Frida’s Pornography

13:24 15/1/2016 - Πηγή: Attiki Press

Μια ιδιαίτερη παράσταση -και ερμηνεία- και μια διαφορετική ματιά πάνω στον συναισθηματικό κόσμο της διάσημης ζωγράφου. Μια παράσταση για την ιερότητα του σώματος, την επιθυμία, τον πόνο, τη δύναμη και τη χαρά της ζωής.
Από την Ηρώ Μητρούτσικου

Η ζωγράφος:
Η Φρίντα Κάλο γεννήθηκε το 1907 στην Πόλη του Μεξικού, από πατέρα γερμανοεβραίο, φωτογράφο στο επάγγελμα, και μεγάλωσε στο πατρικό της, το περίφημο Μπλε Σπίτι (Casa Azul), το οποίο θα αποτυπώσει στους πίνακές της.
Σε ηλικία 6 ετών, η Κάλο πέρασε 9 μήνες καθηλωμένη στο κρεβάτι εξαιτίας πολιομυελίτιδας, η οποία θα της αφήσει ένα μικρό κουσούρι στο ένα πόδι και στο βάδισμα. Ο πατέρας της, για να τη βοηθήσει στην ανάρρωσή της, την ενθαρρύνει να παίζει ποδόσφαιρο, να κολυμπά, ακόμα και να παλεύει, δραστηριότητες εντελώς ασυνήθιστες για κορίτσι της εποχής…
Το 1922 και στην ηλικία των 15 ετών η Κάλο έγινε δεκτή στην περίφημη Εθνική Προπαρασκευαστική Σχολή Καλών Τεχνών του Μεξικού και αποτελεί μια από τις ελάχιστες κοπέλες στην τάξη της. Εκεί αναπτύσσει την αγάπη της για τα παραδοσιακά και πολύχρωμα ενδύματα και κοσμήματα της χώρας της. Την ίδια χρονιά, ο περίφημος μεξικανός ζωγράφος Ντιέγκο Ριβέρα βρίσκεται να διδάσκει και τοιχογραφεί τη σχολή και η Κάλο τον ερωτεύεται.
Στα 18 της το λεωφορείο στο οποίο επέβαινε συγκρούστηκε με ένα τραμ και το τροχαίο της προκαλεί πολλά κατάγματα στην σπονδυλική στήλη και τη λεκάνη. Υποβλήθηκε σε μεγάλο αριθμό εγχειρήσεων και έκτοτε η ζωή της σημαδεύτηκε από πολύ πόνο, αλλά και θλίψη για την αδυναμία της να κάνει παιδιά.
Το 1928 ξεκίνησε το φλογερό ειδύλλιο με τον Ριβέρα -με τον οποίο μοιράζονταν και τις ίδιες πολιτικές απόψεις- και την επόμενη χρονιά παντρεύτηκαν. Αν και ζουν περιόδους χωριστά, η Κάλο και ο Ριβέρα ταξιδεύουν στις ΗΠΑ και το 1937 φιλοξενούν τον εξόριστο κομμουνιστή ηγέτη Λέον Τρότσκι και τη γυναίκα του.
Η Κάλο συνδέθηκε φιλικά με σπουδαίους καλλιτέχνες του καιρού (Πάμπλο Πικάσο, Μαρσέλ Ντισάν) και το 1939 –προφανώς κουρασμένη από τις πολλαπλές απιστίες του- χώρισε από τον Ριβέρα και ζωγράφισε ένα από τα μνημειώδη της έργα, το περίφημο «Οι Δύο Φρίντες», με τη διπλή εκδοχή του εαυτού της να συμβολίζει την αγάπη και την προδοσία.
Το 1940 ξαναπαντρεύονται, παρά το γεγονός ότι συνέχισαν να διάγουν βίους ξεχωριστούς και να συνάπτουν, αμφότεροι, ερωτικές σχέσεις με άλλα πρόσωπα.
Το 1944, η Κάλο ζωγράφισε την περίφημη «Σπασμένη Στήλη», που αποτύπωνε την κακή κατάσταση της υγείας της και τις σωματικές προκλήσεις που αντιμετώπιζε. Ήταν αναγκασμένη, πια, να φορά ειδικό κορσέ για να μπορεί να στηρίζεται όρθια, την ώρα που θα δοκίμαζε, πραγματικά αναρίθμητες, θεραπείες και αγωγές για την ανακούφιση του χρόνιου πόνου…
Η Κάλο έλεγε: «Πόδια, τί σας χρειάζομαι από τη στιγμή που έχω φτερά για να πετάξω;» και «Υπήρξαν δύο μεγάλα ατυχήματα στη ζωή μου. Το ένα ήταν με το τρόλεϊ και το άλλο ήταν ο Ντιέγκο. Το δεύτερο ήταν μακράν το χειρότερο».
Το 1950 διαγνώστηκε με γάγγραινα στο δεξί της πόδι, περνά 9 μήνες στο νοσοκομείο υποβαλλόμενη σε μια σειρά δύσκολων και επικίνδυνων επεμβάσεων. Καθηλωμένη στο κρεβάτι, ζωγραφίζει πυρετωδώς και υποστηρίζει ολόψυχα δίκαιους, κοινωνικούς αγώνες και πολιτικά κινήματα: «Δεν είμαι άρρωστη. Είμαι σπασμένη. Αλλά είμαι ευτυχισμένη όσο μπορώ να ζωγραφίζω», λέει.
Το 1953 κάνει την πρώτη της ατομική έκθεση στο Μεξικό και το πόδι της ακρωτηριάζεται εξαιτίας της εξάπλωσης της γάγγραινας.
Το 1954, μόλις 47 ετών, η Φρίντα Κάλο πεθαίνει.

Το στυλ που χρησιμοποιεί στη ζωγραφική της είναι επηρεασμένο από τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στο Μεξικό (σε αντίθεση με τον Ριβέρα), αλλά φαίνεται να έχει δεχτεί και επίδραση Ευρωπαϊκών ρευμάτων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ο Ρεαλισμός, ο Συμβολισμός και ο Υπερεαλισμός. Αρκετά έργα της είναι αυτοπροσωπογραφίες, μέσα από τις οποίες εκφράζεται ο έντονος πόνος (ψυχικός και σωματικός) και η σεξουαλικότητά. Από το 1932 η Κάλο θα αρχίσει να ενσωματώνει στην τεχνοτροπία της πιο παραστατικά και σουρεαλιστικά στοιχεία.

Το κείμενο:
Η Κυριακή Σπανού, γοητευμένη από την προσωπικότητα και το έργο της Φρίντα Κάλο, αποφάσισε να γράψει και να σκηνοθετήσει ένα έργο για την μεγάλη ζωγράφο. Δεν πρόκειται, όμως, για μια βιογραφία της, αλλά για μια performance στο σήμερα. Η λέξη
«πορνογραφία» του τίτλου είναι η πορνογραφία των σπλάχνων, και αυτό επιχειρεί και η γλώσσα του κειμένου… να είναι σπλαχνική.
Ένα σημερινό κορίτσι, μαθητευόμενη καλλιτέχνης, γοητεύεται εμμονικά από τη Φρίντα Κάλο. Η θραυσματική αναπαράσταση της ζωής της Φρίντα εκφράζει τη δική της οπτική γωνία για τη ζωή της Μεξικάνας. Το πάσχον σώμα της Φρίντα, ο έρωτάς της για τον Ντιέγκο, η ανικανοποίητη επιθυμία της να κάνει παιδί και βέβαια η ζωγραφική, είναι οι άξονες της ζωής της, που γοητεύουν το σύγχρονο κορίτσι… τόσο που «γίνεται» η φανταστική φίλη της παιδικής ηλικίας της Φρίντα.
Το παρόν της νεαρής καλλιτέχνιδος μεταφέρεται στο παρελθόν και γίνεται ένα με την ιστορία της Φρίντα, αλλά και την ιστορία πολλών ανθρώπων ταυτόχρονα. Στη βάση τους τα προβλήματα που αντιμετωπίζει είναι πανανθρώπινα και η ανάγκη της για αγάπη επίσης πανανθρώπινη.
Η δομή του κειμένου είναι θραυσματική και η ίδια η σκηνική αναπαράσταση είναι μια performance, που διερευνά το σώμα και τη βία που του ασκείται. Όπως λέει η Φρίντα «ήρθα σε σύγκρουση με όλες τις μηχανές του αιώνα μου». Μια παράσταση για το σώμα, τον πόνο και τη χαρά της ζωής.

Η παράσταση:
Τέσσερις ηθοποιοί κρατάνε τους δυο βασικούς, αλλά και πολλαπλούς, ρόλους στην παράσταση. Μια ξύλινη κατασκευή-γραφείο εργασίας (Ολυμπία Σιδερίδου) χρησιμεύει και ως το κρεβάτι του πόνου της Κάλο, αλλά και ως χειρουργικός πάγκος. Οι ακτινογραφίες της γίνονται τα δεκανίκια της για να περπατήσει. Ωραία κοστούμια (Ολ.Σιδερίδου), πολυμορφική χρήση αντικειμένων, ενδιαφέρουσα κίνηση (Εριφύλη Δαφέρμου).
Η νεαρή ζωγράφος του 2000, (ίσως και το alter ego της), που θέλει να μάθει από την καλλιτέχνιδα των αρχών του αιώνα, ο θάνατος που την περιτριγυρίζει κάθε στιγμή της ζωής της, ο αιώνιος πόθος της και πόνος της, ο Ντ.Ριβέρα. Μια ζωή γεμάτη πόνο, πόθο και χρώμα.
Και μέσα σε όλους ο Χάρος, που έχει, έτσι κι αλλιώς, έντονη παρουσία στην παράδοση της Λατινικής Αμερικής. Είναι: γιατρός, χορευτής, τραγουδοποιός, πανταχού παρόν στην ζωή της, υποστηρίζει την δημιουργία αλλεπάλληλων συναισθηματικών καταστάσεων.
Η Νάντια Καβουλάκου, μικροκαμωμένη και μελαχρινή, ιδανική για τον ρόλο και εξωτερικά, δίνει -για άλλη μια φορά- μια εξαιρετική ερμηνεία καθ΄όλη την διάρκεια της παράστασης, με νεύρο και με εξαιρετική κινησιολογία (της κουτσής Φρίντα) και ειδικά στον ιδιαίτερο -και ομολογουμένως μεγαλύτερο από ότι πρέπει- παραληρηματικό μονόλογό της Φρίντα.
Λόγια της θα μπορούσαν να ειπωθούν λέξη προς λέξη από την όποια γυναίκα και από τον όποιον άνδρα έχει απατηθεί, από όποια γυναίκα θέλει ένα παιδί και δεν μπορεί και τέλος από όποιον άνθρωπο έχει αγαπήσει.
Το μένος αντικαθιστά την θλίψη, η οποία αντικαθιστά την παράνοια και πάμε πάλι από την αρχή, με συναίσθημα και στόμφο, που όμοιό του δεν βλέπεις συχνά, ή τουλάχιστον σε αυτή την απόσταση.
Το κόκκινο και το άσπρο χρήμα κυριαρχούν στην παράσταση, όπως και στους πίνακες της Φρίντα. Χαρακτηριστικά σημεία των έργων της Κάλο δραματοποιούνται, με χαρακτηριστικότερο τις κορδέλες. Μέχρι και ο περίφημος γάλλος σουρεαλιστής Αντρέ Μπρετόν είχε αντλήσει από αυτό για να χαρακτηρίσει την ίδια την τέχνη της Κάλο, λέγοντας: «Σαν κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα».
Οι πίνακές της είναι τόσο έντονοι στην παράσταση, γιατί δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αυτοβιογραφικοί! Η Κάλο έλεγε: «Είμαι η μούσα του εαυτού μου. Εγώ είμαι το θέμα που γνωρίζω καλύτερα. Το θέμα που θέλω να γνωρίζω καλύτερα. Γι αυτό ζωγραφίζω αυτοπροσωπογραφίες». «Με αναφέρουν ως σουρεαλίστρια, αλλά δεν είμαι. Ποτέ δεν ήμουν. Ποτέ δεν ζωγράφισα όνειρα. Ζωγράφισα τη δική μου πραγματικότητα».
Το 2010 τα πρόσωπά της Κάλο και του Ριβέρα απεικονίζονται στις δύο όψεις του χαρτονομίσματος των 500 πέσος, σε αναγνώριση της συνεισφοράς τους.

Παίζουν: Τάσος Αντωνίου, Νάντια Καβουλάκου, Ισμήνη Κυρίτση, Δημήτρης Μαμιός.
Η παράσταση ξεκίνησε τον κύκλο της στο φεστιβάλ του Επί Κολωνώ, παρουσιάστηκε ολοκληρωμένα στο “’Ίδρυμα Μ.Κακογιάννης” και παίρνοντας παράταση, μεταφέρθηκε στο “Από Μηχανής Θέατρο”, όπου ολοκληρώνει το κύκλο της αυτή την Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2016.

https://www.facebook.com/events/794322797339008/
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=zlRLbvC85g8&feature=share

Από Μηχανής
Ακαδήμου 13,Μεταξουργείο-πλατεία Αυδή
2105231131
Δευτέρα & Τρίτη: 8 μ.μ. (ως 19/1)
Εισιτήρια: € 10, 5

Προτεινόμενες παραστάσεις που έχουμε δει:“Ρωμαίος και Ιουλιέτα για δύο”ΘησείονΣΚ 7 “Κόλχαας” του Κλάιστ«Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων» Τρίτες«Μίχαελ Κόλχαας»BiosΔευ-Τρ«Σύντροφοι?» του ΣτρίντμπεργκΤόπος ΑλλούΠΣΚ “Σκοτεινές Γλώσσες”Πόρτα Τε-ΣΚ«Παράσιτα» «Δάνειο»Θέατρο του Ν.Κόσμου«Ρίζες» (ελεύθερη συνεισφορά)art63Σάββατα “Σταματία,το γένος Αργυροπούλου”Θέατρο του Ν.ΚόσμουΤετ.-Κυρ“Αγαπητή Ελένα”Επί Κολωνώ Πεμπ- Κυρ“Πόρτες”Αγγέλων Βήμα Δευ-Τρ“Η Μεγάλη Χίμαιρα”Πορεία Τετ-Κυρ“Ντε Σαντ. Στη Ζυστίν…”Από Μηχανής ΘέατροΤετ-Πεμπ“Αυγά Μαύρα”Θεατρική ΣκηνήΤετ-Κυρ“Οι 12 ένορκοι”ΑλκμήνηΠεμπ- Κυρ“Αγγέλα Παπάζογλου”ΜεταξουργείοΠαρασκευές«Θάλαμος αρ. 6″Οδού ΚεφαλληνίαςΠεμπ-Κυρ«Τα ραδίκια ανάποδα»ΗβηΤρίτες«Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου»ΧώραΠΣΚ«9:05 (εννέα και πέντε)»ΔιάναΠεμπ-Κυρ«Ακαταμάχητοι λεβέντες»ΑλκμήνηΚυρ. 9.30«Χορός του Θανάτου»ΕμπορικόνΤετ-Κυρ.«Το δέντρο του Οιδίποδα»ΘησείονΔευτ-Τρ«Άγριος Σπόρος»Επί ΚολωνώΣαββ-Τρ«Μαζώχτρα»Μικρό ΓκλόριαΔευ-Τρ«Μπιλ & Λου»SkrowΠΣΚ«Το παιχνίδι των Κράουζερ» (ελ.συνεισφορά)ΦάμπρικαΣΚ«Interview» (ελευ.συνεισφορά)ΦάμπρικαΠαρασκευές«Καταλόγια»Από Μηχανής / VaultΠ,Κ«Ο γάμος του Φίγκαρο»Μέγαρο ΜουσικήςΤετ-Κυρ«Σιχτίρ ευρώ, μπουντρούμ δραχμή»Τέχνης-ΦρυνίχουΔευτ, Τρ, Σαββ«Τα Δεκανίκια» (τελευταία)OlvioΚυρ 9.30