Οι φορολογικές μεταρρυθμίσεις στη «Μηχανή του χρόνου»

05:45 18/2/2012 - Πηγή: MediaGate

Η εκπομπή ''Μηχανή του χρόνου'', την Κυριακή 19/2 στις 17.00 στη ΝΕΤ αναζητά τις ρίζες του σύγχρονου φορολογικού συστήματος και καταγράφει τα επώδυνα μέτρα των κυβερνήσεων από την εποχή του Χαρίλαου Τρικούπη μέχρι την δεκαετία του '50.

Πρώτος σταθμός της εκπομπής, ο Χαρίλαος Τρικούπης, βασικός μεταρρυθμιστής του νεοελληνικού κράτους. Ο Τρικούπης φορολόγησε πρώτος τα είδη λαϊκής κατανάλωσης όπως είναι ο καπνός, τα σπίρτα και το πετρέλαιο. Ο λαός βρέθηκε

σε τόσο δεινή οικονομική κατάσταση ώστε οι εφημερίδες της εποχής σχολίαζαν σκωπτικά ότι, από την μεγάλη πείνα αυτοκτονούσαν μέχρι και... οι γάτες! Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο φορολογικός παροξυσμός οδηγεί στην φορολόγηση ακόμα και... των σκύλων, ενώ επιχειρείται και η φορολόγηση των αγάμων! Την ίδια ώρα, οι πλούσιοι μένουν αφορολόγητοι βγάζοντας τα χρήματα τους σε τράπεζες του εξωτερικού.

Επόμενος σταθμός, ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 1911 για πρώτη φορά, μονιμοποιήθηκαν οι δημόσιοι υπάλληλοι. Με αυτόν τρόπο επιχειρήθηκε να μπει ένα φρένο στα ρουσφέτια των πολιτικών, που όταν αναλάμβαναν εξουσία απέλυαν τους προηγούμενους και διόριζαν τους ψηφοφόρους τους. Ο Βενιζέλος όμως, έκανε και κάτι εντελώς ανατρεπτικό. Επιχείρησε να φορολογήσει τους πλούσιους αστούς, βιομήχανους, εμπόρους, εφοπλιστές και επιχειρηματίες που έβγαλαν κέρδη από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι αντιδράσεις βέβαια υπήρξαν λυσσαλέες. Ο Βενιζέλος όμως δεν σταμάτησε εκεί. Φορολόγησε τα πάντα, ακόμα και τα διαβατήρια όσων έκαναν ταξίδια αναψυχής!

Η μεγάλη φορολογική μεταρρύθμιση ήρθε τη δεκαετία του 1950. Τότε ο διακεκριμένος οικονομολόγος Κυριάκος Βαρβαρέσος πρότεινε πρώτος τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των φοροφυγάδων; Στην περίφημη έκθεσή του διαπίστωσε τη μεγάλη φορολογική αδικία σε βάρος των χαμηλών εισοδηματικά τάξεων και πρότεινε λύσεις, όπως την επιβολή άμεσων φόρων, που τότε άγγιζαν τα 500 εκατομμύρια δραχμές. Η κυβέρνηση Παπάγου, απέρριψε την πρόταση, και στον αντίποδα έκανε κάτι πρωτοφανές για την εποχή. Μείωσε το δώρο του Πάσχα στο μισό! Όμως έγιναν και άλλα, που έμειναν μέχρι σήμερα.

Το πακέτο είχε αρχικά 22 τσιγάρα, τα οποία μειώθηκαν σε 20. Όχι όμως και η τιμή. Τα δυο που αφαιρέθηκαν «χρηματοδότησαν» τις αμφιλεγόμενες φιλανθρωπικές δραστηριότητες της βασίλισσας Φρειδερίκης.

Εκείνα τα χρόνια (1955) θεσπίστηκε και ο ενιαίος φόρος εισοδήματος, που χαρακτηρίστηκε από τον φιλοκυβερνητικό τύπο ως «φορολογικό θαύμα». Βέβαια, η φοροδιαφυγή συνεχίστηκε και αναδείχθηκε σε εθνικό... σπορ.

Οι καθηγητές Κώστας Κωστής, Γιώργος Σταθάκης, Βασίλης Πατσουράτης, Κώστας Παπαδημητρίου, οι δημοσιογράφοι Κώστας Κόλμερ και Λευτέρης Σκιαδάς, ο πρόεδρος του Ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος» Νίκος Παπαδάκης και ο συγγραφέας Γιάννης Γιαννέλης, μιλούν στην εκπομπή για τους φόρους που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη φορολογική νομοθεσία στην Ελλάδα.