Από τον Τολστόι στον Ουγκώ

17:35 9/1/2013 - Πηγή: Attiki Press

Δεν ξέρω πόσοι από εσάς έχουν διαβάσει κλασική λογοτεχνία, αλλά ακόμη και αν το έχετε κάνει, σάς δίνεται τώρα η ευκαιρία να τη δείτε δραματοποιημένη, σε μια κοντινή σας κινηματογραφική αίθουσα. Ξεκινάμε λοιπόν:

από τη Μαρίτα Μελέτη

Άννα Καρένινα (Anna Karenina) (Δραματική, 2012, Διάρκεια: 129΄) Aγγλική ταινία σε σκηνοθεσία του Τζο Ράιτ με τους: Κίρα Νάιτλι, Άαρον Τζόνσον, Τζουντ Λο, Ντόμναλ Γκλίζον

Το «Άννα Καρένινα», ένα από τα σημαντικότερα έργα του Λέοντος Τολστόι, το οποίο ολοκλήρωσε το 1878, δεν είναι τόσο βαρύ ανάγνωσμα, ούτε τόσο βαριά ταινία, όπως δήλωσε

κυρία στην παρέα της αντικρίζοντας την αφίσα της ταινίας έξω από κεντρικό κινηματογράφο της Αθήνας. Το έργο αφηγείται τον τραγικό έρωτα μιας παντρεμένης γυναίκας για έναν κομψό αξιωματικό του στρατού με φόντο την τσαρική Ρωσία. Ο Τολστόι, όμως, δεν μένει μόνο στην ερωτική ιστορία, αυτή του δίνει την αφορμή για να περιγράψει τα κοινωνικά και ψυχολογικά αδιέξοδα που συναντά η ηρωίδα του. Το πορτραίτο μια γυναίκας σε οδύνη κεντάται με μαεστρία από τον Ρώσο λογοτέχνη, εξετάζοντας παράλληλα τη σχέση της ευτυχίας του ενός με τον πόνο του άλλου, καθώς και την αδυναμία των πολλών να κατανοήσουν τα πάθη των λίγων.
Μπορεί ηρωίδες σαν την Άννα Καρένινα να θεωρηθούν ξεπερασμένες, όμως ο κινηματογράφος έχει διαφορετική άποψη. Η Γκρέτα Γκάρμπο και η Βίβιαν Λι είναι αυτές που με τις ερμηνείες τους στοίχειωσαν τον ρόλο, κάνοντας δύσκολη τη σύγκριση με μετέπειτα ερμηνείες. Όμως, ο σαραντάχρονος Τζο Ράιτ είναι αυτός που καλείται να καθοδηγήσει την Κίρα Νάιτλι, προκειμένου να ξεπεράσουν τον σκόπελο των συγκρίσεων και να βάλουν τη δική τους σφραγίδα σε αυτή τη νέα διασκευή του μυθιστορήματος του Τολστόι.
Ο Ράιτ κάνει την υπέρβαση σε σχέση με τον μέχρι τώρα εαυτό του κι αρνείται την παραδοσιακή εικονογραφία, για να προχωρήσει σε ένα εντυπωσιακό στιλιζάρισμα. Η βαριά θεατρικότητα της ταινίας του δημιουργεί μια θεαματική παραζάλη: μεγαλοπρεπή κι εμφανώς κατασκευασμένα ντεκόρ, χορογραφίες που αντικαθιστούν τους διαλόγους, ηθοποιοί που δε διστάζουν να απευθυνθούν στην κάμερα, είναι μόνο λίγες από τις ενδείξεις της φορμαλιστικής τόλμης του Ράιτ. Η εξεζητημένη ματιά του σκηνοθέτη ευτυχώς συμβαδίζει με τη σεναριακή διασκευή που πραγματοποίησε ο Τομ Στόπαρντ, όπου η ίντριγκα του βιβλίου συμπυκνώνεται έτσι ώστε η σταδιακή κάθοδος της Άννας να μετατραπεί σε παθιασμένη ελεύθερη πτώση.
Χωρίς να είναι η πρώτη φορά που πειραματίζεται με ρόλους που παίζουν ανάμεσα στο πάθος και την τρέλα, η Κίρα Νάιτλι («Εξιλέωση») δείχνει να αντιλαμβάνεται τον τόνο του Ράιτ και αποδεικνύεται ικανή να δώσει σάρκα και οστά στην αυτοκαταστροφική ηρωίδα. Δυστυχώς, η ταινία ερμηνευτικά πάσχει και αυτό οφείλεται στις μεγάλες αισθητικές φιλοδοξίες του Ράιτ, που δεν αφήνουν χώρο στον ανθρώπινο παράγοντα να φανεί και να αποδώσουν οι ηθοποιοί το δράμα των ηρώων. Ο Τζουντ Λο προσπαθεί να μπει στην ψυχολογία του Καρένιν, ενώ ο Άαρον Τέιλορ-Τζόνσον, που ενσαρκώνει τον εραστή της Άννας, κόμη Βρόνσκι, φαίνεται ότι όχι μόνο δεν του πέτυχε η ξανθιά απόχρωση σε μαλλί-φρύδι-μουστάκι, αλλά κανένας από τους συντελεστές της ταινίας δε βρήκε το θάρρος να του το πει.
Ακόμα κι έτσι, αυτή η «Άννα Καρένινα» ανοίγει έναν πραγματικά ζωντανό διάλογο με το ομότιτλο αριστούργημα του Τολστόι, ξεφεύγοντας από τον συνήθη συντηρητισμό των διασκευών, αλλά και με τα Όσκαρ!

Εν συνεχεία περνάμε στον Βίκτωρα Ουγκώ:
Ο Άνθρωπος που Γελά (L’ Homme Qui Rit) (Δραματική, 2012, Διάρκεια: 95') Γαλλική ταινία σε σκηνοθεσία του Ζαν - Πιέρ Αμερί με τους: Ζεράρ Ντεπαρντιέ, Εμανουέλ Σενιέ, Μαρκ - Αντρέ Γκροντέν

Ο Αμερί μεταφέρει στην οθόνη ένα από τα λιγότερα γνωστά μυθιστορήματα του Ουγκώ, αναπαριστώντας ρεαλιστικά την ατμόσφαιρα της εποχής με μια δόση κοινωνικής κριτικής και λίγο χιούμορ, χωρίς όμως να ξεφεύγει από τα κλισέ, κατατάσσοντας την ταινία ως ένα ακόμα «κλασικό εικονογραφημένο». Για όσους δεν έχουν διαβάσει το μυθιστόρημα, ας δουν την ιστορία του νεαρού Γκινπλέν, ο οποίος σημαδεμένος με ένα φρικτό μόνιμο χαμόγελο, σώζει ένα νεογέννητο τυφλό κοριτσάκι και βρίσκει καταφύγιο σε έναν περιπλανώμενο πωλητή «θαυματουργών βοτάνων». Δουλεύοντας σε τσίρκο, θα γνωρίσει επιτυχία ως «ο άνθρωπος που γελά», αλλά η ζωή του θα αλλάξει όταν βρεθεί στους αριστοκρατικούς κύκλους.

Και η σινεφίλ πρόταση:
Πίσω Από τους Λόφους (Beyond the Hills/Dupa Dealuri) (Δραματική, 2012, Διάρκεια: 150') Ρουμάνικη ταινία σε σκηνοθεσία του Κριστιάν Μουντζίου με τους: Κοσμίνα Στράταν, Κριστίνα Φλουτούρ, Βαλέριου Αντριούτα

Όταν πριν από χρόνια είδα το «4 μήνες, 3 εβδομάδες και 2 μέρες» βγήκα από την αίθουσα ταραγμένη. Το ίδιο πιστεύω να γίνει και τώρα με την νέα ταινία του Μουντζίου, η οποία είναι εμπνευσμένη από τα βιβλία της Τατιάνας Νικολέσκου Μπραν. Ο έρωτας και η πίστη συγκρούονται σε αυτό το αλληγορικό ψυχολογικό δράμα. Η σκηνοθεσία του Μουντζίου τελετουργική, αποστασιοποιημένη και με έναν υποδειγματικό εσωτερικό ρυθμό. Η ταινία απέσπασε στο πρόσφατο φεστιβάλ των Κανών τα βραβεία σεναρίου και γυναικείας ερμηνείας, που χορηγήθηκε και στις δυο πρωταγωνίστριες. Η υπόθεση τώρα: Η νεαρή Αλίνα επιστρέφει από τη Γερμανία στη Ρουμανία και τη φίλη της Βοϊτσίτα, η οποία όμως είναι τώρα καλόγρια σε ένα απομονωμένο ορθόδοξο μοναστήρι.

Καλή χρονιά με πολύ σινεμά και λογοτεχνία...