Ίσως δεν οδηγούν όλοι οι δρόμοι στη Ρώμη -Αναζητώντας την ψυχή της Αιώνιας Πόλης [εικόνες]

13:24 14/1/2025 - Πηγή: iEfimerida

Χέρσα η ομορφιά της πόλης, που έχει παραδοθεί στον υπερτουρισμό όχι μόνο χωροταξικά, αλλά και εκχωρώντας μέρος της ταυτότητάς της.

Με καρδινάλιους να κυκλοφορούν με πατίνια και αιρετικές συνυπάρξεις, η Ρώμη βλέπει το χαρακτηριστικό «αιώνια» να ξεθωριάζει.

Ποια εικόνα περικλείει αυτό που είναι η Ρώμη σήμερα; Εύκολα καταλήγω σε μία: Βρίσκομαι δίπλα σχεδόν στα Ισπανικά Σκαλιά, στο κατάστημα-ναυαρχίδα του Ιταλού θρύλου της μόδας Valentino. Ένα μνημειώδες κατάστημα, που δημιουργήθηκε από την ένωση διαφορετικών κτιρίων

που βρίσκονται επί των Piazza di Spagna και Piazza Mignanelli, σε αρχιτεκτονική επιμέλεια του βραβευμένου Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ (για όσους δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με την αρχιτεκτονική, να θυμίσουμε ότι ανέλαβε τον επανασχεδιασμό και την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα).

Μέρος του κτιρίου είναι καλυμμένο λόγω εργασιών, στις αψιδωτές βιτρίνες λαμπυρίζουν δημιουργίες αξίας χιλιάδων ευρώ. Τιρμπάν που λαμπυρίζουν σαν πολυέλαιοι, τσάντες αξίας δέκα χιλιάδων ευρώ. Πλήθη τουριστών, όλοι οι λαοί του κόσμου, περνάνε δίπλα σαν αγέλες. Κάτω από μια βιτρίνα, έχει στήσει το σπίτι του ένας άστεγος. Ξαπλωμένος ανέμελος, κάτω από το φως της βιτρίνας, καπνίζει και κοιτάζει ψηλά σαν να βρίσκεται μέσα σε τέσσερις τοίχους, σαν να είναι μόνος, ενώ δίπλα ο τόπος βράζει από φωνές και ποδοβολητά. H βιτρίνα επάνω, σαν το εικονοστάσι πάνω από το κρεβάτι στο δωμάτιο.

Καλώς ήλθατε στη Ρώμη, που δεν είναι αυτό που ξέραμε και κάποιοι ερωτευθήκαμε.

Με τις γάζες του λίφτινγκ

Η Αιώνια Πόλη, γεμάτη εργοτάξια, τυλιγμένη με μουσαμάδες, σαν τις γάζες σε ένα πρόσωπο που μόλις υποβλήθηκε σε lifting. Σαν ένας λογοκριτής να πήρε λευκή ταινία και να έκρυψε φράσεις από ένα άρθρο, ένα διήγημα. Ευτυχώς, εδώ και λίγες μέρες οι πρώτες «γάζες» άρχισαν να βγαίνουν.

Η Αιώνια Πόλη επιβάλλεται ακριβώς σε αυτό, σε ένα εκτεταμένο λίφτινγκ, καθώς φέτος το Βατικανό γιορτάζει τον Ιωβηλαίο έτος. Ο Πάπας κήρυξε την αρχή του παραμονή Χριστουγέννων, ενώ λίγο νωρίτερα είχε ανακοινώσει την κολοσσιαία συνεργασία με τη Microsoft για τη δημιουργία του ψηφιακού διδύμου της βασιλικής του Αγίου Πέτρου.

Φωτογραφίζω δύο νέους, μέλη της ελβετικής φρουράς του Πάπα στην είσοδο των γραφείων του Βατικανού. Πιάνουμε την κουβέντα, τους λέμε ότι είμαστε Έλληνες. Αστράφτει το μάτι του ενός. «Άννα Βίσση» λέει, και μιλάει για τα τραγούδια της - κάποια δεν ανήκουν στα δημοφιλή της. Αιώνια Βίσση, Αιώνια Πόλη.

Η Ρώμη ετοιμάζεται φέτος να δεχθεί δεκάδες εκατομμύρια τουρίστες (πάνω από 40) και θέλει να δείχνει στα καλύτερά της. Μέχρι τότε, αν και κάποια εργοτάξια έχουν αρχίσει να απομακρύνονται, η εμπειρία παραμένει αποσπασματική. Όμως, αυτό είναι το λιγότερο. Η οπτική αποκοπή και όχληση ενοχλεί, αλλά δεν είναι αυτή που αποκόβει μοιραία από τη σύνδεση με αυτό που είναι πραγματικά η Ρώμη.

Πλαστική διεκπεραίωση για τις μάζες

Είναι τα μιλιούνια των τουριστών αυτά που έχουν καταπατήσει, χερσώσει την ομορφιά της. Περπατώ και ο τόπος δεν έχει ταυτότητα. Θα μπορούσα να είμαι οπουδήποτε. Πρέπει να κοιτάξω ψηλά για να δω τις κορυφές των κτιρίων και να νιώσω ότι βρίσκομαι στο κέντρο της Ρώμης. Το οπτικό πεδίο είναι μπλοκαρισμένο από τους ανθρώπους, το περπάτημα είναι μηχανιστικό, σαν να περιμένεις στην ουρά στο αεροδρόμιο. Ο υπερτουρισμός κατασπαράζει την ψυχή και το σώμα της πόλης.

Η γαστρονομική σκηνή, βυθισμένη και αυτή στις ανάγκες προσέλκυσης των τουριστών, των επισκεπτών. Πλαστική διεκπεραίωση χωρίς ενοχές. Ακόμα και στη Βενετία σε κάποιο στενό βρίσκεις μια συγκλονιστική, ταπεινή και μεγαλειωδών γεύσεων οστερία για να νιώσεις συγκίνηση. Βρίσκεις παγωτά που μοιάζουν να τα φτιάχνει μια οικογένεια με παράδοση αιώνων πίσω στο εργαστήριο. Που γεύεσαι αυτό που ονόμασες στην παραγγελία σου. Η Ρώμη έχει χάσει και τη γαστρονομική ταυτότητα. Πρέπει να ψάξεις πολύ, να είσαι ντόπιος, ή να είσαι διατεθειμένος να πληρώσεις σαν να τρως από τα χέρια του Μάσιμο Μποτούρα - μόνο που και πάλι η γεύση δεν είναι η ίδια.

Καρδινάλιοι σε πατίνια

Κοιτάζω τους νέους σε ηλικία τουρίστες που προφανώς δεν έχουν ξανάρθει στη Ρώμη. Τι να νιώθουν, τι να καταλαβαίνουν; Πόσο άτυχοι είναι που δεν πρόλαβαν τη Ρώμη η οποία, παρά τον μεγάλο τουρισμό που είχε πάντα, ήταν σαν σου έδενε ένα μακρύ μαντήλι στον λαιμό και να σε παρέσυρε στις χάρες της, στα ταπεινά και στα μνημειακά. Ακόμα και οι βέσπες έχουν λιγοστέψει τόσο πολύ. Πού και πού περνάνε μερικές και σχεδόν χειροκροτώ.

Τώρα οι βέσπες είναι ελάχιστες, ενώ τα πατίνια είναι πολλά. Κληρικοί από το Βατικανό κυκλοφορούν με περισσή χάρη πάνω σε αυτά, αγέρωχοι, χαμογελαστοί, με το μακρύ ράσο να κινείται από τον αέρα και είναι ξαφνικά σαν να βρίσκεσαι μέσα σε ένα όνειρο. Σε μια ταινία του Μπενίνι.

Μοναχές κυκλοφορούν πολλές μαζί, μερικές στέκουν σε έναν τοίχο και τρώνε το παγωτό τους συζητώντας. Σου επιβεβαιώνουν ότι έφτασες στον σωστό προορισμό.

Tη Ρώμη σώζει η ομορφιά του Καραβάτζο, του Μπερνίνι

Σε ένα παράλληλο σύμπαν, έχουν τη δική τους ανέμελη και ανενόχλητη ζωή οι άστεγοι της πόλης, που βρίσκονται παντού, στήνουν όπου θέλουν το «σπίτι» τους, χωρίς να τους κυνηγούν αστυνομικοί ή ιδιοκτήτες καταστημάτων που τους συναντούν κάθε μέρα έξω από την πόρτα τους. Συνοικίες ολόκληρες έχουν δημιουργήσει γύρω από τη βασιλική του Αγίου Πέτρου - ο Πάπας έχει δώσει εντολή να μην τους απομακρύνουν. Επικρατεί μια τάξη σε αυτή τη συνοικία, απόλυτη καθαριότητα και σύνδεση με την πόλη και τους περαστικούς.

To Iωβηλαίο κάνει την πόλη ένα τεράστιο Airbnb, μου λέει ένας φίλος που εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια επισκέπτεται διαρκώς τη Ρώμη για επαγγελματικούς λόγους. Πετάω το κέρμα μου στη Φοντάνα ντι Τρέβι μηχανικά - κάτι να με συνδέσει με όλα τα αντανακλαστικά και ενστικτώδη της πόλης. Βρίσκω καταφύγιο στα αριστουργήματα του Καραβάτζο, του Μπερνίνι στη βίλα Μποργκέζε -με ζαλίζει η ομορφιά τους-, ενώ μετά περιφέρομαι στο άλσος της και καταλήγω στο άνοιγμα πάνω από την Piazza di Popolo.

Ναι, όταν κοιτάς από ψηλά και αντικρίζεις τις οροφές των κτιρίων με τον τρούλο της βασιλικής του Αγίου Πέτρου σαν περισπωμένη, όταν βλέπεις το στεφάνι που σχηματίζουν αυτά τα εκπληκτικά πεύκα που μοιάζουν με ομπρέλες γύρω από την πόλη, νιώθεις ότι υπάρχει ακόμα ελπίδα για τη Ρώμη.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr