1821 Αθήνα: Μια πρόσκαιρη απελευθέρωση

17:44 23/2/2021 - Πηγή: Attiki Press

Το 1821 η Αθήνα σαφώς και δεν ήταν η μεγαλούπολη που γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν μάλλον μία κωμόπολη με πληθυσμό περίπου 12.000, στους οποίους συμπεριλαμβάνονταν και 400 τουρκικές οικογένειες. Με την έναρξη της επανάστασης στην Πελοπόννησο, οι Τούρκοι της Αθήνας ήταν σε αναβρασμό. Μετά τις πρώτες πληροφορίες εμφάνισης ένοπλων ομάδων και στην Αττική, αρκετοί από αυτούς τα βράδια κλείνονταν στην Ακρόπολη,

ενώ γενικότερα άρχισαν να προετοιμάζονται για σύγκρουση. Μια από τις πρώτες ενέργειές τους ήταν να αναθέσουν στον ηγέτη των Δερβενοχωριτών της Χασιάς Χατζή – Μελέτη Βασιλείου την άδεια να συγκροτήσει ένοπλο σώμα από Χασιώτες και Μενιδιάτες για την προστασία των Αθηνών, χωρίς να γνωρίζουν ότι ο τελευταίος δρούσε υπό τις οδηγίες των Φιλικών και του Κολοκοτρώνη.

Το μικρό ένοπλο σώμα του Καπετάν Μελέτη αρχικά φρουρούσε τα στενά της Πάρνηθας και γρήγορα αυξήθηκε σε περισσότερους από χίλιους άνδρες, οι οποίοι άρχισαν τις λεηλασίες τούρκικων κτημάτων. Στις 11 Απριλίου οι Τούρκοι συνέλαβαν τους προεστούς μαζί με άλλους δέκα τυχαίους πολίτες και τους φυλάκισαν στην Ακρόπολη για ομήρους. Στις 18 Απριλίου 1821 ο Καπετάν Μελέτης συνέτριψε στον Κάλαμο της Αττικής τις μικρές ενισχύσεις που έστειλαν οι Τούρκοι της Εύβοιας, ενώ την ίδια στιγμή κατέφθασε από τη Λειβαδιά σαν Γενικός Αρχηγός της επαναστατημένης Αττικής ο Δήμος Αντωνίου, απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρείας.

1821 Αθήνα: Η κατάληψη της πόλης

Τη νύχτα της 25ης Απριλίου, οι χριστιανοί που είχαν μαζευτεί στο στρατόπεδο στις Αχαρνές, οπλισμένοι άλλοι με όπλα, άλλοι με λόγχες, και άλλοι με ρόπαλα ξεκίνησαν για την Αθήνα. Τα χαράματα έφθασαν ήσυχα μεταξύ των πυλών των αγίων Αποστόλων και της πύλης της Μπουμπουνίστρας, και μπήκαν μέσα στην πόλη τουφεκίζοντας και αλαλάζοντας. Λίγοι Τούρκοι που δεν είχαν ανέβει στην ακρόπολη σκοτώθηκαν, ενώ 36 άνδρες, γυναίκες και παιδιά κατέφυγαν στα προξενεία και διασώθηκαν. Οι χριστιανοί κυρίευσαν την πόλη και ύψωσαν την σημαία στις 28 Απριλίου.

Μετά την απελευθέρωση της Αθήνας, άρχισαν να λειτουργούν πυριτόμυλοι, φτιάχτηκαν βόλια, ενώ σε διάφορα σημεία της Πνύκας, του Μουσείου και προς τον ναό του Ολυμπίου Διός στήθηκαν επτά κανόνια. Ένα πλοίο από την Ύδρα έφερε στον Πειραιά άλλα 11 κανόνια που έστειλαν οι αδελφοί Κουντουριώτες και ο Γεώργης Νέγκας.

1821 Αθήνα: Το άδοξο τέλος

Στην Αθήνα μαζεύτηκε γρήγορα μεγάλος αριθμός οπλισμένων μαχητών από την Αίγινα, Κέα, Ύδρα και αλλού, γύρω στις τρεις χιλιάδες. Οι Τούρκοι που είχαν κλειστεί στην Ακρόπολη πολιορκήθηκαν για καιρό χωρίς σημαντικές αψιμαχίες. Πολιορκητές και πολιορκημένοι έριχναν επεισοδιακά κανονιές και βόλια χωρίς να βλάπτουν ή να βλάπτονται. Δυστυχώς όμως, λίγες ημέρες μετά φονεύεται ο Δήμος Αντωνίου σε μια μικρή αψιμαχία έξω από τα τείχη, αφήνοντας πλέον μόνο του και χωρίς πολιτική κάλυψη τον Καπετάν Μελέτη, ο οποίος ήταν μεν ο αδιαφιλονίκητος στρατιωτικός ηγέτης, αλλά δεν ήταν αποδεκτός από το κατεστημένο των προκρίτων των Αθηνών. Η προσωπικότητα του λαϊκού αγωνιστή Καπετάν Μελέτη προκαλούσε σοβαρές αντιδράσεις στους προκρίτους των Αθηνών, που δεν μπορούσαν να αποδεχτούν για αρχηγό έναν «ξωτάρη» (χωρικό). Παρόλα αυτά η πολιορκία αυτή συνεχίστηκε μέχρι τις 10 Ιουνίου, οπότε διαλύθηκε με την έλευση των τουρκικών ενισχύσεων υπό τον Ομέρ Βρυώνη.