Γαστρεντερολογία και τεχνητή νοημοσύνη

15:47 28/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

H τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται στον κλάδο της πληροφορικής, ο οποίος στον τομέα της ιατρικής ασχολείται με την ανίχνευση και αντιμετώπιση παθήσεων του ανθρώπινου οργανισμού.

Δεν έρχεται να αντικαταστήσει τον γιατρό, αλλά να προσθέσει ένα επιπλέον εργαλείο στη διάγνωση και αντιμετώπιση των παθήσεων του ανθρώπινου οργανισμού. Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) συνεχίζει να εξελίσσεται ταχέως στην ιατρική και οι κλινικές εφαρμογές της γίνονται όλο και πιο εμφανείς και χειροπιαστές. Βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στην ενδοσκοπική και ακτινολογική απεικόνιση, η γαστρεντερολογία έχει καταστεί

ένα ελκυστικό πεδίο εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης.

Ηενδοσκόπηση αποτελεί το σημαντικότεροδιαγνωστικό και θεραπευτικό εργαλείοστον χώρο της γαστρεντερολογίας καιεξελίσσεται και αυτή ραγδαία λόγω τηςτεράστιας ανάπτυξης της ιατρικήςτεχνολογίας. Η εξέλιξη της απεικόνισηςσε 4Κ, η προσθήκη της μεγεθυντικής zoomενδοσκόπησης και της χρωμοενδοσκόπησης,καθώς και η ενσωμάτωση και άλλων τεχνικώνέχουν αναγάγει την ενδοσκόπηση σεμείζονα εξέταση στο χώρο της διαγνωστικήςκαι θεραπευτικής ιατρικής. Έτσι, οσυνδυασμός της τεχνητής νοημοσύνης καιτης σύγχρονης ενδοσκόπησης αναμένεταινα συμβάλλει ακόμα περισσότερο στηνεξέλιξη της γαστρεντερολογίας και ναανοίξει νέους χώρους για το μέλλον της.

Ειδικόενδιαφέρον για την εφαρμογή της ΑΙ έχειήδη εκδηλωθεί σε αρκετούς τομείς τουπεπτικού συστήματος και πολλές μελέτεςδιεξάγονται με πολύ ενθαρρυντικάαποτελέσματα. Αυτά συμπεριλαμβάνουντην ανίχνευση των γαστρεντερικώννεοπλασματικών βλαβών του οισοφάγου,του στομάχου, του παγκρέατος και τουπαχέος εντέρου.

Αναλυτικότερα,η ανώτερη γαστρεντερική οδός περιλαμβάνειπολλές περιοχές αυξημένου ενδιαφέροντοςπου αφορούν την ανίχνευση προκαρκινικώνβλαβών στον οισοφάγο, όπως η αναγνώρισηδυσπλασίας και πρώιμης νεοπλασίας τόσοστον οισοφάγο (Barrett) όσο και στην εξέλιξητης εντερικής μεταπλασίας στον στόμαχο.Παρά το γεγονός ότι η ιστοπαθολογικήανάλυση είναι ο χρυσός κανόνας για τηνανεύρεση δυσπλασίας στις ανωτέρωπαθήσεις, είναι υψίστης σημασίας γιατους ενδοσκόπους να λαμβάνουν στοχευμένεςβιοψίες από συγκεκριμένα σημεία εκείόπου υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα ναεντοπίζεται η πραγματική βλάβη. Με τηνπροσθήκη της συμβατικής απεικόνισηςλευκού φωτός (WLI), ψηφιακής χρωμοενδοσκόπησηςδηλαδή απεικόνιση στενής ζώνης (NBI),μεγεθυντικής ενδοσκόπησης (Zoom),καθώς και της κυτταροενδοσκόπησης(Cytoendoscopy),η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να προσανατολίσειτον κλινικό ιατρό στη διεξαγωγήκατευθυνόμενων βιοψιών για την ανίχνευσητων περιοχών δυσπλασίας αντί να βασίζεταισε τυχαία δειγματοληψία.

Επιπλέονη ανίχνευση προκαρκινικών και κακοήθωνβλαβών του κατώτερου πεπτικού συστήματοςκατά την κολονοσκόπηση αποτελεί τονακρογωνιαίο λίθο της πρόληψης τουκαρκίνου του παχέος εντέρου (CRC). Εκτιμάταιότι η ανάπτυξη καρκίνου μετά τηνκολονοσκόπηση προληπτικού ελέγχου καιπριν από την επόμενη προγραμματισμένηαπαντάται στο 2%-6% των περιπτώσεων καιθα μπορούσε να αφορά χαμένους πολύποδες.Αυτόκρίνεται κρίσιμο για την ανάπτυξηοποιασδήποτε τεχνικής που αυξάνει τηνδιαγνωστική ακρίβεια στον τομέα αυτόν,καθόσον γνωρίζουμε ότι η αύξηση τηςδιάγνωσης των πολυπόδων κατά 1% μειώνειτον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου κατά3%.

Αυτόφαίνεται να επιτυγχάνεται με την προσθήκητης ΑΙ στην κολονοσκόπηση.Έναςμεγάλος αριθμός ερευνητικών μελετώνεξελίσσεται αυτή τη στιγμή προς τηνκατεύθυνση αυτή, με στόχο τον αποδοτικότεροεντοπισμό των προκακοήθων βλαβών, δηλαδήτων πολυπόδων με την τεχνική της τεχνητήςνοημοσύνης. Αυτές έχουν δείξει ότι ηΑΙ αυξάνει την διαγνωστική της ακρίβειαμε την ευαισθησία της να φτάνει στο100%. Η ανίχνευση πολυπόδων σε πραγματικόχρόνο αγγίζει το 87,6%, ενώ η διάγνωση τωνπολυπόδων είναι ψευδώς θετική στο 47%.

Μια παρατήρησηπου έχει κερδίσει την ιδιαίτερη προσοχήμας είναι ότι η παρουσία έμπειρωννοσηλευτών ενδοσκόπησης ή υπό εκπαίδευσηυπότροφων ιατρών ή οποιουδήποτεεκπαιδευμένου δεύτερου παρατηρητή κατάτη διάρκεια της ίδιας της διαδικασίας,βελτιώνει την ανάδειξη των αδενοματωδώνπολυπόδων adenomadetectionrate(ADR). HAIδιαδραματίζει ακριβώς τον ρόλο τουτεκμηριωμένου δεύτερου παρατηρητή μεαποτέλεσμα την αύξηση του ποσοστούανεύρεσης πολυπόδων.

Τοτελευταίο διάστημα έχει προστεθεί ηCADxτεχνική, η οποία συγκρίνει το ενδοσκοπικόεύρημα, τον πολύποδα εν προκειμένω, με13.000.000 αποθηκευμένες εικόνες αντίστοιχεςπολυπόδων με ιστολογική επιβεβαίωση.Η επεξεργασία γίνεται σε μόλις 3 έως 5δευτερόλεπτα και το αποτέλεσμα μαςδίνει τη διάγνωση του πολύποδα σε ποσοστό95% περίπου, εάν δηλαδή πρόκειται γιααδένωμα ή υπερπλαστικό πολύποδα.Αδενώματα είναι οι πολύποδες πουεξελίσσονται σε καρκίνο ενώ υπερπλαστικοίαυτοί που δεν έχουν τόσο μεγάλη κλινικήσημασία. Έτσι ο χαρακτηρισμός από τηνCADxμας παρέχει την δυνατότητα να προχωρήσουμεστην αφαίρεση του πολύποδα ενδοσκοπικάμε μεγαλύτερη σιγουριά και ασφάλεια.Σίγουρα η βάση δεδομένων θα διευρυνθείακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον καιη ΑΙ θα συμβάλλει σημαντικά στη μείωσητης εμφάνισης του καρκίνου του ΠΕ σαντελικό αποτέλεσμα.

Ητεχνητήνοημοσύνη συνεχίζει να εξελίσσεται καιη ενσωμάτωσή της στην ενδοσκόπηση τουγαστρεντερικού συστήματος υπόσχεταιένα μέλλον όπου η διαγνωστική ακρίβεια,η εξατομικευμένη θεραπεία και τααποτελέσματα των ασθενών, βελτιώνονταισημαντικά. Οιενδείξεις εφαρμογής της και οι δυνατότητεςδιευρύνονται συνεχώς με αποτέλεσμα ητεχνητή νοημοσύνη να εξελιχθεί σεπραγματικά πολύτιμο εργαλείο τόσο στοχώρο της Γαστρεντερολογίας όσο και τηςΙατρικής γενικότερα.

Γράφει ο
Γεώργιος Καλλιμάνης
Γαστρεντερολόγος
Διευθυντής Β’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr