Στουρνάρας: Oι πιθανοί δασμοί Τραμπ στην Ευρώπη δεν θα επηρεάσουν σημαντικά την ελληνική οικονομία

14:52 22/1/2025 - Πηγή: iEfimerida

Οι επιπτώσεις από τους πιθανούς δασμούς Τραμπ στην Ευρώπη, δεν πρόκειται να επηρεάσουν σημαντικά την ελληνική οικονομία, δηλώνει ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας.

«Στην Ελλάδα δεν αναμένουμε

ιδιαίτερες επιπτώσεις, διότι η ελληνική οικονομία δεν είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη εξαγωγικά στις ΗΠΑ, αλλά θα προκύψουν έμμεσες συνέπειες», επισημαίνει ο κ. Στουρνάρας σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» και στους δημοσιογράφους Πλάτωνα Τσούλο και Πάνο Κακκούρη.

Η συνέντευξη Στουρνάρα

Πόσο ανησυχείτε για την πορεία της Ευρώπης, για το γεγονός ότι τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρίσκονται μεταξύ των συμπληγάδων ΗΠΑ και Κίνας;

Καταρχήνστην Ευρώπη έχουμε ήδη επιτύχει αυτόπου ονομάζουμε “ομαλή προσγείωση”(soft landing). Θυμίζω ότι τον Οκτώβριο του2022 ο πληθωρισμός είχε εκτιναχθεί στο10,6% στην Ευρωζώνη, τώρα πλέον διαμορφώνεταιστο 2,3% με 2,4%, με ορατό το ενδεχόμενο ναεπιτύχουμε τον στόχο του 2% το αργότεροστο τρίτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς.Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του 2025,αναμένουμε ένα ρυθμό αύξησης του ΑΕΠκατά 1,1%. Κατά συνέπεια, η ΕυρωπαϊκήΚεντρική Τράπεζα, με τη βοήθεια βεβαίωςκαι άλλων παραγόντων, τιθάσευσε τονπληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεσηκαι χωρίς, επίσης, να δημιουργήσειπροβλήματα χρηματοπιστωτικής σταθερότηταςστις τράπεζες.

Πώςσχολιάζετε τις εξαγγελίες του προέδρουΤραμπ αμέσως μετά την ορκωμοσία του;

Όλεςοι προβλέψεις που ανέφερα πριν για το2025, δεν λαμβάνουν υπόψη τους την υλοποίησητων εξαγγελιών του προέδρου Τραμπ.Πιστεύω, ωστόσο, ότι η νέα κυβέρνηση τωνΗΠΑ θα το σκεφτεί δεύτερη φορά πρινυλοποιήσει τις εξαγγελίες αυτές. Ανόμως επιβληθούν δασμοί στην Ευρώπη καιείναι, για παράδειγμα, 10%, οι επιπτώσειςστην οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπηςθα είναι της τάξης της μισής έως μίαςποσοστιαίας μονάδας σε ορίζοντα διετίας(οι εκτιμήσεις ποικίλλουν). Όσο για τονευρωπαϊκό πληθωρισμό, δεν αναμένεταινα επηρεαστεί ουσιαστικά από τουςδασμούς, ωστόσο θα υπάρξουν γενικότερεςστασιμοπληθωριστικές τάσεις στηνπαγκόσμια οικονομία. Τα αποτελέσματααυτά θα χειροτερεύσουν, τόσο ως προςτην ανάπτυξη όσο και ως προς τονπληθωρισμό, εάν υπάρξει ανάλογη απάντησηαπό τους θιγόμενους (retaliation).

Πόσοσας προβληματίζει το ενδεχόμενο ναυπάρξουν περαιτέρω αρνητικές επιδράσειςστην Ευρώπη από την ενέργεια;

Έναςαπό τους λόγους που η Ευρώπη πλησίασετην ύφεση, παράλληλα με υψηλό πληθωρισμό,ήταν ακριβώς οι πιέσεις που δέχτηκεκατά την περίοδο της ρωσο-ουκρανικήςκρίσης ο τομέας της ενέργειας. Η Ευρώπη,όντας καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, σεαντίθεση με τις ΗΠΑ που είναι καθαρόςεξαγωγέας, υπέστη ισχυρότερες πληθωριστικέςπιέσεις τα τελευταία χρόνια, καιισχυρότερες πιέσεις στους ρυθμούςοικονομικής ανάπτυξης. Πλέον οι τιμέςτης ενέργειας έχουν ομαλοποιηθεί σεμεγάλο βαθμό, ωστόσο υπήρξε και υπάρχειζήτημα σε ό,τι αφορά το κόστος ενέργειας,μεταξύ Βορρά και Νότου στην Ευρώπη, όπωςκαι κεντρικής και νότιας Ευρώπης.

Μπορείνα καταγράφηκε μεγάλη πρόοδος σε ό,τιαφορά την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγώνενέργειας, δεν έχουμε όμως σημειώσειαντίστοιχη πρόοδο σε δίκτυα, σεδιασυνδεσιμότητα αγορών, ή σε αποθηκευτικούςχώρους ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονόςτο οποίο συντηρεί έναν “ενεργειακόδιχασμό” μεταξύ Βορρά και Νότου στηνΕυρώπη, καθότι η πράσινη ενέργεια είναισαφώς πιο φθηνή στον ευρωπαϊκό Βορράαπό ό,τι στον Νότο. Επίσης, ο ευρωπαϊκόςΝότος υποφέρει περισσότερο από τιςεπιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στηνΟυκρανία. Ο κατακερματισμός της αγοράςενέργειας της Ευρώπης παραμένει ένασοβαρό πρόβλημα.

ΗΕυρώπη έχει τα μέσα, κεφαλαιακά ή άλλα,να αντιμετωπίσει την επίθεση που θαδεχτεί, αν δεχθεί, με την επιβολή δασμώναπό τον Τραμπ;

Τοπρώτο το οποίο οφείλει να κάνει η Ευρώπηείναι να ορίσει έναν διαπραγματευτή(π.χ. την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) για τοκρίσιμο αυτό θέμα. Ως ΕΚΤ επεξεργαζόμαστεμια σειρά από σενάρια ως προς τιςεπιπτώσεις, ωστόσο ο λόγος ανήκει στουςηγέτες της Ευρώπης, οι οποίοι θα πρέπεινα εξετάσουν το πώς πρέπει η Ευρώπη νααντιδράσει στο ενδεχόμενο -διότι ακόμαγια ενδεχόμενο συζητάμε- επιβολήςδασμών, πολύ δε περισσότερο την πιθανότηταοι δασμοί να διαφοροποιηθούν από χώρασε χώρα.

ΣτηνΕλλάδα ποιες θα είναι οι επιπτώσεις;

ΣτηνΕλλάδα δεν αναμένουμε ιδιαίτερεςεπιπτώσεις, διότι η ελληνική οικονομίαδεν είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένηεξαγωγικά στις ΗΠΑ, αλλά θα προκύψουνέμμεσες συνέπειες. Έχουμε υπολογίσειότι η Ελλάδα θα εμφανίσει φέτος ανάπτυξητης τάξης του 2,5%, επίδοση η οποίασυναρτάται άμεσα με έναν ρυθμό ανάπτυξηςστην Ευρωζώνη της τάξης του 1,1%. Αν λοιπόνο ρυθμός στην Ευρωζώνη επιβραδυνθεί,όπως προανέφερα, λόγω της επιβολήςδασμών, προφανώς και θα υπάρξει επίπτωσηστο ελληνικό ΑΕΠ, όχι όμως σημαντική.

Μήπωςτελικά στη φάση αυτή το ευτύχημα γιατην Ελλάδα είναι ότι δεν βασίζει τηνοικονομία της στην παραγωγή, αλλά στοντουρισμό και, άρα, θα έχει περιορισμένεςεπιπτώσεις από τις δυσμενείς διεθνείςσυγκυρίες;

Προφανώςκαι ισχύει κάτι ανάλογο, εξάλλου μηνξεχνάτε ότι κατά την περίοδο τηςπανδημικής κρίσης η Ελλάδα εμφάνισεμεγάλες απώλειες στο ΑΕΠ ακριβώς γιατίήταν εκτεθειμένη στον τουρισμό, ενώσήμερα, που συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο,η ελληνική οικονομία εμφανίζει υψηλούςρυθμούς σύγκλισης με την υπόλοιπηΕυρώπη.

Σαςανησυχεί το γεγονός ότι η Ευρώπηαντιμετωπίζει ζητήματα και στον τομέατης τεχνολογίας, καθότι ΗΠΑ και Κίναεξελίσσονται ταχύτερα τεχνολογικάέναντι της ευρωπαϊκής οικονομίας;

Δενθα έλεγα ότι η Ευρώπη υστερεί σετεχνολογία. Όμως εμφανίζει υστέρησηστην παραγωγικότητά της έναντι των ΗΠΑ,η οποία ξεκίνησε από τη μεγάλη οικονομικήκρίση του 2009. Μέχρι τότε οι ρυθμοίανάπτυξης του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και τηςευρωπαϊκής παραγωγικότητας ήταναντίστοιχοι των ΗΠΑ. Έκτοτε η Ευρώπηάρχισε να διαφοροποιείται εντόνως προςτα κάτω, με τις επενδύσεις να χάνουν τηδυναμική τους, εμφανίζοντας μια υστέρησητης τάξης των 5 ποσοστιαίων μονάδων τουΑΕΠ σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τηνεν λόγω αδυναμία επισημαίνει και ηΈκθεση Ντράγκι, ενώ ένα δεύτερο τρωτόσημείο της Ευρώπης είναι ότι δεν έχειοδηγηθεί στην επιδιωκόμενη ενοποίησητων κεφαλαιαγορών της, όπως και τουτραπεζικού τομέα, απέχοντας φυσικά καιαπό τη δημοσιονομική ένωση.

Ωςοικονομία, παραμένει μόνο μία νομισματικήένωση. Αν θέλουμε να αντιδράσουμεδυναμικά έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας,οφείλουμε να ενοποιήσουμε τις κεφαλαιαγορέςκαι τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα και,σταδιακά, να οδηγηθούμε σε (κάποιαςμορφής) δημοσιονομική ένωση. Παράλληλα,βέβαια, καλούμαστε να λύσουμε και τοζήτημα της πραγματοποίησης επενδύσεωνώστε οι ευρωπαϊκές επιδόσεις να καταστούνανάλογες των Ηνωμένων Πολιτειών. Ενώαποταμιεύσεις υπάρχουν στην Ευρώπη, οιεπενδύσεις υστερούν.

Όλααυτά όμως δεν προϋποθέτουν και πολιτικήενοποίηση;

Αςείμαστε ρεαλιστές. Παραμένουμε μακριάαπό τον συγκεκριμένο στόχο, ωστόσο ηπολιτική ενοποίηση δεν αποτελείπροϋπόθεση για την ενοποίηση τωνκεφαλαιαγορών και του τραπεζικού τομέα.

Ποιαείναι η εκτίμησή σας για την πορεία τωνεπιτοκίων;

Λαμβάνονταςυπόψη ότι ο πληθωρισμός στη Ευρωζώνησυνεχίζει να μειώνεται, στο πλαίσιο τωνπροβλέψεών μας και ίσως ακόμη χαμηλότερα,και ότι η οικονομία της καταγράφεταιίσως πιο αδύναμη από ό,τι είχαμε προβλέψει,υπό την απειλή μάλιστα επιβολής δασμών,καλούμαστε να προχωρήσουμε, σταδιακάβέβαια λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας,σε μειώσεις επιτοκίων, που, κατά τηνπροσωπική μου εκτίμηση, πρέπει να είναιτης τάξης των 25 μ.β. κάθε φορά, ώστε στοτέλος του 2025 να πλησιάσουμε κοντά στο2%, από το 3% που είμαστε σήμερα.

Ενδεχόμενηεπιβολή δασμών από τις ΗΠΑ πόσο θαεπηρέαζε την εξέλιξη των επιτοκίων;

Τοπιθανότερο είναι ότι θα επιτάχυνε τημείωση των επιτοκίων, εφόσον θα επιδράσειπεραιτέρω αρνητικά στην εξέλιξη τωνμεγεθών της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Εστιάζονταςστα επίπεδα των επιτοκίων όπως αυτάκαταγράφονται στην Ελλάδα, ποια πιστεύετεότι θα έπρεπε να είναι η απόσταση μεταξύεπιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων;

Δενυπάρχει κάποιος συγκεκριμένος κανόνας.Η Ελλάδα έχει κυμαινόμενα επιτόκιαχορηγήσεων, οπότε οι μειώσεις τωνεπιτοκίων της ΕΚΤ αφομοιώνονται άμεσα,ωστόσο το spread, για το οποίο με ρωτάτε,εξαρτάται από πολλούς παράγοντες καικυρίως από τη ρευστότητα του τραπεζικούσυστήματος και τον βαθμό συγκέντρωσήςτου (δεν αναφέρω την ποιότητα τουενεργητικού, διότι αυτή έχει πλέονβελτιωθεί σημαντικά). Για το ελληνικότραπεζικό σύστημα, οι δύο αυτοί δείκτεςδιαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα.

Οδείκτης καταθέσεων προς δάνεια εμφανίζειαισθητή απόκλιση από τον μέσο ευρωπαϊκό,με τις ελληνικές τράπεζες να διαθέτουνιδιαιτέρως ισχυρή ρευστότητα. Το spreadπαραμένει έτσι από τα υψηλότερα στηνΕυρώπη και επιθυμία μας θα ήταν νασυνέκλινε, σε μεγαλύτερο βαθμό, προς τομέσο επίπεδο της ευρωπαϊκής αγοράς.

Ωςκεντρική τράπεζα, σε συνεργασία με τηνκυβέρνηση, συμβάλλουμε ώστε να ενταθείο ανταγωνισμός στην εγχώρια τραπεζικήαγορά, δημιουργώντας τον πέμπτο πόλο,με ένα σύνολο μικρότερων ισχυρώντραπεζών, που μπορούν να ανταγωνιστούντις τέσσερις συστημικές. Ιδιαίτερησημασία εδώ αποκτά η συγχώνευση τηςΤράπεζας Αττικής με την ΠαγκρήτιαΤράπεζα και η σημαντική αύξηση κεφαλαίουπου πραγματοποιήθηκε.

Τακόκκινα δάνεια, παρότι έφυγαν από τιςτράπεζες, έχουν μεταφερθεί στουςservicers αλλά εξακολουθούν να βαρύνουν τηνπραγματική οικονομία. Σε συνδυασμό, δε,με τα χρέη προς την εφορία και τον ΕΦΚΑπου ανέρχονται σε 107 δισ. ευρώ και 49 δισ.ευρώ, αντίστοιχα, έχουμε ένα πολύ υψηλόληξιπρόθεσμο ιδιωτικό χρέος. Δενχρειάζεται μια διευθέτηση;

Τομεγαλύτερο μέρος των μη εξυπηρετούμενωνδανείων ορθώς έχει διαγραφεί από τουςισολογισμούς των τραπεζών και έχουνπεράσει στους servicers και στα funds. Αν, τώρα,αθροίσουμε τα μη εξυπηρετούμενα δάνειαπου παραμένουν στις τράπεζες με αυτάεκτός τραπεζικού συστήματος, ναι μενσυνεχίζουν να είναι υψηλά, όμως έχουνμειωθεί πάνω από 25 δισ. ευρώ, συνολικά.

Αναφορικάμε το ιδιωτικό χρέος, πράγματι είναιυψηλό, περίπου 220 δισ. ευρώ, αλλάδιαμορφώνεται πολύ χαμηλότερα από τονμέσο όρο της Ευρωζώνης. Ωστόσο, πασχίζουμενα το μειώσουμε. Ειδικά για το χαρτοφυλάκιοπου αφορά τους διαχειριστές μηεξυπηρετούμενων δανείων, έχουμεαυστηροποιήσει το πλαίσιο εποπτείαςτους, ενώ, παράλληλα, τους δίνουμε τηδυνατότητα να παρέχουν δάνεια σεπιστούχους, ώστε να μπορούν, όταν ταδάνεια καταστούν εκ νέου εξυπηρετούμενα,να επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα,ούτως ώστε να βοηθήσουν και την πιστωτικήεπέκταση των τραπεζών, αλλά κυρίως ναβοηθηθούν οι ίδιοι οι πιστούχοι.

ΗΕλλάδα φέτος θα εμφανίσει υπερδιπλάσιαανάπτυξη από την Ευρωζώνη, 2,5% έναντι1,1%. Όμως, πόσο ποιοτική είναι, καθώςστηρίζεται στην κατανάλωση, ενώ οιεπενδύσεις υστερούν και οι περισσότερεςαφορούν εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεωνή αγορές ακινήτων;

Στοεννεάμηνο του 2024, το 2,4% που πετύχαμε σεανάπτυξη, οφείλεται κατά ίδιο ποσοστόστην κατανάλωση και στις επενδύσεις.Άρα και οι επενδύσεις αυξάνονται ωςποσοστό του ΑΕΠ. Από το 24% που ήταν πριναπό την κρίση, έπεσαν κάτω από το 10% τηνπερίοδο εκείνη και τώρα έχουμε φτάσεικοντά στο 16%.

Οιμεταρρυθμίσεις προφανώς στηρίζουν τηνπρόθεση της κυβέρνησης να αλλάξει τοπαραγωγικό μοντέλο της χώρας. Γιατίόμως δεν αλλάζει στον βαθμό που απαιτείται;

Ηαλλαγή του παραγωγικού μοντέλου δενείναι κάτι που γίνεται από τη μια μέραστην άλλη. Καταρχήν οι εξαγωγές ανέρχοντανστο 20% του ΑΕΠ πριν από την κρίση, εκ τωνοποίων 10% ήταν αγαθά και 10% υπηρεσίες.Τώρα έχουμε φτάσει περίπου στο 45% τουΑΕΠ, με τη συμμετοχή αγαθών και υπηρεσιώννα παραμένει μοιρασμένη. Εκεί που έχουμεπρόβλημα είναι στην έλλειψη υποκατάστασηςεισαγωγών. Διότι ενώ οι επενδύσεις ωθούντην εγχώρια οικονομία ταχύτερα από τηνυπόλοιπη Ευρώπη, δεν διαθέτουμε τααναγκαία ενδιάμεσα αγαθά που θατροφοδοτήσουν την παραγωγή, με αποτέλεσμανα τα εισάγουμε. Αυτό είναι το σημείογια το οποίο τίθεται ζήτημα αλλαγής τουβιομηχανικού μοντέλου.

Τιπρέπει να αλλάξουμε για να προσελκύσουμεπαραγωγικές ξένες άμεσες επενδύσεις;

Τονούμερο ένα πρόβλημα στην προσέλκυσηξένων επενδύσεων είναι η γραφειοκρατία.Έχουν γίνει πάρα πολλά στο θεσμικόπλαίσιο, όπως η βελτίωση τηςανταγωνιστικότητας τιμών και μισθών,αλλά χρειαζόμαστε ακόμα να μειώσουμετη γραφειοκρατία, τη διαδικασία χορήγησηςαδειών, να αυξήσουμε την ταχύτητααπονομής της Δικαιοσύνης, όπως και τουςχρόνους αδειοδότησης, αλλά και νααναβαθμίσουμε το εκπαιδευτικό σύστηματο οποίο παράγει τις δεξιότητες πουθέλει η αγορά.

Σήμερα,στην Ελλάδα, οι συλλογικές συμβάσειςεργασίας είναι εξαιρετικά περιορισμένεςκαι το επίπεδο των μισθών πολύ χαμηλό,με αποτέλεσμα οι νέοι να εγκαταλείπουντη χώρα και να μην καλύπτονται οι κενέςθέσεις εργασίας…

Τατελευταία χρόνια οι μισθοί έχουν αυξηθείσημαντικά, ενώ έχει ανατραπεί η τάσητου brain drain. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκεπερίπου 50% και ο μέσος μισθός περίπου25% τα τελευταία έξι χρόνια. Γενικότερα,οι αυξήσεις των μέσων αποδοχών έχουνκαλύψει τις επιβαρύνσεις του πληθωρισμού.Σε κάθε περίπτωση όμως, οφείλουμε ναμετράμε τους μισθούς σε σχέση με τηνπαραγωγικότητα, η οποία στην Ελλάδαείναι πολύ χαμηλή έναντι του μέσου όρουτης Ευρώπης, αντίστοιχα λοιπόν και οιμισθοί διαμορφώνονται σχετικά χαμηλάσε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρώπης. Αναυξηθούν οι μισθοί πολύ περισσότεροαπό ό,τι σηκώνει η παραγωγικότητα, τότεθα προκληθεί ανεργία, ακόμα μεγαλύτεροέλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσώνσυναλλαγών και επί της ουσίας θα χάσουμεό,τι επιτύχαμε μέχρι σήμερα. Οφείλουμενα είμαστε πολύ προσεκτικοί, καθώς οένας από τους δύο βασικούς λόγους πουοδηγηθήκαμε στην οικονομική κρίση ήτανακριβώς και η μεγάλη αύξηση των μισθώνσε σχέση με την παραγωγικότητα. Ο άλλοςλόγος, ακόμα πιο βασικός, ήταν ηδημοσιονομική εκτροπή.

Οισυλλογικές συμβάσεις εργασίας αποτελούνμια εξασφάλιση των εργαζομένων, γιατίωστόσο μόλις το 10% αυτών καλύπτονταιανάλογα;

Σταδιακά,όλο και μεγαλύτερο ποσοστό καλύπτεταιαπό συλλογικές συμβάσεις. Ήδη αρκετοίκλάδοι, που έχουν τη δυνατότητα, έχουνχορηγήσει υψηλές αυξήσεις. Όλα όμωςπρέπει να γίνουν με μέτρο, ώστε να μηνξαναγυρίσουμε στα αίτια στα οποία μαςοδήγησαν στην κρίση.

Δηλαδή,οι συλλογικές συμβάσεις μάς οδήγησανστην κρίση;

Οιαυξήσεις που δίνονταν ξεπερνούσαν κατάπολύ όχι μόνο τον πληθωρισμό, αλλά καιτην παραγωγικότητα. Έχουμε χρέος ναείμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί και ωςκεντρικός τραπεζίτης, οφείλω να πω ότιπρος το παρόν πηγαίνουμε με μέτρο καιπολύ σωστά. Να προσθέσω όμως πως δενείναι μόνο οι μισθοί που προκαλούνπροβλήματα πληθωρισμού καιανταγωνιστικότητας. Είναι και η δομήτης αγοράς, ο ολιγοπωλιακός της χαρακτήραςσε αρκετούς κλάδους. Όπως και τα υψηλάποσοστά κέρδους που καταγράφονται σεορισμένες επιμέρους αγορές. Στην Τράπεζατης Ελλάδος δεν θεωρούμε ότι οι μισθοίείναι αυτοί οι οποίοι προκάλεσαν τονπληθωρισμό μετά τον κορονοϊό. Το αντίθετο.Οι μισθοί προσπαθούν να ακολουθήσουντον πληθωρισμό τόσο στην Ευρωζώνη όσοκαι στην Ελλάδα. Πρέπει όμως να προσέξουμεώστε να μην επαναληφθούν λάθη τουπαρελθόντος.

Ταυψηλά ποσοστά κέρδους, σε ποιες αγορέςεντοπίζονται;

Διαπιστώνουμεφαινόμενα υψηλής συγκέντρωσης στιςτράπεζες, στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια,στην ενέργεια. Επίσης, όπως γνωρίζετε,πραγματοποιήσαμε και δημοσιοποιήσαμεειδική μελέτη για τις τιμές στα σούπερμάρκετ. Τα φαινόμενα υψηλής συγκέντρωσηςδεν είναι καινούργια, και εν μέρειεξηγούνται από το σχετικά μικρό μέγεθοςτης ελληνικής οικονομίας. Γι’ αυτό καιτο μέτρο σύγκρισης πρέπει να είναιοικονομίες του μεγέθους της Ελλάδος,και όχι μεγαλύτερες χώρες. Σε αυτό πρέπεινα προστεθούν οι ατέλειες και οκατακερματισμός της ευρωπαϊκής αγοράς.Θυμίζω τις, απόλυτα εύλογες, επιστολέςτου Έλληνα πρωθυπουργού στην πρόεδροτης Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πολλά από ταθέματα αυτά θίγονται και στις Εκθέσειςτων Enrico Letta και Mario Draghi.

Ναπεράσουμε σε άλλο θέμα, όπως στο ζήτηματης φοροδιαφυγής και τη χρήση μετρητών.

Ηχρήση του ηλεκτρονικού χρήματος έχειπεριορίσει σημαντικά τη φοροδιαφυγή.Οφείλουμε να στηρίξουμε τις ψηφιακέςσυναλλαγές, διότι η βάση για τη θετικήπορεία της οικονομίας είναι ταδημοσιονομικά, και σε αυτά έχουμεεπιμείνει, κυβέρνηση και Τράπεζα τηςΕλλάδος. Ας μην ξεχνάμε ότι η εξυγίανσητων δημοσιονομικών έβγαλε τη χώρα απότην κρίση. Πρέπει να τα προσέξουμε ωςκόρη οφθαλμού και ένας από τους λόγουςγια τη θετική τους πορεία είναι η αισθητήμείωση της φοροδιαφυγής.

Σετι ποσό ανέρχονται σήμερα τα μετρητάπου χρησιμοποιούμε στις συναλλαγέςμας;

Ηχρήση μετρητών στην οικονομία έχειπεριοριστεί σε 4 δισ. ευρώ. Όταν μπήκαμεστο ευρώ, 22 χρόνια πριν, ήταν 5 δισ. ευρώ.Στην κρίση είχαν φτάσει σε 50 δισ. ευρώπερίπου και τώρα έχουν περιοριστεί στα4 δισ. Αυτό αποτελεί ένδειξη εμπιστοσύνης,αλλά και τον δρόμο για τη μείωση τηςφοροδιαφυγής.

Καιμε τα «μαύρα» μετρητά;

Μέσαστα 4 δισ. ευρώ μετρητά είναι και αυτάπου ονομάζετε “μαύρα”. Η Τράπεζα τηςΕλλάδος γνωρίζει το σύνολο των μετρητώνπου κυκλοφορούν.

Ποιοείναι το ύψος της παραοικονομίας καιτης φοροδιαφυγής στην Ελλάδα σήμερα;

Ανκαι η παραοικονομία καταγράφεται απότις υψηλότερες στην Ευρώπη, έχειπεριοριστεί αισθητά τα τελευταία χρόνια,και λόγω της διάδοσης των ηλεκτρονικώνσυναλλαγών και του αντίστοιχου περιορισμούτης χρήσης μετρητών. Οι μελέτες πουυπάρχουν καταγράφουν ένα εύρος διαφοράςμεταξύ 15% και 20% του ΑΕΠ. Αυτό, τονίζω,αποτελεί εκτίμηση της παραοικονομίαςκαι όχι της φοροδιαφυγής.

Ποιαάλλα μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν γιατην πάταξη της φοροδιαφυγής;

Νομίζωότι η ηλεκτρονικοποίηση των συναλλαγώνείναι ένα από τα βασικότερα μέτρα. Απόεκεί και πέρα, η ΑΑΔΕ έχει κάνει εξαιρετικήδουλειά, με τη σύνδεση των POS με τιςταμειακές μηχανές. Παρεμπιπτόντως, ηδημιουργία της ΑΑΔΕ ήταν, κατά την άποψήμου, μία από τις σημαντικότερεςμεταρρυθμίσεις που έγιναν κατά τηδιάρκεια της κρίσης. Μία άλλη, σημαντικότατη,αλλά εν πολλοίς άγνωστη στο ευρύ κοινό,μεταρρύθμιση, ήταν η δημιουργίαθησαυροφυλακίου (“Treasury”) μεταξύ τουΟργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους(ΟΔΔΗΧ) και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Θαβλέπατε κατάργηση των μετρητών, για νααντιμετωπιστεί αποτελεσματικά ηφοροδιαφυγή;

Δεντίθεται ζήτημα κατάργησης των μετρητών.Πιθανότατα να μειωθούν κι άλλο, αλλάπλήρη κατάργηση δεν βλέπω.

Είμαστεπροετοιμασμένοι να το διαχειριστούμετο δημόσιο χρέος εν όψει της έλευσηςτου 2032 που λήγει η περίοδος χάριτος;

Οιεπιπτώσεις έχουν πλέον ληφθεί υπόψηκαι έχουν καταγραφεί. Δεν περιμένουμεκάποια δυσάρεστη έκπληξη το 2032. Πρέπειόμως να συνεχίσουμε με πρωτογενήπλεονάσματα 2% επί του ΑΕΠ, κυκλικάδιορθωμένα, και για να το επιτύχουμεαυτό σε μόνιμη βάση, καλούμαστε νασυνεχίσουμε την υπεύθυνη διαχείρισητων δημόσιων οικονομικών, όπως επίσηςνα εντείνουμε τις μεταρρυθμιστικέςπροσπάθειες για να διασφαλίσουμε υψηλόετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης.Δηλαδή να διατηρούμε υπό έλεγχο, σεμόνιμη βάση, τόσο τον αριθμητή, δηλαδήτο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα,όσο και τον παρονομαστή, δηλαδή νααυξάνεται το ΑΕΠ.

ΗΤράπεζα της Ελλάδος, φέτος, θα δώσειμέρισμα;

Ας περιμένουμε να δούμε πρώτα τα αποτελέσματά μας. Σημειώνω ότι η Τράπεζα της Ελλάδος είναι από τις ελάχιστες τράπεζες του Ευρωσυστήματος που παρήγε κέρδη και έδωσε μέρισμα την περίοδο της αύξησης των επιτοκίων.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr