Καθηγήτρια ιστορίας εξηγεί πώς οι άνθρωποι καταπολεμούσαν το κρύο στον Μεσαίωνα: «Δεν υπήρχαν παράθυρα ή καμινάδες»

13:35 2/3/2025 - Πηγή: iEfimerida

Πώς άντεχαν οι άνθρωποι το κρύο στο Μεσαίωνα; Στο ερώτημα αυτό απαντά η Nuisia Raridi, Ιταλίδα λέκτορας Ιταλικών και Ιστορίας.

Η Nuisia διαθέτει και το κανάλι στο YouTube "Nu Post - History, Myths and Folklore", όπου μοιράζεται περιέργειες ιστορίες από το παρελθόν.

Με αφορμή τον χειμώνα, αφιέρωσε ένα βίντεο σε ένα θέμα που έχει ιντριγκάρει πολλούς: Πώς προστατεύονταν οι πρόγονοί μας στο Μεσαίωνα από το κρύο χωρίς τις σύγχρονες ανέσεις;

Πώς

ζεσταίνονταν στον Μεσαίωνα;

«Στον Μεσαίωνα έκανε πολύ κρύο! Δεν υπήρχαν θερμαντικά σώματα, ούτε τζάμια στα παράθυρα, οπότε τα σπίτια ήταν μονίμως κρύα», εξηγεί η Nuisia στην αρχή του βίντεο.

Το ζήτημα των παραθύρων είναι ένα από τα πρώτα σημεία που θίγονται: Αν σήμερα μας φαίνεται αυτονόητο να έχουμε γυαλί για να μονώνουμε το εσωτερικό από το εξωτερικό του σπιτιού, στον Μεσαίωνα αυτό δεν ίσχυε. Τα παράθυρα, όταν υπήρχαν, ήταν μικρά και, αντί για γυαλί, υπήρχαν ξύλινα παντζούρια ή κερωμένα υφάσματα.

«Έπρεπε να διαλέξεις ανάμεσα στο να αφήνεις το φως ή το κρύο... ή κανένα από τα δύο», ανέφερε.

Το γυαλί ήταν ένα ακριβό και σπάνιο υλικό. «Εμφανίστηκε στους καθεδρικούς ναούς γύρω στον 10ο αιώνα, αλλά στα ιδιωτικά σπίτια έφτασε μόνο μετά το 1300, και σε κάθε περίπτωση ήταν προνόμιο των εύπορων», λέει. Ακόμη και όταν υπήρχε, το γυαλί ήταν αδιαφανές, κακής ποιότητας και συχνά συγκρατούνταν από πλέγματα μολύβδου. Η δημοφιλής διάδοσή του, εξηγεί η Nuisia, σημειώθηκε μόνο στη σύγχρονη εποχή.

Πώς θερμαίνονταν τα σπίτια;

Προκύπτει ένα άλλο ερώτημα: πώς θερμαίνονταν τα σπίτια;

«Οι καμινάδες, όπως τις αντιλαμβανόμαστε σήμερα, δεν αναπτύχθηκαν πριν από το 1200. Είναι πιθανότατα ιταλική εφεύρεση, αφού η πρώτη γραπτή μαρτυρία προέρχεται από έγγραφα της Αρχαίας Θαλάσσιας Δημοκρατίας της Βενετίας», διευκρινίζει η ιστορικός. 

Πριν από αυτή την καινοτομία, οι οικογένειες άναβαν φωτιά απευθείας στη μέση του δωματίου για θέρμανση και μαγείρεμα. Ο καπνός έβγαινε από τρύπες που είχαν ανοίξει στην οροφή, και τα δωμάτια ήταν συνεχώς καπνισμένα. Η έλλειψη καπνοδόχων σήμαινε ότι, κατά τη θέρμανση, ήταν κανείς εκτεθειμένος στο να αναπνέει καπνό για μεγάλο μέρος της ημέρας.

Η ίδια η κατασκευή των κατοικιών συνέβαλε ελάχιστα στη διατήρηση της θερμότητας. «Τα μεσαιωνικά σπίτια ήταν συχνά ξύλινα και με κακή μόνωση, ένα πραγματικό πρόβλημα τους ψυχρούς μήνες», επισημαίνει η λέκτορας.

Η διατήρηση της φωτιάς αναμμένης τη νύχτα κατά τη διάρκεια του ύπνου ήταν επικίνδυνη, λόγω των σπινθήρων και της πιθανότητας πυρκαγιάς.

Η λύση; Να σκεπάζονται όσο το δυνατόν περισσότερο στο κρεβάτι. Οι άνδρες και οι γυναίκες του Μεσαίωνα κοιμόντουσαν κάτω από βαριές κουβέρτες και φορούσαν σκούφους για να καλύπτουν τα κεφάλια τους.

Λιγότερα τα προβλήματα για τους πλουσίους

Τα κρεβάτια με ουρανό, που συχνά θεωρούνται αισθητικό φετίχ βοηθούσαν και αυτά στην καταπολέμηση του κρύου. «Στην πραγματικότητα ήταν εξαιρετικά πρακτικά: οι κουρτίνες που τα περιέβαλλαν χρησίμευαν για να διατηρούν τη θερμότητα και να προστατεύουν από το κρύο και τα ρεύματα. Δεν ήταν θέμα πολυτέλειας, αλλά επιβίωσης!» εξηγεί. Οι πλουσιότεροι άνθρωποι κάλυπταν επίσης τους τοίχους με ταπισερί και βαριές κουρτίνες ως ένα επιπλέον εμπόδιο για την είσοδο του κρύου αέρα.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr