Famagusta: Οι αληθινές μαρτυρίες που μας θύμισε η σειρά του MEGA -Εικονικές εκτελέσεις, βιασμοί και αγνοούμενοι

19:48 31/5/2024 - Πηγή: iEfimerida

Το μεγάλο φινάλε πλησιάζει στο MEGA, για τον β’ κύκλο της σειράς Famagusta. Η μεγάλη παραγωγή ήρθε για να φωτίσει μια ιστορική περίοδο ιδιαίτερα σκοτεινή για την Κύπρο και τον ελληνισμό.

Ο χαμένος γιος ανακαλύπτει την πραγματική του ταυτότητα και ένα μυστικό που παρέμενε στο σκοτάδι για πέντε δεκαετίας αποκαλύπτεται στο επεισόδιο της Κυριακής 2 Ιουνίου. Όμως, η Famagusta αποτέλεσε επίσης μια πολύ μυθοπλαστική αφορμή ώστε να παρακολουθήσει το τηλεοπτικό κοινό το ανθρώπινο δράμα των Κυπρίων από το καλοκαίρι του ’74 και μετά.

Η δραματική σειρά του MEGA έθεσε ως αφετηρία της το σημείο μηδέν του κυπριακού ζητήματος, την τουρκική εισβολή και κατοχή που χώρισε βίαια το νησί στα δυο πριν από πέντε δεκαετίες. Από το πρώτο επεισόδιο, οι τηλεθεατές συγκινήθηκαν με τις μαρτυρίες, όλες βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα που ακολούθησαν της επιχείρησης «Αττίλας 2».

Οι μαρτυρίες από το ’74 «βρίσκουν» τον Αντρέα Γεωργίου και στις φυλακές

Η κινηματογράφηση των συγκλονιστικών ιστοριών, από την Χαρίτα Μάντολες, ως τη Μυροφόρα της Κύπρου και όλες τις άλλες μαρτυρίες που έχουμε παρακολουθήσει ως τώρα στη σειρά, ξυπνούν μνήμες σε όλους τους Κύπριους, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Η «Famagusta» αποτέλεσε αφορμή ώστε δεκάδες Κύπριοι να μιλήσουν για τις προσωπικές ιστορίες από το στενό τους οικογενειακό περιβάλλον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η Έρικα, μια εργαζόμενη στις φυλακές Λευκωσίας. Όταν έμαθε για τα γυρίσματα στο σωφρονιστικό ίδρυμα της χώρας, ζήτησε να μιλήσει στον Αντρέα Γεωργίου και του μετέφερε την δική της σπαρακτική ιστορία.

«Ήμουν και εγώ ένα παιδί που γεννήθηκε στον πόλεμο το ‘74. Και έχασα τον πατέρα του. Δεν τον γνώρισα, εννοείται τη λέξη παππά, δεν την είπα καμιά φορά» ακούγεται να λέει συγκινημένη στο Podcast για τη σειρά Famagusta.

Η ίδια περιγράφει τον τραγικό χαμό του πατέρα της, ο οποίος δεν χάθηκε στο πεδίο της μάχης, αλλά όπως λέει από «αδέσποτη σφαίρα». «Από ότι μου έχουν πει […] είχαμε μαζευτεί πολλά άτομα από τη γειτονιά σε κάποιο σπίτι, το ίδιο και οι γονείς μου» εξηγεί η Κύπρια σωφρονιστική υπάλληλος. «Εκεί έφαγε τη σφαίρα» συμπληρώνει.

Ακούστε το πέμπτο επεισόδιο του Podcast για τη Famagusta:

Οι αγνοούμενοι της κυπριακής τραγωδίας

Ο αριθμός 1.691 είναι χαραγμένος βαθιά στη συνείδηση των Κυπρίων, αφού αναφέρεται στους αγνοούμενους που αναζητούνταν από τις οικογένειές τους εναγωνίως. Σύμφωνα με την Παγκύπρια Οργάνωση Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, ο αρχικός αριθμός των αγνοουμένων προσώπων ήταν αυτός και σ’ αυτούς περιλαμβάνονται άμαχοι, γυναίκες και μικρά παιδιά. Με βάση αποδεικτικά στοιχεία, όλα αυτά τα άτομα εξαφανίζονται κατά τη διάρκεια ή και μετά την τουρκική εισβολή στις περιοχές, που κατέλαβαν τα τουρκικά στρατεύματα.

Για πολλά απ’ αυτά τα άτομα υπάρχουν μαρτυρίες από αυτόπτες μάρτυρες και διεθνείς Οργανισμούς, που βεβαιώνουν τη σύλληψή τους από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής ή ένοπλες ομάδες τουρκοκυπρίων και την κράτησή τους για ένα χρονικό διάστημα σε τουρκικές φυλακές.

«Έχασα έναν αδελφό και απέκτησα 1.619 αδέλφια» ακούγεται να λέει ο ηθοποιός Ανδρέας Τσουρής, που εμφανίστηκε στη «Famagusta» στον ρόλο ενός εκ των συγγενών που αγωνίστηκαν μέσα από την Επιτροπή Αγνοουμένων Κύπρου για την εξεύρεση των συγγενών τους.

Αιχμάλωτοι πολέμου στις φυλακές της Τουρκίας

Όπως διαβάζουμε στις επίσημες ανακοινώσεις της κυπριακής Δημοκρατίας, κατά τη διάρκεια και μετά την τουρκική εισβολή, χιλιάδες Ελληνοκύπριοι συνελήφθησαν και αιχμαλωτίστηκαν. Σύμφωνα με τα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, το καλοκαίρι του 1974 αιχμαλωτίστηκαν 2.647 Κύπριοι από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν άμαχοι πολίτες και περίπου οι μισοί από αυτούς μεταφέρθηκαν σε φυλακές στην Τουρκία.

Ορισμένοι αφέθησαν ελεύθεροι και από τις μαρτυρίες τους έγιναν γνωστές οι πρακτικές και τα βασανιστήρια της κράτησής τους. Κάποια από αυτά, όπως εικονικές εκτελέσεις, αλλά και αποτρόπαιους βιασμούς, παρακολουθήσαμε στα επεισόδια της σειράς του MEGA. Άλλοι αιχμάλωτοι συγκαταλέγονται μέχρι και σήμερα στη μακρά λίστα των αγνοουμένων.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως τόσο το Ευρωκοινοβούλιο, όσο όμως και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έχουν επανειλημμένα καλέσει την Άγκυρα να δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για την τύχη των αγνοουμένων, από τα αρχεία του τουρκικού στρατού και να επιτρέψει έρευνα στην Τουρκία από τη Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοουμένους.

Το δράμα των γυναικών της Κύπρου

Πέραν των μαρτυριών από το μέτωπο του πολέμου, η σειρά Famagusta έριξε φως και στο δράμα γυναικών που έπεσαν στα χέρια Τούρκων στρατιωτών. Για παράδειγμα, παρακολουθήσαμε την ιστορία μιας γυναίκας που είδε τον μικρό αδερφό της να εκτελείται μπροστά στα μάτια της, βιάστηκε, αναγκάστηκε σε έκτρωση και εξοστρακίστηκε από την κοινωνία καταλήγοντας πόρνη και ναρκομανής.

Στο ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει ο πρωταγωνιστής της Famagusta Μάικλ, παρακολουθήσαμε επίσης την ιστορία μιας γυναίκας, παιδιού ενός βιασμού και μιας μητέρας που αρνήθηκε να υποβληθεί σε άμβλωση.

Η ιστορία των βιασμένων γυναικών στην Κύπρο αποτελεί ένα μεγάλο και πολύ οδυνηρό κεφάλαιο της κυπριακής τραγωδίας. Σύμφωνα με επίσημες καταγραφές, εκατοντάδες ήταν οι εκτρώσεις που διενεργήθηκαν μαζικά το δεύτερο μισό του 1974 στην Κύπρο.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης πριν από 50 χρόνια είναι πως προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία των μαζικών αμβλώσεων, ακόμα και η Εκκλησία της Κύπρου είχε συναινέσει διά της ανοχής της στην τροποποίηση της νομοθεσίας το 1974, ούτως ώστε οι εκτρώσεις εκείνης της περιόδου να καταστούν νόμιμες.

Το δράμα γυναικών που έπεσαν θύματα βιασμών κατά την τουρκική εισβολή αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά από την κυπριακή πολιτεία το 2015, οπότε και αποφασίστηκε η παραχώρηση επιδόματος σε γυναίκες που θα θεωρούνταν «παθούσες της τουρκικής εισβολής» σύμφωνα με τον «περί παθόντων νόμο».

Τα αγνοούμενα παιδιά του πολέμου

Καθώς ο χαρακτήρας της σειράς φέρεται να είναι ένα από τα αγνοούμενα παιδιά μετά την εισβολή, έχει ενδιαφέρον να σημειώσουμε πως υπήρξαν πράγματι παιδιά που δηλώθηκαν στη μακρά λίστα των αγνοουμένων μετά το ’74. Για την ακρίβεια, 36 παιδιά εμφανίζονταν για χρόνια στη λίστα των αγνοουμένων.

Ο μικρότερος αγνοούμενος, ονόματι Ανδρέας Κυριακού, ήταν μόλις 6 μηνών την ημέρα της τουρκικής εισβολής. Βρέθηκε νεκρός 41 χρόνια μετά, σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλα πέντε μέλη της οικογένειάς του. Δίπλα στον μικρό Ανδρέα, βρέθηκε η πιπίλα του…

Σύμφωνα με τη Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων της Κύπρου καταγράφτηκαν 1.619 περιπτώσεις Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών Αγνοουμένων. Στους 1.619 αγνοουμένους, συμπεριλαμβάνονται 992 στρατιωτικοί, μέλη της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ, κληρωτοί και έφεδροι και 627 άμαχοι, γέροντες, γυναίκες και παιδιά. Υποβλήθηκαν επίσης 503 περιπτώσεις Τουρκοκυπρίων αγνοουμένων.

Σήμερα, έχουν ανευρεθεί τα οστά 752 Ελληνοκυπρίων και 293 Τουρκοκυπρίων αγνοουμένων.

Το τελευταίο επεισόδιο του β’ κύκλου

Η σειρά Famagusta ρίχνει αυλαία την Κυριακή 2 Ιουνίου, με ένα επεισόδιο λύτρωση για τους πρωταγωνιστές του. Ο Μάικλ αποκαλύπτει στους βιολογικούς του γονείς πως είναι ο χαμένος γιος που αναζητούσαν εδώ και πέντε δεκαετίες. Η μεγάλη παραγωγή του MEGA θα συνεχιστεί με ένα νέο κύκλο 8 επεισοδίων το ερχόμενο φθινόπωρο.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr