Το ζοφερό μέλλον για το ευρώ

09:30 20/10/2011 - Πηγή: Opinion Post

Η Σύνοδος Κορυφής της Κυριακής δεν πρόκειται να θεραπεύσει πραγματικά το πρόβλημα.

Ζήτω! Την Κυριακή θα δούμε την επίλυση της κρίσης της Ευρωζώνης κατά την ευρωπαϊκή διάσκεψη κορυφής. Έτσι τουλάχιστον μας είπαν οι υπουργοί Οικονομικών και λοιποί αξιωματούχοι που μετείχαν στη συνάντηση των 20 πλουσιότερων κρατών του κόσμου το περασμένο Σάββατο. Θα βγουν αληθινές οι ελπίδες τους; Όχι. Ενδέχεται -αν και δεν είναι πολύ πιθανό- η Ευρωζώνη να καταφέρει να βρει τρόπους να ξεπεράσει τη σημερινή κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Δεν θα καταφέρει όμως να θεραπεύσει πραγματικά το πρόβλημα, εν μέρει επειδή τα μέλη της αρνούνται τη φύση του και εν μέρει επειδή πρόκειται για μια χρόνια συνθήκη.

Είναι κατανοητό βέβαια το ότι οι πάντες εκτός Ευρωζώνης έχουν τρομοκρατηθεί από το ενδεχόμενο ενός ακόμη παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κραχ και ασκούν μανιώδεις πιέσεις στα κράτη μέλη του ευρώ προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αλληλεξαρτώμενες κρίσεις του δημόσιου χρέους και των ευρωπαϊκών τραπεζών. Οι υπουργοί καλούν διαρκώς την Ευρωζώνη «να ενεργήσει αποφασιστικά προκειμένου να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την ανάπτυξη».

Αποκατάσταση των τραπεζών, αποκατάσταση της Ελλάδας και αποκατάσταση των αγορών ομολόγων των αδύναμων οικονομιών της ευρωπαϊκής περιφέρειας: αυτά είναι τα τρία στοιχεία του επιθυμητού πακέτου. Και η κυρίαρχη πολιτική προσέγγιση είναι ‘ρίξτε άφθονο χρήμα παντού’.

Κατ’ αρχήν, τι πρέπει να γίνει με τις τράπεζες; Το σημείο αφετηρίας είναι να διεξαχθούν αξιόπιστα τεστ αντοχής. Δεν είναι ωστόσο σίγουρο το τι είναι αξιόπιστο τεστ αντοχής. Εξαρτάται από τις πιθανές ζημιές που θα προέλθουν από τις διαγραφές του ευρωπαϊκού χρέους και που δεν είναι ακόμη γνωστές αλλά εξαρτώνται από πολιτικές αποφάσεις που θα πρέπει κάποια στιγμή να ληφθούν. Το ερώτημα συνεπώς είναι τι στόχους κεφαλαιακής επάρκειας θέλουμε να έχουμε. Η επιτυχία του όλου εγχειρήματος θα κριθεί από το πόσο εύκολα οι τράπεζες θα μπορέσουν στη συνέχεια να αντλήσουν κεφάλαια από τις αγορές. Πρόκειται για άσκηση ψυχολογίας της αγοράς, όχι για επιστήμη.

Αν, μετά τα τεστ, οι τράπεζες αποφασίσουν να συρρικνώσουν τα στοιχεία ενεργητικού τους αντί να αντλήσουν κεφάλαια όπως απειλούν, η θεραπεία μπορεί να αποδειχτεί χειρότερη από την αρρώστια. Η απάντηση σε αυτό θα είναι αντί να ζητηθεί από τις τράπεζες η επίτευξη συγκεκριμένων δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας να τους ζητηθεί συγκεκριμένο ύψος κεφαλαίων. Οι τράπεζες βεβαίως θα ξεσηκωθούν. Ας το κάνουν. Τα κράτη στηρίζουν τις τράπεζες. Έχουν το δικαίωμα και την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι οι συμπεριφορές των τραπεζών που, αν και στηρίζονται από τα κράτη, κοιτούν μόνο το δικό τους συμφέρον δεν θα προκαλέσει νέα ύφεση. Τα κράτη θα πρέπει να ζητήσουν από τις τράπεζες να συγκεντρώσουν συγκεκριμένα κεφάλαια στόχους, είτε με τη βοήθεια των φερέγγυων κρατών είτε με τη συνδρομή του ευρωπαϊκού μηχανισμού -αν δεν μπορούν από μόνες τους.

Δεύτερον, τι θα γίνει με την Ελλάδα; Εδώ έχουμε διάσταση μεταξύ Γ