Πολεμούν οι Ισραηλινοί το Σάββατο; Κανόνες, εξαιρέσεις και ο ρόλος του αρχιραβίνου

09:10 12/10/2024 - Πηγή: iEfimerida

Το Σάββατο ή Σαμπάτ κατά τους Εβραίους είναι η ιερή ημέρα της αναπαύσεως και της αφιέρωσης στη λατρεία του Θεού.

Ο θεσμός τουΣαββάτου ως ημέρας κατάπαυσης τωνεργασιών και αφιέρωσης στον Θεό έχειπρομωσαϊκή προέλευση. Στο βιβλίο τηςΓένεσης συνδέεται με την ολοκλήρωσητου δημιουργικού έργου του Θεού. ΣτηνΈξοδο της Παλαιάς Διαθήκης υπάρχει ηπροτροπή «εξ ημέρας εργά και ποιήσειςπάντα τα έργα σου, τη δε ημέρα τη εβδόμησάββατα Κυρίω τω Θεώ σου», όπου «σάββατα»σημαίνει «αναπαύσου και τίμησε». Κιαυτό γιατί ο Θεός, ο Γιαχβέ της εβραϊκήςπαράδοσης, αφού ολοκλήρωσε τη δημιουργίαμέσα σε έξι μέρες, ξεκουράστηκε

τηνεβδόμη.

Οι Εβραίοιπου πορεύονται στη ζωή με γνώμονα τουςκανόνες της πίστης, τηρούν με θρησκευτικήευλάβεια τον θεσμό αυτόν μιας και οεβραικός νόμος ορίζει την τήρηση τηςαργίας του Σαββάτου ως αναπόσπαστοκομμάτι της καθημερινότητας κάθε πιστούΙσραηλίτη.

Η ερμηνείατου νόμου έχει δυο παραμέτρους. Η πρώτηπαράμετρος συμβολίζει τη θύμηση τηςδημιουργίας του κόσμου, ενώ η δεύτερησυμβολίζει την ανάμνηση της απελευθέρωσηςτου υποδηλωμένου στους ΑιγυπτίουςΙσραηλιτικού λαού και την Έξοδο από τηνΑίγυπτο. Κατά τη διάρκεια της αργίαςτου Σαββάτου στο Ισραήλ τα περισσότερακαταστήματα είναι κλειστά, με εξαίρεσημεγάλα σουπερμάρκετ, ενώ και τα Μέσαμεταφοράς υπολειτουργούν. Γιατί σύμφωναμε το τυπικό της γιορτής ο Εβραίος πρέπεινα αναπαύεται καθ’ όλη τη διάρκεια τηςημέρας του Σαββάτου και να απέχει απόκάθε είδους εργασία, και να ασχολείταιμε την καλλιέργεια και την εξύψωση τουπνεύματος.

Το κατά πόσοόμως μπορεί να τηρηθεί αυτός ο κανόναςσε περιόδους εμπόλεμης κατάστασης είναιένα ερώτημα που έχει προκύψει τοντελευταίο χρόνο απ’όταν ξεκίνησε οπόλεμος με τη Χαμάς. Το iefimerida.gr επικοινώνησεμε ανθρώπους της πρεσβείας του Ισραήλοι οποίοι στην ερώτηση «πολεμούν οιισραηλινοί το Σάββατο;» απάντησαν«φυσικά» εξηγώντας στη συνέχεια ότι«εφόσον υπάρχει εμπόλεμη κατάσταση καιαπειλείται το κράτος του Ισραήλ, υπάρχειεξαίρεση του κανόνα και οι Ισραηλινοίπολεμούν κανονικά και αντιμετωπίζουντις στρατιωτικές επιθέσεις».

Όπως λένεισραηλίτες που ζουν στην Ελλάδα, με τηνευλογία του αρχιραβίνου ο κανόνας τηςτης ανάπαυσης το Σάββατο εξαιρείταιεφόσον συντρέχει λόγος εθνικής ασφάλειας.Βέβαια ακόμη και αν δεν υπάρχουνστρατιωτικές επιχειρήσεις ο αρχιραβίνοςμπορεί να εξαιρέσει τους πιστούς απότην ανάπαυση του Σαμπάτ. Όπως είχε γίνειγια παράδειγμα τον Φεβρουάριο του 2023στον φονικό σεισμό της Τουρκίας. Τότεείχαν σταλεί ομάδες ισραηλινών Εβραίωνδιασωστών για να βοηθήσουν στις έρευνεςδιάσωσης.

Οι Ισραηλινοίείχαν παρεκκλίνει από την εβδομαδιαίαανάπαυση του Σαββάτου και αυτό γιατίείχαν πάρει εξουσιοδότηση από τοναρχιραβίνο του Ισραήλ Νταβίντ Λάου νασυνεχίσουν τις επιχειρήσεις τους. "Όσουπάρχει ελπίδα να σωθούν ζωές και ναβρεθούν επιζώντες, οι επιχειρήσειςπρέπει να συνεχιστούν", είχε γράψειο Νταβίντ Λάου στην επιστολή του προςτους πολιτικούς και στρατιωτικούςεπικεφαλής των ισραηλινών ομάδωνδιάσωσης στην ανατολική Τουρκία. "Ηπερίθαλψη που παρέχεται στους τραυματίεςδεν πρέπει να διακοπεί", είχε προσθέσει ο αρχιραβίνος. Αλλά και στον πόλεμο των6 ημερών τον Ιούνιο του 1967 οι στρατιωτικέςεπιχειρήσεις συνεχίστηκαν και το Σάββατο10 Ιουνίου μέχρι που ο πόλεμος ολοκληρώθηκεμε τους Ισραηλινούς, οι οποίοι είχαναιφνιδιάσει τους Αιγύπτιους, να βγαίνουννικητές. Όπως μπορεί να συμπεράνεικανείς ανάλογα την κρίση του αρχιραβίνουπαρέχονται και εξαιρέσεις από τηνανάπαυλα του Σαββάτου.

Οι υπερορθόξοικαι ο Νετανιάχου

Τον περασμένοΙούνιο το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλεξέδωσε μια απόφαση με την οποία δίνειεντολή στην κυβέρνηση να προχωρήσειστη στράτευση των υπερορθόδοξων Εβραίων.Οι υπερορθόξοι ή στα εβραικά Χαρεντίμ,είναι άτομα που ανήκουν στον ορθόδοξοΙουδαϊσμό και χαρακτηρίζονται απόαυστηρή προσκόλληση στο εβραικό δίκαιο(χαλάχα). Αντιτίθενται στις σύγχρονεςαξίες και πρακτικές των κοσμικώνΙσραηλινών και είναι γνωστοί ως οιεκπρόσωποι της θρησκευτικά αυθεντικήςεβραϊκής ομάδας. Από την ίδρυση τουκράτους του Ισραήλ οι υπερορθόδοξοιεξαιρούνται από την υποχρεωτική θητείαστον στρατό και δεν συμμετέχουν σεπολεμικές επιχειρήσεις.

Γιατους υπερορθόδοξους άνδρες η μελέτητων θρησκευτικών κειμένων του Ιουδαϊσμούείναι κύριας σημασίας όχι μόνο για τουςίδιους, αλλά –όπως πιστεύουν– και γιατη διαφύλαξη του Ιουδαϊσμού γενικότερα,ακόμη και για την άμυνα του Ισραήλ. Κάτιόμως που έρχεται σε αντίθεση με αυτάπου ζητά η κυβέρνηση Νετανιάχου.

Εδώ ναεπισημάνουμε ότι όταν ο ΜπενιαμίνΝετανιάχου σχημάτισε τον κυβερνητικότου συνασπισμό στα τέλη του 2022, συμπεριέλαβεδύο υπερορθόδοξα κόμματα – το «Shas» καιτον «Ενωμένο Ιουδαϊσμό της Τορά» – γιανα συγκεντρώσει μια ισχνή πλειοψηφία.Αλλά τώρα βρίσκεται σε δύσκολη θέσημιας και οι υπερορθόδοξοι δεν επιθυμούννα στρατευθούν. Άλλωστε όταν τον περασμένοΙουνίο το Ανώτατο Δικαστήριο εξέδωσετην απόφασή του ο επικεφαλής τουυπερορθόδοξου κόμματος «Shas» στο Ισραήλ,αναφερόμενος στις 613 εντολές που διέπουντην ορθόδοξη εβραϊκή ζωή τόνισε: «Αυτόείναι το μυστικό μας όπλο ενάντια σεόλους τους εχθρούς, όπως υποσχέθηκε οΔημιουργός του κόσμου. Ακόμη και εδώ,στο εβραϊκό κράτος, δίπλα στους πολύτιμουςμαχητές μας που θυσιάζουν τη ζωή τουςενάντια στους εχθρούς, θα συνεχίσουμενα προστατεύουμε αυτούς που μαθαίνουντην Τορά, η οποία διατηρεί την ιδιαίτερηδύναμή μας και κάνει θαύματα στη μάχη»,δήλωσε ο ίδιος προσθέτοντας: ««Ο εβραϊκόςλαός επέζησε από διωγμούς, πογκρόμ καιπολέμους μόνο χάρη στη διατήρηση τηςμοναδικότητάς του». Επί της ουσίας, τοδικαστήριο αποφάσισε ότι οι υπερορθόδοξοιδεν μπορούν να χαίρουν διαφορετικήςμεταχείρισης σε σχέση με τους υπόλοιπουςΙσραηλινούς Εβραίους. Ο νόμος πουεπιβάλλει τη στρατιωτική θητεία, όπωςείπε, ισχύει και για αυτούς. Μέχρι σήμεραόμως δεν έχει ψηφιστεί κάποιο νομοσχέδιοπου να υποχρεώνει και τους υπερορθόδοξουςστη στράτευση. Έτσι η εξαίρεση αυτή ηοποία ισχύει από ιδρύσεως του κράτουςτου Ισραήλ το 1948, προκαλεί τριγμούς στονκυβερνητικό συνασπισμό και βαθαίνειτο χάσμα μεταξύ κοσμικών ισραηλινώνκαι υπερορθόδοξων Εβραίων.

Το τάγμαNetzah Yehuda

Όπωςπροαναφέρθηκε παραπάνω υπάρχουν καιυπερορθόδοξοι που υπηρετούν στο στρατό.Κυρίως μέσα από το τάγμα Netzah Yehuda το οποίοτον περασμένο Απρίλιο βρέθηκε στη δίνηενός κυκλώνα αποκαλύψεων σχετικά με τηδράση του και την παραβίαση ανθρωπίνωνδικαιωμάτων στην κατεχόμενη ΔυτικήΌχθη. Η μονάδα Netzah Yehuda είναι ένα τάγμαπεζικού που ιδρύθηκε το 1999 για ναενσωματώσει στο στρατό υπερορθόδοξουςΕβραίους άνδρες. Μέσα στο τάγμα τα μέλητης μπορούν να υπηρετούν στο στρατό καιπαράλληλα να διατηρούν τις θρησκευτικέςτους πρακτικές, όπως χρόνος για προσευχήκαι μελέτη των γραφών. Κατά την ίδρυσήτου αριθμούσε μόλις 30 μέλη, ενώ σήμεραείναι ενταγμένοι σε αυτό πάνω από 1.000άνδρες. Ξένα μέσα ενημέρωσης χαρακτηρίζουντο τάγμα ως ακραίο για την δράση τουκατά των Παλαιστινίων. Το 2022 είχε μπειστο στόχαστρο των ΗΠΑ όταν πέθανε ένας78χρονος αμερικανοπαλαιστίνιος ο οποίοςφαίνεται να πέθανε από καρδιακή προσβολήαλλά αποκαλύφθηκε ότι υπαίτιοι ήτανμέλη του τάγματος. Η υπόθεση έκλεισε μεμια επίπληξη στον διοικητή του τάγματοςκαι με την απομάκρυνση δύο αξιωματικών.Τα τελευταία χρόνια, έχουν αυξηθεί οικαταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφοράαπό στρατιώτες που υπηρετούν στοσυγκεκριμένο τάγμα σε βάρος Παλαιστινίων.Σε ορισμένες περιπτώσεις, κάποιοιοδηγήθηκαν μέχρι και σε φυλάκιση ενώσε άλλες απαλλάχθηκαν.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr