Το «Κοράκι» δε σιώπησε ποτέ – Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε ζει και γίνεται… 206 ετών

12:09 19/1/2015 - Πηγή: KoolNews

Τουλάχιστον έτσι πιστεύουν όσοι τον γνώρισαν μέσα από τα «σκοτεινά», μακάβρια και –κατά κοινή ομολογία- αυτοβιογραφικά του ποιήματα. Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε μέσα σε μόλις 40 χρόνια ζωής πέρασε από τον απόλυτο έρωτα, στη μοναξιά, τις αυτοκαταστροφικές τάσεις και μοιραία πια, στο θάνατο.

Επιμέλεια: Όλγα Παρθενέα-Γεωργάτσου

Ο Πόε (ή Πόου, όπως είναι η ακριβής προφορά του ονόματός του) ήταν μία από τις πιο ταλαντούχες και συνάμα πιο αυτοκαταστροφικές προσωπικότητες της εποχής του. Ευάλωτος, απομονωμένος και με μεγάλη αγάπη στις καταχρήσεις, δεν κατάφερε ποτέ

να κερδίσει χρήματα και να πείσει το κοινό για το ταλέντο του όσο ζούσε. Γι’ αυτόν, η αναγνώριση ήρθε πολλά χρόνια μετά τον θάνατό του όταν οι νεότεροί του θέλησαν να μάθουν περισσότερα για τη ζωή και το έργο του ανθρώπου που έδωσε στο έγκλημα, τη φρίκη και το παράλογο καλλιτεχνική διάσταση.

Η προβληματική προσωπικότητα που «γέννησε» τον τρόμο

Γεννημένος στις 19 Ιανουαρίου του 1809 στη Βοστόνη από γονείς ηθοποιούς, βίωσε από βρέφος την εγκατάλειψη, όταν ο πατέρας του, Ντέιβιντ Πόε παράτησε τον ίδιο, τα δυο του αδέρφια και την μητέρα του δύο μόλις χρόνια μετά την γέννησή του. Η μητέρα του ήταν η γυναίκα που θα σημάδευε για πάντα τη ζωή του, καθώς αποτέλεσε το πρότυπο γυναίκας που ο Πόε θα μετέτρεπε σε αναλλοίωτη πηγή έμπνευσης: Αυτό της φιλάσθενης, χλωμής και εξαρτημένης γυναίκας που κάποια στιγμή θα πέθαινε στα χέρια του.

Πράγματι, η Ελίζαμπεθ Άρνολντ Χόπκινς, «έσβηνε» μέρα με τη μέρα χτυπημένη από φυματίωση, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν πως αυτός ήταν ο λόγος που τους εγκατέλειψε ο πατέρας του μικρού Έντγκαρ. Μετά το θάνατό της, ο δύο χρονών Πόε υιοθετήθηκε από την ευκατάστατη οικογένεια των Άλαν, όμως παρά την αγάπη που δέχτηκε από την γυναίκα του εμπόρου Τζον Άλαν, δεν κατάφερε ποτέ να αποκτήσει καλές σχέσεις με τον πατριό του. Το δεύτερο χτύπημα ήταν ο θάνατος και της δεύτερης «μητέρας» του η οποία οδήγησε στην οριστική ρήξη των σχέσεών του με τον πατριό του.

Τα χρόνια που ακολούθησαν βρήκαν τον Πόε στον αμερικανικό στρατό όπου έσπευσε να καταταχθεί για να απομακρυνθεί από τον Άλαν και να κερδίσει χρήματα. Λίγο αργότερα, το 1830 κατατάσσεται στη στρατιωτική ακαδημία «West Point», όμως ούτε εκεί κατάφερε να βρει την τύχη του, αφού στην προσπάθειά του να εκδικηθεί τον πατριό του που δεν τον βοηθούσε πλέον οικονομικά, προκαλούσε προβλήματα που τον οδήγησαν σε μια άμεση και καθόλου κόσμια «απόλυση».

Η γυναίκα που «σκότωσε» τον Πόε

Κάπου εκεί ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση. Σταθμός στη ζωή και την εξέλιξή του στάθηκε ο ερωτικός δεσμός που ανέπτυξε με την 13χρονη ξαδέρφη του, Βιρτζίνια Ελίζα, με την οποία ήρθε κοντά μόλις μετακόμισε στο σπίτι της θείας του, Μαρίας Κλεμ στη Βαλτιμόρη. Το 1835 Πόε και Βιρτζίνια παντρεύονται, με το πιστοποιητικό του γάμου να γράφει πως η ανήλικη ξαδέρφη του βρισκόταν στην ηλικία των 21 ετών.

Η φυματίωση κυνηγούσε τον Έντγκαρ και σκότωνε ό,τι εκείνος αγαπούσε. Μετά τις δύο μητέρες που γνώρισε, η ανίατη τότε ασθένεια χτύπησε την πόρτα της συζύγου του στις αρχές του 1842. Μικροκαμωμένη, άρρωστη, με κατάλευκο δέρμα και λιγοστές δυνάμεις, η Βιρτζίνια ενέπνευσε τη μορφή των γυναικών στα έργα του Πόε. Η εξάρτηση του ποιητή από το ποτό αποτελεί πλέον γεγονός, καθώς ο ίδιος δε μπορούσε να διαχειριστεί ακόμα μια απώλεια. Μετά το θάνατο της Βιρτζίνια το 1847, ο Πόε μοιάζει και ο ίδιος νεκρός.

Το Κοράκι που τον συντρόφευε στην παράνοια

Περίπου στα μέσα της ασθένειας της συζύγου του, ο Πόε δημοσιεύει το προφητικό –όπως αποδείχθηκε- «Κοράκι».

«Θυμάμαι ήταν στον ψυχρό και παγερό Δεκέμβρη

και κάθε λάμψη της φωτιάς σα φάντασμα φαινόταν.

Ποθούσα το ξημέρωμα, μάταια προσπαθούσα

να δώσει με παρηγοριά στη λύπη το βιβλίο,

για τη γλυκιά Ελεονώρα μου, την όμορφη την κόρη

όπως οι αγγέλοι τη καλούν, ενώ εδώ δεν έχει

για πάντα ούτε όνομα».

Το πιο δημοφιλές ποίημα του Πόε φανερώνει την αγάπη του για τη φιλάσθενη Βιρτζίνια, τον παραλογισμό στον οποίο είχε υποπέσει και την ανάγκη του να δίνει σε όλες τις γυναίκες που χρησιμοποιούσε στην ποίηση και τα πεζά του τη μορφή εκείνης. Η Βιρτζίνια υπήρχε παντού. Εμφανιζόταν άλλοτε ως Ελεονώρα και άλλοτε ως Βερενίκη, Μορέλα ή Λιγεία. Όλες είχαν την ίδια μορφή και την ίδια μοίρα: το θάνατο.

Ο Πόε άλλωστε είχε γράψει: «Θα όριζα εν συντομία την ποίηση σαν τη ρυθμική δημιουργία της ομορφιάς». Και ο ίδιος έβρισκε την ομορφιά εκεί που πολλοί άνθρωποι φοβούνται να ψάξουν: Στην αρρώστια και το θάνατο. «Ο θάνατος μιας νέας ωραίας γυναίκας είναι, χωρίς αμφιβολία, το πιο ποιητικό θέμα στον κόσμο», παραδέχεται ο γεμάτος ιδιαιτερότητες αυτός άνθρωπος και καθιστά σαφές πως η Βιρτζίνια θα ακολουθεί τα ποιήματά του μέχρι το τέλος της ζωής του που θα ερχόταν πιο σύντομα απ’ ό,τι ο ίδιος περίμενε.

Ο θάνατος της Βιρτζίνια έφερε τον Πόε ένα βήμα πιο κοντά στο τέλος. Έπινε, κλεινόταν στον εαυτό του και κανένας δεν τον εμπιστευόταν ώστε να συνεργαστεί μαζί του σε επαγγελματικό επίπεδο. Η νέα αρχή που προσπάθησε να κάνει ένα χρόνο μετά το χαμό της συζύγου του με την ποιήτρια Σάρα Έλεν Ουίτμαν δεν είχε προοπτικές, καθώς το ποτό και τα φαντάσματα του παρελθόντος είχαν στοιχειώσει για τα καλά την ταραγμένη ψυχή του Πόε. Αργότερα, αρραβωνιάζεται την Σάρα Ελμίρα Ρόυστερ, την οποία και θα παντρευόταν αν δεν κατέληγε ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο της Βαλτιμόρης.

Το παραληρηματικό τέλος στα 40 του χρόνια

Ο θάνατός του εξακολουθεί να αποτελεί τόσα χρόνια μετά μυστήριο. Τα σενάρια είναι πολλά, τα δεδομένα όμως ελάχιστα. Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε βρίσκεται στις αρχές Οκτωβρίου του 1949 να περιφέρεται στους δρόμους της Βαλτιμόρης σε άσχημη ψυχολογική και σωματική κατάσταση. Μεθυσμένος, λέγοντας ασυναρτησίες και υποστηρίζοντας πως τα ρούχα που φορούσε δεν ήταν δικά του, οδηγήθηκε στο νοσοκομείο όπου νοσηλεύτηκε για τέσσερις ημέρες χωρίς όμως να υπάρξει η παραμικρή βελτίωση στην κατάσταση της υγείας του.

Ο τάφος του Έντγκαρ Άλαν Πόε που βρίσκεται στη Βαλτιμόρη.

Στις 7 Οκτωβρίου ο Πόε κλείνει τα μάτια του και δεν τα ξανανοίγει πια ποτέ. Σύμφωνα με μαρτυρίες τα τελευταία του λόγια ήταν «Κύριε, βοήθησε την φτωχή ψυχή μου». Γιατροί και λιγοστοί συγγενείς (ανάμεσά τους και η μητέρα της Βιρτζίνια, Μαρία Κλεμ) πασχίζουν να βρουν τη λύση του μυστηρίου γύρω από τον θάνατο του, όμως κανείς ποτέ δε μπόρεσε να αποφανθεί με βεβαιότητα γιατί ο Πόε χάθηκε στα 40 του χρόνια. Κάποια έριξαν το βάρος στα προβλήματα αλκοολισμού που αντιμετώπιζε, στις ναρκωτικές ουσίες και την επιληψία. Άλλοι πάλι θεώρησαν πως τον ποιητή σκότωσε η σύφιλη. Η δολοφονία και η πιθανή αυτοκτονία ήταν κι αυτά μέσα στις πιθανές εξηγήσεις της άσχημης κατάστασής του. Ωστόσο, ο ίδιος κατάφερε να διατηρήσει το σκοτάδι στο οποίο ζούσε ακόμα και στο θάνατό του.

Κανείς δεν έμαθε ποτέ τι συνέβη. Θάφτηκε στη Βαλτιμόρη μαζί με την αγαπημένη του Βιρτζίνια και κατάφερε να γίνει το σήμα κατατεθέν της περιοχής με τους επισκέπτες του τάφου του να ανέρχονται σε εκατοντάδες. Ένας εξ’ αυτών μάλιστα, επισκέπτεται τον τάφο του από το 1949 κάθε χρόνο στην επέτειο του θανάτου του αφήνοντας του τρία κόκκινα τριαντάφυλλα και ένα μπουκάλι κονιάκ. Είπαμε άλλωστε πως ο Πόε για το κοινό του ζει ακόμα.

Θαυμαστές και πολέμιοι

Ο άνθρωπος αυτός κατάφερε να δημιουργήσει τη δική του σχολή ποίησης και να επηρεάσει την λογοτεχνία του Ρομαντισμού σε βαθμό που τόσες δεκαετίες μετά, εξακολουθεί να αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους εκπροσώπους του τρόμου σε κάθε μορφής τέχνη. Μπορεί να παρουσιαζόταν ως πεζογράφος, ποιητής και κριτικός, όμως ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του «έναν ποιητή που ασχολούνταν με την πεζογραφία και την κριτική για καθαρά βιοποριστικούς λόγους».

Άγαλμα που δημιούργησε η Στέφανι Ρόκνακ για το ίδρυμα «Edgar Allan Poe» στη Βοστόνη.

Απέκτησε εχθρούς και επικριτές, με πρώτο τον συγγραφέα Μαρκ Τουαίην, αλλά και πολλούς θαυμαστές που μελέτησαν το έργο του και κατά μία έννοια στήριξαν την καριέρα τους στις δικές του πλάτες. Ανάμεσά τους βρίσκονται ο Γουόλτ Ουίτμαν, ο Ιούλιος Βέρν, ο Σαρλ Μποντλέρ, ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ και ο Τόμας Στερνς Έλιοτ. Ακόμα και ο Όσκαρ Ουάιλντ αναγνώρισε το ταλέντο και την ιδιαιτερότητα του Πόε.

Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε σήμερα

Ο ποιητής του μακάβριου μέχρι σήμερα υπάρχει παντού. Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι πως ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι ο «πατέρας» του Σέρλοκ Χολμς, καθώς ο ίδιος αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τις ιστορίες του Άρθουρ Κόναν Ντόυλ με πρωταγωνιστή τον δαιμόνιο ντετέκτιβ. Ακόμα και στη σειρά ταινιών «Σε Βλέπω» ο Πόε βρίσκεται στο επίκεντρο καθώς πολλά από τα βασανιστήρια και τους τρόπους εκτέλεσης που είδαμε στις εν λόγω ταινίες έχουν περιγραφεί με κάθε λεπτομέρεια στα διηγήματα του πάνω από έναν αιώνα πριν.

Έτσι λοιπόν, από το «Κοράκι», τον «Μαύρο γάτο» και το «Σπίτι των Ώσερ» μέχρι την «Ελεονώρα», τη «Μαρτυριάρα Καρδιά» και τα «Εγκλήματα της Οδού Μοργκ», ο ευφυέστατος ποιητής του παράλογου με τα τραγικά βιώματα εξακολουθεί να υπάρχει και να μας θυμίζει πως «ό,τι βλέπουμε και με ό,τι μοιάζουμε δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα όνειρο μέσα σε όνειρο».

The post Το «Κοράκι» δε σιώπησε ποτέ – Ο Έντγκαρ Άλαν Πόε ζει και γίνεται… 206 ετών appeared first on KoolNews.