Αμερικανικές εκλογές: Γιατί προκαλεί κρύο ιδρώτα στην Ευρώπη η ιδέα μιας νίκης του Τραμπ

15:34 5/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Κρύος ιδρώτας λούζει πολλούς ηγέτες στην Ευρώπη στην ιδέα της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, που θα οδηγούσε σε μια ακόμη μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση την ήδη αποδυναμωμένη Γηραιά Ήπειρο.

Πολιτικοί αναλυτές και δημοσκόποιπου εργάζονται για κυβερνήσεις ανά τηνΕυρώπη βλέπουν ολοένα και περισσότεροτον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ να ετοιμάζεταιγια ένα από τα πιο εντυπωσιακά comeback στον Λευκό Οίκο, χωρίς αυτό νασημαίνει ότι αποκλείουν νίκη της ΚάμαλαΧάρις, η εκλογή της οποίας θα συνιστούσεσε

μεγάλο βαθμό τη συνέχιση του statusquo στις διατλαντικές σχέσεις.

Μια νίκη του Τραμπ θα πυροδοτούσε κύμα πανικού στην σε μεγάλο βαθμό ακυβέρνητη Ευρώπη με τους δύο πολέμους στην περιφέρειά της, σχολιάζει σε ανάλυσή του το Politico.

H αλήθεια είναι ότι η ΕΕ έχει ήδη επιβιώσει από μία προεδρία Τραμπ και ορισμένοι ηγέτες θα υποστήριζαν μάλιστα ότι αναδείχθηκε ισχυρότερη εξαιτίας του Ρεπουμπλικανού μεγιστάνα. Αλλά στις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διαμορφώνεται μια συναίνεση ότι η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα ενθάρρυνε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, θα πυροδοτούσε πιθανώς έναν καταστροφικό εμπορικό πόλεμο και θα αναζωπύρωνε τις πολιτικές διαιρέσεις στη Γηραιά Ήπειρο, σε μια περίοδο που η οικονομία της τρεκλίζει, όπως και οι ηγεσίες στο Παρίσι και το Βερολίνο.

«Μια δεύτερη θητεία Τραμπθα ήταν διαφορετική» δήλωσε η ΛέσλιΒιντζαμούρι, διευθύντρια του προγράμματοςΗΠΑ και Αμερικής στη βρετανική δεξαμενήσκέψης Chatham House. «Γνωρίζει πλέον ποιοιαισθάνεται ότι τον έχουν αδικήσει τόσοστη διεθνή σκηνή όσο και στο εσωτερικόκαι έχει επεξεργαστεί με τους επιτελείςτου κάποια σχέδια για το πώς θα τουςκόψει τα πόδια» εξήγησε. 

Νίκη Τραμπ θα ενθαρρύνει τονΠούτιν

Μετά την πρώτη νίκη του Τραμπ προ οκταετίας οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούσαν να παρηγορηθούν με την ιδέα πως, ό,τι κι αν συνέβαινε στις ΗΠΑ η Γηραιά Ήπειρος ήταν ένα νησί σταθερότητας, ασφαλές υπό την καθοδήγηση της ισχυρής Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ. Αλλά αυτή τη φορά, η ευρωπαϊκή ηγεσία είναι απούσα σε μεγάλο βαθμό. Ο διάδοχος της Μέρκελ στην καγκελαρία Όλαφ Σολτς, μετά βίας κρατά ενωμένο τον κυβερνητικό συνασπισμό του ενώ στη Γαλλία η ισχύς του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν έχει συρρικνωθεί μετά την άνοδο της ακροδεξιάς.

Την ίδια ώρα «φλέγεται» η περιοχή γύρω από την Ευρώπη με τους πολέμους σε Ουκρανία, Λωρίδα της Γάζας και Λίβανο να συγκεντρώνουν την προσοχή των ηγετών και να εξαντλούν τους δυτικούς στρατιωτικούς και οικονομικούς πόρους. Χωρίς διαρκή αμερικανική υποστήριξη υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα αναφορικά με το για πόσο διάστημα ακόμη θα μπορέσει η Ουκρανία να αντισταθεί στις δυνάμεις του Βλαντίμιρ Πούτιν. 

Στη Βρετανία η νέα κυβέρνηση του ΚιρΣτάρμερ ανησυχεί ότι ο Τραμπ θα τραβήξειτο χαλί κάτω από τα πόδια του ΒολοντίμιρΖελένσκι, κόβοντας τηναμερικανική στρατιωτική βοήθειαπρος το Κίεβο ή εξαρτώντας την από άμεσεςειρηνευτικές συνομιλίες που θαπαραχωρούσαν εδάφη στη Ρωσία.

Η δέσμευση του Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία εντός 24 ωρών από την ανάληψη της εξουσίας αντιμετωπίζεται με ανάλογη σοβαρότητα και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. «Η βοήθεια θα μπορούσε να σταματήσει εν μία νυκτί. Ο Πούτιν θα θελήσει να το εκμεταλλευτεί και να πει ότι παίρνω το Ντονμπάς, την Κριμαία και μετά θα περιμένω μέχρι την επόμενη φορά» δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico. Κι ανησυχία είναι ότι αυτή η «επόμενη φορά» θα μπορούσε να εκδηλωθεί με μια επίθεση σε κράτη μέλη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, όπως οι χώρες της Βαλτικής καθώς ο Πούτιν επιδιώκει να δοκιμάσει την ήδη χλιαρή δέσμευση του Τραμπ στο ΝΑΤΟ και την αντοχή του Άρθρου 5 του Βορειατλαντικού Συμφώνου περί αμοιβαίας άμυνας σε περίπτωση που κράτος μέλος του δεχθεί επίθεση.

Η Γαλλία πιέζει για ενίσχυσητης άμυνας της Ευρώπης

Η Γαλλία έχει αξιοποιήσειτην πιθανότητα επιστροφής του Τραμπστον Λευκό Οίκο ως ευκαιρία για ναπαροτρύνει άλλες ευρωπαϊκές χώρεςνα ενισχύσουν τις στρατιωτικές τουςδυνατότητες. «Δεν μπορούμε να αφήσουμετους ψηφοφόρους στο Ουισκόνσιν νααποφασίσουν για την ευρωπαϊκή ασφάλεια»,δήλωσε ο Μπενζαμέν Χαντάντ,αναπληρωτής υπουργός Ευρώπης καιεξωτερικών υποθέσεων της Γαλλίαςαρμόδιος για τα ευρωπαϊκά θέματα.

Η Γαλλία θα συνεργαστεί με όποιον νικήσει σήμερα Τρίτη στις αμερικανικές εκλογές, σημείωσε ο Χαντάντ, αλλά επέμεινε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να μελετήσει επειγόντως πώς να κινηθεί σε έναν κόσμο στον οποίο δεν θα μπορεί πλέον να υπολογίζει στις ΗΠΑ. «Το θέμα είναι η ευρωπαϊκή μας ασφάλεια. Πρέπει να είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε (τους Ουκρανούς) όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα», υπογράμμισε.

Το πρόβλημα είναι ότι οιΕυρωπαίοι ηγέτες -της Γαλλίαςσυμπεριλαμβανομένης- τάσσονται τηντελευταία διετία υπέρ της ενίσχυσηςτων στρατών τους, αλλά πέραν της Πολωνίαςλιγοστοί το έχουν κάνει πράξη.

Φόβοι για διατλαντικό εμπορικόπόλεμο

Μια δεύτερη ανησυχία στηνΕυρώπη είναι ότι ο Τραμπ θα αναζωπυρώσειέναν διατλαντικό εμπορικό πόλεμο. ΟΡεπουμπλικανός προεδρικός υποψήφιοςέχει απειλήσει να επιβάλει δασμούςαπό 10% έως 20% σε όλες τιςεισαγωγές στις ΗΠΑ για να επαναφέρειτις θέσεις εργασίας στην εγχώριαμεταποίηση και μολονότι τοΠεκίνο παραμένει το επίκεντρο τηςοργής του, την περασμένηεβδομάδα αποκάλεσε «μίνιΚίνα» την ΕΕ.

Κορυφαίοι Ευρωπαίοι εμπορικοίαξιωματούχοι δήλωσαν πρόσφατα στουςπρεσβευτές της ΕΕ ότι θα είναι έτοιμοιενμ ανάγκη να αντιδράσουνσε ενδεχόμενες εμπορικές διαμάχες. Αλλάκαι στο Λονδίνο ο κίνδυνος ενόςαναζωπυρωμένου εμπορικού πολέμουαπασχολεί το επιτελείο τουπρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ, που επεξεργάζεταισχέδια έκτακτης ανάγκης εάν ο Τραμπνικήσει και αποφασίσεινα υλοποιήσει τις απειλέςτου για τους δασμούς.

Ο Τραμπ έχει προτείνει τηνεπιβολή δασμών 100% σε όλα τα εισαγόμεναοχήματα, κάτι που θα ήταν καταστροφικόγια τις χώρες με σημαντικέςαυτοκινητοβιομηχανίες. Η γερμανικήοικονομία, επί παραδείγματι,που ήδη συναντά μεγάλεςδυσκολίες, θα υποστεί πλήγμα -0,23%στο ΑΕΠ ωςαποτέλεσμα της εμπορικής πολιτικής τουΤραμπ, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσετο London School of Economics (LSE). 

«Αυτοί οι δασμοί θα επηρεάσουν τηναμερικανική οικονομία, όχι μόνο τουςκινεζικούς και ευρωπαϊκούς τομείς,οπότε η προώθηση αυτών των πολιτικώναπό τον Ντόναλντ Τραμπ, εφόσονεκλεγεί, θα είναι τρομερή για τιςοικονομίες ανά την υφήλιο»,δήλωσε ο συντάκτηςτης μελέτης Ορελιάν Σοσέτου ΕρευνητικούΙνστιτούτου Grantham του LSEγια την κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον.

Ο ανταγωνισμός που θα πυροδοτούσε ένας εμπορικός πόλεμος δεν θα είχε μόνο οικονομικό αντίκτυπο. Όσον αφορά στην ασφάλεια η Βρετανία είναι παραδοσιακά ένας από τους στενότερους συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά οι πολιτικές εντάσεις είναι ήδη εμφανείς. 

Οι σχέσεις μεταξύ του Τραμπ και τηςνέας κεντροαριστερής κυβέρνησης τουΣτάρμερ είναι ήδη προβληματικέςκαθώς ο Ρεπουμπλικάνος επιτέθηκεστο «ακροαριστερό» Εργατικό Κόμματου Στάρμερ για το γεγονός ότι κάποιαμέλη του έκαναν προεκλογική εκστρατείαυπέρ της Κάμαλα Χάρις,ισχυριζόμενος ότι αυτό«ισοδυναμεί με ξένη παρέμβαση στηναμερικανική δημοκρατία».

Φόβοι για την πολιτική τουΤραμπ στη Μέση Ανατολή

Ο απολογισμός της πρώτηςθητείας του Τραμπ αναφορικά με τηΜέση Ανατολή συνιστά άλλημια πηγή ανησυχίας για τους Ευρωπαίους,αφού εκτροχίασε τότε διεθνή συμφωνίαμε το Ιράν για το πυρηνικότου πρόγραμμα, την οποία υποστήριζανη Γερμανία, η Γαλλία, η ΕΕ και ηΒρετανία.

«Σε μια δεύτερη θητεία του Τραμπ θα επανέλθει η πολιτική άσκσης “μέγιστης πίεσης” στο Ιράν, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει το ενδεχόμενο άμεσων πληγμάτων στο Ιράν και στοχευμένων δολοφονιών», αναφέρει ανάλυση του Ινστιτούτου Μελετών Ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και σημειώνει «Αν και το σχέδιο [μιας κυβέρνησης Τραμπ] θα είχε ως στόχο την αποκατάσταση της αποτροπής, ο κίνδυνος μιας άμεσης σύγκρουσης μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης θα αυξανόταν».

Διαιρέσειςστην Ευρώπη

Πέραν τούτων υπάρχει και ηπίεση που θα ασκούσε μια δεύτερη προεδρίαΤραμπ στην ίδια την Ευρώπη. Στις ΗΠΑ οΤραμπ είναι ο πιο διχαστικός πολιτικόςτης σύγχρονης εποχής, αλλά διχάζει καιτις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μεταξύ τους,κάτι που θα καταστήσει ακόμη δυσκολότερογια τους αξιωματούχους των Βρυξελλώντον συντονισμό οποιασδήποτε αντίδρασηςσε επίπεδο ΕΕ για το εμπόριο ή τηνασφάλεια.

Μπορεί μια νίκη του Τραμπ να προκαλέσει δυσφορία στις ηγεσίες στο Λονδίνο, το Βερολίνο και το Παρίσι, αλλά οι αυταρχικοί και οι ακροδεξιοί ηγέτες της Ευρώπης, όπως ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, θα τη δουν ως δικαίωση των θέσεών τους.

Ο Όρμπαν, ο οποίος ήρθε σε ρήξη με τουςυπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες ότανεπισκέφθηκε το περασμένο καλοκίρι τονΒλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα, εμφανιζόταντακτικά στις συγκεντρώσεις τωνυπερσυντηρητικών στις ΗΠΑ, στις οποίεςκυριαρχεί ο Τραμπ. Αυτό οδήγησε ορισμένουςστην εικασία ότι θαμπορούσε να σπεύσει να συγχαρείτον Ρεπουμπλικανό προεδρικόυποψήφιο ακόμη και ανδεν είναι καθόλου ξεκάθαρο τοεκλογικό αποτέλεσμα.

Αναφορικά με τη Μελόνι οισύμμαχοί της στη Ρώμη λένε ότι θα ήτανιδανική για να λειτουργήσει ως ο νέος«υποβολέας» του Τραμπ στην Ευρώπη. ΟΑντρέα Ντι Τζουζέπε, βουλευτής πουεκπροσωπεί τους Ιταλούς στη ΒόρειαΑμερική και μέλος του κόμματος τηςΜελόνι, είπε ότι για τη Ρώμη θα ήτανευπρόσδεκτη μια νίκη του Τραμπ. «Ανχρειαστεί ο πρόεδρος Τραμπ έναν μεσάζονταστην Ευρώπη, ποιος θα ήταν καλύτεροςαπό τη Τζόρτζια Μελόνι. Είναι οπαδόςτου από την πρώτη στιγμή», δήλωσε.

Αλλά ακόμη και στη Γερμανία ορισμένοι βλέπουν ευκαιρίες σε περίπτωση νίκης του Τραμπ με υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης συνασπισμού να παραδέχονται κατ’ ιδίαν ότι είναι πιο πιθανή μια κατάρρευση της συμμαχίας του Όλαφ Σολτς αν επικρατήσει η Κάμαλα Χάρις. Κι αυτό γιατί η προοπτική εκλογικής νίκης του Τραμπ θα συνιστούσε τέτοια απειλή για την παγκόσμια πολιτική σταθερότητα ώστε οι τρεις κυβερνητικοί εταίροι – Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινοι και Φιλελεύθεροι – θα έπρεπε να το σκεφτούν πολύ σοβαρά πριν διαλύσουν τη συμμαχία τους.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr