Νέοι κανόνες για επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων και ταχύτερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών πόρων

15:05 14/5/2024 - Πηγή: iEfimerida

Το σχέδιο νόμου για το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων παρουσίασαν σήμερα σε συνέντευξη Τύπου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης.

Το 2024 υλοποιείται το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων των τελευταίων 14 ετών, ύψους 12,2 δισ. ευρώ.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις

Οι ρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου αποσκοπούν στην επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτούνται από εθνικούς ή/και ευρωπαϊκούς

πόρους και κατ' επέκταση στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απορρόφηση των κονδυλίων, στον καλύτερο προγραμματισμό των έργων, στην έγκαιρη διασφάλιση της χρηματοδότησής τους και στην περαιτέρω μείωση της γραφειοκρατίας. Σημειώνεται, επίσης, ότι για πρώτη φορά συστήνεται μηχανισμός για τη διασφάλιση της απαιτούμενης συντήρησης των έργων, καθώς και ξεχωριστός λογαριασμός χρηματοδότησης έργων για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.

Ειδικότερα, οι κυριότερες ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου περιλαμβάνουν τα εξής:

•ΤοΠΔΕ μετασχηματίζεται σε ΑΠΔΕ (ΑναπτυξιακόΠρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) καιδιαχωρίζεται:

- Στο Συγχρηματοδοτούμενο Σκέλος, που περιλαμβάνει έργα χρηματοδοτούμενα από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών (όπως ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου - ΕΟΧ κ.λπ.) και από εθνικούς πόρους κ.ά.

- Στο Εθνικό Σκέλος, που περιλαμβάνει έργα που χρηματοδοτούνται αμιγώς από εθνικούς πόρους, όπως το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης.

• Θεσπίζεται Άξονας Μακροχρόνιων Δεσμεύσεων σε ορίζοντα 20ετίας για τα έργα των οποίων το κόστος ολοκλήρωσης εκτείνεται σε χρόνο πέραν της εκάστοτε προγραμματικής περιόδου, προκειμένου να γίνεται πιο αποτελεσματικά η παρακολούθηση των έργων.

• Συστήνεται Μητρώο Καταγραφής και Παρακολούθησης Δαπανών Συντήρησης και Λειτουργίας Έργων ΠΔΕ με ορίζοντα 10ετίας, προκειμένου να παρακολουθείται και να διασφαλίζεται η ομαλή χρηματοδότηση για το χρονικό διάστημα πέραν της ολοκλήρωσής τους. Συγκεκριμένα, γίνεται υποχρεωτική η υποβολή στοιχείων ως προς το εκτιμώμενο κόστος συντήρησης (συνολικό και ετήσιο), τον αρμόδιο φορέα συντήρησης και την πηγή χρηματοδότησης.

•Δημιουργείταιδιακριτός λογαριασμός για τη χρηματοδότησηέργων πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικώνκαταστροφών, την εκτέλεση και τηνπαρακολούθηση των σχετικών πληρωμών.Στόχος είναι η ταχύτερη και αποτελεσματικότερηδιαχείριση και παρακολούθηση των έργωναυτών.

• Τα μεμονωμένα έργα εντάσσονται σε ομάδες και κατηγορίες, σε συνδυασμό με τους στρατηγικούς στόχους και τους άξονες των προγραμμάτων.

• Δημιουργείται νέος μηχανισμός παρακολούθησης και διαχείρισης των έργων που δεν περιλαμβάνονται σε προγράμματα (λοιπά έργα), απλουστεύοντας τη διαδικασία ένταξης των έργων αυτών στο ΠΔΕ.

•Εισάγεταιη υποχρέωση των φορέων χρηματοδότησηςνα εκτιμήσουν τις δαπάνες τους και ναενημερώσουν σχετικά ως προς το ΠΔΕ μίαφορά ετησίως (Σεπτέμβριος) κατά το στάδιοπροετοιμασίας κατάρτισης του ΚρατικούΠροϋπολογισμού του επόμενου έτουςσυνδυαστικά με το Μεσοπρόθεσμο ΠλαίσιοΔημοσιονομικής Στρατηγικής.

• Προβλέπεται ρύθμιση περί αυτόματης επανεγγραφής των ήδη ενταγμένων έργων στο ΠΔΕ του επόμενου έτους χωρίς προηγούμενη πρόσθετη διαδικασία.

• Ενοποιούνται δύο διαδικαστικά βήματα, αυτά της χρηματοδότησης και της κατανομής για την ταχύτερη υλοποίηση του ετήσιου Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

• Βελτιώνονται οι όροι ένταξης των «έργων προς ωρίμανση» στο Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ) προκειμένου να μεταφερθούν μελλοντικά στο συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα του ΠΔΕ, θέτοντας ως επιπλέον κριτήριο, πέραν της συνάφειας του έργου, και αυτό της διαθεσιμότητας των πόρων.

• Εξορθολογίζεται η διαδικασία της υπερδέσμευσης των πιστώσεων, καθώς προβλέπεται μεγαλύτερο ποσοστό απορρόφησης των ετήσιων πιστώσεων από τους φορείς χρηματοδότησης, από 60% σε 70%, και η «επιβράβευση» των φορέων χρηματοδότησης εφόσον παρουσιάσουν ικανοποιητική απορρόφηση ποσοστού 70%.

Ποσοστό απορρόφησης 97% στο ΕΣΠΑ 2014-2020

Στοπλαίσιο της συνέντευξης παρουσιάστηκανστοιχεία αναφορικά με τις επιδόσειςτης χώρας στον τομέα των επενδύσεων καιστην απορρόφηση των ενωσιακών κονδυλίων.Συγκεκριμένα:

Μεταξύ 2019 και 2023 η Ελλάδα παρουσίασε τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση των επενδύσεων στην ΕΕ, με ποσοστό 41,3% έναντι 1% που ήταν ο μέσος όρος της ευρωζώνης.Το ΕΣΠΑ 2014-2020 παρουσιάζει αυτή τη στιγμή ποσοστό απορρόφησης 97% και απομένει η δήλωση δαπανών που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί προκειμένου να πετύχουμε την πλήρη, 100%, απορρόφηση των πόρων.Συνδυαστικά, από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης η Ελλάδα εξασφάλισε τους περισσότερους πόρους μεταξύ των «27» σε σχέση με τον πληθυσμό. Αντίστοιχα, οι διαθέσιμοι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης (δάνεια και επιδοτήσεις) για τη χώρα μας διαμορφώνονται στο 19,66% του ΑΕΠ, ποσοστό που είναι το υψηλότερο μεταξύ των «27».Οι πόροι που εξασφάλισε η Ελλάδα από το ΕΣΠΑ 2021-2027 φθάνουν στα 26,2 δισ. ευρώ (20,9 δισ. η ενωσιακή συμμετοχή και 5,3 δισ. η εθνική συνεισφορά), ενώ το ελληνικό πρόγραμμα ήταν το πρώτο μεταξύ των «27» που εγκρίθηκε από την ΕΕ. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα (8 Μαΐου) στοιχεία της ΕΕ, το ποσοστό απορρόφησης κονδυλίων της χώρας μας από το πρόγραμμα είναι το τρίτο υψηλότερο στην ΕΕ, με μεγάλη διαφορά από τον μέσο όρο των «27».Αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, η Ελλάδα είναι έκτη μεταξύ των «27» ως προς το ποσοστό απορρόφησης των πόρων του Ταμείου, έχοντας απορροφήσει το 41,4 % των κονδυλίων, έναντι 29,4 % που είναι ο μέσος όρος στην ΕΕ. Επιπλέον, η χώρα μας έχει εκπληρώσει το 23% των οροσήμων που συνδέονται με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο, έναντι 17% που είναι ο μέσος όρος των «27».

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε: «Η χώρα μας επιτυγχάνει από το 2019 και μετά ιστορικά υψηλές επιδόσεις στην αύξηση των επενδύσεων, ενώ βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις στην ΕΕ ως προς την απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Ωστόσο, η προσπάθεια συνεχίζεται καθημερινά, στο επίπεδο της απορρόφησης ενωσιακών πόρων και του συνδυασμού των κονδυλίων αυτών με τους εθνικούς πόρους.

Σε αυτό το πλαίσιο, μια πρώτη τομή έγινε με την υπαγωγή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, προκειμένου να υπάρχει καλύτερος συντονισμός ανάμεσα στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή του ΠΔΕ και του Κρατικού Προϋπολογισμού συνολικά. Η κυβέρνηση προχωράει τώρα σε νέα παρέμβαση που θα ενισχύσει την εθνική προσπάθεια με το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό του ΠΔΕ».

Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης δήλωσε: «Το 2024 υλοποιείται το μεγαλύτερο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων των τελευταίων 14 ετών, ύψους 12,2 δισ. ευρώ, την ώρα που η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της απορρόφησης πόρων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε επίπεδο Ε.Ε. Με το υπό κατάθεση και ψήφιση νομοσχέδιο, στοχεύουμε στην περαιτέρω ενίσχυση του αναπτυξιακού χαρακτήρα του ΠΔΕ.

Εισάγουμε μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες για ακόμα καλύτερο, άμεσο και μακροπρόθεσμο προγραμματισμό, χρήση της ψηφιοποίησης, επιτάχυνση με διαφάνεια των διαδικασιών απορρόφησης των κονδυλίων, συνεχή παρακολούθηση της λειτουργίας των έργων, ειδική μέριμνα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης. Έχοντας ως πρόταγμα να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους που εξασφαλίσαμε, προχωρούμε ακόμα πιο αποφασιστικά, με στόχο το νέο ΑΠΔΕ να στηρίξει την ανάπτυξη της οικονομίας και την κοινωνική συνοχή, συμβάλλοντας στην κάλυψη του επενδυτικού κενού που δημιούργησε η κρίση. Ταυτόχρονα, η επενδυτική διάσταση του ΑΠΔΕ δημιουργεί τις συνθήκες για περαιτέρω μείωση της ανεργίας, με τη δημιουργία νέων και καλύτερα αμειβόμενων θέσεων εργασίας για όλες και όλους τους συμπολίτες μας».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr