιας

ανέφερε ότι ο κ. Ρεν, ο καθ’ ύλην αρμόδιος Επίτροπος, όπως ανέφερε, είχε πει ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι «τα προβλήματα της Κύπρου συσσωρεύτηκαν εδώ και πολλά χρόνια. Στην καρδιά τους βρίσκεται ένας υπερμεγέθης τραπεζικός τομέας ο οποίος άνθισε ελκύοντας ξένες καταθέσεις με πολύ ευνοϊκούς όρους…. Ήταν τα προβλήματα σ’ αυτές τις τράπεζες που προκάλεσαν τα προβλήματα στα δημόσια οικονομικά και την οικονομική ύφεση στην Κύπρο, και όχι το αντίθετο».

Οι αρνητικές εξελίξεις στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα δεν αντιμετωπίστηκαν από την αρμόδια αρχή, με αποτέλεσμα να χρειαστεί τη στήριξη του κράτους, που δεν μπορούσε να αντέξει το οικονομικό βάρος γιατί ήταν δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το ΑΕΠ της χώρας, ανέφερε, λέγοντας ότι «βρεθήκαμε εδώ που βρεθήκαμε εξαιτίας της κατάστασης στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα». «Αυτό το γεγονός υποχρέωσε την Κύπρο να προσφύγει στο Μηχανισμό, όπου εκεί έδρασαν τα αλλότρια συμφέροντα και αντί η Κύπρος να βοηθηθεί, με τις αποφάσεις του Γιούρογκρουπ, την κατέστρεψαν».

Κάθε ένας που διαθέτει στοιχειώδη αντικειμενική σκέψη, πρόσθεσε, και ανεξαρτήτως των απόψεων που μπορεί να έχει για την ακολουθούμενη δημοσιονομική πολιτική, μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ότι στην περίπτωση της Κύπρου τα δημοσιονομικά δεδομένα αποτελούν δευτερεύον ζήτημα σε σχέση με το ζήτημα των τραπεζών, το οποίο καθόρισε την καταστροφική πορεία της κυπριακής οικονομίας.

Εδώ, συνέχισε, προκύπτει ένα κεφαλαιώδες θέμα αρχής που έχει να κάνει με την ουσία της δημοκρατίας, την πολιτική και τους πολιτικούς. Οι ακολουθούμενες πολιτικές δεν μπορεί να δικάζονται ούτε και υπόκεινται σε λογικές δικαστηρίων και ερευνητικών επιτροπών, σύμφωνα με τον κ. Χριστόφια που είπε ότι «οι πολιτικές κρίνονται από τον κυρίαρχο λαό στις εκλογές και τελικός κριτής είναι η ίδια η ζωή. Και μέχρι τώρα η ζωή έχει αποδείξει ότι η κρίση του καπιταλισμού δεν έγινε κατορθωτό να αντιμετωπιστεί από καμιά κυβέρνηση και καμιά χώρα που αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες».

«Αν υποκύψουμε στη λογική της δίκης και της καταδίκης πολιτικών σε αίθουσες δικαστηρίων και ερευνητικών επιτροπών τότε θα οδηγηθούμε στην ποινικοποίηση της πολιτικής μας ζωής, εξέλιξη που θα προκαλέσει νέα δεινά στη χώρα μας».

Στη γραπτή του δήλωση, ο τέως Πρόεδρος Χριστόφιας περιέγραψε την κατάσταση της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής οικονομίας, όταν αναλάμβανε την Προεδρία αναφέροντας ότι η παγκόσμια οικονομία εισερχόταν σε κρισιακή φάση και η ΕΕ και ειδικά η Ευρωζώνη, αντιμετώπισαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες. Υπάρχουν, είπε, δύο σχολές σχετικά με τα αίτια και την ουσία της κρίσης και αυτός ασπάζεται αυτή που υποστηρίζει ότι οι οικονομικές κρίσεις είναι συστατικό του καπιταλιστικού συστήματος, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας, των φυσικών πόρων και έχει ως στόχος το κέρδος γι’ αυτούς που κατέχουν το κεφάλαιο και τα μέσα παραγωγής. «Το σύστημα προάγει την ανάπτυξη στο βαθμό που προσφέρει ψηλά ποσοστά κέρδους».

Δυστυχώς, είπε, κυριάρχησε και εφαρμόστηκε η άλλη, η νεοφιλελεύθερη φιλοσοφία η οποία ουσιαστικά επιβάλλει την κοινωνικοποίηση των ζημιών από την κρίση με τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους, τη μείωση των απολαβών των εργαζομένων και την κατάργηση εργατικών και κοινωνικών δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν μέσα από σκληρούς αγώνες δεκαετιών.

Πρόσθεσε όμως ότι είναι πολλοί πλέον αυτοί που παραδέχονται ότι οι πολιτικές λιτότητας δεν μπορούν να δώσουν λύσεις στα προβλήματα της συστημικής κρίσης που αντιμετωπίζει ο καπιταλισμός.

Προβλήματα διαρθρωτικά της οικονομίας υπήρχαν και υπάρχουν για δεκαετίες, ανέφερε ο κ. Χριστόφιας λέγοντας ότι από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μόνο σε δύο χρονιές υπήρξαν πλεονάσματα, το 2007 και το 2008, «κι αυτά ήταν συγκυριακά, όχι γιατί έγιναν διαρθρωτικές ή άλλες αλλαγές».

Όσοι ασχολούνται με την Κύπρο, συνέχισε, ευθαρσώς αναφέρουν ότι η κρίση στη χώρα μας προκλήθηκε από την κρίση του τραπεζικού της συστήματος, λέγοντας πως αυτό υπογράμμισαν προς τον ίδιο η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο Πρόεδρος της Ευρωζώνης και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Όλι Ρεν, όταν συναντήθηκε μαζί τους τον Ιούλιο του 2012 στην Κύπρο. «Τους ρώτησα, αν η Κύπρος δεν αντιμετώπιζε πρόβλημα με το τραπεζικό της σύστημα υπήρχε περίπτωση η Κύπρος να χρειαστεί το Μηχανισμό και όλοι τους ήταν κατηγορηματικοί ότι, χωρίς το τραπεζικό πρόβλημα δεν θα υπήρχε θέμα για την Κύπρο να προσφύγει το Μηχανισμό». Ο κ. Χριστόφιας παρέθεσε σειρά σχετικών δηλώσεων των κ. Ρεν, Άσμουσεν, Βέρβεϊκ, Μπόφινγκερ και άρθρο των Financial Times.

«Μόνο όσοι καθοδηγούνται από πολιτικές σκοπιμότητες ή έχουν αλλότρια συμφέροντα προσπαθούν να πείσουν ότι τα αίτια είναι στην οικονομική πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης». Είναι αλήθεια, πρόσθεσε, ότι η κρίση του τραπεζικού συστήματος εκτράχυνε τα υπαρκτά, χρονίζοντα και συσσωρευμένα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας και έβαλε κάτω από τεράστια πίεση τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας. «Η καθοριστική ζημιά όμως, προήλθε από την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης της Λαϊκής Τράπεζας από το κράτος, με ένα ποσό της τάξης του 10% του ΑΕΠ και το 25% περίπου του ετήσιου προϋπολογισμού, γεγονός που αποτέλεσε την αιτία για την προσφυγή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης».

Η Κύπρος, είπε, όταν αναγκάστηκε να προσφύγει στο Μηχανισμό είχε καλύτερους δημοσιονομικούς δείχτες από πολλές χώρες της Ευρωζώνης και γενικότερα της ΕΕ, παραπέμποντας στην έκθεση των Fitch στις 25 Ιουνίου 2012, Με το δημοσιονομικό κόστος της στήριξης των τραπεζών να αυξηθεί σημαντικά φθάνοντας τα €6 δις το δημόσιο χρέος είναι πιθανόν να υπερβεί το 100% του ΑΕΠ σε σύγκριση με προηγούμενες εκτιμήσεις του Οργανισμού για χρέος 88%.

Ο κ. Χριστόφιας μίλησε για επιλεκτική χρήση της δήλωσής του στις 4 Οκτωβρίου 2008, όταν – είπε – η κρίση σχετιζόταν με τοξικά προϊόντα αμερικανικών τραπεζών με τα οποία δεν είχαν επηρεαστεί οι τράπεζές μας και είχε δηλώσει ότι «νοιώθουμε, στο παρόν στάδιο τουλάχιστον, αλώβητοι…. Βεβαίως, υπάρχει και η πραγματική οικονομία, θέμα πάνω στο οποίο πρέπει να εγκύψει η Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί οικονομία δεν σημαίνει πουλώ και αγοράζω χρήμα. Σημαίνει και βιομηχανική παραγωγή, σημαίνει και υπηρεσίες και σημαίνει πολλά άλλα πράγματα». Τα ίδια, πρόσθεσε, δήλωνε και ο τότε υπουργός Οικονομικών, Χαρίλαος Σταυράκης

Από την αρχή, είπε, υιοθέτησαν την προσέγγιση ότι η αντιμετώπιση της κρίσης θα πρέπει να γίνει μ’ ένα τρόπο ισορροπημένο, όσο βέβαια επέτρεπαν οι συνθήκες και όσο ήταν δυνατό, χωρίς μονόπλευρα και μονομερή μέτρα και χωρίς οι εργαζόμενοι να φορτώνονται το κύριο βάρος της κρίσης. Δεν ακολούθησαν, πρόσθεσε, το μοντέλο, που πλατιά εφαρμόστηκε στην Ευρώπη και αλλού, της σκληρής λιτότητας και του ξηλώματος του κοινωνικού κράτους. «Ακολουθήσαμε τη φιλοσοφία της στήριξης της ανάπτυξης, όπως άλλωστε τη συγκεκριμένη περίοδο είχε ζητήσει από τα κράτη μέλη της η Ε.Ε».

Στήριξαν, είπε, το κοινωνικό κράτος και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, λέγοντας, μεταξύ άλλων, πως για πρώτη φορά στα χρονικά της Κυπριακής Δημοκρατίας τέθηκε ουσιαστικό μορατόριουμ στην πρόσληψη δημοσίων υπαλλήλων και τέθηκε οροφή στις δαπάνες σε κάθε υπουργείο και δύο φορές, το 2009 και το 2010, προέβηκαν σε περιορισμό των εξόδων της δημόσιας υπηρεσίας.

Ο Δημήτρης Χριστόφιας απέρριψε ως αβάσιμη την κατηγορία ότι παρέλαβε ένα μεγάλο δημοσιονομικό πλεόνασμα, το οποίο μέσω υπερβολικών κοινωνικών δαπανών μετέτρεψε σε έλλειμμα, λέγοντας ότι το δημοσιονομικό πλεόνασμα του 2007 ήταν 3,5% του ΑΕΠ ή μισό περίπου δισεκατομμύριο ευρώ. Επρόκειτο όμως, συμπλήρωσε, για συγκυριακό πλεόνασμα σε μια εποχή που το κράτος είχε έκτακτα έσοδα από τη μεγάλη και απότομη άνοδο του κτηματικού τομέα και τα έσοδα από τη φορολογική αμνηστία.

Η κυπριακή οικονομία, είπε, ακόμα και σε περιόδους ισχυρής ανάπτυξης διαχρονικά παρουσίαζε ελλείμματα, με αποκορύφωμα το 2003, που το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας έφτασε στο ποσοστό ρεκόρ 6.7%, παρέθεσε και στοιχεία για τις κοινωνικές δαπάνες, σύμφωνα με τα οποία το 2007 ήταν της τάξης του 19,1%, ανέβηκαν κατά 8,2% το 2008, ενώ το 2009 η αύξησή τους ήταν 11,2% και το 2010 στο 6,6%.

Η κυβέρνησή του, είπε, ήταν η πρώτη στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας που εισήγαγε την αρχή της στόχευσης στις κοινωνικές παροχές και κατήργησε προνόμια στη δημόσια υπηρεσία, όπως ηπαροχή ανεργιακού επιδόματος στους δημοσίους υπαλλήλους για περίοδο έξι μηνών μετά από τη συνταξιοδότησή τους και την κατάργηση των πολλαπλών συντάξεων.

Οι δημοσιονομικοί δείχτες της οικονομίας μας το 2012, ανέφερε ο τέως Πρόεδρος, ήταν καλύτεροι από αυτούς του 2003, όταν δεν υπήρχε κρίση και με τα δημοσιονομικά μέτρα που έλαβε η κυβέρνησή του εκπλήρωσε τους δημοσιονομικούς στόχους του 2010 με τους οποίους είχαμε δεσμευτεί έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Κλείσαμε τη χρονιά αυτή με δημοσιονομικό έλλειμμα 5.3% από στόχο 6%. Πετύχαμε επίσης θετικό ρυθμό ανάπτυξης 1%».

Η επιδείνωση της κατάστασης της ευρωπαϊκής οικονομίας και ειδικά της Ευρωζώνης, το 2011 και η παραπέρα επιδείνωση της κρίσης στην Ελλάδα, επιδείνωσαν, πρόσθεσε, σοβαρά την κατάσταση της οικονομίας. «Η έκθεση των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, αποτελεί την κύρια και καθοριστική αιτία για τις συνεχείς υποβαθμίσεις της Κύπρου, που οδήγησαν στο κλείσιμο των αγορών για τη χώρα μας, την άνοιξης του 2011 γεγονός που της αποστέρησε τη δυνατότητα για εξωτερικό δανεισμό».

Όσοι αμφισβητούν αυτό το γεγονός ας ρίξουν μια ματιά στις εκθέσεις των Οίκων Αξιολόγησης, είπε παραθέτοντας την έκθεση των Standard and Poor’s στις 16 Νοεμβρίου 2010, την έκθεση των Moody’s το Μάρτιο του 2012, την έκθεση των Standard and Poor’s στις 3 Αυγούστου 2012.

«Αν το κλείσιμο των αγορών οφειλόταν στα δημοσιονομικά δεδομένα, τότε η Κύπρος δεν θα κατόρθωνε το Νοέμβριο του 2010 να δανειστεί μακροπρόθεσμα (για 5 χρόνια) ένα δισεκατομμύριο ευρώ από ξένους επενδυτές με το εξαιρετικά χαμηλό επιτόκιο για την εποχή ύψους 3.84%».

Υπενθύμισε επίσης ότι στις 24 Ιανουαρίου 2012 το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (Ecofin) των κρατών-μελών της ΕΕ έκρινε ότι η Κύπρος «έλαβε αποτελεσματικά μέτρα για τη διόρθωση του ελλείμματος εντός των χρονικών ορίων που είχαν τεθεί (από το Συμβούλιο)», ενώ νωρίτερα, στις 11 Ιανουαρίου 2012 ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την οικονομία Όλι Ρεν σε επιστολή του στον τότε Υπουργό Οικονομικών κ. Καζαμία έγραφε ότι «έχουμε αναλύσει προσεκτικά τα δημοσιονομικά μέτρα που λήφθηκαν και ανακοινώθηκαν δημοσίως μέχρι τις 10 Ιανουαρίου 2012.

Για το πολιτικό κλίμα των τελευταίων ετών ο κ. Χριστόφιας σημείωσε ότι στην Κύπρο, όπως και διεθνώς, συγκρούστηκαν δύο βασικές φιλοσοφίες. «Η πολιτική της ισορροπημένης, κοινωνικά ευαίσθητης με προσοχή στην ανάπτυξη που ακολουθήσαμε ως κυβέρνηση και η πολιτική της απόλυτης και μονόπλευρης λιτότητας, της στοχοποίησης και θυματοποίησης των εργαζομένων και των δικαιωμάτων τους και της προστασίας του μεγάλου κεφαλαίου, που προσπαθούσαν να επιβάλουν τα κόμματα που σήμερα κυβερνούν τον τόπο. Στη σύγκρουση αυτών των δύο βασικών φιλοσοφιών οικοδομήθηκε το πολιτικό σκηνικό ειδικά τα τρία τελευταία χρόνια».

Στο εσωτερικό, είπε, χλευαστήκαμε και κατηγορηθήκαμε από διάφορες κατευθύνσεις, γιατί λειτουργήσαμε με διαφορετική φιλοσοφία από αυτή που κυριαρχεί στην Ευρώπη. Η τριάδα Ν. Παπαδόπουλου, Α. Νεοφύτου και Αθανάσιου Ορφανίδη, συνέχισε, ασκούσαν πιέσεις ώστε το κράτος να μην μπορέσει να ανανεώσει τα χρεόγραφά του

«Το δεύτερο που θα ήθελα να σημειώσω είναι η διαφορά αντίληψης για τη βασική αιτία των πραγματικών προβλημάτων της οικονομίας. Ενώ οι Οίκοι Αξιολόγησης υποβάθμιζαν την πιστοληπτική ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας σαφέστατα αναφερόμενοι στα προβλήματα του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και ειδικά στην ισχυρή σχέση του με την ελληνική οικονομία, η αντιπολίτευση σε όλους τους τόνους και με κάθε ευκαιρία μετέθετε το πρόβλημα από τις τράπεζες στα δημόσια οικονομικά».

Ο τέως Πρόεδρος αναφέρθηκε και στην αλλαγή του Διοικητή και της Κυβέρνησης λέγοντας ότι αυτοί οι οποίοι ήταν διαπρύσιοι οπαδοί της ανεξαρτησίας του θεσμού και του ίδιου του κ. Ορφανίδη, άλλαξαν προσέγγιση και πολιτική. Σχεδόν καθημερινά, είπε, τα βάζουν με το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, προσπάθησαν να τον παύσουν και θέλουν να ελέγξουν το Συμβούλιο της. «Τώρα γι’ αυτούς δεν υπάρχει η ανεξαρτησία του θεσμού».

Για την αγορά ελληνικών ομολόγων, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι τη στιγμή που ξένες τράπεζες τα ξεφορτώνονταν δεν ήταν ευθύνη της Κυβέρνησης ούτε και μπορούσε να παρέμβει. Ήταν ευθύνη και υποχρέωση του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, που δεν το έπραξε, όπως ανέφερε λέγοντας ότι η αγορά των ελληνικών ομολόγων κόστισε στις τράπεζες και κατ’ επέκταση στην κυπριακή οικονομία, περίπου 4.5 δις ευρώ. «Η κυπριοποίηση της Μαρφίν Εγνατίας εγκρίθηκε από τον κ. Ορφανίδη. Δεν ήταν πράξη της Κυβέρνησης η οποία ούτε ρωτήθηκε ούτε γνώριζε. Αυτή η πράξη κόστισε στην κυπριακή οικονομία άλλα 5 δις ευρώ συν 5 δις ευρώ ELA που θα αποφεύγαμε αφού θα ήταν ευθύνη της Ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας».

Η προβληματική εξαγορά ξένων τραπεζών, όπως αυτή της Uniastrum, από κυπριακές τράπεζες, είναι επίσης ευθύνη του Διοικητή, συμπλήρωσε, όπως και οι επενδύσεις και η χορήγηση δανείων δεκάδων και εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κατά παράβαση κάθε κανόνα συνετής τραπεζικής πρακτικής.

Παραπέμποντας δε στο υπόμνημα που κατέθεσε την περασμένη εβδομάδα ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής, ο σημερινός διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας για την απότομη μεγέθυνση του τραπεζικού τομέα μεταξύ 2004 – 2010, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι ενώ το 2004 οι εγχώριες τράπεζες αποτελούσαν το 286% του κυπριακού ΑΕΠ, το 2010 έφθασαν το 601%. Συνολικά, πρόσθεσε, ο τραπεζικός τομέας μεγεθύνθηκε από 388% σε 953% την ίδια περίοδο.

«Παράλληλα, οι τράπεζες αύξησαν τις τοποθετήσεις τους σε ελληνικά ομόλογα ως ποσοστό του σχετικού χαρτοφυλακίου το 2009, με αποτέλεσμα με τα δύο κουρέματα να υποστούν ζημιές €4,4 δις ή 24% του ΑΕΠ της χώρας. Σε όλα αυτά ο τέως διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας απουσίαζε».

Έκανε δε λόγο για πολλά άλλα χρήσιμα που κατέθεσε ενώπιον της Επιτροπής ο Πανίκος Δημητριάδης, αλλά κάποιοι μετέδωσαν παραπληροφορώντας τους πολίτες ότι ο Διοικητής κάρφωσε δήθεν τον Χριστόφια για καθυστέρηση στην υποβολή ένταξης στο Μηχανισμό. «Αυτό που είπε ο κ. Δημητριάδης, είναι πως η άποψη πως το Μνημόνιο έπρεπε να υπογραφεί νωρίτερα είναι μεν ορθή, αλλά γίνεται εκ των υστέρων».

Είναι φανερό, συνέχισε, ότι μεταξύ ορισμένων ΜΜΕ, κατεστημένων και πολιτικών σκοπιμοτήτων η σχέση είναι στενή. Κι αυτό πέρα από τη στενή σχέση που ΜΜΕ έχουν με τις τράπεζες, οι οποίες μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν το βασικό οικονομικό αιμοδότη τους. Πολιτικές δυνάμεις, μερίδα των ΜΜΕ και άλλοι, πρόσθεσε, προσπάθησαν και προσπαθούν ακόμα να καλύψουν τον προηγούμενο Διοικητή.

Η τότε αντιπολίτευση, ανέφερε ο Δημήτρης Χριστόφιας, μπορεί να ασκούσε συνεχώς κριτική ότι δήθεν δεν λαμβάνονταν μέτρα, αλλά δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που είτε απέρριψε μέτρα είτε καθυστέρησε την έγκρισή τους στη Βουλή απονευρώνοντάς τα κιόλας.

Έφερε ως παράδειγμα ότι τον Απρίλιο του 2010 η τότε κυβέρνηση είχε καταθέσει πρόταση για αύξηση του φόρου στην ακίνητη περιουσία μεγάλης αξίας, το οποίο ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ καταψήφισαν και τώρα, η νέα κυβέρνηση προώθησε νομοθεσία για φορολόγηση όλων των ακινήτων. «Όλοι μέσα, και ο φτωχός και ο πλούσιος». Υπενθύμισε ότι η κυβέρνησή του είχε στείλει νομοσχέδιο στη Βουλή για την προσωρινή αύξηση για δύο χρόνια του εταιρικού φόρου από 10% σε 11%, πράγμα που αποτελούσε για την αντιπολίτευση τότε τεράστιο πρόβλημα γιατί, όπως ισχυρίζονταν, θα έφευγαν Ρώσοι κι άλλοι ξένοι καταθέτες. Μίλησε επίσης για τις προσπάθειες πάταξης της φοροδιαφυγής και μεταρρυθμίσεων στην δημόσια υπηρεσία.

Κούρεμα ελληνικού χρέους

Όσον αφορά την απόφαση για απομείωση του ελληνικού χρέους, ο Δημήτρης Χριστόφιας είπε ότι στον ουσιώδη χρόνο, τόσο δηλαδή λίγο πριν τις 26.10, ακόμα και μετά την απόφαση των αρχηγών κρατών της Ευρωζώνης την ίδια ημερομηνία, η κυβέρνηση δεν είχε καμία ενημέρωση τόσο από τις ίδιες τις τράπεζες όσο και από την Κεντρική Τράπεζα για οποιαδήποτε «καταστροφικά» αποτελέσματα λόγω της απομείωσης. «Οι εκτιμήσεις που γνωρίζαμε ήταν πως η Τράπεζα Κύπρου έστω και δύσκολα θα μπορούσε να καλύψει τις κεφαλαιουχικές της ανάγκες μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου 2012 με ίδια κεφάλαια, ενώ η Λαϊκή Τράπεζα θα χρειαζόταν κρατική στήριξη 1,2 – 1,5 δις ευρώ που μπορούσε να καλυφθεί με την έκδοση χρεογράφων και με νομοθετική ρύθμιση που προωθήθηκε χωρίς καμία καθυστέρηση σε συνεργασία του Υπουργείου Οικονομικών με την Κεντρική Τράπεζα».

Στους πιστωτές της Ελλάδας, συνέχισε, ανήκαν πάνω από 80 τράπεζες από 20 περίπου χώρες και σε καμιά δεν δόθηκαν ανταλλάγματα για τη συμφωνία. Αυτό που προείχε, σημείωσε, ήταν η σωτηρία της Ευρωζώνης. «Είμαι βέβαιος ότι κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι η Κύπρος μπορούσε να αντέξει το πολιτικό βάρος να καταστρέψει την Ελλάδα και μαζί την Ευρωζώνη. Πέρα από το γεγονός ότι καταστροφή της οικονομίας της Ελλάδας σήμαινε και καταστροφή της οικονομίας της Κύπρου».

Όποιοι γνωρίζουν πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις σε Συμβούλιο Κορυφής είτε της Ευρωζώνης είτε της Ε.Ε. γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν υπήρχε καμιά απολύτως περίπτωση να γινόταν δεχτή ειδική ρύθμιση ή εξαίρεση για οποιονδήποτε από τους πιστωτές, ανέφερε ο κ. Χριστόφιας.

«Η σύσταση που είχαμε από τους τεχνοκράτες ήταν πως έπρεπε να επιτευχθεί συμφωνία γιατί διαφορετικά θα κατέρρεε το Ελληνικό Κράτος και μαζί του θα χρεοκοπούσαν αμέσως οι δύο μεγάλες κυπριακές τράπεζες με άμεσες καταστροφικές επιπτώσεις πάνω στο Κυπριακό Δημόσιο».

Σημείωσε επίσης ότι στον ουσιώδη χρόνο όλες οι πολιτικές δυνάμεις χαιρέτησαν την απόφαση αφού διευθετούσε μια εκκρεμότητα που επηρέαζε δυσμενώς την κυπριακή οικονομία και ο τότε Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας και οι διοικήσεις των τραπεζών για μακρά περίοδο, και πριν και μετά το κούρεμα, δήλωναν ότι οι τράπεζές μας έχουν ισχυρή κεφαλαιακή βάση και ότι μπορούν να καλύψουν τις ζημιές.

Σχέσεις με Διοικητή ΚΤ Α. Ορφανίδη

Για τις σχέσεις του με τον τέως Διοικητή ΚΤ, Αθανάσιο Ορφανίδη, ο τέως Πρόεδρος είπε ότι είχε μαζί του 12 συναντήσεις τα τρία πρώτα χρόνια 2008, 2009 και 2010 και όταν γινόταν συζήτηση για το κούρεμα του ελληνικού χρέους, ο τότε Υπουργός Οικονομικών, Κίκης Καζαμίας έπειτα από δική του προτροπή, είχε καθημερινή, συνεχή σχέση με τον κ. Ορφανίδη. «Άρα, επαφή με την κυβέρνηση υπήρχε και μάλιστα με τον καθ’ ύλη αρμόδιο».

Μνημόνιο

Η προσπάθεια αποφυγής του Μηχανισμού ήταν ορθή επιλογή, ανέφερε ο Δημήτρης Χριστόφιας λέγοντας πως ως κυβέρνηση προσπάθησαν πάρα πολύ για να εξασφαλίσουν δάνειο από τρίτη χώρα με τις προσπάθειες να επικεντρώνονται στη Ρωσία και την Κίνα. «Η Ρωσία μας είχε ήδη παραχωρήσει δάνειο το 2011, ύψους 2.5 δις ευρώ, με πολύ καλούς όρους και αυτό δημιουργούσε προϋποθέσεις και προοπτικές για παραχώρηση ενός καινούριου ή αύξηση του προηγούμενου». Η επίπτωση από το πρώτο ρωσικό δάνειο, ήταν θετική για την οικονομία μας, ανέφερε επικαλούμενος σχετική δήλωση του Προϊστάμενου του Γραφείου Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους (ΓΔΔΧ) του Υπουργείου Οικονομικών, Φαίδωνα Καλοζώη.

«Έγιναν πολλές επαφές και για δάνειο, και για επενδύσεις ακόμα και για πώληση της Λαϊκής Τράπεζας. Μίλησα δύο φορές τηλεφωνικώς με τον Πρόεδρο της Ρωσίας κ. Πούτιν. Απέστειλα απεσταλμένους και επιστολές τόσο στον ίδιο όσο και στον Πρωθυπουργό Μετβιέντεφ. Παρά τις προοπτικές που φαινόταν να διαγράφονται για ευτυχή κατάληξη, δυστυχώς τελικά οι προσπάθειες δεν τελεσφόρησαν».

Η κυβέρνησή του, συνέχισε, είχε μελετήσει διεξοδικά το σχέδιο Μνημονίου (Building Blocks) που του είχε παρουσιάσει η Τρόικα στο τέλος του 2012 και ετοίμασε τις δικές της αντιπροτάσεις στα σημεία που θεωρούσε απαράδεκτα, δίδοντας προτεραιότητα στην προστασία εθνικών συμφερόντων διατηρώντας την κυριότητα και τη διαχείριση του φυσικού αερίου στα χέρια της Κυπριακής Δημοκρατίας. «Το πετύχαμε!».

«Το Μνημόνιο στο οποίο φθάσαμε σε κατ’ αρχήν συμφωνία με την Τρόικα στις 22 Νοεμβρίου 2012 ήταν σαφώς καλύτερο από το Μνημόνιο που διαμορφώθηκε μετά τη συμφωνία Γιούρογκρουπ – Αναστασιάδη στις 25 Μαρτίου 2013, του οποίου ο χαρακτήρας άλλαξε αφού η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών επιβλήθηκε να γίνει από εγχώριους πόρους με κούρεμα καταθέσεων, γεγονός που κατέστρεψε το τραπεζικό σύστημα έτσι όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα και κατ’ επέκταση την κυπριακή οικονομία». Οι συνθήκες που σήμερα βιώνουμε ως χώρα και ως λαός είναι άμεσο αποτέλεσμα της συμφωνίας για κούρεμα των καταθέσεων, σημείωσε.

Απέρριψε επίσης τον ισχυρισμό ότι το κούρεμα καταθέσεων είχε τεθεί στην περίοδο της δικής του διακυβέρνησης, παραπέμποντας στον τέως ΥΠΟΙΚ, Μιχάλη Σαρρή που είχε δηλώσει ότι το κούρεμα καταθέσεων τέθηκε για πρώτη φορά στις 5 Μαρτίου 2013, «άρα επί ημερών της νέας κυβέρνησης και στην αναφορά του Προέδρου Αναστασιάδη, όταν η Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ επέμεινε σε κούρεμα καταθέσεων για χρηματοδότηση των τραπεζών: «Αυτό είναι αδιανόητο. Ζητάτε από εμάς δεκαπέντε μέρες κυβέρνηση, αυτά που δεν ζητήσατε ποτέ από κανέναν προηγούμενα».

Εκ των υστέρων, είπε, φαίνεται ότι η πληροφορία περί κουρέματος καταθέσεων διέρρευσε επιλεκτικά με αποτέλεσμα να προκύψει η μεγάλη φυγή κεφαλαίων από τις τράπεζες το πρώτο δεκαπενθήμερο Μαρτίου 2013.

Για τις κατηγορίες περί μη υπογραφής του Μνημονίου, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι όταν κατέληξαν σε κατ’ αρχήν συμφωνία με την Τρόικα και την κάλεσαν να το υπογράψουν μόλις ολοκληρωθεί και ο διαγνωστικός έλεγχος που θα καθόριζε το ποσό ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών (υπενθυμίζει ότι η έκθεση της PIMCO υποβλήθηκε την 1 Φεβρουαρίου 2013), η Τρόικα και το Γιούρογκρουπ δεν ανταποκρίθηκαν.

Την πρόσκληση για υπογραφή του Μνημονίου την επανέλαβε, συνέχισε, από του βήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 15 Ιανουαρίου 2013. Η απάντηση ήρθε από το Γιούρογκρουπ στις 21 Ιανουαρίου, είπε, το οποίο αποφάσισε την ολοκλήρωση της συζήτησης και την υπογραφή του Μνημονίου μετά τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο επειδή, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Ζαν Κλοντ Γιούνκερ «θεωρήσαμε ότι η στόχευση της συμφωνίας επί ενός προγράμματος μετά τις επερχόμενες εκλογές στην Κύπρο θα εξυπηρετούσε καλύτερα την εθνική ιδιοκτησία του προγράμματος». «Άρα, η μη υπογραφή ήταν απόφαση του Γιούρογκρουπ και όχι δική μας».

Βέβαια, πρόσθεσε, ο πραγματικός λόγος της μη υπογραφής και της αναμονής ήταν οι αντιδράσεις της Γερμανίας για το περιεχόμενο του Μνημονίου που κατ’ αρχήν είχαμε συμφωνήσει τον περασμένο Νοέμβριο. «Η Γερμανία κατ’ ουδένα λόγο δεν ήθελε τη στήριξη των κυπριακών τραπεζών με ευρωπαϊκά κονδύλια. Ήθελε αυτό να γίνει με ίδιους πόρους».

Για την τύχη της Λαϊκής τράπεζας, ο κ. Χριστόφιας είπε ότι το θέμα ήταν αρμοδιότητα της Κεντρικής Τράπεζας, η ενίσχυση της Λαϊκής Τράπεζας με ELA ήταν γνωστή σε όλους και υπενθύμισε ότι όλα τα κόμματα στη Βουλή υπερψήφισαν τη στήριξη της Τράπεζας. Η απόφαση, είπε, ήταν ότι η Τράπεζα θα ανακεφαλαιοποιείτο από τα χρήματα του Μνημονίου, γεγονός που θα επέτρεπε την εξυγίανση και την ανάκαμψη του συστήματος, όπως εξήγησε και ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας κ. Δημητριάδης ενώπιον της Επιτροπής την περασμένη βδομάδα.

Ένα είναι να υπάρχουν διαφωνίες και διαφορετικές αντιλήψεις για μέτρα και πολιτικές και άλλο είναι να παραβιάζονται νόμοι και κανονισμοί της διοίκησης και της εποπτείας των τραπεζών, όπως έγινε στην περίπτωση της Κύπρου, σημείωσε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας θέτοντας σειρά ερωτημάτων, όπως γιατί η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα να κατείχαν ελληνικά ομόλογα πέραν του 100% του κεφαλαίου τους, γιατί επιτράπηκε στις τράπεζες να προχωρήσουν σε διάθεση χρεογράφων, αξιογράφων και μετοχών με παραπλανητικές πρακτικές με αποτέλεσμα να χαθούν δισεκατομμύρια από τις αποταμιεύσεις του απλού κόσμου, γιατί η εποπτική αρχή δεν πήρε μέτρα για να περιοριστούν οι κίνδυνοι, και πολλά άλλα.