Βοηθάει η διατροφή στην αντιμετώπιση φλεγμονών;

11:23 19/6/2024 - Πηγή: iEfimerida

Συχνά γίνεται αναφορά σε φλεγμονώδεις και αντιφλεγμονώδεις δίαιτες, όμως η σύγχυση και η παραπληροφόρηση γύρω από αυτούς τους όρους είναι μεγάλη.

Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν ξεκαθαρίσει τι είναι η φλεγμονή και γιατί θα έπρεπε να ανησυχούμε για αυτή, ενώ υπάρχουν αρκετοί μύθοι σχετικά με το ποια τρόφιμα επηρεάζουν μία φλεγμονή.

Για όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε μας ενημερώνει ο κ. Ευμένης Π. Καραφυλλίδης, BSC (HONS), MSC, NYSCDN Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Διευθυντής Διαιτολογικού Τμήματος Metropolitan

General. 

Φλεγμονή

Γενικά,φλεγμονή εμφανίζεται στο σώμα όταν αυτόαντιδρά σε κάτι μη φυσιολογικό. Η οξείαφλεγμονή, που συμβαίνει μετά από ένατραυματισμό ή μία μόλυνση, είναι μιαφυσιολογική, υγιής διαδικασία. Τοανοσοποιητικό σύστημα κινητοποιείταιγια να καταστρέψει τις ξένες εισβολές,να καθαρίσει τον κατεστραμμένο ιστόκαι να τον αναπλάσει. Η χρόνια ή ησυστηματική φλεγμονή είναι μιακαταστρεπτική διαδικασία. Συμβαίνειόταν το ανοσοποιητικό σύστημα βρίσκεταισυνεχώς σε υψηλό κίνδυνο, σε “συναγερμό”,και καταλήγει στην καταστροφή τουσώματος. Οι υποκινητές αυτής τηςδιαδικασίας μπορεί να είναι η ανθυγιεινήδιατροφή, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας,το μη διαχειρίσιμο άγχος και η έλλειψηύπνου, σε συνδυασμό με περιβαλλοντικούςπαράγοντες.

«Ηχρόνια φλεγμονή συντελεί σε πολλέςμακροχρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένωντων καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτητύπου 2 και του καρκίνου. Υπάρχουν έρευνεςπου δείχνουν ότι μειώνοντας τη φλεγμονήίσως μειωθεί περισσότερο ο κίνδυνοςγια καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικόεπεισόδιο ακόμη κι όταν η χοληστερόλητου αίματος δεν είναι στα βέλτισταεπίπεδα.
Η αλλαγή της διατροφής καιτου τρόπου ζωής είναι ο καλύτερος τρόποςγια την πρόληψη ή τη μείωση της χρόνιαςφλεγμονής. Έρευνες έχουν δείξει ότι μιαδιατροφή πλούσια σε αντι-φλεγμονώδητρόφιμα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνοεμφάνισης χρόνιων ασθενειών, καθώςεπίσης και να ενισχύσει την υγεία τουεντέρου και του εγκεφάλου, και ναεπιβραδύνει την γήρανση του δέρματος.
Με τον όρο αντιφλεγμονώδης διατροφήδεν εννοείται κάτι τόσο συγκεκριμένο,όμως η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφήείναι ένα καλό μοντέλο για να ακολουθήσεικάποιος, με πολλά επιστημονικά στοιχείανα την υποστηρίζουν», τονίζει ο κ.Καραφυλλίδης

Τρόφιμαγια να καταναλώνετε περισσότερο

«Λιπαράψάρια, ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποίκαι σπόροι, είναι τρόφιμα που μπορείτενα καταναλώνετε άφοβα», λέει καισυνεχίζει: «Από τα ψάρια οι σαρδέλες,το σκουμπρί, οι αντσούγιες και η πέστροφαείναι εξίσου καλές επιλογές. Στόχοςείναι η κατανάλωση τουλάχιστον δυογευμάτων με ψάρι την εβδομάδα. Εάν δενσας αρέσει το ψάρι, τότε σκεφθείτε ναπάρετε ένα καλής ποιότητας συμπλήρωμαιχθυελαίου. Από τους ξηρούς καρπούς τακαρύδια, έχουν σύμφωνα με τις περισσότερεςέρευνες, υψηλά ποσοστά αντι-φλεγμονώδουςδράσης, όμως και τα αμύγδαλα είναι μιαακόμη εξαιρετική επιλογή. Το ελαιόλαδο,το συστατικό-κλειδί της μεσογειακήςδιατροφής, εμφανίζει υψηλές συγκεντρώσειςαντιοξειδωτικών, καθώς και “υγιών”μονοακόρεστων λιπών.
Φρούτα και μηαμυλώδη λαχανικά είναι γνωστά για τιςφυτικές ίνες, τα αντιοξειδωτικά και ταφυτοθρεπτικά συστατικά που περιέχουν.Δεν γίνεται να κάνεις λάθος όταν επιλέγειςτουλάχιστον για το μισό σου πιάτο τα μηαμυλώδη λαχανικά. Οι κορυφαίες επιλογέςείναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά–λάχανο, σπανάκι, σέσκουλο– και τασταυρανθή, όπως το μπρόκολο, τα λαχανάκιαΒρυξελλών και το κουνουπίδι. Επίσης, τοσκόρδο και το κρεμμύδι είναι αντιφλεγμονώδη.Από τα φρούτα, τα μούρα, τα κεράσια καιτα πορτοκάλια έχουν τα ισχυρότεροαποτέλεσμα κατά των φλεγμονών», αναφέρεικαι συμπληρώνει:
«Προτιμήστε ολικήςάλεσης τρόφιμα, φασόλια και φακές.Επικεντρωθείτε επίσης στη βρόμη, τηνκινόα, το καστανό ρύζι και όχι σε τρόφιμαπου παρασκευάζονται από ολικής άλεσηςάλευρα, όπως το ψωμί, οι τορτίγιες καιτα κράκερς.
Αν και πολλές αντιφλεγμονώδειςδίαιτες – προσεγγίσεις ισχυρίζονταιότι η ολική άλεση και τα όσπρια (π.χ.φασόλια, μπιζέλια και φακές) αυξάνουντη φλεγμονή, οι έρευνες δείχνουνδιαφορετικά αποτελέσματα. Τα όσπριαέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικέςίνες και μαγνήσιο, το οποίο έχει δείξεινα βοηθά στη μείωση της φλεγμονής».

Τρόφιμαγια να καταναλώνετε λιγότερο

«Ηζάχαρη και τα επεξεργασμένα σιτηρά(λευκό αλεύρι), καλό είναι να αποφεύγονται.Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σελευκό αλεύρι και τα αναψυκτικά, τα οποίαέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρημπορούν να αυξήσουν το σάκχαρο τουαίματος, οδηγώντας σε φλεγμονή.
Τακορεσμένα λίπη (που βρίσκονται σε ζωικάτρόφιμα, φοινικέλαιο και έλαιο καρύδας)μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα τηςφλεγμονής, και τα τηγανητά τρόφιμαπεριέχουν υψηλά επίπεδα από εξαιρετικάφλεγμονώδη τελικά προϊόντα γλυκοζυλίωσης»,αναφέρει ο ειδικός.

Οτρόπος ζωής

«Ακόμηκαι η πιο υγιεινή δίαιτα δεν αρκεί αν ηκαθημερινότητά σας διακατέχεται απόπολύ άγχος ή/και έλλειψη ύπνου. Η συχνήφυσική δραστηριότητα και άσκηση, έχειαντιφλεγμονώδη και αντιοξειδωτικάοφέλη, συν του ότι μπορεί να βοηθήσειστη διαχείριση του άγχους και να βελτιώσειτην ποιότητα του ύπνου», εξηγεί.

Μύθοιγια τα αντιφλεγμονώδη τρόφιμα

«Στοστόχαστρο πολλών έχουν μπει οι τομάτες,οι μελιτζάνες, οι πιπεριές και οι πατάτες,που κατηγορούνται για τη φλεγμονώδηδράση τους. Όμως οι έρευνες και οιλεπτομέρειες καθορίζουν πολλά. Αυτά ταλαχανικά περιέχουν ουσίες που ονομάζονταιαλκαλοειδή και είναι τοξικά και φλεγμονώδηόταν καταναλώνονται σε υπερβολικέςποσότητες.
Όμως ακόμη και οι πιοένθερμοι υποστηρικτές π.χ. της τομάταςδεν πρόκειται να καταφέρουν να καταναλώσουντόσο μεγάλες ποσότητες. Όχι μόνο τασυγκεκριμένα λαχανικά δεν συνδέονταιμε την εμφάνιση χρόνιων φλεγμονών,αντιθέτως αποτελούν μέρος της παραδοσιακήςκαι αντιφλεγμονώδους μεσογειακήςδιατροφής. Επιπλέον, οι τομάτες είναιπλούσιες σε λυκοπένιο, ένα αντιοξειδωτικόφυτοθρεπτικό συστατικό.
Να σημειωθείότι μόνο εάν έχετε μια πραγματικήαλλεργία, δυσανεξία ή ευαισθησία σε ένασυγκεκριμένο τρόφιμο, τότε ναι, αυτό τοφαγητό είναι φλεγμονώδες για σας. Αυτόισχύει για τη γλουτένη και τα γαλακτοκομικάπροϊόντα, τα οποία συχνά κατηγορούνταιγια συμμετοχή σε φλεγμονή», επισημαίνει.

Μηνμεγαλοποιείτε τα πράγματα…

«Ακόμηκαι αν η περίσσεια ζάχαρη και ταεπεξεργασμένα σιτηρά μπορούν ναπροωθήσουν την εμφάνιση φλεγμονών, ένακομμάτι κέικ ή τούρτας δεν θα σαςσκοτώσει.
Προσοχή στα αυστηράπρογράμματα διατροφής που απαγορεύουνέστω και λίγη ζάχαρη ή την κατανάλωσηολόκληρων ομάδων τροφίμων. Έτσι δεν θαστερηθείτε μόνο την ευχαρίστηση καιτην θρεπτική ποικιλία, αλλά μπορεί ναπροκαλέσετε και διαταραχές διατροφικήςσυμπεριφοράς.
Οι ασθενείς αλλά καιοι επαγγελματίες υγείας κατακλύζονταιμε πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή.Ωστόσο, πολλές από αυτές είναι βασισμένεςσε ανεπίσημα στοιχεία ή μεμονωμένεςμελέτες. Είναι σίγουρο, ότι καθώς ηεπιστήμη προχωρά, τα δεδομένα αλλάζουν.Λόγω ευρείας πρόσβασης στο διαδίκτυο,όπου δεν διαγράφονται όλες οι παλιέςπληροφορίες, ούτε αξιολογείται ο όγκοςτων πληροφοριών, είναι πιθανό πολλοίνα μπερδεύονται όταν ψάχνουν γιααπαντήσεις, καθώς, αυτές μπορεί να είναιαλληλοσυγκρουόμενες. Η καλύτερη επιλογήείναι να στρέφεστε στην αναζήτησηαξιόπιστων πληροφοριών από πηγές μετεκμηριωμένες συστάσεις.

Μετην ενημέρωση διαθέσιμη παντού είναιπιο σημαντικό από ποτέ όλοι να καταλάβουνότι δεν είναι όλες οι πληροφορίες εξίσουαξιόπιστες, και ότι μία μελέτη πουδημοσιεύεται απλά σε μια εφημερίδα δεναποτελεί ένδειξη για τη λήψη αποφάσεωνσχετικά με το πρότυπο ενός υγιεινούγεύματος ή της σωστής προσέγγισης»,καταλήγει ο κ. Καραφυλλίδης.

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr