Dheepan: Όταν το παρελθόν σου σε κυνηγάει, μπορείς να του ξεφύγεις;

17:05 23/11/2015 - Πηγή: KoolNews

Όταν ο Jacques Audiard αποφάσιζε να φτιάξει το Dheepan σίγουρα δεν θα περίμενε ότι η ταινία θα κυκλοφορούσε σε μια περίοδο που το στόρι μοιάζει τόσο γνώριμο στον θεατή.

Γράφει ο Στέργιος Πουλερές

Σε όλη του τη φιλμογραφία («Ένας Πολύ Διακριτικός Ήρωας», «Πάνω στα Χείλη μου», «Ο Χτύπος που Έχασε η Καρδιά μου», «Προφήτης») ο Audiard έλκεται και γοητεύεται από τους απόκληρους, από τους ανθρώπους που αποφασίζουν να ξεφύγουν από ένα άσχημο κοινωνικό περιβάλλον και να αναζητήσουν κάτι καλύτερο. Το άσχημο

ποικίλλει και διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση. Λάθος. Το άσχημο είναι πάντα ίδιο για όλους. Το καλύτερο είναι αυτό που αλλάζει.

Για έναν Έλληνα το καλύτερο βρίσκεται προς τη Δύση. Για έναν Αμερικάνο δεν υπάρχει προοπτική καλύτερου, μιας και πιθανότατα ζει στο τέρμα αυτής της έννοιας. Για έναν που ζει στον εμφύλιο πόλεμο της Σρι Λάνκα θα ήταν καλύτερη ακόμα και η Ελλάδα του σήμερα. Αυτή είναι η περίπτωση του Ντίπαν, ενός άντρα που τέλεσε αξιωματικός στον στρατό των ανταρτών της Σρι Λάνκα, των Τίγρεων Ταμίλ του εμφυλίου το 1981, είδε τη γυναίκα και τα παιδιά του να σκοτώνονται, τον λόχο του να ξεπαστρεύεται και κατέληξε να ρίχνει άψυχα σώματα στη φωτιά, να βλέπει τα δέρματα να γίνονται στάχτες, να μάτια να σβήνουν την ελπίδα.

Είναι εκείνο το σημείο που ένας άνθρωπος τραβάει την δική του γραμμή. Εκείνο το όριο που έχει ξεπεραστεί και λες «φτάνει πια, δεν πάει άλλο» και σκέφτεσαι ότι αφού δεν μπορείς να αλλάξεις την ζωή σου σε αυτόν τον τόπο, θα κάνεις τα πάντα για να την αλλάξεις σε έναν άλλο τόπο. Όσο πιο μακρινό γίνεται για να έχει εξασθενίσει το μολυσματικό σου παρελθόν όταν θα φτάσεις εκεί, σαφώς πιο γόνιμο και σαφώς πιο ασφαλές. Τουλάχιστον έτσι θες να το φαντάζεσαι. Γιατί η αλήθεια είναι ότι είναι ελάχιστες οι γωνιές αυτού του πλανήτη που είναι όντως ασφαλείς.

Δε σε νοιάζει όμως. Δεν τον νοιάζει τον Ντίπαν. Γιατί με όσα έζησε στη Σρι Λάνκα, όλα αυτά που του άφησαν χαρακιές στο δέρμα και στην ψυχή είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος. Οποιαδήποτε κουλτούρα και να υπηρετεί, οποιαδήποτε γλώσσα και να μιλάει, σε όποιον Θεό και να υποτάσσεται. Μετά από αυτό ο πρόωρος θάνατος δεν είναι στην κορυφή της χειρότερης εξέλιξης. Προτιμά να ξεβραστεί νεκρός σε μια πολιτισμένη ακτή, παρά να βασανίζεται σε έναν κατεστραμμένο τόπο.

Μαζί με τη Γιαλινί, μια 26χρονη, και την Ιλαγιάλ, μια 9χρονη, στήνουν μια ψεύτικη οικογένεια για να πάρουν τα διαβατήρια μιας πραγματικής οικογένειας που πέθανε και να πάνε στη Γαλλία. Εκεί τους τοποθετούν σε μια περιοχή που αποτελεί ένα γκέτο και βάζουν όλους τους μαύρους και τα κακοποιά στοιχεία που έχουν βγει από τη φυλακή. Ο Ντίπαν δουλεύει ως επιστάτης, η Ιλαγιάλ πηγαίνει στο σχολείο για να μάθει γαλλικά και η Γιαλινί βρίσκει μια αξιοπρεπή δουλειά, τηρουμένων των αναλογιών.

Μέχρι εδώ αυτό που σου αφήνει να φανταστείς ο Audiard είναι ένα κλασσικό στόρι ανθρώπων που αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη επιλέγοντας να κόψουν οριστικά τις ρίζες τους με ένα παρελθόν που θα ήθελαν να του κάνουν ολοκληρωτικό delete. Μια αναζήτηση για ένα κομμάτι ψωμί (όπως ακούγεται στα γαλλικά το όνομα του πρωταγωνιστή), με το ψωμί να έχει μια συμβολική εικόνα.

Όμως εκεί που νομίζεις πως η ταινία θα κινηθεί στη γραμμή της απλότητας που είναι η σταδιακή εγκατάσταση σε ένα νέο τόπο και η προσχώρηση στο κοινωνικό σύνολο, αρχικά ως ξενιστής και στη συνέχεια ως αδιάσπαστο κομμάτι του, αρκεί ένας ήχος για να έρθει το παρελθόν να στοιχειώσει ξανά τον Ντίπαν, τη Γιαλινί και την Ιλαγιάλ. Μια ανταλλαγή πυρών μεταξύ δύο συμμοριών που ζουν στο γκέτο επαναφέρουν μνήμες Σρι Λάνκα στις δύο κοπέλες που νομίζουν ότι θα ξαναζήσουν τον ίδιο εφιάλτη.

Ο Ντίπαν όμως δεν έχει σκοπό να αφήσει να εξελιχθεί η κατάσταση σε ένα καθεστώς διαρκούς φόβου για την ζωή, μιας πλήρους υποταγής χωρίς αντίδραση, ενός παιχνιδιού που τον θέλει πάλι να υπακούει στην παραφροσύνη.

Με το φινάλε του ο Audiard αφήνει ανάμεικτες σκέψεις, γιατί το μυαλό δεν μπορεί να δεχθεί ότι τελικά μπόρεσαν να βρουν τις μέρες του φωτός, δεν μπορεί να πιστέψει ότι υπάρχει τέτοιο σενάριο, ειδικά αν συνυπολογίσουμε όλα όσα έχουν γίνει τους τελευταίους μήνες.

Είναι όμως και κάτι ακόμα. Ότι το δυτικό μυαλό που είναι υποχείριο της αδηφαγίας και εχθρεύεται την ολιγάρκεια, την επάρκεια, δεν μπορεί να διανοηθεί ότι αυτό που πέτυχαν στο τέλος είναι αρκετό. Γι’ αυτό η τελευταία σεκάνς μοιάζει περισσότερο ονειρική, σαν τη φιγούρα του ελεφαντόμορφου Θεού που έβλεπε ο Ντίπαν, και λιγότερο απτή. Το χέρι της Γιαλινί που χαϊδεύει τα μαλλιά του Ντίπαν είναι η πιο απλή έκδοση μιας επιτέλους ελευθερίας και ο Audiard την εμφανίζει πρώτα σε fullscreen και μετά σε τετράγωνα πλαίσια, με ακανόνιστη πορεία.

Πρώτα πάνω δεξιά, μετά στο κέντρο, μετά πάνω αριστερά κτλ, αλλά το χέρι να διαπλέκεται σταθερά ανάμεσα στα μαλλιά, που αποτελούν το καθαρότερο κομμάτι του ανθρώπου, το λιγότερο μολυσμένο, είναι το σημείο εξόδου της αμαρτίας, της τύρβης, της θλίψης και ενός επίπλαστου γέλιου, όπως αυτό που περιγράφει η Γιαλινί ως στοιχεί της κουλτούρας της Σρι Λάνκα.

Το βασικό του διακύβευμα είναι πάντως αυτό: όσο και να θες να ξεφύγεις από το παρελθόν σου, θα έρθει η στιγμή που θα σε βρει αυτό. Εκεί είτε μπορείς να το αγκαλιάσεις και να το κοιμήσεις, όπως κάνει ο Ντίπαν με το κάδρο που φτιάχνει για την φωτογραφία της γυναίκας και των παιδιών του ή θα πρέπει να κόψεις τα ημίμετρα και να το διαλύσεις με σφαίρα και κατσαβίδι.

Το ότι τελικά ο Ντίπαν με τη Γιαλινί και την Ιλαγιάλ δραπετεύουν από τα δεσμά ενός άλλου τους εαυτού, δεν σημαίνει ότι είναι εφικτό για κάθε άνθρωπο, δεν σημαίνει ότι το πετυχαίνουν όλοι. Αυτή η αναμέτρηση όμως που βάζει σε εκείνο το σημείο ο Audiard καταφέρνει να τραβήξει το ενδιαφέρον σου από τους συνεκτικούς δεσμούς που αρχίζουν να αναπτύσσονται μεταξύ τριών ανθρώπων που δεν τους ενώνει δεσμός αίματος ή κάποιο βαθύ συναίσθημα.

Ξεκινούν ως τρεις ατομικότητες και φτάνουν στο σημείο να γίνουν οικογένεια πολύ πριν να εμφανιστεί ξανά ο φόβος, που είναι συνήθως το υπόστεγο της επιθυμίας για ένωση, ταύτιση και σύμπραξη.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου στο ToraTora.gr

The post Dheepan: Όταν το παρελθόν σου σε κυνηγάει, μπορείς να του ξεφύγεις; appeared first on KoolNews.