Μηνιγγίτιδα: Τι είναι, συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση

15:10 23/12/2024 - Πηγή: iEfimerida

Μηνιγγίτιδα είναι η φλεγμονή των μηνίγγων, δηλαδή των μεμβρανών που περιβάλλουν και προφυλάσσουν το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος, νωτιαίος μυελός). Πρόκειται για μια βαριά λοίμωξη με υψηλή νοσηρότητα και θνητότητα που απαιτεί άμεση διάγνωση και θεραπεία.

Προκαλείταιαπό διάφορα αίτια (μικρόβια, ιούς,παράσιτα, φάρμακα, κακοήθειες, αυτοάνοσανοσήματα κλπ.).

Ταμικρόβια (βακτήρια) προκαλούν συνήθωςμηνιγγίτιδα (προσβολή μηνίγγων) ενώ ταυπόλοιπα αίτια προκαλούν κυρίωςεγκεφαλίτιδα (διαταραχή επιπέδουσυνειδήσεως).

Ταμη μικροβιακά αίτια (με χαρακτηριστικήεξαίρεση την βαριά ερπητική

εγκεφαλίτιδα),έχουν συνήθως ήπια και αρκετές φορέςαυτοιώμενη κλινική πορεία. Σε αντιδιαστολή,οι μικροβιακές μηνιγγίτιδες είναι άκρωςεπείγουσες και βαριές καταστάσεις.Εξάλλου, για τις μικροβιακές μηνιγγίτιδεςυπάρχει ειδική θεραπεία (αντιβιοτικά)και αποτελεσματική πρόληψη (εμβόλια).Για το λόγο αυτό στη συνέχεια θααναφερθούμε σχεδόν αποκλειστικά στημικροβιακή μηνιγγίτιδα.

Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα

Ταπιο κοινά συμπτώματα είναι ο πονοκέφαλος,η αυχενική δυσκαμψία, ο πυρετός, ο βίαιοςεμετός («ρουκετοειδής») και η δυσανεξίαστο φως και στους θορύβους. Μερικέςφορές συνοδεύεται από χαρακτηριστικόμικροκηλιδώδες εξάνθημα, όταν το αίτιοείναι ο μηνιγγιτιδόκοκκος το οποίοαπαιτεί ιδιαίτερη προσοχή γιατί μπορείνα εξελιχθεί ταχύτατα σε βαριά σηπτικήκατάσταση. Αν η κλινική εικόνα συνοδεύεταιαπό υπνηλία και διαταραχές του επιπέδουσυνειδήσεως, τότε μιλάμε γιαμηνιγγοεγκεφαλίτιδα. Όπως λοιπόνφαίνεται, τα πιο πολλά συμπτώματα δενείναι ειδικά, όταν όμως είναι ασυνήθιστακαι έντονα, πρέπει να εγείρουν τηνκλινική υποψία των ιατρών προς τηδιάγνωση (ή αποκλεισμό ) της μηνιγγίτιδας.

Ποια είναι τα συνήθη παθογόνα

Ταπιο σημαντικά αίτια είναι ο πνευμονιόκοκκος,ο μηνιγγιτιδόκοκκος και ο αιμόφιλοςινφλουέντσας.

Διάγνωση – αντιμετώπιση

Ηέγκαιρη διάγνωση είναι καθοριστικήςσημασίας για τη θεραπεία. Η πιο σημαντικήεξέταση (μετά την κλινική εξέταση) είναιη οσφυονωτιαία παρακέντηση. Η έγκαιρηδιάγνωση απαιτείται γιατί η νόσος μπορείνα εξελιχθεί ταχύτατα και να προκαλέσει:

Άμεσοθάνατο (σήψη, εγκολεασμό του στελέχους,αιμορραγίες κλπ.)Απώτερεςχρόνιες νευρολογικές επιπλοκές (μετάτη θεραπεία).

Η αντιμετώπιση είναι με κατάλληλααντιβιοτικά. Και πάλι τονίζουμε τηνσπουδαιότητα της έγκαιρης χορήγησήςτους. Αν ο ασθενής με υποψία βακτηριακήςμηνιγγίτιδας πρόκειται να μεταφερθείσε κάποια μονάδα υγείας (νοσοκομείο,κέντρο υγείας), η αντιβίωση πρέπει ναχορηγηθεί άμεσα (εντός 20-30΄) και πρινξεκινήσει ο ασθενής για το νοσοκομείο.

Προλήψεις και προφυλάξειςΕμβολιασμός.Με τα σύγχρονα εμβολιαστικά προγράμματατης Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, ηεπίπτωση και η θνησιμότητα της βακτηριακήςμηνιγγίτιδας έχουν μειωθεί δραματικάτα τελευταία χρόνια. Τα διαθέσιμαεμβόλια καλύπτουν τον αιμόφιλο (b)και όλα τα στελέχη μηνιγγιτιδοκόκκου(Β,Α,C,W,Y).Προφύλαξηπεριβάλλοντος επιβεβαιωμένου κρούσματος.

Αφοράμέτρα για τα άτομα που ήλθαν σε στενήεπαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα. Ημετάδοση δεν γίνεται αερογενώς αλλάαπό τον ρινοφάρυγγα που αποικίζεταιαπό το μικρόβιο και μπορεί υπό προϋποθέσειςνα προκαλέσει τη νόσο. Η μετάδοση και ηεξάπλωση απαιτεί στενή επαφή καισυγχρωτισμό, όπως σε στρατώνες, συμμαθητέςστην ίδια τάξη, οικογενειακό περιβάλλον,ιατρονοσηλευτικό προσωπικό σε στενήεπαφή με τον πάσχοντα, κλπ.

Ηπροφύλαξη συνίσταται στη χορήγησηβραχέων σχημάτων αντιβιοτικών από τοστόμα στα άτομα που ήλθαν σε στενή επαφήώστε να εξαλειφθεί η φορεία τουρινοφάρυγγα. Απολύμανση χώρων καιπεριβάλλοντος δεν απαιτείται.

Συμπερασματικά,η βακτηριακή μηνιγγίτιδα, μια από τιςσοβαρότερες λοιμώξεις, μπορεί να ελεγχθείκαι να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικάμε την σωστή εμβολιαστική κάλυψη καιτην σωστή και έγκαιρη διάγνωση.

Οεμβολιασμός σώζει ζωές.

Γράφει ο,
Αθανάσιος Σκουτέλης,
Λοιμωξιολόγος,
Διευθυντής Β’ Παθολογικής-Λοιμωξιολογικής Κλινικής ΥΓΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr