Τι βλάβες προκαλούνται από την κατάχρηση των εξετάσεων με ακτινοβολία;

20:07 10/6/2012 - Πηγή: OnlyCY

Η μεγάλη αύξηση των απεικονιστικών εξετάσεων, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, μπορεί να επιβαρύνει την υγεία μας, λόγω της ακτινοβολίας που αυτές εκπέμπουν; Ο Καθηγητής Ακτινολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιος Γουλιάμος και ο Καθηγητής Ακτινοφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Σάνδηλος απαντούν στο ερώτημα αυτό και συμβουλεύουν τρόπους προστασίας.

Πόσο έχει επηρεάσει την ιατρική πρακτική η μελέτη-σταθμός των Mettler και συνεργατών

στο Radiology του 2008, σχετικά με την ακτινοβολία των αξονικών τομογραφιών;

Μετά τη δημοσίευση της μελέτης, όλοι όσοι ασχολούνται με τις ιατρικές εφαρμογές των ακτινοβολιών και οι κατασκευαστικές εταιρείες μηχανημάτων, όπως αξονικών τομογράφων, αναγκάστηκαν να δώσουν έμφαση στη δραστική ελάττωση της δόσης ακτινοβολίας.

Έχουμε τη μεγαλύτερη αναλογία αξονικών τομογράφων στον ΟΟΣΑ;

Η έκθεση του ΟΟΣΑ για την υγεία 2009 αναφέρει ότι «υψηλή είναι η διάχυση της σύγχρονης τεχνολογίας στην Ελλάδα. Ειδικά για τους αξονικούς τομογράφους και μαγνητικούς τομογράφους, η αναλογία τους ανά 1.000.000 πληθυσμού διαμορφώθηκε το 2007 σε 25,8 και 13,2 αντίστοιχα, ενώ οι αντίστοιχες αναλογίες στις χώρες του ΟΟΣΑ ανέρχονταν σε 22,8 και 11».

Η διασπορά των μηχανημάτων υψηλής τεχνολογίας στη χώρα μας επιβάλλει την αυστηρή τήρηση των πληθυσμιακών κριτηρίων, ώστε η χορήγηση αδειών σκοπιμότητας να ακολουθεί τις υπάρχουσες ανάγκες και να περιορίζεται η τεχνητή ζήτηση.

Tι παίζει ρόλο στο ποσό της ακτινοβολίας που παίρνουμε;

Σε περιπτώσεις επαναληπτικών εξετάσεων ο κίνδυνος αθροίζεται. Ανεξάρτητα από το, εάν κάνουμε ακτινογραφίες την ίδια μέρα ή σε διάστημα μηνών ή ετών, η συνολική επιβάρυνση παραμένει ίδια. Η εμπειρία και εκπαίδευση του γιατρού έχει, επίσης, σημασία.

Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις;

Υπάρχουν εναλλακτικές δυνατότητες, αλλά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν όλες τις εξετάσεις. Δηλαδή, δεν μπορεί να προκρίνεται για όλα τα διαγνωστικά προβλήματα π.χ. η μαγνητική τομογραφία, που έχει μηδενική επιβάρυνση, γιατί δεν είναι διαθέσιμη σε όλα τα νοσοκομεία.

Ποιες ομάδες είναι ευάλωτες στην ακτινοβολία;

Τα παιδιά διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο από την ίδια εξέταση, σε σχέση με τους ενήλικους. Για αυτό καταβάλλεται ιδιαίτερη προσοχή για την πλήρη αιτιολόγηση ακτινολογικών εξετάσεων στα παιδιά, με προσπάθεια να ελαττώνεται όσο το δυνατόν η δόση, χωρίς να είναι εις βάρος της ιατρικής πληροφορίας.

Το έμβρυο στη μήτρα είναι, επίσης, ιδιαίτερα ευαίσθητο στην ακτινοβολία, σε σχέση με τον ενήλικο. Δεν υπάρχει πρόβλημα π.χ. για μια ακτινογραφία άκρας χειρός ή ακτινογραφία θώρακος, γιατί η ακτινοβολία, με την κατάλληλη προστασία, δεν επηρεάζει το έμβρυο. Βεβαίως, στην εγκυμοσύνη δεν μπορούν να χορηγούνται σκιαγραφικά ή ραδιοφάρμακα.

Εάν κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια κάποιας εξέτασης με μικρό κίνδυνο για τη μητέρα και το κύημα, θα πρέπει να συζητηθούν όλα τα ενδεχόμενα με την ασθενή και τους άμεσους συγγενείς και να ζητηθεί έγγραφη συγκατάθεση. Συνήθως, όμως,