Σεροτονίνη και υγεία: H επίδραση της «ορμόνης της χαράς»

10:24 10/1/2025 - Πηγή: iEfimerida

Η σεροτονίνη είναι μια ορμόνη, που παράγεται από τα κύτταρα του νευρικού μας συστήματος και μεταφέρει σήματα μεταξύ των νευρικών κυττάρων.

«Πρόκειταιγια έναν νευροδιαβιβαστή που αποτελείκαι ορμόνη, γνωστή και ως 5-HT(5-υδροξυτρυπταμίνη), η οποία συντίθεταιστον οργανισμό από το απαραίτητο αμινοξύτρυπτοφάνη. Παράγεται στο έντερο καιστον εγκέφαλο, ενώ ανευρίσκεται επίσηςστα αιμοπετάλια και στο ΚΝΣ (ΚεντρικόΝευρικό Σύστημα), επιδρώντας σε πλήθοςφυσιολογικών λειτουργιών.

Ησυγκεκριμένη ορμόνη είναι περισσότερογνωστή για τη θετική επίδραση που έχειστη διαχείριση του άγχους

και στηδιατήρηση της καλής διάθεσης», αναφέρειη κ. ΕλένηΚομνηνού Ρευματολόγος, ΔιευθύντριαΚλινικής Αυτοάνοσων Ρευματικών ΠαθήσεωνΜetropolitanGeneral.

Ταεπαρκή επίπεδα στον οργανισμό έχουνσυνδεθεί με:

Αίσθημα χαράςΗρεμία (έλλειψηάγχους)Συγκέντρωση

Απότην άλλη πλευρά, οι χαμηλές τιμές τηςφαίνεται να σχετίζονται με κατάθλιψηκαι διάφορες αγχώδεις διαταραχές, ανκαι ο τρόπος σύνδεσης με τις παραπάνωκαταστάσεις δεν είναι ξεκάθαρος.

Αυτόπου δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πωςη συγκεκριμένη ορμόνη δρα σε πολλέςακόμη λειτουργίες του οργανισμού, όπως:

Ύπνος:Συμμετέχει στην παραγωγή μελατονίνηςκαι στη ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμούΕπούλωσηπληγών:Συμβάλλει στην πήξη του αίματος ότανδημιουργείται πληγή, επιταχύνονταςτην αποκατάστασηΠεπτικόσύστημα:Βοηθά στην κινητικότητα του εντέρουκαι ασκεί προστατευτική δράση στογαστρεντερικό. Επιπλέον, διεγείρει τηναυτία και βοηθά στην πρόκληση εμετούόταν καταναλώνεται κάτι χαλασμένο ήτοξικό, ώστε να απομακρυνθεί από τονοργανισμόΈλεγχοςβάρους:Μειώνει την όρεξη για φαγητό και έχειφανεί πως βελτιώνει την ομοιόσταση τηςγλυκόζης, ενώ δρα προστατευτικά στηνπαχυσαρκία και στο μεταβολικό σύνδρομοΣεξουαλικήυγεία:Επηρεάζει την ερωτική επιθυμία. Ωστόσο,τα πολύ υψηλά επίπεδα σεροτονίνης(πέραν του φυσιολογικού) φαίνεται νασυνδέονται με χαμηλή σεξουαλική διάθεσηΑνοσοποιητικόκαι φλεγμονές:Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ανοσορρυθμιστικήκαι αντιφλεγμονώδη δράση της ορμόνης,με θετική επίδραση σε παθήσεις όπως:φλεγμονή εντέρου, αλλεργικό άσθμα,ρευματοειδής αρθρίτιδα, ALS, αυτισμός.

Ακόμη,φαίνεται να διαδραματίζει κάποιον ρόλοστα εξής:

ΜνήμηΟστική υγείαΥγεία ματιώνΥγεία καρδιαγγειακούΠοιεςείναι οι φυσιολογικές τιμές;

Οιτιμές της σεροτονίνης επηρεάζονται απόπολλούς παράγοντες, ενώ πολύ σημαντικόείναι να λαμβάνεται υπόψη ο τρόποςμέτρησης της ορμόνης και το δείγμα πουλαμβάνεται, καθώς και το πλήρες ιατρικόιστορικό –προσωπικό και κληρονομικό–του ατόμου.

Ποιαείναι τα συμπτώματα της χαμηλήςσεροτονίνης;

«Οιχαμηλές τιμές σεροτονίνης προκύπτουνείτε από ανεπαρκή παραγωγή της ορμόνηςείτε λόγω ανικανότητας του οργανισμούνα τη χρησιμοποιήσει, και μπορεί νασχετίζονται με πλήθος παθολογικώνκαταστάσεων.

Ηανεπαρκής σεροτονίνη έχει συνδεθείέντονα με καταθλιπτική και αγχώδησυμπεριφορά, που μπορεί να επηρεάσεισε μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα καινα οδηγήσει ακόμη και σε πολύ άσχημεςσκέψεις», επισημαίνει.
Η συνήθηςσυμπτωματολογία που παρουσιάζει τοάτομο είναι η εξής:

Συχνές εναλλαγέςτης διάθεσηςΈντονη θλίψη –αίσθημα απελπισίαςΓαστρεντερικέςδιαταραχές (π.χ. δυσπεψία)Αυξημένη ή μειωμένηόρεξη για φαγητόΈντονη επιθυμίαγια τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες(π.χ. γλυκά, αμυλώδη)ΣεξουαλικέςδιαταραχέςΑγχώδεις διαταραχές(π.χ. κρίσεις πανικού)Φοβίες και γενικότερηανησυχία/ευερεθιστότηταΚαταναγκαστικήσυμπεριφορά (ιδεοψυχαναγκαστικήδιαταραχή)Χαμηλή αυτοεκτίμησηΔιαταραχές ύπνου(αϋπνία ή/και πολύωρος ύπνος)Αίσθημα κόπωσηςΧρόνιος πόνοςΔιαταραχές μνήμηςΠαράγοντεςπου βοηθούν στην παραγωγή σεροτονίνης

1.Έκθεση στο ηλιακό φως

Ηθετική επίδραση του ηλιακού φωτός σταεπίπεδα σεροτονίνης και στην ψυχολογίατου ανθρώπου έχει μελετηθεί εκτενώς.Είναι σημαντικό να εκμεταλλευόμαστετις φωτεινές ώρες της ημέρας και να μημένουμε κλεισμένοι σε εσωτερικούςχώρους για μεγάλα χρονικά διαστήματα.Έχει φανεί, μάλιστα, πως η εποχικήκατάθλιψη που εμφανίζεται σε αρκετάάτομα την περίοδο του χειμώνα, σχετίζεταιμε τη μειωμένη ηλιοφάνεια.

2.Άσκηση

Ηφυσική δραστηριότητα φαίνεται επίσηςνα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στηδιατήρηση φυσιολογικών επιπέδων τηςορμόνης. Ακόμη και 20-30 λεπτά άσκησηςκαθημερινά μπορούν να κάνουν τη διαφορά!

3.Άλλες δραστηριότητες

Θετικάαποτελέσματα στα επίπεδα σεροτονίνηςφαίνεται να έχουν και τα εξής:

ΔιαλογισμόςΧαλαρωτικό μασάζΣτιγμές χαλάρωσηςκαι γέλιου (π.χ. με φίλους)Θετική διάθεση –αισιοδοξία

Οιπαραπάνω μέθοδοι βοηθούν στη μείωσητων επιπέδων κορτιζόλης και στην αύξησητων επιπέδων σεροτονίνης, συμβάλλονταςστη γενικότερη ευεξία.

4.Διατροφή

Έναςακόμη διαδεδομένος τρόπος ενίσχυσηςτων επιπέδων είναι η κατανάλωση τροφίμωνπλούσιων στο αμινοξύ τρυπτοφάνη, πουείναι απαραίτητο για τη σύνθεση τηςορμόνης. Ορισμένες από τις βασικέςτροφές που αυξάνουν τη σεροτονίνη είναιοι εξής:

Ξηροί καρποί(ιδιαίτερα τα καρύδια)ΑνανάςΔαμάσκηναΠροϊόντα σόγιας(π.χ. tofu)Λιπαρά ψάρια (π.χ.σολωμός, σαρδέλα)ΒρώμηΣπόροιΜαύρη σοκολάτα

«Ωστόσο,δεν αρκεί μόνο αυτό για να υπάρξει τοεπιθυμητό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα,αυτές οι τροφές πρέπει να καταναλώνονταισυνδυαστικά με κάποια πηγή σύνθετουυδατάνθρακα (π.χ. ψωμί ολικής άλεσης,ρύζι) για βέλτιστη αποτελεσματικότητα.Επίσης, μεγάλη σημασία έχει η υγεία τουεντέρου και ειδικά ενός υγιούς εντερικούμικροβιώματος, οπότε απαιτείται επαρκήςκατανάλωση τροφίμων με φυτικές ίνεςκαι προβιοτικά», τονίζει.

Συμπτώματααπό την υπερβολική σεροτονίνη

«Ανκαι οι επιπτώσεις των χαμηλών επιπέδωνσεροτονίνης στον οργανισμό είναιπερισσότερο γνωστές, ακόμη πιο επικίνδυνημπορεί να είναι η απότομη αύξηση τηςσεροτονίνης. Το Σύνδρομο Σεροτονίνηςή Serotonin Syndrome, δηλαδή η υπερβολικήσεροτονινεργική δραστηριότητα στονευρικό σύστημα, μπορεί να εμφανιστείλόγω αύξησης της δόσης κάποιου φαρμάκουπου ανεβάζει τις τιμές της ορμόνης ήαπό παράλληλη λήψη άλλων φαρμάκων ήσυμπληρωμάτων διατροφής με την ίδιαεπίδραση», εξηγεί.

Ηυπερσυσσώρευση σεροτονίνης μπορεί ναεκδηλωθεί με συμπτώματα που κυμαίνονταιαπό ήπια έως πολύ σοβαρά. Τα πιο κοινάεξ αυτών περιλαμβάνουν:

ΡίγοςΈντονη εφίδρωσηΠονοκέφαλοςΣύγχυση ή ανησυχίαΜυϊκές συσπάσειςΔιάρροιαΥψηλός πυρετόςΥψηλή αρτηριακήπίεσηΑρρυθμίες ή ταχυκαρδίαΕπιληπτικές κρίσειςΛιποθυμίαΑϋπνίαΣυμπερασματικά

«Οανθρώπινος οργανισμός αποτελεί έναεξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα με πολλαπλέςλειτουργίες που εξαρτώνται από μιαποικιλία ουσιών, στις οποίες περιλαμβάνονταικαι οι νευροδιαβιβαστές, όπως η σεροτονίνη.Αυτές οι ουσίες είναι απαραίτητες γιατη διατήρηση της ισορροπίας και τηςυγείας του οργανισμού», καταλήγει η κ.Κομνηνού.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr