Η κρίσιμη ώρα για τη Μέση Ανατολή

10:57 15/4/2024 - Πηγή: iEfimerida

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί η διεθνής κοινότητα την καινούργια πράξη του γεωστρατηγικού θρίλερ που εκτυλίσσεται στην Μέση Ανατολή με την μαζική πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ και την αναμενόμενη απάντηση από την ισραηλινή ηγεσία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία, η Γαλλία, αλλά και η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία βοήθησαν σε σημαντικό βαθμό το Ισραήλ στην αναχαίτιση του 97% περίπου των πυραύλων και drones που εξαπέλυσε η Τεχεράνη. Η βασική αγωνία και έγνοια όμως τώρα των δυτικών και

αραβικών κυβερνήσεων είναι ο όσο το δυνατόν μεγαλύτερος μετριασμός της αναμενόμενης απάντησης του Ισραήλ, ώστε να αποφευχθεί η κλιμάκωση της σύγκρουσης και η αναβάθμισή της σε έναν γενικευμένο περιφερειακό πόλεμο.

Η επίθεση από το Ιράν ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη μετά τον βομβαρδισμό την 1η Απριλίου από το Ισραήλ ενός κτιρίου της διπλωματικής αποστολής του Ιράν στη Δαμασκό της Συρίας. Στόχος της ισραηλινής επίθεσης ήταν μια σύσκεψη ανώτατων Ιρανών αξιωματικών υπό τον στρατηγό των Φρουρών της Επανάστασης Μοχάμεντ Ζαχεντί μαζί με στελέχη της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ. Από τον βομβαρδισμό σκοτώθηκε ο Ζαχεντί και επτά ακόμη Ιρανοί αξιωματικοί. Η ηγεσία του Ιράν υπό τον θρησκευτικό ηγέτη Αγιατολλάχ Χαμενεΐ πήρε την απόφαση ότι για πρώτη φορά η απάντηση στο Ισραήλ θα πρέπει να προέλθει απευθείας από το Ιράν, και όχι όπως γινόταν μέχρι τώρα από τους αντιπροσώπους του, την Χεζμπολάχ στο Λίβανο, τους Χούθι στην Υεμένη και τις ιρανικές στρατιωτικές οργανώσεις στην Συρία και το Ιράκ.

Οι υπηρεσίες στρατιωτικών πληροφοριών των ΗΠΑ είχαν ενημερώσει τις τελευταίες ημέρες τον Λευκό Οίκο και το Ισραήλ πως η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ θα γινόταν μέσα στο Σαββατοκύριακο. Αυτό που δεν ήταν γνωστό ήταν το μέγεθος της επίθεσης. Τελικά η ιρανική πυραυλική επίθεση ήταν στο ανώτερο εύρος των πιθανών σεναρίων. Πάνω από 170 drones, 30 κατευθυνόμενοι πύραυλοι cruise και 120 βαλλιστικοί πύραυλοι εκτοξεύθηκαν το βράδυ του Σαββάτου από το Ιράν με στόχο και στρατιωτικές βάσεις αλλά και πολιτικές εγκαταστάσεις στο Ισραήλ.

Γνωρίζοντας ότι επίκειται πυραυλική επίθεση από το Ιράν, οι Ηνωμένες Πολιτείες μαζί με τους συμμάχους είχαν συντονίσει τις τελευταίες ημέρες μια μεγάλη ασπίδα αεράμυνας, η οποία κατάφερε να αναχαιτίσει όλα τα drones και τους κατευθυνόμενους πυραύλους cruise, όπως και περίπου 110 από τους βαλλιστικούς πυραύλους που εκτόξευσε το Ιράν. Έτσι, η ιρανική επίθεση είχε πενιχρά αποτελέσματα, καθώς δεν επλήγη ουσιαστικά κανένας στόχος εντός του Ισραήλ. Το μοναδικό θύμα είναι ένα κορίτσι 10 ετών σε έναν οικισμό Βεδουΐνων Αράβων στην έρημο Νεγκέβ, το οποίο τραυματίστηκε βαριά από τα θραύσματα ενός βαλλιστικού πυραύλου και νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Η εξαιρετικά επιτυχημένη αντιπυραυλική επιχείρηση αεράμυνας από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τους συμμάχους έδωσε ένα ισχυρό επιχείρημα στον Τζο Μπάιντεν να ζητήσει από τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να μην προχωρήσει το Ισραήλ σε ανταπάντηση στο Ιράν και να θεωρήσει την αποτυχία του ιρανικού καθεστώτος να πλήξει το Ισραήλ ως “νίκη”. Η ηγεσία του Ισραήλ όμως βρίσκεται σε δίλημμα. Από τη μια πλευρά η επίδειξη αυτοσυγκράτησης θα προσδώσει ισχυρό διεθνοπολιτικό κεφάλαιο, καθώς το Ισραήλ θα φανεί ως ο σώφρων και σοβαρός παράγοντας στην σύγκρουση. Από την άλλη πλευρά όμως, υπάρχει το σοβαρό ενδεχόμενο η έλλειψη ισχυρής απάντησης από το Ισραήλ να εκληφθεί από το Ιράν ως ένδειξη αδυναμίας και ατολμίας.

Γεγονός πάντως είναι πως η ασύμμετρη επίθεση από το Ιράν δημιούργησε στρατηγικό και πολιτικό πλεονέκτημα υπέρ του Ισραήλ. Τη στιγμή που η κυβέρνηση Νετανιάχου ήταν στριμωγμένη άσχημα λόγω των πληγμάτων κατά αμάχων και μη κυβερνητικών οργανώσεων στη Γάζα, η ιρανική επίθεση συσπείρωσε τη Δύση στο πλευρό του Ισραήλ. Όπως είπε ο Ιορδανός Υπουργός Εξωτερικών στον Ιρανό πρέσβη στο Αμμάν, “με αυτό που κάνατε σταμάτησαν όλοι να μιλούν για τη Γάζα”. Οι νηφάλιοι παράγοντες μέσα στην ισραηλινή κυβέρνηση, όπως ο Υπουργός Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ, θεωρούν ότι η ιρανική επίθεση δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τον σχηματισμό μιας ευρύτερης συμμαχίας κατά της ιρανικής επιθετικότητας και του παλαιστινιακού εξτρεμισμού, που θα περιλαμβάνει και μετριοπαθείς αραβικές χώρες, όπως η Ιορδανία, η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα. Αυτή η συμμαχία θα μπορούσε να αποτελέσει και το πλαίσιο των εγγυητριών δυνάμεων για την επόμενη ημέρα στη Γάζα.

Αυτού του είδους η στρατηγική θεώρηση όμως, προσκρούει στις επιδιώξεις των ακραίων φανατικών μέσα στην ισραηλινή κυβέρνηση, όπως ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και ο Μπεζαλέλ Σμότριτς, οι οποίοι ζητούν επιτακτικά μια μαζική επίθεση κατά του Ιράν, θεωρώντας ότι πλέον υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για την τελική αναμέτρηση με το ιρανικό καθεστώς, “ακόμη και χωρίς την υποστήριξη των Αμερικανών”. Για αυτό και η τελική απόφαση που θα λάβει το Ισραήλ ως προς την απάντηση στην επίθεση του Ιράν αποτελεί κρίσιμης σημασίας για την πορεία της Μέσης Ανατολής ευρύτερα. Μια δυναμική ανταπάντηση από το Ισραήλ είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε έναν γενικευμένο περιφερειακό πόλεμο με απροσδιόριστο τελικό αποτέλεσμα, ενώ μια κίνηση “στρατηγικής υπομονής” ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στο μέχρι πρόσφατα σχεδόν αδιανόητο μονοπάτι της τελικής διευθέτησης.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr