Μπαρμπέρικα: Οι νέες «ανδρικές λέσχες» της Αθήνας

15:20 8/5/2016 - Πηγή: Attiki Press

Της Κωνσταντίνας Γιαννακοπούλου

Μια από τις παλαιότερες καλλωπιστικές συνήθειες των ανδρών έχει μπει, πλέον, δυναμικά στη ζωή της σύγχρονης Αθήνας. Οι παραδοσιακές τεχνικές και οι μνήμες από τη νοσταλγική ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής ξαναζωντανεύουν στα μπαρμπέρικα της πόλης.

Η «Alpha freepress» περιπλανήθηκε στα μοντέρνα barber shops, αλλά και στα παραδοσιακά κουρεία, όπου καθημερινά σχηματίζονται ουρές, για να γνωρίσει από κοντά αυτές τις «ανδρικές λέσχες».

«Απαγορεύεται

το πτύειν»

Ανέγραφαν έως και τη δεκαετία του ’50 οι ταμπέλες των κουρείων και διέθεταν ειδικά πτυελοδοχεία για τους πελάτες τους. Αρκετοί είναι ακόμα εκείνοι που θα θυμούνται τον κουρέα της γειτονιάς με την άσπρη ποδιά του να απολυμαίνει τη φαλτσέτα του και να φέρει την αύρα γιατρού.

Όπως μας εξηγεί η κα Ζωή Ε. Ρωπαΐτου, λαογράφος και συγγραφέας του βιβλίου τα «Μπαρμπέρικα», οι κουρείς της τότε εποχής έκαναν πολλά περισσότερα από την περιποίηση της κόμης και το παραδοσιακό ξύρισμα: «Μέχρι την εποχή του μεσοπολέμου οι κουρείς ήταν και πρακτικοί γιατροί, είχαν εργαλεία για να βγάζουν δόντια, έκαναν βεντούζες, θεράπευαν τον τριχοφάγο, είχαν γυάλες με βδέλλες που έριχναν την πίεση των πελατών, κάποιοι έδιναν μέχρι και βότανα σε γυναίκες για να κάνουν παιδιά».

Αλλά το κουρείο πάνω από όλα ήταν τόπος συνάθροισης και ανταλλαγής απόψεων, όπως μας επισημαίνει η κα Ρωπαΐτου: «Εκεί συζητούσαν για την επικαιρότητα, την πολιτική, τις δουλείες τους, το ποδόσφαιρο για κάθε τι που τους απασχολούσε. Ήταν ένας χώρος κοινωνικής συναναστροφής και ψυχαγωγίας, καθώς δεν έλειπαν οι αφηγήσεις ιστοριών, τα ανέκδοτα και τα πειράγματα. Η σχέση του κουρέα με τους πελάτες ήταν, ως επί το πλείστον, προσωπική».

Το τέλος εποχής για τα κουρεία

Με τον καιρό όμως τα πράγματα άλλαξαν, καθώς ένα θρυλικό συγκρότημα έφερε ριζικές αλλαγές στην μόδα της τότε εποχής, όπως μας εξηγεί η ίδια: «Αρχικά με τους Βeatles και μετέπειτα με τους χίπις καθιερώθηκαν τα μακριά μαλλιά στη νεολαία και έπαψαν να πηγαίνουν στα κουρεία. Οι μόνοι πελάτες τους ήταν, πλέον, οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι στρατιωτικοί και κάποιοι ηλικιωμένοι, που όμως δεν ήταν αρκετοί για να κρατήσουν τα μπαρμπέρικα ανοιχτά, έτσι τα περισσότερα από αυτά έκλεισαν. Ορισμένοι από αυτούς προκειμένου να επιβιώσουν έμαθαν τις τεχνικές για το μακρύ μαλλί και το πιστολάκι. Μια τεχνική την οποία «επέβαλε» ο Βιντάλ Σασούν, τη δεκαετία του ’60, που ήθελε όγκο στα μαλλιά και έτσι ξεκίνησε η λογική του κομμωτηρίου. H ταμπέλα του κουρείου αντικαταστάθηκε και στη θέση της μπήκε «κομμωτήριο ανδρών», όμως υπήρχε ένα ακόμα πρόβλημα που παρέμενε, αυτό του λουσίματος. Το λούσιμο των ανδρών ήταν πια απαραίτητο, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα και στις γυναίκες να μπουν σε αυτό το χώρο και να γεννηθεί το επάγγελμα της κομμώτριας».

Η επιστροφή της φαλτσέτας και της καυτής πετσέτας

Και από τα κομμωτήρια και τα πιστολάκια κάπου στις αρχές της περασμένης δεκαετίας αρχίζουν σιγά σιγά τα πράγματα να αλλάζουν. Στο ιστορικό κέντρο, αλλά και σε διάφορες γωνιές της πόλης, αρχίζουν να εμφανίζονται μοντέρνα barber shops με ύφος και αισθητική που παραπέμπει στα παραδοσιακά μπαρμπέρικα και ο ανδρικός πληθυσμός κάνει ουρά για να απολαύσει ένα ξύρισμα με φαλτσέτα. Την αιτία αυτής της μαζικής επιστροφής στα κουρεία μας αναλύει η κα Ρωπαΐτου: «Στους τρομακτικούς καιρούς που ζούμε οι άνθρωποι έχουμε αποξενωθεί, ασυνείδητα αποζητούμε την επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες που αγαπήσαμε, που νιώθουμε οικεία και ζεστά. Επιπλέον οι άνδρες βαρέθηκαν να πηγαίνουν σε χώρους που παραβρίσκονται και γυναίκες, θέλουν πάλι να αποκτήσουν την «αντρική φωλιά» που ήταν το κουρείο. Να κάνουν τις δικές τους συζητήσεις και να έχουν προσωπική σχέση με τον κουρέα τους».

Στα μοντέρνα barber shops, με ύφος και αισθητική που παραπέμπει στα παραδοσιακά μπαρμπέρικα, ο ανδρικός πληθυσμός κάνει ουρά για να απολαύσει ένα ξύρισμα με φαλτσέτα

«Λέσχες ανδρών»

Χώροι αποκλειστικά για άντρες, όπου μπορούν να ανταλλάξουν απόψεις, να κάνουν νέες γνωριμίες και να απολαύσουν μια τεράστια γκάμα υπηρεσιών μακριά από τα «αδιάκριτα» βλέμματα των γυναικών είναι τα σύγχρονα barber shop. Ξύρισμα με φαλτσέτα, trimming για το μούσι, κούρεμα, αποτρίχωση, ακόμη και μανικιούρ-πεντικιούρ, είναι μόνο μερικές από τις παροχές των σύγχρονων «ναών» καλλωπισμού, που μας γυρίζουν πίσω στο χρόνο.

«Οι άνδρες βαρέθηκαν να πηγαίνουν σε χώρους που παραβρίσκονται και γυναίκες, θέλουν πάλι να αποκτήσουν την «αντρική φωλιά» που ήταν το κουρείο»

1900 The Barber Shop

Ένα παραδοσιακό μπαρμπέρικο με άρωμα Ανατολής, που αγκαλιάζει τις σύγχρονες ανάγκες της Δύσης, βρίσκεται στο Κολωνάκι, Υψηλάντου 35 & Πλουτάρχου. Ιδιοκτήτης του 1900 The Barber Shop, ο Παναγιώτης Γρηγορίου, Αιγύπτιος τέταρτης γενιάς: «Ήμασταν οι πρώτοι που ξεκινήσαμε πριν οκτώ χρόνια και δεν περιμέναμε ότι θα έχει αυτή την εξέλιξη. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός πελατών που έρχεται μία φορά τουλάχιστον την εβδομάδα για ξύρισμα. Είναι κάτι σαν το διάλειμμά τους, ένας χώρος αποσυμπίεσης και χαλάρωσης. Έχουν την ανάγκη να βρεθούν σε ένα ανδρικό χώρο που αυτός που θα τους εξυπηρετήσει ξέρει τι θέλουν και θα τους το προσφέρει».

Όσον αφορά στην πελατειακή βάση τους, ο κος Γρηγορίου μας λέει: «Είμαστε ένα κουρείο τριών γενεών, πολλές φορές έχει τύχει να έρθει κάποιος και να φέρει τον πατέρα και τον γιο του. Επίσης έχουμε ένα μεγάλο ποσοστό των «wanna be», όπως τους αποκαλώ. Δηλαδή, είναι πελάτης μας ο μεγαλοδικηγόρος και έρχεται έπειτα και ο εκκολαπτόμενος δικηγόρος, που θέλει κι εκείνος να έχει το ίδιο κούρεμα».

Sir Barber

Σε ένα ιστορικό σημείο της Αθήνας, στη Βουλής 7 (Στοά Χ. Μπολάνη), στο Σύνταγμα, λειτουργεί το Sir Βarber, ένα κουρείο που συνδυάζει την παράδοση με την ποιότητα, σε έναν μοντέρνο χώρο.

Ο Άγγελος Αντωνόπουλος προέρχεται από οικογένεια κομμωτών και από πολύ μικρή ηλικία αγάπησε την τέχνη του κουρέματος: «Την τέχνη την έμαθα από τους γονείς μου, έπειτα συνέχισα την εκπαίδευσή μου στο Λονδίνο. Έγινα πολύ σχολαστικός με τη δουλειά μου, αφιερώνω 45 λεπτά για κάθε κούρεμα, και δουλεύω πάντα με το χέρι».

Το ξύρισμα είναι μια ολόκληρη ιεροτελεστία μας εξηγεί ο κ. Αντωνόπουλος, ο οποίος κάθε Κυριακή παραδίδει μαθήματα παραδοσιακού ξυρίσματος σε επαγγελματίες στο μαγαζί του: «Στην αρχή ξεκινάμε με ένα presave oil κάνοντας ένα πολύ καλό μασάζ, έτσι μαλακώνουμε και σηκώνουμε τα γένια. Έπειτα φτιάχνουμε τη σαπουνάδα, την απλώνουμε στο πρόσωπο και βάζουμε ζεστές κομπρέσες, για να μαλακώσουν ακόμα περισσότερο τα γένια και να ανοίξουν οι πόροι του δέρματος. Εν συνεχεία βγάζουμε την πετσέτα, ξαναπερνάμε σαπουνάδα και κάνουμε το πρώτο χέρι ξύρισμα με τη φαλτσέτα και η διαδικασία επαναλαμβάνεται μια δεύτερη φορά. Τέλος, βάζουμε κρύα κομπρέσα για να τραβήξει το φλόγωση και να κλείσει τους πόρους τους δέρματος και κάνουμε μασάζ με after save balsam».

DON Barber & Groom

Ένας εμπνευσμένος χώρος αποκλειστικά για άντρες, είναι το DON Barber & Groom, Αμερικής 16 και Βαλαωρίτου στο Κολωνάκι. Νοσταλγός της ρετρό αισθητικής, ο Γιάννης Σακελλαράκης δημιούργησε έναν χώρο με vintage design, που αναβιώνει το κλασικό κουρείο και το εμπλουτίζει με καινοτόμες υπηρεσίες που εξυπηρετούν τις ανάγκες του σύγχρονου άντρα: «Όταν ξεκίνησα να δουλεύω το consept του Don Barber στο μυαλό μου, στόχος ήταν να δώσω τη δυνατότητα στους άντρες να έχουν μια πλειάδα υπηρεσιών, που ενδεχομένως να δίσταζαν να ζητήσουν σε ένα κομμωτήριο με γυναίκες δίπλα τους, όπως π.χ μια βαφή μαλλιών».

Όπως μας εξηγεί οι πελάτες του χρόνια τον εμπιστεύονται και είναι σταθεροί: «Η σχέση κουρέα-πελάτη είναι πολύ προσωπική σχεδόν φιλική γι’ αυτό και ένας άνδρας αλλάζει δύσκολα τον κουρέα του. Είναι ψυχοφθόρο και κουραστικό για τους άνδρες να πρέπει να εξηγούν από την αρχή τι θέλουν. Αν είναι ικανοποιημένοι, δεν φεύγουν».

Κουρείο Μάκη Ρόμπολα

Ένα θρυλικό κουρείο της Αθήνας, που λειτουργεί από το 1968 έως σήμερα, βρίσκεται στην Τρικούπη Σπυρίδωνος 13 στα Εξάρχεια. Ο διάσημος κουρέας του Μάκης Ρόμπολας, που έχει περιποιηθεί την κόμη γενεών και γενεών, είναι σημείο αναφοράς για την περιοχή: «Ήρθα στην Αθήνα σαν στρατιώτης και έμενα σε μια θεία μου στα Εξάρχεια.

Όταν αποφάσισα λοιπόν μετέπειτα να ανοίξω το κουρείο, αυτή την περιοχή ήξερα μόνο και εδώ το άνοιξα». Ο κ. Ρόμπολας έχει δει τη μόδα πολλές φορές να αλλάζει στην επαγγελματική του πορεία, όπως μας λέει: «Θυμάμαι τους χίπις με τα μουστάκια και τις φαβορίτες, το κόντρα ξύρισμα αργότερα και τώρα το μούσι.

Όλα αλλάζουν και όλα εξελίσσονται και όταν εξαντλήσουμε όλες τις νέες ιδέες ξαναγυρνάμε στις παλιές. Κάνει κύκλους η μόδα». Όσον αφορά στη συνταξιοδότησή του, άνθρωπος γεμάτος ζωή και ενέργεια, ο κ. Ρόμπολας μας λέει: «Η γυναίκα και η κόρη μου με πιέζουν να σταματήσω. Ο γιος μου όμως που ζει στο εξωτερικό μου είπε πως ο κουρέας του είναι 85 ετών! Οπότε έχω μέλλον ακόμα…».