Ανήσυχη η κοινή γνώμη για τη νεανική παραβατικότητα -Έρευνα της Prorata για το InSocial και το FES

12:48 7/12/2024 - Πηγή: iEfimerida

Η νεανική παραβατικότητα έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα σε σχέση με το παρελθόν.

Αυτή είναι η πεποίθηση της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινής γνώμης, όπως καταγράφεται σε έρευνα της εταιρείας Proratα, που παρουσιάστηκε στη εκδήλωση με θέμα «Νεανική Βία & Παραβατικότητα: Από την καταστολή στην πρόληψη», που διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο για τη Σοσιαλδημοκρατία – InSocial, σε συνεργασία με το Friedrich Ebert Stiftung (FES) Αθήνας.

Η

έρευναπραγματοποιήθηκε με πανελλαδικό δείγμα1000 ατόμων από τις 19 έως τις 6/11/24.

Συγκεκριμένατο 49,5% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι ταπεριστατικά βίας μεταξύ ανηλίκων είναιαυξημένα σε σχέση με το παρελθόν, το37,5% ότι και πιο συχνά είναι και ταμαθαίνουμε πιο εύκολα πλέον, ενώ το 14%ότι δεν είναι πιο συχνά αλλά τα μαθαίνουμεπιο εύκολα πλέον λόγω της ευρύτερηςκάλυψης τους.

Αξίζει νασημειωθεί ότι πεποίθηση πλέον τηςμεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών, είναιότι όχι μόνο έχει αυξηθεί η νεανικήπαραβατικότητα τα τελευταία χρόνια,αλλά πλέον νέες μορφές σκληρής βίαςέχουν κάνει την εμφάνιση τους . Οισυμμετέχοντες στην έρευνα πιστεύουνσε ποσοστό 78,5% ότι έχει αυξηθεί η συμμετοχήσε συμμορίες και ομάδες παράνομης δράσηςκαι σε ποσοστό 76,5% η Ψηφιακή παραβατικήσυμπεριφορά.

Πού οφείλεται όμως αυτή η έξαρση; Τα αποτελέσματα της έρευνας της prorata , μας οδηγούν προς δυο κατευθύνσεις: Πρώτον στο οικογενειακό περιβάλλον και δεύτερον στην επικοινωνία των νέων μέσω των social media και στην κατάχρηση των βιντεοπαιχνιδιών με βίαιο περιεχόμενο.

Πώςμπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο;Τι πρέπει να γίνει σε πολιτικό καικοινωνικό επίπεδο; Η μεγάλη πλειοψηφία(63%) θεωρεί ότι το βάρος πρέπει να δοθείστην πρόληψη του φαινομένου με εφαρμογήπρογραμμάτων πρόληψης και εκπαίδευσης,ενώ δεν θα πρέπει να περάσει απαρατήρητοκαθώς αναφερόμαστε σε ανήλικους, ότιτο 35% ζητά καταπολέμηση του φαινομένουμε αυστηροποίηση νόμων και ποινών.

«Το θέμα της βίας ανηλίκων μας είχεαπασχολήσει πολιτικά και κοινωνικά τοπροηγούμενο διάστημα» τόνισε στηνσχετική εκδήλωση- παρουσίαση, οΝίκος Χριστοδουλάκης,Επικεφαλής του InSocial, ομ. ΚαθηγητήςΟ.Π.Α., πρ. Υπουργός. «Πρόκειται γιαδυσερμήνευτα φαινόμενα για τα οποίαχρειάζεται μία πρωτογενή έρευναπροκειμένου να αναδειχθούν αιτίες καιπαράγοντες που ενδεχομένως εμφανίζονταιγια πρώτη φορά. Προβλήματα τέτοιουτύπου, χρειάζονται συνδυασμένεςπροσεγγίσεις τόσο καταγραφικού χαρακτήραόσο και υψηλού επιπέδου επιστημονικέςαναλύσεις. Στην σημερινή εκδήλωσή μαςέχουμε και τα δύο. Έχουμε την έρευνα,που έγινε με φροντίδα του Friedrich EbertStiftung Ινστιτούτου καθώς επίσης και μίαομάδα εκλεκτών επιστημόνων».

Από την πλευρά του ο Άγγελος Σεριάτος,Επιστημονικός Διευθυντής της Prorata, σημείωσε κατά την παρουσίαση της έρευνας ότι: «Ερευνήθηκαν τρεις θεματικούς άξονες. Ο πρώτος, πως προσλαμβάνει η ελληνική κοινωνία τις βασικότερες διαστάσεις του φαινομένου, ο δεύτερος που εντοπίζει, ξανά ως πρόσληψη, τις ρίζες του, ο τρίτος πως υποδέχεται υφιστάμενες εφαρμοζόμενες πολιτικές αντιμετώπισής του. Τέλος, εξετάζεται πως παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, ως βασική οθόνη φιλτραρίσματος των αντιλήψεων, το φαινόμενο. Έχει δηλαδή ενδιαφέρον και η σύγκριση της εξής σχέσης: πρόσληψη του φαινομένου από την κοινωνία και πώς τα ΜΜΕ παρουσιάζουν το φαινόμενο αυτό».

Η Χριστίνα Ζαραφωνίτου, Καθηγήτρια Εγκληματολογίας, Τμ. Κοινωνιολογίας, Διευθύντρια ΠΜΣ “Εγκληματολογία” και Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας (ΕΑστΕ) Παντείου Πανεπιστημίου, αναρωτήθηκε αν τελικά υπάρχουν απαντήσεις στη βία: « Για να απαντήσουμε κάνουμε τις εξής παραδοχές: το έγκλημα αποτελεί ένα παλμογράφο των κοινωνικών συγκρούσεων και το γεγονός ότι η βία δεν αφορά μόνο τους ανήλικους. Οι ανήλικοι δεν αποτελούν εξαίρεση. Ίσα ίσα είναι πιο ευαίσθητοι στους κλονισμούς και στις συγκρούσεις της κοινωνίας μας. Αν θέλουμε να δομήσουμε μία ορθολογική αντεγκληματική πολιτική θα πρέπει αυτή να στηρίζεται σε επιστημονική έρευνα, να υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση και μια κοινωνική ευαισθητοποίηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Ο στόχος της πρόληψης δεν είναι ο έλεγχος του πολίτη από τον συμπολίτη του αλλά η εμπέδωση της εμπιστοσύνης μεταξύ τους και απέναντι στους θεσμούς».

ΗΑγγελική Γαζή,Αν. Καθηγήτρια Ψυχολογίας των Μέσων καιΤεχνολογίας – Τμήμα Επικοινωνίας Μέσων& Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο.Επισκέπτρια Καθηγήτρια στο Τμ. Ψυχολογίας,ΕΚΠΑ, έκανε ειδική αναφορά στην επίδραση των ΜΜΕ στο φαινόμενο της νεανικήςπαραβατικότητας

«ΤαΜΜΕ επιδρούν σε ότι αφορά τις αναπαραστάσειςκαι τις στάσεις των ατόμων. Μια πρώτηπαραδοχή είναι, πως, όταν διασαλεύεταιη τάξη της κοινωνίας από εγκλήματα,πολέμους, οικονομική δυσπραγία ή κάποιαηθική κρίση ένα μεγάλο μέρος της ευθύνηςαποδίδεται στα ΜΜΕ. Μία δεύτερη παραδοχήείναι πως τα ΜΜΕ δεν επηρεάζουν συνεχώςκαι χωροχρονικά στον ίδιο βαθμό τηνκοινωνία. Μία Τρίτη παραδοχή είναι πωςόταν προσπαθούμε να αναλύσουμε τα ΜΜΕδεν μπορούμε να σκεφτόμαστε με βάση τηθεωρία τη συμπεριφοριστική, ερέθισμα– αντίδραση. Το ίδιο ερέθισμα δενπροκαλεί την ίδια αντίδραση σε όλους.Τέταρτη παραδοχή είναι ότι τα ΜΜΕενισχύουν τον ηθικό πανικό. Ένα μήνυμααπό τα ΜΜΕ διαπερνά το άτομο μέσα απότις ομάδες στις οποίες ανήκει, ειδικάτα παιδιά και τους εφήβους. Τα ΜΜΕ«κατασκευάζουν» θα λέγαμε τηνπραγματικότητα. Τα ΜΜΕ επιτείνουνδιαδικασίες μίμησης και επηρεάζουνκαθοριστικά τις διαδικασίες εσωτερίκευσης».

Τέλοςο Στέλιος Στυλιανίδης,ομ. Καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής,Ψυχαναλυτής, Ιδρυτής & ΕπίτιμοςΠρόεδρος της ΕΠΑΨΥ, επεσήμανε ότι στιςμέρες μας, η ποιότητα της βίας είναιπολύ πιο άγρια. «Είμαστε σε μία κοινωνίαπου προάγει ναρκισσιστική/ατομικιστικήκουλτούρα. Έχουμε σήμερα κουλτούρα τουκενού με απουσία νοηματοδότησης μέσωτων χαοτικών SocialMedia.Έχουμε βιώματα ανομίας, ατιμωρησίαςκαι αναξιοπιστίας πολιτικού συστήματος,ενώ υποτίθεται ότι λειτουργούν οιθεσμοί. Δεν μπορούμε να διαχειριστούμετην επιθετικότητα νοιώθοντας εξωτερικήή εσωτερική απειλή. Δυσκολευόμαστε νακατανοήσουμε τη σεξουαλικότητα τωνεφήβων, παρερμηνεύονται συμπεριφορέςόπως πχ των αθλητών στο ράγκμπι καιπροτυποποιούνται από τους νέους διαδρομέςμετουσίωσης της βίας. Σήμερα, παρουσιάζεταιπρόβλημα στην κατανόηση των δυσκολιώνγονεϊκότητας με συρρίκνωση της πατρικήςλειτουργίας, υπερπροστατευτικότητα,και τέλος αναδεικνύεται μια υποκείμενηψυχιατρική παθολογία. Οι εν δυνάμειεπιπτώσεις αυτών είναι, η εμπλοκή με τονόμο και πρώιμος στιγματισμός, έκθεσηστη βία θυματοποίηση, χρήση ουσιών καιαλκοόλ, απομάκρυνση από την οικογένειακαι φυγή από το σπίτι, οι δυσκολίεςπροσαρμογής και ενσωμάτωσης στο σχολείοκαι η εξάρτηση από το διαδίκτυο».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr