Europolitics: Αυτοί είναι οι πέντε κίνδυνοι σύγκρουσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ

15:07 9/4/2014 - Πηγή: KoolNews

Εκτενή ανάλυση αναφορικά με το απολυταρχικό ύφος διακυβέρνησης του Τούρκου πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και την όποια απειλή ενέχει με τίτλο «Πέντε κίνδυνοι σύγκρουσης μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ», κάνει σήμερα το έντυπο ευρωπαϊκής ενημέρωσης Europolitics.

Το δημοσίευμα απαριθμεί ως βασικά σημεία τριβής των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας τα ακόλουθα:

Θεμελιώδη δικαιώματα και δικαιοσύνη: το ολοένα και πιο απολυταρχικό ύφος διακυβέρνησης του Τούρκου πρωθυπουργού απειλεί την υποψηφιότητα της Τουρκίας», σημειώνει το δημοσίευμα. Οι επικείμενες

προεδρικές (Αύγουστος) και βουλευτικές εκλογές (Ιούνιος 2015 το αργότερο, ίσως και φέτος) θα διατηρήσουν την πολιτική ένταση στην Τουρκία. Αναμένεται ότι θα υπάρξουν και άλλες πρωτοβουλίες κατά του πλουραλισμού και της ελευθερίας της έκφρασης, γεγονός που θα εντείνει τις σχέσεις Τουρκίας-Βρυξελλών. Αναμένονται επίσης νέες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις λόγω προβλημάτων που δημιουργήθηκαν κατά τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών και λόγω της επετείου των γεγονότων για το πάρκο Γκεζί (27 Μαΐου). Η απάντηση Ερντογάν στις κατηγορίες για διαφθορά με την υιοθέτηση νόμου που θεσπίζει τη λογοκρισία στο διαδίκτυο και ψαλιδίζει την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας αποτελεί επίσης πρόβλημα για την ΕΕ. Επιπλέον, αναμένεται η υιοθέτηση τρίτου νόμου που θα δίνει περισσότερες αρμοδιότητες στις μυστικές υπηρεσίες.Κοινωνική πολιτική: το άνοιγμα του κεφαλαίου 15 που αφορά την κοινωνική πολιτική και την απασχόληση φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα τη συντηρητική τουρκική κυβέρνηση. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι πιστεύουν πως η συμπεριφορά αυτή καταδεικνύει έλλειψη σοβαρότητας από την πλευρά της Τουρκίας όσον αφορά την ενταξιακή διαδικασία. Η πρόοδος στους τομείς αυτούς δεν είναι αξιόλογη τα τελευταία χρόνια. Η απουσία συνδικαλισμού (κάτω του 10%) αντανακλά τις πιέσεις που δέχονται οι εργαζόμενοι. Ρυθμίσεις που αφορούν τις συμβάσεις, τις υπερωρίες ή τις διακοπές των εργαζομένων δεν γίνονται σεβαστές ενώ ο αριθμός των εργατικών ατυχημάτων είναι ιδιαίτερα υψηλός.Δικαστικό σύστημα: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιέζει για το άνοιγμα του κεφαλαίου 23 που αφορά στο δικαστικό σύστημα και στα θεμελιώδη δικαιώματα. Η Κύπρος ωστόσο αντιτίθεται στο θέμα αυτό. Στα τέλη του 2009, η Λευκωσία πάγωσε το κεφάλαιο 23 και πέντε ακόμη τομείς διαπραγματεύσεων, δηλώνοντας ότι θα μπλοκάριζε το άνοιγμά τους. Παρά την πίεση της Επιτροπής και πολλών κρατών μελών, η Κύπρος δεν επιτρέπει στο Συμβούλιο να προχωρήσει. Σύμφωνα με πηγές, η Κύπρος «μπλοκάρει» την εργασία σε μια σειρά σημείων αναφοράς για το κεφάλαιο 23. Πηγή εκμυστηρεύτηκε στη Europolitics ότι θεωρεί απίθανο το άνοιγμα του κεφαλαίου 23 κατά την επόμενη συνάντηση της Επιτροπής Σύνδεσης τον Ιούνιο λόγω των αντιρρήσεων της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ολλανδίας.Απελευθέρωση θεωρήσεων εισόδου: έχει υπάρξει λιγοστή πρόοδος από την πλευρά της Άγκυρας όσον αφορά περίπου 70 κριτήρια αναφοράς του οδικού χάρτη για την απελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου που υπεγράφη μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ το Δεκέμβριο του 2013. Ένα από τα πιο σημαντικά σημεία είναι η εφαρμογή από την Άγκυρα της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας. Η Τουρκία δεν έχει ακόμα επικυρώσει τη συμφωνία. Ο οδικός χάρτης προβλέπει ότι «ο ρυθμός προόδου της απελευθέρωσης των θεωρήσεων εισόδου θα εξαρτηθεί από την πρόοδο της Τουρκίας» στην εφαρμογή των κριτηρίων αναφοράς, ιδίως όσον αφορά την επανεισδοχή «παράνομων μεταναστών». Η Επιτροπή έχει στείλει στην Τουρκία «αποστολή έρευνας» που θα προετοιμάσει την αξιολόγηση που θα παρουσιαστεί στο Συμβούλιο σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας τον Ιούνιο.Κύπρος: η Τουρκία παίζει σημαντικό ρόλο στις νέες διαπραγματεύσεις υπό την αιγίδα των ΗΕ που ξεκίνησαν το Φεβρουάριο (μετά από διετή διακοπή) με στόχο την επανένωση της Κύπρου. Στην πραγματικότητα, η Τουρκία παίζει τριπλό ρόλο: είναι εγγυήτρια δύναμη για την Κύπρο, μαζί με την Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Διαθέτει στρατό κατοχής στα βόρεια του νησιού από το 1974 και αποτελεί οικονομική και πολιτική δύναμη για τους Τουρκοκυπρίους. Τέλος, είναι υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ χωρίς να αναγνωρίζει κράτος μέλος της ΕΕ, την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο Πρωθυπουργός Ερντογάν και ο Τούρκος ΥΠΕΞ έχουν δηλώσει επανειλημμένως ότι επιθυμούν μια λύση που θα επιτρέψει την επανένωση του νησιού. Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση εκτιμά πως οι διαπραγματεύσεις αυτές αποτελούν την ύστατη προσπάθεια και πως αν αποτύχουν, η Άγκυρα θα μπορεί να αναγνωρίσει την ύπαρξη δυο κρατών στην Κύπρο που «θα συναντηθούν εντός της ΕΕ», κατά τα λεγόμενα του Τούρκου ΥΠΕΞ Νταβούτογλου.

Στο ίδιο έντυπο δημοσιεύεται εξάλλου συνέντευξη του Aγάν Καγιά (επικεφαλής του Ινστιτούτου Jean Monnet στο Πανεπιστήμιο Bilgi της Κωνσταντινούπολης) υπό τον γενικό τίτλο «Παύση των διαπραγματεύσεων, αυτό ακριβώς επιθυμεί το AKP».

Ο καθηγητής πολιτικών επιστημών επισημαίνει στη Europolitics ότι παρά το «θυμωμένο και γεμάτο μίσος λόγο απέναντι στην αντιπολίτευση και στο κίνημα Γκιουλέν» μετά τις δημοτικές εκλογές, ο Τούρκος πρωθυπουργός θα ηρεμήσει δεδομένου ότι «παίρνει πολύ σοβαρά την προεδρία» και ότι «έχει ανάγκη τη στήριξη ορισμένων ομάδων, ιδιαίτερα των Κούρδων, προκειμένου να εκλεγεί τον Αύγουστο». Επισημαίνει μάλιστα ότι αναμένει την πραγματοποίηση κάποιων μεταρρυθμίσεων όσον αφορά το κουρδικό ζήτημα.

Όσον αφορά τους πολιτικούς σχεδιασμούς Ερντογάν για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, ο Καγιά καταθέτει την άποψη ότι το AKP και ο Τούρκος Πρωθυπουργός δεν πρόκειται να γίνουν περισσότερο φιλοευρωπαίοι. «Ο Ερντογάν δεν υπήρξε ποτέ εκ πεποιθήσεως φιλοευρωπαίος. Ο φιλοευερωπαϊσμός προϋποθέτει ευθύνη, διαφάνεια, συμβιβασμό –ποιότητες που δεν διαθέτει ο Τούρκος πρωθυπουργός- και αν τις διέθετε, θα εμπόδιζε την τεράστια διαφθορά που υπάρχει στην τουρκική κοινωνία». Κατά την άποψη του Καγιά, ο φιλοευρωπαϊκός λόγος εξυπηρετούσε πάντα την ανάγκη κάλυψης άλλων πολιτικών υπολογισμών.

Σχολιάζοντας την αδυναμία του αρμόδιου Ευρωπαίου Επιτρόπου Φούλε να επηρεάσει την επεξεργασία των «καταπιεστικών νόμων» που υιοθετήθηκαν στην Τουρκία και αν εν τέλει πρέπει να συνεχιστεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας η οποία «κάνει πως δεν ακούει», ο Kαγιά τονίζει ότι αυτό που πρέπει να φανεί είναι ότι η κάθε δράση έχει και συνέπειες. Συμπληρώνει ότι η παύση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων είναι αυτό ακριβώς που επιθυμεί το AKP και ορισμένοι συντηρητικοί κύκλοι στην Ευρώπη. Για μεγάλο διάστημα, προσθέτει, υπήρχε μεταξύ τους μια «σιωπηρή συμφωνία». Το AKP ήταν ικανοποιημένο από την επιβράδυνση της διαδικασίας, το ίδιο και οι συντηρητικοί κύκλοι. Επί του παρόντος, αυτή η αμοιβαία κατανόηση φαίνεται πως έχει σταματήσει να υπάρχει. Το γερμανικό κόμμα CSU δεν είναι το μοναδικό που συνηγορεί υπέρ μιας παύσης των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ. Ο Kαγιά προσθέτει ότι όσο το AKP βρίσκεται στην εξουσία, δεν αναμένει καμία θετική πρόοδο από την τουρκική πλευρά. Η μοναδική πιθανότητα για την Τουρκία, κατά την άποψή του, είναι να συνεχίσει η Ευρώπη να στηρίζει την ένταξη της Τουρκίας με γνώμονα το γεγονός ότι υπάρχει μια ισχυρή εξευρωπαϊσμένη κοινωνία πολιτών στη χώρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι σοσιαλδημοκρατικές και φιλελεύθερες δυνάμεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να δείξουν καλή θέληση, σημειώνει.

Κληθείς να απαντήσει αν το AKP θα δεχόταν την παύση των διαπραγματεύσεων, ο Kαγιά τονίζει ότι θα υπήρχαν διαμαρτυρίες, αλλά μόνο για τους τύπους. Κατά τη γνώμη του, το AKP θα υιοθετήσει εθνικιστικό λόγο λέγοντας «δείτε, οι Ευρωπαίοι δεν μας αντιμετώπισαν ποτέ σοβαρά». Η άλλη εκδοχή είναι κατά τον Kαγιά να επικρατήσουν οι φωνές ορισμένων στελεχών του AKP που βρίσκονται κοντά στον Πρόεδρο και στους Υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών και πιστεύουν ότι αυτή η πολιτική δεν είναι πλέον βιώσιμη.

Κλείνοντας, ο Kαγιά συμφωνεί ότι το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24 στο στάδιο αυτό μπορεί να στηρίξει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. «Το άνοιγμα των κεφαλαίων αυτών απαντά στα μεγάλα προβλήματα της τουρκικής δημοκρατίας: τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες, καθώς και τη δικαιοσύνη. Το άνοιγμα των κεφαλαίων αυτών θα ανοίξει και πάλι το διάλογο για αυτά τα προβλήματα στην Τουρκία», καταλήγει.