Προκλήσεις και ευκαιρίες για ΕΕ και Ελλάδα στη Συρία

15:43 16/12/2024 - Πηγή: iEfimerida

Μετά από 60 σχεδόν χρόνια τυραννικής διακυβέρνησης στη Συρία από την οικογένεια Άσαντ και τους μπααθιστές, η σημαντική αυτή χώρα της Ανατολικής Μεσογείου και της Εγγύς Ανατολής περιήλθε στα χέρια των τζιχαντιστών της «Οργάνωσης για την απελευθέρωση του Λεβάντε». Πρόκειται για μια καθοριστική αλλαγή του γεωπολιτικού status quo στην περιοχή, καθώς μετά από δεκαετίες υποβαθμίζεται δραματικά η επιρροή του Ιράν και της Ρωσίας, ενώ η Τουρκία επιδιώκει

να επανασχεδιάσει τον χάρτη στη βόρεια Συρία εξουδετερώνοντας την κουρδική εθνική οντότητα.

Αυτή η ιστορικών διαστάσεωνγεωπολιτική ανατροπή στην άμεση γειτονίαμας δεν μπορεί και δεν πρέπει νααντιμετωπιστεί από τις πολιτικές ηγεσίεςτης Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας καιτης Κύπρου με τη γνωστή πρακτική του“business as usual” καιτης αδράνειας. Οι αναθεωρητικές ορέξειςτης Τουρκίας, η οποία βλέπει μια ιστορικήευκαιρία ανατροπής των τετελεσμένωντου Α' Παγκοσμίου Πολέμου και της Συνθήκηςτης Λωζάνης, η πιθανή εδραίωση ενόςτζιχαντιστικού ή έστω ισλαμιστικούκαθεστώτος στη Συρία και το ανοικτόπροσφυγικό ζήτημα για τα εκατομμύριαεκτοπισμένους Σύρους, αποτελούν κρίσιμηςσημασίας ζητήματα για την ευρωπαϊκήκαι την ελληνική εξωτερική πολιτικήκαι απαιτούν μια συντονισμένη καιενεργητική στρατηγική.

Η Δύσησυνολικά είχε τα τελευταία χρόνια μιααντιφατική και επαμφοτερίζουσα στάσηαπέναντι στο καθεστώς Άσαντ, καθώς απότη μια πλευρά είχε επιβάλει σαρωτικέςκυρώσεις και πολιτική απομόνωση καιαπό την άλλη πλευρά κατανοούσε ότι, παρ'όλη την τυραννική και εγκληματικήδιακυβέρνηση και την υποταγή στο άρματης Ρωσίας και του Ιράν, ο Άσαντ αποτελούσεένα ανάχωμα απέναντι στην τζιχαντιστικήκαι ισλαμιστική τρομοκρατία. Αυτή όμωςη αντίφαση συμφερόντων είχε ουσιαστικάαδρανοποιήσει κάθε παρουσία και παρέμβασητης Δύσης στα τεκταινόμενα της Συρίας.Μικρή εξαίρεση αποτέλεσαν οι ΗνωμένεςΠολιτείες με την μικρή αλλά κρίσιμηπαρουσία ειδικών δυνάμεων στις περιοχέςπου ελέγχουν οι Κούρδοι των “ΣυριακώνΔημοκρατικών Δυνάμεων”.

Ταπράγματα όμως έχουν αλλάξει δραματικάστη Συρία και η Δύση δεν επιτρέπεται ναεπαναλάβει τα σφάλματα της προηγούμενηςδεκαετίας στη Συρία. Η, έστω και υποκριτική,πρόθεση των τζιχαντιστών υπό τον Άχμενταλ-Σαράα (πρώην Άμπου Μοχάμεντ αλ-Τζουλανί)να ανοίξουν διάλογο με τη Δύση μπορείνα αποτελέσει την αρχή μιας προσεκτικήςμεν, αλλά ουσιαστικής εμπλοκής στησυνδιαμόρφωση της επόμενης ημέρας στηΣυρία. Η αρχή έγινε το Σάββατο στηνΆκαμπα της Ιορδανίας με τη συνάντησητης Αραβικής Επιτροπής Επαφής για τηΣυρία με τη συμμετοχή της ΎπατηςΕκπροσώπου της ΕΕ Κάγια Κάλας και τουΥπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ ΆντονιΜπλίνκεν.

Τοκοινό ανακοινωθέν της συνάντησης στηνΆκαμπα περιλαμβάνει όλες σχεδόν τιςβασικές παραμέτρους που θα πρέπει ναδιέπουν μια συντεταγμένη μετάβαση τηςΣυρίας από ένα χαοτικό καθεστώς ελεγχόμενοαπό μεταμελημένους ή μη τζιχαντιστέςσε ένα νέο πολίτευμα για τη χώρα, με νέοΣύνταγμα το οποίο θα εγγυάται τηνισονομία, την ισοπολιτεία και τηνπροστασία των μειονοτήτων, όπως και τηδιενέργεια ελεύθερων εκλογών. Ιδιαίτερασημαντική δε είναι η ρητή διακήρυξη τηςδιαφύλαξης της ενότητας και της εδαφικήςακεραιότητας της Συρίας, ενόψει τωναναθεωρητικών βλέψεων της Τουρκίας.

Το μήνυμα προς τουςτζιχαντιστές/ισλαμιστές του νέουκαθεστώτος στη Δαμασκό είναι σαφές καιπεριγράφεται ξεκάθαρα στο σημερινόκύριο άρθρο της The National,της επίσημης εφημερίδαςτων Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων:Συντονιστείτε με την Αραβική Λίγκα καιτη Δύση για τη διαμόρφωση ενός νέουπολιτεύματος στη Συρία και θα γίνετεπλέον αποδεκτοί από τη διεθνή κοινότηταως νόμιμοι δρώντες. Παράλληλα τα αραβικάκράτη και η Δύση θα φροντίσουμε για τηνοικονομική ανοικοδόμηση της Συρίας.Μια win-win συμφωνία.

Γιατην Ελλάδα οι δραματικές εξελίξεις στηΣυρία αποτελούν μια σοβαρή πρόκληση,και ως προς τις αναθαρρημένες γεωπολιτικέςφιλοδοξίες της Τουρκίας, αλλά και ωςπρος την αποφυγή εδραίωσης ενόςτζιχαντιστικού/ισλαμιστικού καθεστώτοςστη Συρία και την αναζωπύρωση τωνπροσφυγικών ροών. Πρόκειται όμως καιγια μια σημαντική ευκαιρία για τηνελληνική εξωτερική πολιτική, καθώς οιδιεθνείς διπλωματικές διεργασίες γιατο συριακό ζήτημα συμπίπτουν με τηνανάληψη από την Ελλάδα της θέσης του μημόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείαςτου ΟΗΕ. Ενός οργάνου που αναμένεται ναέχει κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση τουνέου θεσμικού πλαισίου για την επόμενηημέρα στη Συρία.

Στοπλαίσιο αυτό είναι σημαντική και απόσυμβολικής αλλά και από ουσιαστικήςπλευράς η επίσκεψη σήμερα του ΠρωθυπουργούΚυριάκου Μητσοτάκη στον Λίβανο, καθώςη τύχη αυτής της γειτονικής χώραςβρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τιςεξελίξεις στη Συρία. Η Ελλάδα μπορείκαι πρέπει να συντονίσει την πολιτικήτης για τη Συρία μαζί με τις ΗΠΑ, τηΓαλλία, τη Βρετανία, την Ευρωπαϊκή Ένωσηκαι βέβαια την Κύπρο, καθώς σε αυτή τησυγκυρία τα συμφέροντά μας για τηνπεριοχή συμπίπτουν σχεδόν απόλυτα μετους εταίρους μας.

Για την Ελλάδα, την Κύπρο καιτη ΕΕ διακυβεύονται κρίσιμα εθνικά καιγεωπολιτικά συμφέροντα στη Συρία καιη πρόκληση της δραματικής αλλαγής τουstatus quo στηνπεριοχή πρέπει να λειτουργήσει ωςευκαιρία για μια ενεργητική πολιτικήυπέρβασης της διεθνοπολιτικής αδράνειας.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr