Αυξήσεις τιμών – ανατιμήσεις: “Έκρηξη” στα τιμολόγια και στον… καφέ, προβληματισμός στο Μαξίμου

09:25 8/9/2021 - Πηγή: Attiki Press

Πυρετός συσκέψεων στο Μέγαρο Μαξίμου για να «κλειδώσουν» τα μέτρα που θα ανακοινώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Ο αρχικός σχεδιασμός για ένα πακέτο μέτρων επικεντρωμένο αποκλειστικά σε φοροελαφρύνσεις και μειώσεις εισφορών τροποποιείται, καθώς το διεθνές ράλι αυξήσεων φτάνει και στην ελληνική αγορά. Με το κύμα ανατιμήσεων σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος να απειλεί το καλάθι της νοικοκυράς αναζητούνται πυρετωδώς

μέτρα για να στηριχτούν κατά προτεραιότητα οι πλέον ευάλωτοι.  Στο κυβερνητικό στρατόπεδο υπάρχει η εκτίμηση πως πρόκειται για ένα παροδικό φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με τις διεθνείς συγκυρίες. Ωστόσο αναγνωρίζουν πως δεν είναι δυνατόν να μην υπάρξει ένα δίχτυ προστασίας.

Η δυσκολότερη εξίσωση σχετίζεται με τα τιμολόγια της ΔΕΗ, καθώς υπάρχει ένα δίδυμο «ράλι» που αφορά στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων και του φυσικού αερίου. Η αύξηση αυτή ουσιαστικά μεταφέρεται στα τιμολόγια των νοικοκυριών και αναζητούνται πυρετωδώς μέτρα για να μην «φουσκώσουν» οι λογαριασμοί ακόμα και κατά 40% με 50%. Μάλιστα πρόβλημα  υπάρχει εκτός από το ηλεκτρικό ρεύμα και με τα υπόλοιπα ενεργειακά προϊόντα, όπως το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο.

Αυξάνεται το επίδομα θέρμανσης

«Κλειδωμένη» είναι, σύμφωνα με το Έθνος, η απόφαση για στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, που είναι δικαιούχοι του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (υπολογίζεται πως πρόκειται για 450.000 με  500.000 δικαιούχους). Παράλληλα εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια για τον τρόπο που μπορεί να ενισχυθούν πολίτες με χαμηλά εισοδήματα, που δεν υπάγονται στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο. Στα όπλα που υπάρχουν στην κυβερνητική φαρέτρα είναι και η αύξηση του  επιδόματος θέρμανσης, ενώ ταυτόχρονα αναζητούνται μέτρα στήριξης για τις επιχειρήσεις χαμηλής τάσης.

Σύμφωνα με πληροφορίες οι πόροι για την υλοποίηση αυτών των δράσεων  θα προέλθουν μεταξύ άλλων από τις αυξημένες εισπράξεις του δημοσίου από το κόστος ρύπων. Στον αντίποδα τα περιθώρια μείωσης της φορολογίας στην ενέργεια (ΦΠΑ, ειδικός φόρος κατανάλωσης) είναι περιορισμένα.

Ο καφές

Η παράταση του μειωμένου ΦΠΑ στο 13% για τον καφέ στην εστίαση και τα μη αλκοολούχα ποτά έχει οριστικοποιηθεί και οι  σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν από το βήμα της ΔΕΘ. Παράλληλα  εξετάζονται τα δημοσιονομικά περιθώρια παρέμβασης στον ειδικό φόρο κατανάλωσης στον καφέ. Πάντως περιορισμένης έκτασης μπορεί να είναι οι παρεμβάσεις ακόμα και στα είδη πρώτης ανάγκης. Βαρύτητα θα δοθεί στην εντατικοποίηση των ελέγχων για να αποφευχθούν φαινόμενα αισχροκέρδειας, ενώ  μέσω της πλατφόρμας e-katanalotis οι πολίτες θα μπορούν να προχωρούν σε σύγκριση τιμών.

Πού μπορεί να φτάσει η τιμή του καφέ -Τα δυο σενάρια

Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ, μιλώντας στo iefimerida, επισημαίνει ότι «ο καφές θα δεν θα ακριβύνει μόνο από την αύξηση της πρώτης ύλης, δηλαδή του καφέ. Θα γίνει επειδή μετακυλίεται ένα μεγάλο κόστος στον καταναλωτή και στις επιχειρήσεις. Για το ρεύμα, ενδεικτικά, μιλάμε για αυξήσεις της τάξης του 120% όταν μιλάμε για μέση τάση. Έχουμε αύξηση κατά 550% στα ναύλα, και από την άλλη ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής που είναι συσχετισμένα με το καφέ ή το εστιατόριο. Να υπενθυμίσουμε ότι από τον Ιούλιο έχουμε και την αντικατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης».

Πού μπορεί να φτάσει όμως η τιμή του καφέ;

«Στο κακό σενάριο μιλάμε για μια αύξηση της τάξης του 25%. Το καλό σενάριο, δηλαδή αν μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης και ταυτόχρονα, όμως, δεν υπάρχουν άλλα μέτρα στήριξης, θα έχουμε μια αύξηση του 5% με 10% στον καφέ» τονίζει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι για έναν καφέ στο χέρι, που σήμερα κατά μέσο όρο κοστίζει 1,8 με 2 ευρώ, η τιμή μπορεί να φτάσει στα 2,4 με 2,5 ευρώ. Αν πρόκειται για πιο ακριβή καφετέρια που ήδη είχε την τιμή στα 2,2 ευρώ, τότε ο take away καφές θα κοστίζει πλέον έως και 2,75 ευρώ. Στο καλό σενάριο, δηλαδή μιας αύξησης με «ταβάνι» το 10%, τότε ο καφές των 1,8 έως 2 ευρώ, θα ανέβει έως τα 2,2 ευρώ.

Για τους καθήμενους, τους πελάτες στα τραπέζια δηλαδή, ο καφές που μέχρι σήμερα στοίχιζε 3 ευρώ πλέον θα πάει στα 3,75 ευρώ και αν ήταν ήδη στα 3,5 ευρώ τότε θα ανέλθει σχεδόν στα 4,4 ευρώ. Στο καλό σενάριο, δηλαδή της αύξησης του ο καφές των 3 ευρώ θα πάει στα 3,3 ευρώ, και ο καφές των 3,5 ευρώ στα 3,85 ευρώ. Να σημειωθεί ότι για τις πιο κοσμικές περιοχές, όπου ο καφές για τους καθήμενους κοστίζει ήδη 4 ευρώ, τότε η τιμή -στο κακό σενάριο της αύξησης του 25%- μπορεί να φτάσει οριακά τα 5 ευρώ.

Ενα άλλο ερώτημα είναι το κατά πόσο θα επηρεαστούν οι τιμές και στους φούρνους που πωλούν καφέ στο χέρι. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε δει αυξήσεις στις πρώτες ύλες. Βλέπω να λένε για 5 ευρώ, αναφερόμενοι σε καθήμενους βέβαια. Όμως προς το παρόν δεν βλέπω κάποια αλλαγή, δεν έχουμε διαφορές στα τιμολόγια» εξηγεί, από την πλευρά της, η Έλσα Κουκουμέρια, πρόεδρος του Συνδέσμου Αρτοποιών Θεσσαλονίκης.

«Βαρίδι» για την εστίαση οι αυξήσεις στον καφέ

Η κυρία Κουκουμέρια τονίζει ότι «τα καφέ ήταν κλειστά τόσους μήνες. Ποιος έχει τη διάθεση να διώξει τον πελάτη, λέγοντας ‘θα τον πάω στα 2,5 ευρώ τον καφέ στο χέρι’; Είναι άνευρη η αγορά και θέλει σύνεση από όλους. Και από εμάς τους επιχειρηματίες, και από τους καταναλωτές». Ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ υπογραμμίζει πως «δεν πρέπει να μετακυλήσουμε όλες αυτές τις αυξήσεις στην κατανάλωση και τα νοικοκυριά καθώς έχουν χάσει πολλοί τα εισοδήματά τους. Όμως, δεν μπορούμε να αντέξουμε ούτε εμείς το κόστος αυτών των αυξήσεων.

Από κει και πέρα έχουμε ανοιχτές πληγές από τα μνημόνια, την πανδημία, τους οκτώ μήνες που ήταν κλειστή η εστίαση με κρατική εντολή. Η κίνηση αυξήθηκε Ιούλιο – Αύγουστο αλλά δεν αρκεί αυτό για να καλύψει τη ζημιά. Επίσης, οι επικείμενες αυξήσεις στον καφέ θα οδηγήσουν σε απώλεια πελατολογίου. Είναι σαφές ότι όσο αυξάνεις τα κόστη για τον καταναλωτή τόσο μειώνεις τον δυνητικό σου πελάτη. Και αυτό είναι κάτι που δεν το θέλουμε σε καμία περίπτωση» επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ Γιώργος Καββαθάς.

Δύο βασικές ρυθμίσεις

Παράλληλα η κυβέρνηση ποντάρει σε ένα ευρύτερο πλέγμα φοροαπαλλαγών, με τον πρωθυπουργό να παρουσιάζει στη Θεσσαλονίκη τον οδικό χάρτη για τη διετία 2022- 2023. Ειδικότερα το 2022 παρατείνονται δύο βασικές ρυθμίσεις: το πάγωμα της εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες (αφορά όσους έχουν εισόδημα άνω των 12. 000 ευρώ) και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στον ιδιωτικό τομέα κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες. Παράλληλα συζητείται η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για συνταξιούχους και δημόσιους υπαλλήλους (μένει όμως να καθοριστεί από πότε θα γίνει αυτό), ενώ μέχρι το 2023 θα υπάρξει ένα πρόσθετο «ψαλίδι» 1.1 ποσοστιαία  μονάδα στις εισφορές.

Κυβερνητικά στελέχη εστιάζουν στα θετικά μηνύματα που έρχονται από το πεδίο της οικονομίας, που αναμένεται να επιβεβαιωθούν και από τις σημερινές ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για το ρυθμό ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο του έτους (που θα είναι διψήφιος). Μάλιστα μετά και τις θετικές εξελίξεις στο πεδίο του τουρισμού – που θα φτάσει το  60% των εσόδων του 2019 – εκτιμάται πως η χρόνια θα κλείσει καλύτερα από το αναμενόμενο και μπορεί να δοθεί «μέρισμα ανάπτυξης».