H μαγευτική επιστροφή της Φανί Αρντάν στην αθηναϊκή Λυρική Σκηνή -Είδαμε τη μονόπρακτη όπερα «Αλέκο» του Ραχμάνινοφ

17:56 23/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Η μονόπρακτη όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό, σε σκηνοθεσία της Φανί Αρντάν, σε ένα δίπτυχο όπερας στην Εθνική Λυρική Σκηνή με τον «Πύργο του Κυανοπώγωνα» του Μπέλα Μπάρτοκ.

Τα καμπαρέ των αρχών του 19ου αιώνα στα οποία σύχναζε ο Ρώσος συγγραφέας Αλεξάντρ Πούσκιν, αλλά και η νομαδική ζωή των Τσιγγάνων που γυρνούσαν τον κόσμο απολαμβάνοντας την απόλυτη ελευθερία τους, μακριά από τις συμβάσεις του δυτικού τρόπου ζωής, ενέπνευσαν τη βραβευμένη Γαλλίδα σταρ

του κινηματογράφου Φανί Αρντάν για τη σκηνοθεσία της μονόπρακτης όπερας «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ, που παρουσιάζεται πρώτη φορά στην ιστορία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Πρόκειται για μια αρχετυπική οπερατική ιστορία που θυμίζει τη δημοφιλή «Κάρμεν» του Μπιζέ, δοσμένη επί σκηνής με το πάθος και τη λαχτάρα μιας γυναίκας βαθύτατα ερωτευμένης με την όπερα και τα άγρια πάθη της κλασικής ρωσικής λογοτεχνίας. Η υπέροχη Φανί Αρντάν εδώ δεν θέλει να καινοτομήσει, όπως το έκανε με τη συγκλονιστική «Λαίδη Μάκβεθ» του Μτσενσκ, δεν θέλει να ανατρέψει το όλο αφήγημα του «Αλέκο» φέρνοντας την όπερα στο σήμερα. Αντιθέτως, θέλησε -και δικαίως- να μας πάει πίσω στο 1824, στην άγρια και απόκοσμη εποχή κατά την οποία εξαπλώνεται ο Ρομαντισμός.

Έτσι, βλέπουμε στη σκηνή να αναβιώνει λυρικά ο κόσμος των αρχών του 19ου αιώνα, με τις φάσεις του φεγγαριού, από την πανσέληνο μέχρι την ολική έκλειψη σελήνης, να δημιουργούν στο φόντο της ιστορίας ένα χάρμα οφθαλμών. Αληθινές φωτιές επί σκηνής, φλόγες του πάθους, αραμπάδες, φούστες τσιγγάνικες κεντημένες στο χέρι και ένα μπαλέτο σαν χορός αρχαίας ελληνικής τραγωδίας που παίρνει τον έρωτα και την προδοσία και τη μετατρέπει άλλοτε σε γιορτή και άλλοτε σε θρήνο. Από τα παραμυθένια σκηνικά του κορυφαίου Γάλλου σκηνογράφου Πιερ-Αντρέ Βάιτς και τα κοστούμια εποχής της πολυβραβευμένης ενδυματολόγου Καταρζίνα Λεβίνσκα, μέχρι τους ατμοσφαιρικούς φωτισμούς του φωτιστή του κινηματογράφου Σεζάρ Γκοντφρουά και τις εξαιρετικές ερμηνείες του Τάση Χριστογιαννόπουλου που κέντησε με τον ρόλο του «Αλέκο», της Μυρσίνης Μαργαρίτη που ήταν υπέροχη ως «Ζεμφίρα», καθώς και του Γιάννη Χριστόπουλου που υποδύθηκε καταπληκτικά τον νεαρό Τσιγγάνο που ερωτεύεται η Ζεμφίρα, όλα μας αφηγούνται όχι απλώς την ιστορία ενός καταστροφικού έρωτα που θα καταλήξει στο αίμα, αλλά κυρίως την ασίγαστη λαχτάρα μιας γυναίκας να είναι ελεύθερη, πληρώνοντας αυτή την ελευθερία ακόμα και με το τίμημα της ίδιας της ζωής της.

Η ελεύθερη ζωή που ονειρευόταν ο Πούσκιν, εμπνέει τη Φανί Αρντάν

Ο «Αλέκο» γράφτηκε το 1892 και είναι μία από τις τρεις όπερες που έγραψε σε ηλικία μόλις 19 ετών ο Ραχμάνινοφ (1873-1943) συνολικά στην πορεία της ζωής του. Το λιμπρέτο του Βλαντιμίρ Νεμίροβιτς-Νταντσένκο βασίζεται στο ποίημα «Τσιγγάνοι» του Αλεξάντρ Πούσκιν.

Η Φανί Αρντάν, αγαπώντας τον Πούσκιν από μικρή, όταν ανακάλυψε την όπερα που βασίζεται σε ποίημά του, την ερωτεύθηκε. Ένιωσε, όπως εξομολογήθηκε η ίδια στη μουσικολόγο Σοφία Κομποτιάτη, να τη διαπερνάει «κάτι σαν το χτύπημα του γκονγκ: ένα αίσθημα σύντομο, δυνατό και βαθύ». Μελετώντας τόσο την όπερα όσο και τη ζωή του Πούσκιν, είδε στον χαρακτήρα του Αλέκο τον ίδιο τον Πούσκιν. Ο Αλέκο δεν ήταν Τσιγγάνος. Άφησε τον δυτικό τρόπο ζωής για να ακολουθήσει μια Τσιγγάνα που ερωτεύθηκε. Έγινε περιπλανώμενος του έρωτα που θυσίασε τα πάντα στο όνομα της αγάπης και της ελεύθερης, ασυμβίβαστης ζωής των νομάδων. Όταν εκείνη τον πρόδωσε, η μοναξιά, η ζήλια, η ματαίωση, η απογοήτευση, ο θυμός τον τύφλωσαν και σκότωσε τη Ζεμφίρα μαζί με τον εραστή της.

«Ο Πούσκιν ονειρευόταν την ελευθερία, έναν κόσμο αγνό και άγριο», εξηγεί η Φανί Αρντάν στη συνέντευξη που παραχώρησε στη μουσικολόγο Σοφία Κομποτιάτη. «Διψούσε για μια ζωή μακριά από μια κοινωνία ματαιόδοξη, εγωιστική, με προκαταλήψεις και προνόμια. Σύχναζε στα καμπαρέ στα προάστια της Αγίας Πετρούπολης, όπου μπορούσε να βλέπει και να ακούει τους Τσιγγάνους να χορεύουν και να τραγουδούν, έναν κόσμο ελεύθερο και ευτυχισμένο, δίχως όρια. Ο χαρακτήρας του Αλέκο είναι ο Πούσκιν, αυτός ο “ξένος” που θέλει να ζήσει την ελεύθερη ζωή των Τσιγγάνων, ενστερνιζόμενος τις ιδέες τους, τις ψευδαισθήσεις τους, το ρομαντικό τους όραμα, τα θαύματά τους. Ο χαρακτήρας του Αλέκο είμαστε εμείς που θέλουμε να ζήσουμε σε έναν κόσμο ελεύθερο χωρίς ωστόσο να θέλουμε να πληρώσουμε το τίμημα», καταλήγει η Φανί Αρντάν.

Ένα δίπτυχο όπερας που ενσαρκώνει τις δύο όψεις της Λυρικής

Η μονόπρακτη όπερα «Αλέκο», διάρκειας μιας ώρας, παρουσιάζεται στο δεύτερο μέρος της βραδιάς. Στο πρώτο παρουσιάζεται ξανά στο ελληνικό κοινό η συγκλονιστική -επίσης μονόπρακτη- όπερα «Ο Πύργος του Κυανοπώγωνα», ένα ζοφερό λυρικό παραμύθι του Ούγγρου Μπέλα Μπάρτοκ (1881-1945) που βασίζεται στον Κυανοπώγωνα του Σαρλ Περρώ (1697).

Σε ένα λιτό, επιβλητικό σκηνικό, με ένα μοντέρνο δωμάτιο να αιωρείται στραβά μέσα στα μαύρα βράχια που συμβολίζουν τον σκοτεινό, ματωμένο πύργο του Κυανοπώγωνα, ο οποίος σκότωνε τις γυναίκες του υποβάλλοντάς τες σε φρικτά βασανιστήρια, ο ταλαντούχος σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης δημιουργεί έναν κλειστοφοβικό κόσμο που σε καθηλώνει. Η μουσική της συγκλονιστικής αυτής όπερας, σε εκτέλεση του Φαμπρίτσιο Βεντούρα, οι ποιητικοί φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου που αναδεικνύουν το μινιμαλιστικό σκηνικό της Λέσλι Τράβερς, αλλά και ένας Τάσος Αποστόλου σε μεγάλη φόρμα που απογειώνει τον ρόλο του Κυανοπώγωνα, συμπληρώνουν την εξαιρετική σκηνοθεσία.

Η όπερα αυτή, με τη συγκεκριμένη, μινιμαλιστική, καινοτόμα οπτική της, αποτελεί το ιδανικό ταίρι στο οπερατικό δίπτυχο με την όπερα του Ραχμάνινοφ από τη Φανί Αρντάν. Θεωρώ ότι αυτός ο τολμηρός συνδυασμός καλύπτει όλα τα γούστα: τόσο εκείνους που θέλουν από την όπερα να συνομιλεί με την εποχή μας, όσο και εκείνους που αποζητούν το παραμύθι και τη μαγεία της κλασικής όπερας που μας πηγαίνει σε μιαν άλλη εποχή. Καινοτομία και μαγεία, άλλωστε, είναι οι δύο διαφορετικές όψεις της Λυρικής, που άλλοτε μας ταξιδεύει και άλλοτε μας ταρακουνά, που άλλοτε μας μαγεύει και άλλοτε μας ανοίγει δρόμους, με τον τρόπο που μονάχα η Τέχνη μπορεί.

Info: Δίπτυχο όπερας: «Αλέκο» - Σεργκέι Ραχμάνινοφ & «Ο πύργος του Κυανοπώγωνα» - Μπέλα Μπάρτοκ
Επόμενες παραστάσεις: 16, 19, 21 και 23 Νοεμβρίου, ώρα έναρξης: 19.30
Τιμές εισιτηρίων: €15, €20, €35, €40, €55, €65, €80, €100 
Φοιτητικό, παιδικό: €15 • Περιορισμένης ορατότητας: €10
Εισιτήρια: Ταμεία ΕΛΣ (καθημερινά 9.00-21.00 | 2130885700) & ticketservices.gr

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ Τζωρτζ Στάινερ, νέο βιβλίο: «Ζούμε ένα μακρύ Σάββατο αναμονής. Θα γνωρίσει ποτέ η ανθρωπότητα Κυριακή; Αμφίβολο»Πασκάλ Μπρυκνέρ: Πώς κατέληξε ο «λευκός» άνδρας ο αποδιοπομπαίος τράγος της εποχής μας; -Διαβάσαμε το νέο βιβλίοTο κύκνειο άσμα του Πολ Όστερ και 5 ακόμα δυνατά βιβλία που μόλις κυκλοφόρησαν ή αναμένονται αυτό το φθινόπωρο

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr