Πενία τέχνας κατεργάζεται: Οι επιχειρήσεις στην ΕΕ αναζητούν χρήματα εκτός τραπεζών

13:59 26/2/2014 - Πηγή: KoolNews

Οι τράπεζες της ΕΕ έχουν μειώσει τα χαρτοφυλάκια των δανείων τους περισσότερο από 10% μετά την παγκόσμια κρίση του 2007/2008, περιορίζοντας τους κινδύνους για τους ισολογισμούς τους αλλά περιορίζοντας παράλληλα και τις πιστώσεις στις επιχειρήσεις, καθυστερώντας έτσι την ανάκαμψη της οικονομίας της ηπείρου.

Αντιμετωπίζοντας την κατάσταση αυτή, οι επιχειρήσεις αναζητούν εναλλακτικές λύσεις - όπως τα τιτλοποιημένα δάνεια και τις εκδόσεις ομολόγων, τις εταιρείες συμμετοχών (private equity

firms), τον δανεισμό από τους προμηθευτές τους και τους ιδιώτες αποταμιευτές - για να αντλήσουν κεφάλαια. Αν και πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες αρνούνται ότι περιορίζουν τις πιστώσεις, επιρρίπτοντας στην ασθενή ζήτηση την ευθύνη για τη μείωσή τους, η διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησης των επιχειρήσεων μακριά από τον τραπεζικό δανεισμό φαίνεται ότι θα διατηρηθεί, ακόμη και όταν σταματήσει η συρρίκνωση των τραπεζικών ισολογισμών.

Στην ΕΕ, όπου προηγουμένως τα δύο τρίτα της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων αντλούταν από τις τράπεζες - ποσοστό διπλάσιο απ' αυτό των αμερικανικών επιχειρήσεων -, η εξέλιξη αυτή αποτελεί μία μεγάλη ευκαιρία για άλλους δανειστές. «Οι επιχειρήσεις έχουν αντιληφθεί ότι πρέπει να διαφοροποιήσουν (τις πηγές χρηματοδότησής τους)», δήλωσε ο κ. Ρίτσαρντ Κράνφιλντ που συμβουλεύει επιχειρηματικούς πελάτες για τη χρηματοδότησή τους στη δικηγορική εταιρεία Allen & Overy στο Λονδίνο. Εκτιμώντας ότι οι τράπεζες μπορεί να βρίσκονται στο μέσο μόνο μίας δεκαετίας τροποποίησης των επιχειρηματικών μοντέλων τους μετά την παγκόσμια κρίση, ο κ. Κράνφελντ σημείωσε: «(Οι τράπεζες) συνεχίζουν την προσαρμογή, την απλοποίηση των δομών και την έξοδό τους από ορισμένες εργασίες και το γεγονός αυτό δημιουργεί πιέσεις στο … πού μπορούν να δανείζουν».

Οι τράπεζες στην Ευρώπη μπορεί να λένε ότι είναι «ανοικτές για δουλειές» και να αρνούνται τις ευθύνες για τη συρρίκνωση τον Δεκέμβριο κατά 2 δις. ευρώ των πιστώσεων και του δανεισμού στις επιχειρήσεις της Ευρωζώνης, αλλά οι πελάτες τους, ιδιαίτερα οι μικρότερες επιχειρήσεις, έχουν άλλη άποψη. Η απογοήτευση από τις ευρωπαϊκές τράπεζες προσφέρει ευκαιρίες σε άλλου είδους δανειστές, μεταξύ των οποίων και στις εταιρείες συμμετοχών, οι οποίες κατά κανόνα αγοράζουν επιχειρήσεις για να τις πουλήσουν αργότερα. «Οι εταιρείες είναι σήμερα πολύ πιο πρόθυμες να αναζητήσουν εναλλακτικές στρατηγικές χρηματοδότησης, επειδή έχουν υποφέρει αρκετά από το ότι οι τράπεζες δεν τις στηρίζουν στη διάρκεια της κρίσης», δήλωσε ο κ. Μιγκέλ Ρουέντα, εταίρος στο ταμείο επιχειρηματικών συμμετοχών (private equity fund) JZCP, το οποίο σύστησε πέρυσι μία μεικτή εταιρεία (joint venture) για να δανείζει ισπανικές επιχειρήσεις.

Είναι ήδη φανερή μία μεγάλη μεταβολή στις πηγές εταιρικής χρηματοδότησης. Οι (μεγάλες ευρωπαϊκές) επιχειρήσεις άντλησαν το 27% περίπου των χρηματοδοτικών αναγκών τους από κοινοπρακτικά τραπεζικά δάνεια (syndicated bank loans), όσο περίπου και οι αντίστοιχες αμερικανικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με στοιχεία της Thomson Reuters. Το 2007, το ποσοστό χρηματοδότησης από τέτοια δάνεια έφθανε στο 62%. Οι μεγάλες εταιρείες άντλησαν τα δύο τρίτα των κεφαλαίων τους την τελευταία 4ετία από εκδόσεις ομολόγων και το 6% από εκδόσεις μετοχικού κεφαλαίου.

Υπήρξε ένας κατακλυσμός επιχειρήσεων μεσαίου μεγέθους - μεταξύ των οποίων και από την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία - που προσέφυγαν για πρώτη φορά στην αγορά ομολόγων. Ο αριθμός των εταιρειών που έκανε χρήση της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων υψηλών αποδόσεων ήταν διπλάσιος το 2013 σε σχέση με το 2012 και ο οίκος S&P ανακοίνωσε ότι προχώρησε στην πιστοληπτική αξιολόγηση 175 μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών στη Δυτική Ευρώπη για πρώτη φορά.

Αν και οι εκδόσεις ομολόγων αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή μη τραπεζικών πιστώσεων, για πολλές μικρότερες εταιρείες είναι δαπανηρές και δύσκολες. Υπάρχουν, ωστόσο, και άλλες επιλογές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει λόγο για την αναβίωση των τιτλοποιημένων δανείων, τα οποία είχαν απαξιωθεί εξ αιτίας του ρόλου τους στην κρίση, δηλαδή το πακετάρισμα σε ομόλογα των δανείων που έχουν δοθεί σε διάφορους δανειολήπτες. Ακόμη πιο τολμηρά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναζητεί τρόπους να διοχετεύσει τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών σε μακροχρόνιες επενδύσεις, χρηματοδοτώντας μικρές εταιρείες, υποδομές και άλλα προγράμματα. Ορισμένα ταμεία συνεργάζονται με τράπεζες για να δίνουν από κοινού δάνεια, με το ταμείο να αναλαμβάνει τον μεγαλύτερο κίνδυνο.