Η Επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ογκολογία

15:54 13/11/2024 - Πηγή: iEfimerida

Η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence) εντάσσεται τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο στην ιατρική πρακτική και επηρεάζει σταδιακά πολλές πτυχές της ογκολογικής φροντίδας.

Καινοτόμα εργαλεία έχουν ήδη ενταχθεί στην κλινική πράξη, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη διάγνωση, θεραπεία και παρακολούθηση των ογκολογικών ασθενών.

Πώςλειτουργεί η τεχνητή νοημοσύνη

Οόρος «τεχνητή νοημοσύνη» αναφέρεταιστην ικανότητα υπολογιστών να μιμούνταιανθρώπινες συμπεριφορές όπως η μάθηση,επίλυση προβλημάτων

και λήψη αποφάσεων.Η ανάπτυξη της επιστήμης των υπολογιστώνέχει οδηγήσει στη δημιουργία εξελιγμένωνπρογραμμάτων που μπορούν να αναλύσουνμεγάλο όγκο ιατρικών δεδομένων, ναανιχνεύσουν συσχετίσεις και να εξάγουνσυμπεράσματα με βάση αυτές.

Τομεγάλο πλεονέκτημα των προγραμμάτωναυτών είναι ότι μαθαίνουν από τα δεδομέναπου επεξεργάζονται χωρίς να χρειάζεταιλεπτομερής προγραμματισμός εκ μέρουςτου χειριστή (machinelearning).Επιπλέον, υπάρχουν σήμερα ακόμα πιοπροηγμένα λογισμικά που χρησιμοποιούναλγόριθμους πολλαπλών στρωμάτων πουπροσομοιάζουν τη λειτουργία τουανθρώπινου εγκεφάλου (deeplearning).Τα εργαλεία αυτά της τεχνητής νοημοσύνηςαποτελούν χρήσιμους βοηθούς των γιατρώνστην αξιολόγηση των δεδομένων του κάθεασθενή και τη λήψη θεραπευτικών αποφάσεων.

Διάγνωσητου καρκίνου

Ηέγκαιρη διάγνωση είναι εξαιρετικάσημαντική για την αποτελεσματικήθεραπεία του καρκίνου. Η τεχνητή νοημοσύνημπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωσητης ακρίβειας διαγνωστικών απεικονιστικώνεξετάσεων (όπως αξονικές τομογραφίες,μαγνητικές τομογραφίες, μαστογραφίες)και να εντοπίσει μικρές εστίες ύποπτεςγια κακοήθεια που μπορεί να ξεφύγουναπό την προσοχή του ειδικού.

Γιαπαράδειγμα, υπάρχουν προγράμματα πουανιχνεύουν ταχύτατα ύποπτα χαρακτηριστικάσε μαστογραφίες, ενώ μπορούν να προβλέψουνκαι τον μακροχρόνιο κίνδυνο εμφάνισηςκαρκίνου με βάση τις εικόνες που αναλύουν.Χάρη στην ικανότητα μάθησης των εργαλείωναυτών, η αξιοπιστία τους αυξάνεται μετην έκθεση σε ολοένα και μεγαλύτεροαριθμό εξετάσεων, οπότε γίνονται στηνπορεία όλο και περισσότερο αποτελεσματικά.Αντίστοιχα προγράμματα μπορούν νααξιολογήσουν αλλοιώσεις των πνευμόνωνστην αξονική τομογραφία και να βοηθήσουνστη διάγνωση καρκίνου του πνεύμονα σεαρχικό στάδιο.

Παρόμοιαςλογικής εργαλεία διευκολύνουν τουςπαθολογοανατόμους στην εξέταση βιοψιώνγια τη διάγνωση του καρκίνου, εντοπίζονταςμε μεγάλη ακρίβεια ύποπτα στοιχεία σειστολογικά παρασκευάσματα.

Εξατομίκευσητης αντικαρκινικής θεραπείας

Τατελευταία χρόνια έχει γίνει σαφές πωςκάθε κακοήθεια επιδεικνύει διαφορετικήβιολογική συμπεριφορά, επομένως δενταιριάζει η ίδια θεραπευτική προσέγγισησε όλους τους ασθενείς. Έχουν αναπτυχθείαλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης που, μεβάση απεικονιστικά, ιστολογικά ή κλινικάχαρακτηριστικά, μπορούν να κάνουνπροβλέψεις σχετικά με την πρόγνωση ενόςόγκου και την αποτελεσματικότητασυγκεκριμένων θεραπειών.

Γιαπαράδειγμα, προγράμματα τεχνητήςνοημοσύνης μπορούν να προβλέψουν μεακρίβεια την γενετική υπογραφή όγκωνεγκεφάλου με βάση εικόνες που λαμβάνονταιδιεγχειρητικά. Χάρη στα δεδομένα αυτά,δεν χάνεται πολύτιμος χρόνος μέχρι τηνέναρξη της κατάλληλης μετεγχειρητικήςθεραπείας. Υπάρχουν επίσης εργαλείαπου μπορούν να υπολογίσουν τον κίνδυνουποτροπής σε ασθενείς με αρχικού σταδίουκαρκίνο του προστάτη, του μαστού ή τουπνεύμονα. Έτσι, η κατάλληλη θεραπευτικήαγωγή δίνεται μόνο σε όσους κινδυνεύουναπό επανεμφάνιση της νόσου, χωρίς ναεπιβαρύνονται ασθενείς με καλή πρόγνωσηαπό παρενέργειες της αντικαρκινικήςθεραπείας.

Ανάλυσητης βιολογίας του καρκίνου και ανάπτυξηνέων φαρμάκων

Ηκατανόηση των βιολογικών μονοπατιώνπου οδηγούν στην καρκινογένεση είναιένα βασικό βήμα για την καλύτερηαντιμετώπιση της νόσου. Υπάρχουν μοντέλαπου μιμούνται την συμπεριφορά βασικώνπρωτεϊνών που εμπλέκονται στην δημιουργίατου καρκίνου και παρέχουν αναλύσειςσχετικά με τις αλληλεπιδράσεις τους σεεπίπεδο κυττάρων. Τέτοιες πρωτεΐνες θαμπορούσαν να αποτελέσουν νέους στόχουςγια μελλοντικές αντικαρκινικές θεραπείες.

Στοντομέα της ανάπτυξης νέων φαρμάκων, ητεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσειστη διαλογή των περισσότερο υποσχόμενωνμορίων που βρίσκονται σε αρχικά στάδιαανάπτυξης ώστε να επικεντρωθούν οιμελλοντικές έρευνες εκεί, εξοικονομώνταςχρόνο και χρήμα.

Μελλοντικέςπροκλήσεις

Μετην ολοένα και μεγαλύτερη ενσωμάτωσητης τεχνητής νοημοσύνης στην ιατρικήκαθημερινή πρακτική, αποτελεί δύσκολοκαθήκον των γιατρών η τροφοδότηση τωνπρογραμμάτων με καλής ποιότηταςαντιπροσωπευτικά δεδομένα, η ορθήερμηνεία των αποτελεσμάτων και η λήψηαποφάσεων συνυπολογίζοντάς τα.

Ένααξιόπιστο εργαλείο τεχνητής νοημοσύνηςείναι πολύτιμος βοηθός στην προσπάθειαπαροχής της καλύτερης δυνατής ογκολογικήςφροντίδας. Υπάρχουν σίγουρα ακόμαπροκλήσεις και περιθώρια για βελτίωση,εντούτοις όλα δείχνουν πως βρισκόμαστεμπροστά σε μια νέα εποχή στην αντιμετώπισητου καρκίνου.

Γράφουνοι,

Φλώρα Σταυρίδη, Ογκολόγος, Διευθύντρια Δ’ Παθολογικής-Ογκολογικής Κλινικής Υγεία

ΜαρίαΜητσογιάννη, Ογκολόγος, Συνεργάτης Δ’Παθολογικής-Ογκολογικής Κλινικής Υγεία

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr