Με την πλάτη στον τοίχο Άσαντ και Ιράν καθώς προελαύνουν οι αντάρτες -Τι μπορεί να γίνει στη Συρία

17:22 3/12/2024 - Πηγή: iEfimerida

Η άλωση του Χαλεπιού άνοιξε την όρεξη των τζιχανιστών στη Συρία εγείροντας το ερώτημα κατά πόσον ο Άσαντ μπορεί να παραμείνει στην εξουσία.

Υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες ως προς το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στη Συρία, όπου ήδη οι εκτοπισμένοι τις τελευταίες ημέρες αγγίζουν τις 50.000, και πολλά θα εξαρτηθούν από τις προθέσεις ισχυρών εξωτερικών παραγόντων αλλά και από τις εσωτερικές αντιπαλότητες στη χώρα.

Για τον Μπασάρ αλ Άσαντ η επιβίωσή του θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη στήριξη που θα λάβει

από τη Ρωσία, η οποία είχε σπεύσει να τον σώσει το 2015, αλλά και από το Ιράν, που θεωρεί τη Δαμασκό αναπόσπαστο τμήμα του λεγόμενου «Άξονα της Αντίστασης» της Τεχεράνης κατά του Ισραήλ και της Δύσης.

Έρχεται το τέλος του καθεστώτοςστη Συρία;

Όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Bloomberg ο Άσαντ δεν έχει δείξει την παραμικρή διάθεση υποχωρήσεων στα αιτήματα των ανταρτών και της αντιπολίτευσης. Η οικογένειά του ελέγχει εδώ και μισό αιώνα τη Συρία και ο ίδιος κατάφερε να παραμείνει στην εξουσία με τη στήριξη Μόσχας και Τεχεράνης στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.

Ο Σύρος πρόεδρος φέρεται να διέφυγε στη Μόσχα όταν υποχώρησαν οι δυνάμεις του μπροστά στην επίθεση των τζιχαντιστών, αλλά επανεμφανίστηκε την Κυριακή στην Δαμασκό, όπου συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγκτσί.

Και σε δήλωσή του τόνισε:«ηΣυρία προχωρά στην καταπολέμηση τηςτρομοκρατίας με δύναμη και αποφασιστικότητασε όλα τα εδάφη της». Δυνάμειςτου στρατού βομβάρδισαν θέσειςανταρτών στο Χαλέπι και έχουνστείλει ενισχύσεις στηνπεριοχή βόρεια της πόλης Χάμα σεμια προσπάθεια να φρενάρουν τηνπροέλαση των τζιχαντιστών.

Θα κάνει συμβιβασμούς ο Άσαντ;

Προτού εξαπολύσουν την περασμένηεβδομάδα την επίθεσή τους οι αντάρτεςο Σύρος πρόεδρος δεχόταν πιέσεις απόαραβικά κράτη, δυτικές χώρες, την Τουρκία,ακόμη και από τη Ρωσία να συναινέσει σεπολιτικές μεταρρυθμίσεις που θα παρείχανστην αντιπολίτευση μια θέση στο τραπέζιτων διαπραγματεύσεων, θα διευκόλυναντην επιστροφή προσφύγων στη Συρία καιθα έβαζαν φρένο στη διακίνηση ναρκωτικώνσε γειτονικές χώρες.

Μέχρι τώρα ο Άσαντ βασιζότανστην υποστήριξη από το Ιράν για νααπορρίψει αυτές τις απαιτήσεις - μεταξύάλλων και εκείνη να σταματήσει ναχρησιμοποιείται η Συρία ως αγωγόςδιοχέτευσης όπλων από την Τεχεράνη σεπληρεξουσίους της, όπως η Χεζμπολάχ.Αλλά ακόμη κι αν ο Άσαντ αποδεχθεί κάποιες παραχωρήσεις παραμένει άγνωστοαν οι αντάρτες θα προσέλθουν στο τραπέζιτων διαπραγματεύσεων δεδομένου ότι οιδυνάμεις του καθεστώτος είναιαποδυναμωμένες.

Σενάρια διαδοχής του Άσαντ, ανπέσει το καθεστώς του

Το πιο δύσκολο να απαντηθείερώτημα είναι κατά πόσον πλησιάζει τοτέλος του Άσαντ, σύμφωνα με το Bloomberg.Σε περίπτωση που οι αντάρτες φθάσουνστην πρωτεύουσα της Συρίας και καταφέρουννα ανατρέψουν το καθεστώς, δεν αποκλείεταινα ξεσπάσει χάος και περαιτέρωκατακερματισμός της χώρας.

Οι αφοσιωμένοι στον Σύρο πρόεδρο, κυρίως οι Αλαουίτες, πιθανώς θα αποσυρθούν σε προπύργιά τους στην περιοχή της Λατάκειας και της Ταρτούς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα κενό εξουσίας.

Οι αντάρτες,υποστηριζόμενοι από αυτομολήσαντεςτου καθεστώτος και αυτοεξόριστα ηγετικάστελέχη της αντιπολίτευσης θαμπορούσαν να βρουν μια εναλλακτική δομήεξουσίας για να κρατήσουν ενωμένη τηνκατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία.Ένα σενάριο στη μετά Άσαντεποχή θα ήταν η συγκρότηση ενός πολιτικούκυβερνητικού οργάνου υποστηριζόμενουαπό ένα προσωρινό στρατιωτικό συμβούλιομε επικεφαλής και στα δύο σώματα κάποιαπρόσωπα αποδεκτά από τουςαντιπάλους και τους αφοσιωμένουςστο καθεστώς Άσαντ.

Ποιοι απαρτίζουν τις ομάδες των ανταρτών

Της κύριας επίθεσης των ανταρτών στη Συρία ηγείται ένα πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (ΧΤΣ), την οποία οι ΗΠΑ και άλλες χώρες χαρακτηρίζουν τρομοκρατική οργάνωση. Εκτιμάται ότι διαθέτει έως και 15.000 μέλη και εμπειρία στη διακυβέρνηση περιοχών της βορειοδυτικής Συρίας, που δεν ήλεγχε το καθεστώς Άσαντ.

Στο πλευρό της ΧΤΣ μάχονται και χιλιάδες αντάρτες υποστηριζόμενοι από την Τουρκία και χρηματοδοτούμενοι από μια οργάνωση-ομπρέλα, το Εθνικό Μέτωπο Απελευθέρωσης. Ο Συριακός Εθνικός Στρατός, μια άλλη, επίσης υποστηριζόμενη από την Άγκυρα, οργάνωση έχει εξαπολύσει δικές της επιθέσεις κυρίας στη βόρεια Συρία κατά κουρδικών πολιτοφυλακών, συμμάχων των ΗΠΑ στην καταπολέμηση του ISIS.

Για τον Άσαντ, ωστόσο, η πιο ανησυχητική εξέλιξη είναι ότι σήκωσαν ξανά τα όπλα και χιλιάδες πρώην αντάρτες που είχαν εκτοπιστεί στη βόρεια Συρία, ενώ ανάλογες κινήσεις παρατηρούνται και σε νότιες περιοχές της χώρας, κυρίως στην περιοχή της Νταράα. Φαίνεται ότι η ΧΤΣ παραμέρισε τις διαφορές με αντίπαλες ομάδες ανταρτών και υποβαθμίζει στην παρούσα φάση το ισλαμιστικό της πρόταγμα.

Ο ρόλος τηςΡωσίας

Ένας από τους κρίσιμους παράγοντες για την παραμονή του Άσαντ στην εξουσία είναι τι θα κάνει η Ρωσία, την ώρα που είναι μπλεγμένη στον πόλεμο που εξαπέλυσε κατά της Ουκρανίας.

Η Μόσχα είχε διαπραγματευτεί με την Τεχεράνη και την Άγκυρα ώστε να μπορέσει το καθεστώς να ανακαταλάβει το Χαλέπι και άλλα εδάφη της βόρειας Συρίας από το 2016.

Αλλά τώρα οι διαθέσιμες δυνάμεις της είναι περιορισμένες και ο Βλαντίμιρ Πούτιν είτε θα πιέσει τον Άσαντ να αποδεχθεί μεγάλες παραχωρήσεις, ή θα τον εγκαταλείψει στο πλαίσιο πιθανών διαπραγματεύσεων με τη Δύση για τη διευθέτηση του ουκρανικού. Το δεύτερο σενάριο, πάντως, δεν θεωρείται και τόσο πιθανό δεδομένου ότι για το Κρεμλίνο ο Άσαντ παραμένει σημαντικός σύμμαχος και στη Συρία φιλοξενούνται ρωσικές βάσεις και ναυτική της εγκατάσταση στο λιμάνι της Ταρτούς στην ανατολική Μεσόγειο.

Τι θα κάνουν Ιράν καιΤουρκία;

Η Τεχεράνη έχει δείξει μέχρι στιγμής αποφασισμένη να κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να στηρίξει τον Άσαντ, ενώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν αναφορές για μετακίνηση προς τη Συρία υποστηριζόμενων από το Ιράν ιρακινών πολιτοφυλακών.

Η Συρία παραμένει κρίσιμηγια το δόγμα προωθημένης άμυνας τουΙράν έναντι του Ισραήλ και των ΗΠΑ.Συμμαχικές της Τεχεράνης πολιτοφυλακέςστον Λίβανο, το Ιράκ και αλλού είχανβοηθήσει τις δυνάμεις του Άσαντ ναανακτήσουν εδάφη, αλλά η Χεζμπολάχσήμερα είναι λίαν αποδυναμωμένη μετάτη σύγκρουση επί 14 μήνες με τον ισραηλινόστρατό.

Η Τουρκία παίζει σημαίνοντα ρόλο στη βόρεια Συρία και αρχικά αντιτάχθηκε στην επίθεση των τζιχαντιστών της ΧΤΣ, λέει το πρακτορείο επικαλούμενο δύο άτομα που έχουν γνώση της κατάστασης. Άλλαξε όμως στάση μετά την άρνηση του Άσαντ να συναντηθεί με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για να συζητήσουν για πολιτικές μεταρρυθμίσεις και την επιστροφή προσφύγων στη Συρία, αλλά και μετά τις επιτυχίες των ανταρτών, κυρίως αναφορικά με την εκδίωξη κουρδικών πολιτοφυλακών από το Χαλέπει και την Ταλ Ριφαάτ.

Στάση αναμονής από ΗΠΑ καιΙσραήλ

Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ, που διατηρούν περί τους 900 στρατιώτες στη βορειοανατολική Συρία, τηρούν στάση αναμονής ενόψει των καταιγιστικών εξελίξεων, όπως και το Ισράηλ, που εξαπέλυσε σειρά επιθέσεων κατά στόχων της Χεζμπολάχ και του Ιράν στη Συρία τον τελευταίο χρόνο.

Ανάλογη στάση τηρούν και αραβικές χώρες που είχαν επιδιώξει πρόσφατα μια προσέγγιση του Άσαντ με την ελπίδα να τον τραβήξουν κάπως από την αγκαλιά της Τεχεράνης και να τον πιέσουν να συμφιλιωθεί με την αντιπολίτευση στη Συρία.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr