Στουρνάρας: ««Οι προκλήσεις για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα και τρέχουσες εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο»

14:46 7/10/2024 - Πηγή: iEfimerida

Στις προκλήσεις για τον ελληνικό τραπεζικό τομέα και τις τρέχουσες εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο αναφέρθηκε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας στο «Risk management & Compliance Conference».

Μεταξύ άλλων ο κ. Στουρνάρας έκανε λόγο για «σημαντική πρόοδο της

ελληνικής οικονομιάς μετά τη μεγάλη κρίση χρέους της προηγούμενης δεκαετίας, παρουσιάζοντας υψηλή ανθεκτικότητα, ενώ παράλληλα ενισχύθηκε η αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής».

Η ομιλία Στουρνάρα

« Κυρίες και κύριοι,

Χαίρομαιπου μου δίνεται η ευκαιρία να συμμετέχωστη σημερινή εκδήλωση της ΕλληνικήςΈνωσης Τραπεζών και της ProfessionalRiskManagers’InternationalAssociation(PRMIAGreece)και να μοιραστώ μαζί σας τις σκέψειςμου για τις προκλήσεις και τις προοπτικέςτου ελληνικού τραπεζικού τομέα, καθώςκαι για τις τρέχουσες εξελίξεις στοθεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο.

Hελληνική οικονομία, εν μέσω πρωτοφανώνεξωγενών διαταραχών και διάχυτηςαβεβαιότητας, έχει καταφέρει να σημειώσεισημαντική πρόοδο μετά τη μεγάλη κρίσηχρέους της προηγούμενης δεκαετίας,παρουσιάζοντας υψηλή ανθεκτικότητα,ενώ παράλληλα ενισχύθηκε η αξιοπιστίατης οικονομικής πολιτικής. Αυτό είναιαποτέλεσμα της μεγάλης δημοσιονομικήςπροσαρμογής, της ριζικής αναδιάρθρωσηςτου δημόσιου χρέους, των εκτεταμένωνμεταρρυθμίσεων και της αναδιάρθρωσηςτου τραπεζικού τομέα. Οι σημαντικέςαυτές αλλαγές διόρθωσαν σε μεγάλο βαθμόβασικές μακροοικονομικές ανισορροπίες.

Ηικανότητα της χώρας να παράγει διαρθρωτικάπρωτογενή πλεονάσματα 2% του ΑΕΠ αποτελείπολύ σημαντικό στοιχείο της αξιοπιστίαςτης οικονομικής πολιτικής. Αυτό, σεσυνδυασμό με τα ευνοϊκά χαρακτηριστικάτης δομής του δημόσιου χρέους ωςαποτέλεσμα της ριζικής αναδιάρθρωσήςτου, καθιστά τη δυναμική του λόγουχρέους/ΑΕΠ ιδιαίτερα ανθεκτική σεαρνητικές διαταραχές μεσοπρόθεσμα, καιτο χρέος βιώσιμο μακροπρόθεσμα,ενισχύοντας έτσι την εμπιστοσύνη στιςπροοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Σήμερα,η ελληνική οικονομία, παρά τις συνεχιζόμενεςπροκλήσεις και την αυξημένη αβεβαιότητα,καταγράφει ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠυψηλότερους από τον μέσο όρο στηνευρωζώνη. Η ιδιωτική κατανάλωση, οιεπενδύσεις και οι εξαγωγές αναμένεταινα είναι ο κύριος μοχλός της ανάπτυξηςτο τρέχον έτος. Παράλληλα, συνεχίζεταιη αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεωνκαι οι συνθήκες στην αγορά εργασίαςπαραμένουν ευνοϊκές.

Οιπροοπτικές της ελληνικής οικονομίαςδιαγράφονται θετικές τα επόμενα χρόνια,υποστηριζόμενες από την αξιοποίηση τωνδιαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων, τα ευνοϊκάχαρακτηριστικά του δημοσίου χρέους καιτις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις. Ηαναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησηςτης Ελλάδας στην επενδυτική κατηγορίατο 2023 θωρακίζει τις θετικές προσδοκίεςκαθώς αντανακλά την εμπιστοσύνη τηςδιεθνούς επενδυτικής κοινότητας στιςδυνατότητες της ελληνικής οικονομίαςκαι επιτρέπει τη διεύρυνση της επενδυτικήςβάσης και τη μείωση του κόστουςχρηματοδότησης του δημόσιου και τουιδιωτικού τομέα.

Ηπορεία του ελληνικού τραπεζικού τομέαείναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το ευρύτερομακροοικονομικό περιβάλλον. Οι ελληνικέςτράπεζες είναι πιο ανθεκτικές σε σχέσημε το παρελθόν για να αντιμετωπίσουντυχόν διαταραχές και έχουν επιτύχειαξιόλογη βελτίωση στα θεμελιώδη μεγέθηκαι στους εποπτικούς δείκτες. Πιστοποιώνταςτην πρόοδο αυτή και τις καλές προοπτικές,ήδη έχουν λάβει χώρα οι πρώτες αναβαθμίσειςσυστημικών τραπεζών στην επενδυτικήκατηγορία, ενώ επίσης υλοποιήθηκε μεεπιτυχία η στρατηγική αποεπένδυσης τουΤαμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας(ΤΧΣ) από το μεγαλύτερο μέρος των μετοχικώνσυμμετοχών του στα σημαντικά πιστωτικάιδρύματα.

Αναλυτικότερα, η κερδοφορία των τραπεζικών ομίλων βελτιώθηκε περαιτέρω το α΄ εξάμηνο του 2024, καθώς κατέγραψαν κέρδη μετά από φόρους και διακοπτόμενες δραστηριότητες ύψους 2,4 δισεκ. ευρώ. Θετική ήταν η συνεισφορά της αύξησης των εσόδων από κύριες τραπεζικές εργασίες (δηλαδή των καθαρών εσόδων από τόκους και από προμήθειες) καθώς και της σημαντικής μείωσης των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο. Από την άλλη, ήπια αύξηση καταγράφηκε στα λειτουργικά έξοδα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, η αποδοτικότητα του ενεργητικού (Return on Assets) των τραπεζικών ομίλων διαμορφώθηκε σε 1.4% και η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων (Return on Equity) σε 13.6% σε ετήσια βάση.

Παράλληλα, οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών παρέμειναν ικανοποιητικοί με το Δείκτη Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 (Common Equity Tier 1 ratio – CET1 ratio) να ανέρχεται σε 15,4% και τo Συνολικό Δείκτη Κεφαλαίου (Total Capital Ratio – TCR) να ανέρχεται σε 18,8%, αν και εξακολουθούν να υπολείπονται κατά τι του μέσου όρου των ευρωπαϊκών τραπεζών. Ωστόσο, η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών παραμένει χαμηλή, καθώς τον Ιούνιο του 2024 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Credits – DTCs) ανέρχονταν σε 12,5 δισεκ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 50,5% των Κεφαλαίου Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 -Common Equity Tier 1-, από 53,5% το Δεκέμβριο του 2023. Για την ταχύτερη επίλυση του προβλήματος αυτού, δρομολογούνται ήδη λύσεις.

Οισυνθήκες ρευστότητας και χρηματοδότησηςτου ελληνικού τραπεζικού τομέα παρέμεινανικανοποιητικές. Οι καταθέσεις επιχειρήσεωνκαι νοικοκυριών αυξήθηκαν σε ετήσιαβάση, αν και με επιβραδυνόμενο ρυθμό.Επιπροσθέτως, ο Δείκτης ΚάλυψηςΡευστότητας (Liquidity Coverage Ratio – LCR) τωντραπεζικών ομίλων σε ενοποιημένη βάσηδιαμορφώθηκε σε 209,4%, υπερδιπλάσιος τηςυποχρεωτικής εποπτικής απαίτησης, ηοποία ορίζεται στο 100%, και ο ΔείκτηςΚαθαρής Σταθερής Χρηματοδότησης (NetStable Funding Ratio – NSFR) διαμορφώθηκε σε 133,8%.Η εξέλιξη αυτή συνέβαλε ώστε οι τράπεζεςνα επανεκκινήσουν τη χρηματοδότησηπρος την πραγματική οικονομία. Σύμφωναμε στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος,τον Ιούλιο του 2024, o ετήσιος ρυθμόςμεταβολής της συνολικής χρηματοδότησηςτου ιδιωτικού τομέα ανήλθε σε 6,4%, ενώ οετήσιος ρυθμός μεταβολής της χρηματοδότησηςτων μη χρηματοπιστωτικών επιχειρήσεων(ΜΧΕ) διαμορφώθηκε στο 9,7%.

Τοβ΄ τρίμηνο του 2024 η ποιότητα του δανειακούχαρτοφυλακίου των τραπεζών βελτιώθηκε οριακά. Συγκεκριμένα ο δείκτης μηεξυπηρετούμενων δανείων σε ατομικήβάση μειώθηκε σε 6,9% τον Ιούνιο του 2024από 7,5% το Μάρτιο του 2024, παραμένονταςόμως αρκετά υψηλότεροςαπό το μέσο όρο των τραπεζών της Ε.Ε. Στοπλαίσιο αυτό, η επέκταση του προγράμματοςπαροχής κρατικών εγγυήσεων «ΗρακλήςΙΙΙ» κρίνεται ότι θα συμβάλει θετικάστην περαιτέρω μείωση των μη εξυπηρετούμενωνδανείων.

Καθώςο ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει ενπολλοίς επιστρέψει σε συνθήκεςκανονικότητας, είναι επιτακτική η ανάγκηοι τράπεζες να επιτελέσουν αποτελεσματικάτον διαμεσολαβητικό τους ρόλο. Κατάαυτόν τον τρόπο θα συνεισφέρουν καταλυτικάστην εδραίωση των αναπτυξιακών προοπτικώντης ελληνικής οικονομίας μέσω τηςχρηματοδότησης των αναγκαίων επενδύσεωνσε υλικό κεφάλαιο και νέες τεχνολογίες.Η αύξηση του ανταγωνισμού στο εγχώριοχρηματοπιστωτικό σύστημα με τηνενδυνάμωση των λιγότερο σημαντικώντραπεζών μπορεί να συνεισφέρει στηνκατεύθυνση αυτή, βελτιώνοντας τηχρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίαςκαι ειδικότερα των επιχειρήσεων μικρούκαι μεσαίου μεγέθους που είναι ηραχοκοκαλιά της ελληνικής παραγωγήςκαι απασχόλησης.

Οιπροκλήσεις όμως για τις ελληνικέςτράπεζες δεν εκλείπουν. Αυτές συνδέονταιμε την ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης τηςποιότητας του χαρτοφυλακίου τους σεένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων καικινδύνων που απορρέουν κυρίως από τοδιεθνές περιβάλλον. Επιπλέον, αφορούντην ανάγκη διατήρησης της υφιστάμενηςκερδοφορίας και ενίσχυσης -ποσοτικήςκαι ποιοτικής- της κεφαλαιακής τουςβάσης. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες καλούνται,όπως και όλοι οι παραγωγικοί κλάδοι, ναανταποκριθούν στους συνεχώς εντεινόμενουςγεωπολιτικούς κινδύνους, και ναπροσαρμόσουν τις εργασίες τους λαμβάνονταςυπόψη τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξηκαι την κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, ηαυξανόμενη χρήση ψηφιακών μέσων στιςτραπεζικές συναλλαγές εκθέτει τιςτράπεζες σε αυξημένο κίνδυνο πληροφοριακώνσυστημάτων και κυβερνοασφάλειας καικατ’ επέκταση σε υψηλό λειτουργικόκίνδυνο. Το υφιστάμενο σχετικά ευνοϊκόμακροοικονομικό περιβάλλον δημιουργείκατάλληλες συνθήκες για την αντιμετώπισητων προκλήσεων αυτών.

Οιπροκλήσεις αυτές αναδεικνύουν τη σημασίατου εσωτερικού ελέγχου, της διαχείρισηςκινδύνων και της κανονιστικής συμμόρφωσηςστη διασφάλιση της φερεγγυότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων και -όπως γνωρίζετεκαλά- είναι κάθε χρόνο ψηλά στην εποπτικήατζέντα. Θα ήθελα λοιπόν από το βήμααυτό, να σταθώ σε τρεις περιοχές όπουυπάρχουν εξελίξεις όσον αφορά το εποπτικόπλαίσιο, σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.

Κανονισμός για την Ψηφιακή Επιχειρησιακή Ανθεκτικότητα του Χρηματοοικονομικού Τομέα

Θαξεκινήσω με τον Κανονισμό για την ΨηφιακήΕπιχειρησιακή Ανθεκτικότητα τουΧρηματοοικονομικού Τομέα, ο οποίοςείναι γνωστός ως DORA και θα αρχίσει ναεφαρμόζεται από 17 Ιανουαρίου 2025.Ενδεικτικό παράδειγμα απρόβλεπτωνκινδύνων που ανέφερα στην αρχή τηςομιλίας μου, είναι το πρόσφατο περιστατικότης CrowdStrike τον Ιούλιο, το οποίο επηρέασεσημαντικά την ψηφιακή ανθεκτικότηταπολλών χρηματοοικονομικών ιδρυμάτωνκαι κρίσιμων βιομηχανιών. Το περιστατικόαυτό ανέδειξε τις αδυναμίες στην ψηφιακήεπιχειρησιακή ανθεκτικότητα, καθώςπολλές οντότητες βρέθηκαν να εξαρτώνταιυπερβολικά από τρίτους παρόχους υπηρεσιώνπληροφορικής και δεν ήταν έτοιμες ναδιαχειριστούν τέτοιες κρίσεις. Τέτοιεςαδυναμίες έρχεται να καλύψει ο κανονισμόςDORA.Ο κανονισμός αυτός εισάγεται τηνκατάλληλη στιγμή για να διασφαλίσειότι ο χρηματοοικονομικός τομέας θακαταφέρει να αποκτήσει την απαραίτητηψηφιακή ανθεκτικότητα που θα εγγυάταιτη σταθερότητα του συστήματος. Ο δύσκολοςστόχος που πρέπει να πετύχει είναι νααντιμετωπίσει τη σύνθετη και διασυνδεδεμένηφύση των προκλήσεων που θέτει ο νέοςψηφιακός κόσμος.

Γιααυτό το λόγο θέτει απαιτήσεις, όχι μόνογια το πώς οι χρηματοοικονομικέςοντότητες πρέπει να αξιολογούν και ναπροσεγγίζουν τους δικούς τους κινδύνους,αλλά και για το πώς πρέπει να διαχειρίζονταιτις σχέσεις τους με τρίτους παρόχουςυπηρεσιών πληροφορικής, όπως γιαπαράδειγμα οι πάροχοι υπηρεσιών cloud.Αυτή η πτυχή είναι ιδιαίτερα σημαντική,δεδομένης της σημαντικής εξάρτησηςπλέον του τομέα από εξωτερικούς συνεργάτεςγια πολλές από τις ψηφιακές τουλειτουργίες.

Πέρανόμως των χρηματοοικονομικών ιδρυμάτωνσημαντικός είναι και ο φόρτος για τιςεποπτικές αρχές όπως η Τράπεζα τηςΕλλάδος, καθώς η παρακολούθηση και ηδιασφάλιση της συμμόρφωσης τωνχρηματοοικονομικών ιδρυμάτων στιςαπαιτήσεις του Κανονισμού απαιτεί τηνανάπτυξη εκ μέρους μας νέων εργαλείωνκαι διαδικασιών, κάτι που αποτελεί μιασημαντική επιβάρυνση σε ανθρώπινουςκαι τεχνολογικούς πόρους.

ΗΤράπεζα της Ελλάδος, από την ανακοίνωσητης Πρότασης της Επιτροπής για τηνυιοθέτηση του Κανονισμού το Σεπτέμβριοτου 2020, αναγνώρισε τον καίριο ρόλο τουστη διασφάλιση της χρηματοοικονομικήςσταθερότητας, κατανοώντας πως ταχρηματοοικονομικά ιδρύματα οφείλουννα αναβαθμίσουν την ψηφιακή τουςεπιχειρησιακή ανθεκτικότητα ώστε ναείναι σε θέση να αντιμετωπίσουν έναευρύ φάσμα σύνθετων απειλών, όπως ήδηκάνουν για πιο παραδοσιακούςχρηματοπιστωτικούς κινδύνους. Έτσιλοιπόν προχώρησε σε δράσεις με απώτεροστόχο την ενημέρωση των εποπτευόμενωνιδρυμάτων και την παρακολούθηση τηςπορείας τους προς την ομαλή μετάβασηστην υλοποίηση των απαιτήσεων τουΚανονισμού.

Στιςαρχές του 2024 δημιούργησε ένα ΕρωτηματολόγιοΑυτοαξιολόγησης Βαθμού Ωριμότητας τοοποίο απεύθυνε σε όλα τα εποπτευόμεναιδρύματα που βρίσκονται στο πεδίοεφαρμογής του Κανονισμού. Στόχος τουήταν να καταγράψει την τρέχουσα κατάστασηκαι τα μελλοντικά σχέδια συμμόρφωσηςτων χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων σεσημαντικές υποχρεώσεις που προκύπτουναπό τον Κανονισμό. Από τις απαντήσειςπροκύπτει πως τα εποπτευόμενα ιδρύματαέχουν κατανοήσει τις απαιτήσεις τουΚανονισμού και εργάζονται ώστε να είναιέτοιμα με την έναρξη της εφαρμογής του.

Αναφερθήκαμεστη σημασία που δίνει ο Κανονισμός στηδιαχείριση των τρίτων παρόχων πληροφορικής,για την οποία θα στηθεί για πρώτη φοράένα καθεστώς εποπτείας τους από τιςΕυρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές (ESAs). Στοπλαίσιο της πανευρωπαϊκής προετοιμασίαςτους για την εποπτεία των κρίσιμωντρίτων παρόχων πληροφορικής, προχώρησανστον σχεδιασμό μιας άσκησης συλλογήςτου μητρώου πληροφοριών που περιλαμβάνειόλα τα συμβόλαια των τρίτων παρόχωνυπηρεσιών πληροφορικής που διαθέτουντα ιδρύματα. Η Τράπεζα της Ελλάδοςπροέτρεψε τα εποπτευόμενα ιδρύματα ναλάβουν μέρος στην άσκηση ώστε ναδοκιμάσουν τις διαδικασίες τους πρινκληθούν να παραδώσουν σε πραγματικέςσυνθήκες τα μητρώα πληροφοριών το 2025.Το 30% των εποπτευόμενων ιδρυμάτων δήλωσεσυμμετοχή στην άσκηση και έστειλε μεεπιτυχία τα αρχεία που ζητήθηκαν με τησυμβολή και καθοδήγηση στελεχών απότην Τράπεζα της Ελλάδος.

Οκανονισμός τέλος δίνει τη λύση στοχρόνιο πρόβλημα των ιδρυμάτων που έπρεπενα στείλουν διαφορετικές αναφορές σεπολλαπλούς αποδέκτες για ένα περιστατικό.Τα ιδρύματα υποχρεούνται να έχουν πλέονσυγκεκριμένο πλαίσιο για την ταυτοποίηση,αξιολόγηση και αναφορά περιστατικών(incidentreporting),με στόχο την έγκαιρη ενημέρωση τωναρμόδιων εποπτικών αρχών. Έτσι μέσα στοεπόμενο χρονικό διάστημα η Τράπεζα τηςΕλλάδος θα θέσει σε εφαρμογή μηχανισμούςγια την άμεση συλλογή και προώθηση τωναναφορών περιστατικών ώστε να μπορούντα ιδρύματα και οι εποπτικές αρχέςσυντονισμένα και άμεσα να αντιδράσουνστα περιστατικά διασφαλίζοντας τηχρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Νέα Πράξη Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος για τα Συστήματα Εσωτερικού Ελέγχου (ΣΕΕ)

Φεύγονταςαπό τον κανονισμό DORA,θα ήθελα να αναφερθώ σε μια εξαιρετικάσημαντική εξέλιξη που αφορά το κανονιστικόπλαίσιο σχετικά με την εσωτερικήδιακυβέρνηση των τραπεζών. Συγκεκριμένα,το προσεχές διάστημα σκοπεύουμε ναθέσουμε σε διαβούλευση με τουςεποπτευόμενους φορείς το αναθεωρημένοπλαίσιο για την εσωτερική διακυβέρνησητο οποίο θα αντικαταστήσει την ΠράξηΔιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος2577/2006 σχετικά με το πλαίσιο αρχώνλειτουργίας και κριτηρίων αξιολόγησηςτης οργάνωσης και των ΣυστηµάτωνΕσωτερικού Ελέγχου (ΣΕΕ) των πιστωτικώνκαι χρηµατοδοτικών ιδρυµάτων.

Hδιακυβέρνηση των τραπεζών διαδραματίζεικαθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση τηςαποτελεσματικής και συνετής διοίκησήςτους και κατ’ επέκταση στη διατήρησητης χρηματοπιστωτικής σταθερότητας,γεγονός που αναδείχτηκε και κατά τηνπρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση. Οιαδυναμίες που εντοπίστηκαν κατά τηνπερίοδο της κρίσης οδήγησαν τιςρυθμιστικές και εποπτικές αρχέςπαγκοσμίως να θέσουν στην κορυφή τηςατζέντας τους την εσωτερική διακυβέρνησηκαι τη διαχείριση κινδύνων.

ΣτηνΕλλάδα, η Τράπεζα της Ελλάδος είχε ήδηδιαμορφώσει ισχυρό πλαίσιο για τηνεσωτερική διακυβέρνηση των πιστωτικώνκαι χρηματοδοτικών ιδρυμάτων με τηνΠράξη Διοικητή 2577/2006, το οποίο συνέβαλεκαθοριστικά στην αποτελεσματικήδιαχείριση των κινδύνων, διασφαλίζονταςτην ανθεκτικότητα των ελληνικών τραπεζώνκατά την κρίση.

Λαμβάνονταςυπόψη τις εξελίξεις των τελευταίων ετώνστο διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικόνομοθετικό και ρυθμιστικό πλαίσιο καθώςκαι τις σύγχρονες τάσεις σχετικά με τηνεταιρική διακυβέρνηση, κρίνεται αναγκαίαη αναθεώρηση της εν λόγω Πράξης,στοχεύοντας στον εκσυγχρονισμό τουπλαισίου εσωτερικής διακυβέρνησης τωντραπεζών, διατηρώντας ωστόσο ρυθμίσειςπου αποδείχτηκαν καίριας σημασίας γιατο ελληνικό τραπεζικό σύστημα.

Ηνέα Πράξη, υιοθετώντας τις σχετικέςκατευθυντήριες γραμμές της ΕυρωπαϊκήςΑρχής Τραπεζών, εκσυγχρονίζει καιεξειδικεύει το πλαίσιο εσωτερικήςδιακυβέρνησης των τραπεζών,συμπεριλαμβανομένης της οργανωτικήςδομής και των γραμμών αναφοράς, τωνδιαδικασιών διαχείρισης όλων τωνκινδύνων τους οποίους αναλαμβάνουν ήενδέχεται να αναλάβουν καθώς και τουπλαισίου εσωτερικού ελέγχου. Ειδικότερα,μεταξύ άλλων, στη νέα Πράξη:

τονίζεταιη σπουδαιότητα του εποπτικού (“oversight”)ρόλου του Διοικητικού Συμβουλίου καθώςκαι των επιτροπών του κατά τη διοίκησητων τραπεζών,υπογραμμίζεταιη ανάγκη θέσπισης και εφαρμογής μιαςσυνετής στρατηγικής κινδύνου, διάθεσηςανάληψης κινδύνων και πλαισίουδιαχείρισης του συνόλου των κινδύνωνπου αναλαμβάνουν οι τράπεζες,συμπεριλαμβανομένων των κινδύνωννομιμοποίησης εσόδων από παράνομεςδραστηριότητες και χρηματοδότησης τηςτρομοκρατίας (AML) και των περιβαλλοντικών,κοινωνικών και σχετικών με τη διακυβέρνησηκινδύνων (ESG),εξειδικεύονταιοι απαιτήσεις για την ανάπτυξη ενόςάρτιου και ολοκληρωμένου πλαισίουεσωτερικού ελέγχου, με ιδιαίτερη έμφασηστις αρμοδιότητες των λειτουργιώνεσωτερικού ελέγχου ήτοι των λειτουργιώνδιαχείρισης κινδύνων, κανονιστικήςσυμμόρφωσης και εσωτερικής επιθεώρησης,ενισχύεταιτο πλαίσιο σύγκρουσης συμφερόντων, καιπροβλέπεταιη θέσπιση πολιτικών που προάγουν τηνουδετερότητα ως προς το φύλο.

Επισημαίνεταιότι το νέο πλαίσιο θα εφαρμόζεται εκτόςαπό τα πιστωτικά ιδρύματα και απόχρηματοδοτικά ιδρύματα λαμβάνονταςυπόψη την αρχή της αναλογικότητας.

Καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας - AMLA

Τρίτηπεριοχή όπου είναι σημαντικές οιεξελίξεις, είναι αυτή του τομέα τηςκαταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματοςκαι της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας(Anti Money Laundering-AML), καθώς ψηφίστηκε η πολυαναμενόμενη νομοθετική δέσμη μέτρωντης ΕΕ, γνωστή ως AML Package που στοχεύει σεμια εκ βάθρων αναμόρφωση του ευρωπαϊκούρυθμιστικού και εποπτικού πλαισίου.Ειδικότερα, τον Ιούλιο δημοσιεύτηκε ονέος Κανονισμός AML, με εφαρμογή μετά από3 χρόνια, ο οποίος θέτει για πρώτη φοράκοινούς και ισχυρούς κανόνες σε ευρωπαϊκόεπίπεδο, αίροντας τον πολυκερματισμότων εθνικών πλαισίων και ενισχύονταςτην ικανότητα του χρηματοπιστωτικούσυστήματος να εντοπίζει ύποπτεςσυναλλαγές. Παράλληλα η σύσταση τηςΕυρωπαϊκής Αρχής AMLA με έδρα τη Φρανκφούρτηκαι ισχυρές εξουσίες προς διασφάλισητης εφαρμογής του νέου πλαισίου,αναμένεται να επιφέρει αλλαγές αντίστοιχεςμε αυτές που επέφερε προ δεκαετίας οΕνιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) στηνπροληπτική εποπτεία.

Οιεπερχόμενες αλλαγές και οι προκλήσειςπου ενέχει η μετάβαση στο νέο ευρωπαϊκόρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο είναιβαρύνουσας σημασίας. Η Τράπεζα τηςΕλλάδος, έχοντας πρωταρχικό ρόλο στηνδιασφάλιση της χρηματοπιστωτικήςσταθερότητας και την πρόληψη χρησιμοποίησηςτου χρηματοπιστωτικού τομέα για σκοπούςξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησηςτης τρομοκρατίας, θα έχει την ευθύνητης μόνιμης κοινής εκπροσώπησης τωνεποπτικών αρχών της χώρας στο υπόεποπτική σύνθεση Γενικό Συμβούλιο τηςAMLA. Εν τω μεταξύ συμμετέχει ενεργά στιςπροπαρασκευαστικές ομάδες εργασίαςτης Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών καισυνεργάζεται στενά με τους ομόλογούςτης, τόσο για τη διαμόρφωση των ΤεχνικώνΚανονιστικών Προτύπων (Regulatory TechnicalStandards) που θα συμπληρώσουν το ρυθμιστικόπλαίσιο, όσο και για μετάβαση στην AMLA.Παράλληλα προχώρησε σε προσλήψεις γιατην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικούκαι είναι στη διαδικασία προμήθειαςSup Tech λογισμικού για την ενίσχυση τηςδιαδικασίας εποπτικής αξιολόγησης.Τέλος, αναγνωρίζοντας την ανάγκησυμπόρευσης με τον ιδιωτικό τομέα γιατην αντιμετώπιση των επερχόμενωνπροκλήσεων, η Τράπεζα της Ελλάδοςπροχώρησε στη σύσταση ομάδας εργασίαςμε την Ελληνική Ένωση Τραπεζών για τηνενίσχυση της συνεργασίας και διαβούλευσηςκατά την μεταβατική αυτή περίοδο.

Δεν θα επεκταθώ σε άλλες περιοχές όπου υπάρχουν εξελίξεις στο θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, όπως για παράδειγμα ο Κανονισμός για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων, γνωστός ως MICA. Θα ήθελα όμως κλείνοντας, να κάνω μία αναφορά στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων (CMDI), οι οποίες κινούνται προς την ορθή κατεύθυνση, καλύπτουν υπάρχοντα κενά και ενισχύουν σημαντικά το πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων και λήψης μέτρων εξυγίανσης. Η συμφωνία που θα επιτευχθεί με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ελπίζω να διασφαλίσει την ευελιξία που απαιτείται για την αποτελεσματική διαχείριση τυχόν κρίσεων στον Ευρωπαϊκό Τραπεζικό Τομέα, λαμβάνοντας υπόψη και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στις ΗΠΑ και στην Ελβετία το 2023.

Ταυτόχρονα όμως, και όπως πολύ ορθά ανέφερε ο Mario Draghi στο πρόσφατο report, θα πρέπει να επιταχυνθούν οι πρωτοβουλίες για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης με τη δημιουργία του τρίτου Πυλώνα ενός πανευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης των τραπεζικών καταθέσεων (European Deposit Insurance Scheme – EDIS) και της Ενιαίας Αγοράς Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union). Και τα δύο είναι εξαιρετικά σημαντικά βήματα προκειμένου να είμαστε σε θέση να προλαμβάνουμε αλλά και να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις που δημιουργούνται από την σύγχρονη λειτουργία της αγοράς αλλά και να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της Ε.Ε.

Σας ευχαριστώ και εύχομαι καλή επιτυχία στη σημερινή εκδήλωση».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr