1821 Φιλέλληνες: Τζωρτζ Τζάρβις, ο Αμερικανός που έγινε Έλληνας

16:10 27/1/2021 - Πηγή: Attiki Press

Με την έναρξη της ελληνικής επανάσταης, ένα κύμα συμπάθειας άρχισε σταδιακά διογκούμενο να κατακλύζει τις ευρωπαϊκές χώρες. Με αφετηρία τον θαυμασμό και την αγάπη για την αρχαία Ελλάδα, αλλά και τον δίκαιο αγώνα των υπόδουλων χριστιανών έναντι των μουσουλμάνων, το κύμα αυτό γιγαντώθηκε και πέρασε στην απέναντι ακτή του Ατλαντικού. Έτσι, ο άνεμος του φιλελληνισμού του 1821 συνεπήρε διακεκριμένα μέλη της πνευματικής και οικονομικής ελίτ των ΗΠΑ. Άλλοι έγραψαν υπέρ αυτής,

άλλοι συγκέντρωσαν χρήματα για τον αγώνα και άλλοι τα εγκατέλειψαν όλα, ταξίδεψαν για μήνες και ήρθαν να χύσουν το αίμα τους στις άνυδρες πεδιάδες της Πελοποννήσου. Ένας από αυτούς ήταν και ο Τζωρτζ Τζάρβις, ο πρώτος αμερικανικής καταγωγής φιλέλληνας, που έλαβε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, με τη διαφορά ότι δεν ήρθε από την Αμερική, αλλά από τη Γερμανία. Ο Τζάρβις γεννήθηκε το 1797 στη γερμανική  Άλτονα του Αμβούργου. Ο πατέρας του ήταν Αμερικανός έμπορος από τη Νέα Υόρκη.

Εμπνευσμένος από τον γερμανικό φιλελληνισμό και συνοδευόμενος από Γερμανούς φιλέλληνες ξεκινά για την Ελλάδα στα τέλη του 1821. Φτάνει μαζί με τον Άγγλο ναύαρχο Άστιγξ στην Ύδρα, στις 3 Απριλίου 1822. Από εκεί μεταβαίνουν στην προσωρινή έδρα της κυβερνήσεως στην Κόρινθο και κατατάσσεται στο ναυτικό. Ο Γιακουμάκης Τομπάζης τον συστήνει στον καπετάν Αντώνη Ραφαήλ της κορβέτας Θεμιστοκλής με σκοπό να οργανώσει την μαχητική ικανότητα των πλοίων του.

1821 Φιλέλληνες: Στην κονίστρα του Αγώνα

Με το πλοίο Θεμιστοκλής φτάνει στην Χίο στα γεγονότα της καταστροφής του νησιού και αποβιβάζεται με σκοπό τη σωτηρία φυγάδων. Το καλοκαίρι του 1822 τον βρίσκουμε να συμμετέχει στις συγκρούσεις των Ελλήνων με τους Τούρκους στην Αργολική πεδιάδα και το ίδιο φθινόπωρο να υπηρετεί σε ένα από τα υδραίικα πλοία που ναυμαχούν με τον τουρκικό στόλο στο στενό μεταξύ Σπετσών και της απέναντι πελοποννησιακής ακτής. Λίγο αργότερα πηγαίνει στο Μεσολλόγγι και μετά την άφιξη του λόρδου Βύρωνα υπηρετεί ως επιτελάρχης του.  Μετά τον θάνατο του Βύρωνα αναλαμβάνει τη διοίκηση του πυροβολικού και τη βελτίωση των οχυρώσεων στο Μεσολόγγι. Συνολικά έλαβε μέρος σε 13 ναυμαχίες και πολεμικές επιχειρήσεις.

Η άφιξη του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι

1821 Φιλέλληνες: «Καπετάν Γιώργης ο Αμερικάνος»

Έμεινε γνωστός με το προσωνύμιο «Καπετάν Γιώργης ο Αμερικάνος» ή «Ζέρβης» ή «Ζέρβας». Ο Τζάρβις έμαθε γρήγορα να μιλά και να διαβάζει ελληνικά και να συγχρωτίζεται με τους Έλληνες ως όμοιός τους. Στο βιβλίο του για την Ελληνική Επανάσταση, ο Τζόναθαν Πέκαμ Μίλερ τον χαρακτηρίζει ως άνθρωπο με «ισχυρή κράση» και «ενέργεια χαρακτήρα», ενώ υπογραμμίζει ότι είχε γίνει πλήρως κοινωνός του ελληνικού τρόπου ζωής, κάτι που αντικατοπτριζόταν στο γεγονός ότι είχε πολλούς έλληνες φίλους αλλά λίγους… φιλέλληνες. Πιθανότατα, ο Τζάρβις «είχε δει τις περισσότερες μάχες και είχε υποστεί τις πιο πολλές κακουχίες από κάθε άλλο ξένο εθελοντή που είχε πάρει μέρος στον αγώνα, έχοντας μάλιστα συχνά αρρωστήσει και τραυματιστεί», αναφέρει ο Μίλερ.

Με εγκωμιαστικά σχόλια μιλούσε για τον Τζάρβις και ο φιλέλληνας Σάμιουελ Γκρίντλεϊ Χάου. Ο Τζάρβις που «βρίσκεται στην Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια […]. έχει γίνει τελείως Έλληνας στον τρόπο που ντύνεται, στο τρόπο που συμπεριφέρεται αλλά και στη γλώσσα. Είναι σχεδόν ο μόνος  ξένος που συμπεριφέρθηκε συνολικά με σύνεση και ορθότητα και αυτό επιβραβεύθηκε. Έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των Ελλήνων, έχει προσφέρει σπουδαίες υπηρεσίες στο σκοπό τους και τώρα έγινε αντιστράτηγος. Αισθάνομαι υπερήφανος που αυτός ο άνθρωπος είναι συμπατριώτης μου» ανέφερε σε γράμμα προς τον πατέρα του το 1825.

1821 Φιλέλληνες: Ο θάνατος και τα πιθανά αίτιά του

Ο Τζάρβις πέθανε στο Άργος στις 11 Αυγούστου του 1828 σε ηλικία 31 χρονών και ενταφιάστηκε στο προαύλιο του Αγίου Ιωάννη. Τα αίτια του θανάτου του παραμένουν μέχρι σήμερα ασαφή. Κηδεύθηκε με τιμές αντιστρατήγου. Ο Φωτάκος λέει ό,τι ασθένησε από τας πληγάς του και από την άλλην «κακοπάθειαν». Ο Απόστολος Βακαλόπουλος λέει πως ο θάνατός του οφειλόταν σε τέτανο. Όμως σε έγγραφο της Επαρχιακής Δημογεροντίας του Άργους με ημερομηνία 18 Δεκεμβρίου 1828 προς τον Έκτακτο Επίτροπο Αργολίδας, αναφέρεται, «[…]η ασθένειά του, ήτον, καθ’ ας πληροφορίας ελάβομεν παρά των ιατρών, τύφος».