Μια ανεξαρτησία που δεν παζαρεύεται: της κεντρικής τράπεζας!

09:05 29/12/2011 - Πηγή: Opinion Post

Τα θύματα της οικονομικής κρίσης δεν εντοπίζονται μόνο στο στρατόπεδο των κοινωνικών δικαιωμάτων ή της συνταγματικής τάξης…

Τα θύματα της υπό εξέλιξη οικονομικής κρίσης δεν εντοπίζονται μόνο στο στρατόπεδο των κοινωνικών δικαιωμάτων (μισθοί, ασφαλιστικά δικαιώματα, συλλογικές συμβάσεις, κ.α.) ούτε της συνταγματικής τάξης (αμφιλεγόμενοι νόμοι, μια δανειακή σύμβαση που δεν έχει ακόμη ψηφιστεί, κ.ά.). Πλήθος είναι τα θύματα και στο χώρο της επίσημης, οικονομικής επιστήμης.

Που είναι για παράδειγμα ο «σιδηρούν νόμος» της προσφοράς και της ζήτησης, βάσει του οποίου όταν η ζήτηση μειώνεται ακολουθούν και οι τιμές; Αν πράγματι ίσχυε αυτός ο νόμος οι τιμές των καυσίμων, χαρακτηριστικά, θα έπρεπε να βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση εδώ και ενάμιση χρόνο…

Που είναι επίσης και η θρυλούμενη ικανότητα της αγοράς να κατανέμει με άριστο τρόπο πόρους και επενδύσεις; Η διόγκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα τις δύο προηγούμενες δεκαετίες και η απεγνωσμένη προσπάθεια των κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να διατηρήσουν τις τράπεζες-«ζόμπι» στη ζωή φέρνουν στην επιφάνεια την πιο ανορθολογική κατανομή πόρων που έχει παρατηρηθεί ποτέ! Που είναι η σοφία της αγοράς;

Ένα ακόμη θύμα της κρίσης στο στρατόπεδο της ιδεολογίας είναι και η περίφημη ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών. Πρόκειται για ιδεολογική κατασκευή που στη γηραιά ήπειρο ήκμασε τη δεκαετία του ’90 χάρη στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Βάση των παραδοχών της οι κεντρικές τράπεζες για να επιτελέσουν το ρόλο τους στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής και την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού τομέα έπρεπε να απαλλαγούν από τον θανάσιμο εναγκαλισμό του κράτους και της κυβέρνησης.

Το γεγονός ότι έτσι δημιουργούταν άβατο για τους εκλεγμένους εκπροσώπους και η άσκηση της νομισματικής πολιτικής μεταφερόταν στα χέρια ανεξέλεγκτων τεχνοκρατών ελάχιστους απασχόλησε εκείνη την εποχή, όταν τα γκρίζα κουστούμια περιφέρονταν ακόμη ατσαλάκωτα και απαστράπτοντα.

Η τρέχουσα κρίση όμως έδειξε ότι η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών ήταν ένα ακόμη αποτυχημένο πρότζεκτ στην μακρά σειρά των αποτυχιών που σημάδευσαν την δημιουργία του ευρώ, προδιαγράφοντας από τότε τα σημερινά αδιέξοδα. Οι ανεξάρτητες κατά τ’ άλλα κεντρικές τράπεζες δεν κατάφεραν να ασκήσουν τον εποπτικό τους ρόλο με την δέουσα ανεξαρτησία. Το ακριβώς αντίθετο συνέβη.

Οι «ανεξάρτητες» κεντρικές τράπεζες αποδείχτηκαν αναπόσπαστο μέρος του δυσεπίλυτου τραπεζικού προβλήματος, παρότι κανείς δεν έχει τολμήσει να τους ζητήσει ευθύνη για τόσους σκελετούς που έχουν βρεθεί στις ντουλάπες μικρών και μεγάλων τραπεζών από την μια άκρη της ευρωζώνης ως την άλλη. Όλοι έφταιξαν (και πάνω απ’ όλα τα γενναιόδωρα κράτη και τα άσωτα γηρατειά της ευρωπαϊκής περιφέρειας με τις υπερβολές τους) πλην των κεντρικών τραπεζών.

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα προκαλεί έκπληξη η επιμονή με την οποία τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επικρίνουν την κεντροδεξιά κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν η οποία πήρε την πρωτοβουλί