Ακραία καιρικά φαινόμενα στον κόσμο 2023: Οι κίνδυνοι από τις συνεχείς καταστροφές

10:01 21/7/2023 - Πηγή: Attiki Press

Μεταξύ 10 και 16 Ιουλίου, περισσότεροι από 100 εκατομμύρια Αμερικανοί προειδοποιήθηκαν από την κυβέρνησή τους για «δυνητικά θανατηφόρες» θερμοκρασίες. Εκτάσεις της Ασίας και της Ευρώπης «ψήνονται» εδώ και μέρες από τον καύσωνα. Το ρεκόρ θερμοκρασίας της Κίνας καταρρίφθηκε. Πυρκαγιές ξέσπασαν σε διάφορα σημεία του κόσμου. Ταυτόχρονα αλλού, οι ουρανοί άνοιξαν. Ισχυρές βροχοπτώσεις παρέσυραν αυτοκίνητα, γέφυρες και σπίτια στη βόρεια Ινδία, λίγο αφότου το Δελχί κατέγραψε την πιο έντονη ημέρα βροχόπτωσης των τελευταίων 40 και πλέον ετών. Η Νότια Κορέα

προσπαθούσε να διασώσει ανθρώπους που είχαν παγιδευτεί από πλημμύρες και κατολισθήσεις. Στην Αμερική, το Βερμόντ χτυπήθηκε από καταιγίδες και δρόμοι στο Νιου Χαμσάιρ κατέρρευσαν μετά από καταρρακτώδη βροχή.

Μεμονωμένα, τέτοια γεγονότα θα ήταν συνήθως αξιοσημείωτα στις περιοχές όπου συνέβησαν, αλλά θα αγνοούνταν σε μεγάλο βαθμό αλλού, εκτός αν ενέπνεαν ιδιαίτερα δραματικές εικόνες. Βλέποντάς τα όμως να συμβαίνουν όλα μαζί, τίθεται ένα παγκόσμιο ερώτημα. Τι συμβαίνει όταν ο κόσμος αντιμετωπίζει πολλαπλές καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, σε πολλά μέρη, ταυτόχρονα; Στην πιο πρόσφατη αξιολόγηση της κλιματικής επιστήμης, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή, προειδοποίησε ότι τα «σύνθετα γεγονότα» -δύο ή περισσότερα γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα και συμβαίνουν ταυτόχρονα ή σε γρήγορη διαδοχή, συμπεριλαμβανομένων διαφορετικών περιοχών- μπορούν να «οδηγήσουν σε ακραίες επιπτώσεις που είναι πολύ μεγαλύτερες από το άθροισμα» των επιμέρους μερών τους.

LAND surface temperature (AKA how hot Earth’s surface is) in the Eastern Mediterranean as measured by @CopernicusEU #Sentinel3 instrument. @CopernicusEMS has been activated to map the fires that are currently affecting #Greece (https://t.co/icj3xfcGfD).
https://t.co/dPLQ0nBh3G pic.twitter.com/uz5yHFqbW1

— ESA Earth Observation (@ESA_EO) July 18, 2023

Οι καταστροφές αντιμετωπίζονται πιο δύσκολα όταν συμβαίνουν ταυτόχρονα

Όσο περισσότερες καταστροφές συμβαίνουν, είπε, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να αντιμετωπιστεί οποιαδήποτε από αυτές.Όταν τα ακραία φαινόμενα συμβαίνουν σε διαφορετικά μέρη που συνδέονται με κάποιο τρόπο -για παράδειγμα, μέσω των αλυσίδων εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων- οι κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα έντονοι. Σε κανονικές περιόδους, οι ζημιές στην παραγωγή σε μια γεωργική περιοχή μπορούν συχνά να αναπληρωθούν σε άλλη περιοχή. Από τις αρχές του 2022, για παράδειγμα, ο πόλεμος της Ρωσίας έχει περιορίσει σημαντικά τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως. Όμως, οι εξαιρετικές σοδειές στην Αυστραλία, τη Βραζιλία και τον Καναδά εξασφάλισαν ότι οι επακόλουθες ελλείψεις και οι αυξήσεις των τιμών δεν ήταν τόσο σοβαρές όσο θα μπορούσαν να είναι.

Αυτό γίνεται δυσκολότερο όταν οι αποδόσεις παραπαίουν σε πολλά μέρη ταυτόχρονα. Η μακροχρόνια ξηρασία απειλεί τις αποδόσεις στις μεσοδυτικές πολιτείες της Αμερικής και την Αργεντινή. Χάρη στην υπερβολική ζέστη σε ορισμένες περιοχές και την υπερβολική βροχή σε άλλες, η καλοκαιρινή παραγωγή σιτηρών της Κίνας μειώθηκε για πρώτη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια και η φθινοπωρινή συγκομιδή φαίνεται επισφαλής. Η βροχή κατέστρεψε τα λαχανικά στην Ινδία. Τα φρικτά θερμά νερά σε πολλά μέρη του ωκεανού είναι πιθανό να βλάψουν τα αποθέματα ψαριών. Ο Benjamin Koetz, επιστήμονας που ηγείται ενός προγράμματος παρακολούθησης των θερμοκρασιών της γης στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος, προειδοποίησε ότι η φετινή ζέστη επηρεάζει «σοβαρά» την παραγωγή τροφίμων.

Κινδυνεύει η επισιτιστική ασφάλεια

Οι συνέπειες αυτών των ταυτόχρονων γεγονότων μπορεί να είναι σοβαρές. Μια εργασία που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, νωρίτερα αυτό το μήνα, υποστηρίζει ότι τα περισσότερα κλιματικά μοντέλα υποτιμούν τους κινδύνους για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια που ενέχουν οι ταυτόχρονες αποτυχίες συγκομιδής. Οι διαδοχικές καταστροφές μπορούν επίσης να αλληλεπιδρούν και να αλληλοενισχύονται. Η ζέστη, η ξηρασία και οι πλημμύρες συχνά συνδέονται: ο θερμός αέρας μαζεύει περισσότερη υγρασία- αν το έδαφος στεγνώσει αρκετά, το νερό θα τρέξει από αυτό σαν τσιμέντο.

Οι χώρες της Νότιας Ευρώπης που τώρα πνέουν τα λοίσθια μπορεί να αντιμετωπίζουν ένα τέτοιο σενάριο. Η Ιταλία, όπου οι προειδοποιήσεις για υψηλές θερμοκρασίες καλύπτουν τώρα 23 πόλεις, υπέστη τις χειρότερες πλημμύρες του τελευταίου αιώνα τον Μάιο – αμέσως μετά τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων 70 ετών. Την άνοιξη του 2021 το Πακιστάν ψήθηκε κάτω από ένα κύμα καύσωνα. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, μετά από δύο μήνες βροχοπτώσεων ρεκόρ, το ένα τρίτο της χώρας βυθίστηκε από τις χειρότερες πλημμύρες στη μνήμη των ανθρώπων.

The @WMO will examine any potential new temperature records as intense heatwaves grip the southern USA, Mediterranean, North Africa, Middle East, and some countries in Asia, including China. #StateOfClimate

https://t.co/5NRWpDGJWu pic.twitter.com/RTcBDsnx4n

— World Meteorological Organization (@WMO) July 17, 2023

Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής

Είναι πολύ νωρίς για να προσδιοριστεί ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω από την περίεργη αλυσίδα καταστροφών του φετινού καλοκαιριού. Θα μπορούσε απλώς να είναι ένα στατιστικό αναπόφευκτο: καθώς η κλιματική αλλαγή εντείνει τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, γίνεται πιο πιθανό να συμβούν κάποια από αυτά ταυτόχρονα. Ή μπορεί να υπάρχουν βαθύτερες αλυσίδες αιτιώδους συνάφειας. Το βέβαιο είναι ότι, διοχετεύοντας αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, ο άνθρωπος αλλοιώνει το σύστημα λειτουργίας του καιρού.