«Ελληνικές θάλασσες»: Φωτογραφικό ταξίδι μέσα στον χρόνο στο Μουσείο Μπενάκη

Την έκθεση «Ελληνικές θάλασσες, ένα φωτογραφικό ταξίδι μέσα στον χρόνο», με θέμα την ελληνική θάλασσα, όπως έχει απαθανατιστεί από γνωστούς αλλά και ερασιτέχνες φωτογράφους, στο πέρασμα των αιώνων, εγκαινιάζει το βράδυ το Μουσείο Μπενάκη (κτίριο οδού Πειραιώς).

«Είναι μία έκθεση, όπου ο κόσμος θα θελήσει να έρθει ξανά και ξανά. Κάθε μια από αυτές τις φωτογραφίες, σηματοδοτούν πράγματα σημαντικά: τον χώρο, τον χρόνο, τη συνείδησή μας, την αισθητική μας, τις μνήμες μας, τα πάντα. Γι' αυτό τον λόγο πιστεύω ότι η έκθεση πρέπει να φύγει για το εξωτερικό,

πρέπει να τη δει η Ευρώπη και η Αμερική», είπε μεταξύ άλλων, ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, Άγγελος Δεληβοριάς, στη σημερινή συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο Μουσείο, λίγες ώρες πριν από τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης.

Πρόκειται για φωτογραφίες οι οποίες σταχυολογήθηκαν μετά από συστηματική αναζήτηση σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Οι φωτογραφίες χωρίζονται σε πέντε χρονολογικές ενότητες, και μελετούν τον τρόπο με τον οποίο οι Έλληνες φωτογράφοι και οι ξένοι συνάδελφοί τους που επισκέφθηκαν ή έζησαν μεγάλα διαστήματα στη χώρα, προσέγγισαν και ερμήνευσαν τις ελληνικές θάλασσες από τον 19ο αιώνα έως σήμερα.

Αν και η θεματογραφία των εικόνων δεν καθόρισε από μόνη της την επιλογή τους, ωστόσο μέσα από το πλούσιο οπτικό υλικό που συγκεντρώθηκε, γίνονται αναφορές στη σχέση των ανθρώπων με τη θάλασσα, στον τρόπο ζωής στις παραθαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές, στην ανάπτυξη της ναυσιπλοΐας καθώς και στον περίπλου των ελληνικών νησιών από τους πρώτους περιηγητές έως τον μαζικό τουρισμό.

Οι ενότητες:

1. Η θάλασσα στη φωτογραφία του 19ου αιώνα. Η «φειδωλή» ανθολογία της φωτογραφικής τοπιογραφίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα περιορίζεται κυρίως σε καταγραφικές απόψεις των σημαντικότερων εμπορικών λιμανιών της Ελλάδας. Οι πρώτοι περιηγητές φωτογράφοι εμφανίζονται στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος με τις ογκώδεις τους μηχανές με έντονη την επιθυμία να ανακαλύψουν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, οριοθέτησαν τις θεματικές τους επιλογές στην απεικόνιση των αρχαίων μνημείων, δημιουργώντας ένα εικονογραφικό στερεότυπο.

2. Η θάλασσα ως αντανάκλαση της ανθρώπινης δραστηριότητας στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο φακός έχει πλέον τη δυνατότητα να συλλαμβάνει την κίνηση, να ακινητοποιεί στιγμιότυπα και να ζωντανεύει γεγονότα. Οι φωτογράφοι, μαγεμένοι από τις νέες δυνατότητες της μηχανής τους, απεικονίζουν τα λιμάνια ως τόπους που σφύζουν από ζωή, με ατμοκίνητα και ιστιοφόρα πλοία, πλήθος από βάρκες και με περιπατητές ή εργάτες του λιμανιού στις αποβάθρες.

3. Η φωτογραφική αποτύπωση της θάλασσας τα χρόνια στον Μεσοπόλεμο. Η ελληνική φωτογραφία στα χρόνια του Μεσοπολέμου, σε μια κρίσιμη στιγμή κυρίως για την πολιτική ζωή του τόπου, εξελίσσεται δυναμικά. Οι φωτογράφοι ανακαλύπτουν και εφαρμόζουν καινούργιες ιδέες, μετατρέποντας τις εικόνες τους από πιστές απεικονίσεις της πραγματικότητας σε τολμηρά έργα με ψήγματα νεωτερικότητας. Παράλληλα το 1929 ιδρύεται ο Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (ΕΟΤ), μέσω του οποίου προσκαλούνται οι Έλληνες φωτογράφοι να ταξιδέψουν σε προκαθορισμένους προορισμούς και να τους αποτυπώσουν, συνεισφέροντας με το έργο τους στην τουριστική προβολή της Ελλάδας στο εξωτερικό.

4. Η στροφή προς το θαλασσινό τοπίο τα μεταπολεμικά χρόνια. Οι φωτογράφοι βγαίνουν και πάλι στην ύπαιθρο, αναζητώντας το αντίδοτο σε όσα συνταρακτικά έχουν συμβεί. Ο καταιγισμός από φωτογραφίες των αιγαιοπελαγίτικων νησιών, με χαρακτηριστικά τη γραφικότητα του τοπίου και συγκεκριμένα εικονογραφικά στερεότυπα (ανεμόμυλος, ξωκκλήσι, ψαράς), στιγματίζουν γενικότερα την τοπιογραφική δημιουργία του φακού εκείνης της εποχής.

5. Η μακρινή θέα της θάλασσας στη σύγχρονη φωτογραφία. Κινητήρια δύναμη στην ανάπτυξη του δημιουργικού έργου των φωτογράφων στάθηκε η επιθυμία τους να ανακαλύψουν ένα ιδιαίτερο ύφος, που είχε τις ρίζες του στην άμεση φωτογραφία και τη φωτογραφία κοινωνικού ντοκουμέντου. Η φύση εκείνη την εποχή φαίνεται πως δεν σήμαινε πολλά πράγματα για τους φωτογράφους, καθώς η καθημερινή ζωή, ο κοινωνικός περίγυρος με τη ρευστότητα των καταστάσεων, διεκδικούσε την απόλυτη αφοσίωσή τους. Έτσι, η θάλασσα στις φωτογραφίες εμφανίζεται συχνότερα ως υπόβαθρο μιας σκηνής στην οποία διαδραματίζονται καθημερινά γεγονότα και τελετές.

Την επιμέλεια της έκθεσης ανέλαβαν η Αλίκη Τσίργιαλου (υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη) η Φανή Κωνσταντίνου (τέως υπεύθυνη του Φωτογραφικού Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη) και ο Κωστής Αντωνιάδης (καθηγητής στο TEI Aθήνας).

Η έκθεση συνοδεύεται από το δίγλωσσο λεύκωμα «Ελληνικές Θάλασσες. Ένα φωτογραφικό ταξίδι μέσα στο χρόνο/ Greeek Seas. A photographic journey in time», που κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο ΜΕΛΙΣΣΑ και περιλαμβάνει περίπου 300 επιλεγμένες φωτογραφίες.

Η έκθεση πραγματοποιείται με την ευκαιρία της διοργάνωσης της ετήσιας Διεθνούς Συνάντησης Επιμελητών Φωτογραφικών Συλλογών και Μουσείων από το Μουσείο Μπενάκη, γνωστής ως Oracle (6- 10 Νοεμβρίου 2013), ενώ εντάσσεται στο εκθεσιακό πρόγραμμα του Athens Photo Festival.

Ημέρες και ώρες λειτουργίας της έκθεσης: Πέμπτη και Κυριακή από τις 10:00 έως τις 18:00. Παρασκευή, Σάββατο: 10:00- 22:00. Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη: κλειστά.

Keywords
Τυχαία Θέματα