Άρθρο του Σόιμπλε στους FT: Νιώθω δικαιωμένος- Η Ευρώπη ανακάμπτει με βάση το σχέδιό μας

10:01 17/9/2013 - Πηγή: KoolNews

Ο Σόιμπλε την τελευταία εβδομάδα πρίν τις Γερμανικές εκλογές και με τα σημάδια ανάκαμψης της Ευρώπης, γράφει ένα άρθρο στις Financial Times, το οποίο σίγουρα θα συζητηθεί.

Κάνοντας αναφορά στο παράδειγμα της Γερμανίας, ο Σόιμπλε,

αναφέρει την μάχη που έδωσε η χώρα του την δεκαετία του 1990 για να βγεί από μια άσχημη οικονομική κατάσταση. Υπενθυμίζει στους Γερμανούς και σε όλο τον κόσμο την σύμπνοια που έδειξε όλος ο λαός και οι ιθύνοντες και πόσο τα κατάφεραν.

Ο Γερμανός τσάρος της Οικονομίας φαίνεται δικαιωμένος. Νιώθει την ανάγκη να υπερασπιστεί τις δύσκολες πολιτικές που αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν και στις χώρες της Ευρώπης, ενώ τα σημάδια ανάκαμψης είναι περίτρανη απόδειξη ότι τα πράγματα αλλάζουν.

Τέλος, στο κείμενό του, μας αφήνει και δύο διδάγματα, κληρονομία της δύσκολης κρίσης που πέρασαν τα κράτη μέλη της Ευρώπης.

Ο κόσμος θα έπρεπε χαίρεται για τα θετικά οικονομικά σημάδια που στέλνει η ευρωζώνη σχεδόν επανειλημμένα αυτές τις ημέρες. Ενώ η κρίση συνεχίζει να αντηχεί, η Ευρωζώνη την επιδιορθώνει τόσο δομικά όσο και κυκλικά.

Αυτό που συμβαίνει φαίνεται να είναι αυτό που οι υποστηρικτές της διαχείρισης με ήρεμη αντιμετώπιση είχαν προβλέψει. Η δημοσιονομική και δομική επιδιορθωτική δουλειά αρχίζει να αποδίδει καρπούς βάζοντας τις βάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης.

Αυτό κατέστησε επικριτικούς παρατηρητές έκπληκτους. Δεν θα έπρεπε, καθώς στην πραγματικότητα, το έχουμε ξαναδεί και στο παρελθόν σε πολλές περιόδους και πολλά μέρη. Πέρα από απ’ όσα οι επικριτές της διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης μας έκαναν να πιστεύουμε, ζούμε σε έναν πραγματικό κόσμο, όχι σε παράλληλο σύμπαν όπου καλά εδραιωμένες οικονομικές αρχές δεν εφαρμόζονται πλέον.

Πάρε το παράδειγμα της Γερμανίας.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 ήταν ο αδιαφιλονίκητο «ασθενής της Ευρώπης» - τόσο από τους εσωτερικούς όσο και από τους διεθνείς σχολιαστές, μη ανταγωνιστική και καταδικασμένη στην παρακμή.

Μετά τον κύκλο άνθησης και πτώσης που ακολούθησε την επανένωση του 1990 και την υϊοθέτηση του Ευρώ σε πολύ υψηλό επιτόκιο, η ανεργία στην χώρα ήταν υψηλή φτάνοντας τα 5 εκατ. τον Ιανουάριο του 2005. Η επένδυση έπεφτε και τα δημόσια οικονομικά χειροτέρευαν, ενώ οι πολιτικοί φαίνονταν αδύναμοι να αντιδράσουν.

Η απόφαση να σταματήσει αυτή την τάση ήταν συλλογική, ενώνοντας όλα τα κόμματα του πολιτικού συστήματος όπως και τους εργαζόμενους και τους συνδικαλιστές.

Το πρώτο κύμα προσαρμογής, ξεκινώντας το 2003 εστίασε στην ενδυνάμωση των κινήτρων ενδυνάμωσης της απασχόλησης, εξορθολογίζοντας τον δημόσιο τομέα, επιδιορθώνοντας την κοινωνική ασφάλιση και ανεβάζοντας τους φόρους κατανάλωσης. Στην βάση της πυραμίδας, εταιρείες και ενώσεις εργάζονταν μαζί ώστε να δημιουργήσουν μια εργασία περισσότερο ευέλικτη. Ένα δεύτερο κύμα περιστολής δαπανών και μεταρρυθμίσεων ακολούθησε όταν η χρηματοοικονομική κρίση πέρασε το χειρότερο επίπεδό της.

Η κυβέρνηση, ενώ προσπαθούσε να εδραιώσει τα δημόσια οικονομικά της, επαναπροσδιόριζε τις δαπάνες. Μεταξύ 2010 και 2013 η Γερμανική κυβέρνηση ανέβασε τις δαπάνες στην έρευνα και την εκπαίδευση με 13,3 εκατ. ευρώ παραμένοντας δεσμευμένη στην δημοσιονομική τροχιά.

Με το 2,8% του ΑΕΠ δαπάνες σε δημόσια και ιδιωτική έρευνα και ανάπτυξη, η Γερμανία ανέρχεται λίγο κάτω από την Σουηδία και Δανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εξαιτίας στο εκπαιδευτικό της σύστημα που είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες των επιχειρήσεών της, η Γερμανία έχει πλέον ανεργία στους νέους κάτω από 8% το χαμηλότερο στην Ευρώπη.

Στον βαθμό που μετρούν οι πολιτικές, η Γερμανική ανταγωνιστικότητα, η ενοποίηση στην παγκόσμια οικονομία και η ικανότητά της να δημιουργεί θέσεις εργασία δεν ήταν μονάχα ο καρπός των κυβερνητικών επιλογών αλλά και αποτέλεσμα μυριάδων αποφάσεων αυτού που επονομάζουμε αγορά. Οι εταιρείες ξεκίνησαν να επενδύουν και να προσλαμβάνουν και οι άνθρωποι ξεκίνησαν να εργάζονται ξανά επειδή ήταν δυνατόν. Οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες πλήττονταν από ευαίσθητους μισθούς και συμφωνίες για τις ώρες εργασίας που ρύθμιζαν τις κυκλικές υφέσεις.

Πάνω από 2 εκατ. Γερμανοί που είχαν βυθιστεί στην ανεργία βρήκαν εργασία – κυρίως καλές ασφαλείς θέσεις εργασίας με αξιοπρεπή μισθό και γενναιόδωρα οφέλη. Με την αγορά εργασίας να σφίγγει, οι μισθοί και η κατανάλωση πλέον αναπτύσσονται σθεναρά. Η εσωτερική ζήτηση είναι η βασική κινητήριος δύναμη της ανάπτυξης της Γερμανίας σήμερα.

Αυτό που συνέβη στην Ευρωζώνη την αρχή αυτής της δεκαετίας είναι μονάχα κατά τα συμφραζόμενα διαφορετικό. Στην φάση της έκρηξης, πολλά από τα κράτη-μέλη άφησαν την εργασία να αυξήσει σημαντικά τα έξοδα και το μερίδιο στο παγκόσμιο εμπόριο να συρρικνωθεί. Όταν ήρθε η κρίση, οι δουλειές εξαφανίστηκαν και τα δημόσια οικονομικά επιδεινώθηκαν.

Η αντίδραση ήταν μονάχα η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής «συμφωνίας» που βέβαια αντικρούστηκε σε πολλές περιπτώσεις από τα εθνικά κοινοβούλια, αλλά ακολουθούσε μια καλά εγκαθιδρυμένη συνταγή, όχι μονάχα από την Γερμανία αλλά από την Βρετανία του 1980, την Σουηδία και Φινλανδία στις αρχές του 1990, την Ασία στα τέλη του 1990 και πολλές ακόμα βιομηχανικές και αναδυόμενες χώρες.

Η συνταγή δούλεψε τότε και δουλεύει και τώρα, προς θλίψη και απογοήτευση αναρίθμητων επικριτών των μέσων ενημέρωσης, ακαδημαϊκών, διεθνών οργανισμών και πολιτικών. Η προσαρμογή ήταν φιλόδοξη και πολλές φορές επίπονη αλλά η εκτέλεση ήταν ευέλικτη και προσαρμόσιμη. Ο ευρωπαϊκός δίχτυς ασφαλείας έχει αποδειχθεί ένα καλά βαθμονομημένο μίγμα κινήτρων και αλληλεγγύης για να απορροφήσει τον πόνο.

Σε τρία μονάχα χρόνια, τα δημόσια ελλείμματα της Ευρώπης είχαν φτάσει στο μισό, τα κόστη των εργασιακών και της ανταγωνιστικότητας προσαρμόζονταν με μεγάλη ταχύτητα, το ισοζύγιο των τραπεζών επιδιορθωνόταν ενώ το έλλειμμα του τρέχοντος λογαριασμού των κρατών, εξαφανίζονταν. Στο δεύτερο τέταρτο η ύφεση της Ευρωζώνης ήρθε στο τέλος της.

Ποια μαθήματα αποκομίζουμε λοιπόν από την προσαρμογή της Γερμανίας το 2000 και την πιο πρόσφατη της Ευρωζώνης;

Μπορώ να διακρίνω δύο. Πρώτον, οι δομικές μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο και κόπο. Αυτοί που είναι υπεύθυνοι για αυτά χρειάζονται υπομονή και την ικανότητα να αγνοούν τις σειρήνες που κάνουν λόγο για γρήγορες και εύκολες λύσεις και τις διαδηλώσεις ειδικών συμφερόντων. Σημάδια βελτίωσης δεν είναι λόγος για πισωγυρίσματα είναι λόγος για επιμονή.

Δεύτερον, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, παρά τις κακές εποχές, θα έπρεπε να μαχόμαστε για την ανθρώπινη τάση να μεταθέτουμε στο μέλλον όσα θα μπορούσαμε να πράξουμε στο παρόν. Τα συστήματα προσαρμόζονται, οι πτώσεις ακολουθούνται από ανόδους, οι τάσεις αλλάζουν. Με άλλα λόγια, ότι σπάει μπορεί να επιδιορθωθεί. Η Ευρώπη του σήμερα είναι η απόδειξη.