Χορός με αφορμή τη μνήμη στο Φεστιβάλ Αθηνών

12:27 4/7/2014 - Πηγή: Attiki Press

Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση.

Από την Ηρώ Μητρούτσικου

Φέτος, στο φεστιβάλ Αθηνών, είδα πολύ χορό, αλλά ξεχώρισα μόνο δυο παραστάσεις, αυτή της Τζένης Αργυρίου, καθώς και του Γιουβάλ Πικ. Αν και εντελώς διαφορετικές, αυτές οι δυο παραστάσεις, είχαν ένα κοινό παράγοντα: την μνήμη, όχι μόνο στον τίτλο τους (Memorandum, Score), αλλά και δραματουργικά. Με την μνήμη και την έννοια του χρόνου ασχολήθηκε και η Ίρις Καραγιάν

(Tracing)

“Memorandum – ένας μηχανισμός ενθύμησης” Τζένη Αργυρίου

Memorandum είναι το Μνημόνιο. Η ακριβής μετάφραση από τα λατινικά είναι: «Τι να θυμηθώ». Κατ’ επέκταση αναφέρεται σε κάθε μέσο που βοηθά τη μνήμη.

Πρόκειται για μια παράσταση που ξεκίνησε να δουλεύεται το 2012, ενώ από το 2013 παρουσιάζεται σε όλη την Ευρώπη.

Ένα ιδιαίτερο τοπίο, φτιαγμένο από σωλήνες, σε διάφορες μεταξύ τους συνθέσεις, αποτελεί το σκηνικό αυτής της παράστασης χορού! Μέσα σε μια τσιμεντένια αίθουσα, που ίσως παραπέμπει και σε γιαπί, τρεις άνθρωποι περπατούν πάνω σε σωλήνες, ενώ τους κυνηγάει το φως, αλλά και οι αναμνήσεις τους.

Η μνήμη συχνά παρουσιάζεται σαν βιντεοσκοπημένη εικόνα του ίδιου ανθρώπου που βλέπουμε ζωντανά. Προβάλλεται στον τοίχο, πότε σε κανονικό μέγεθος, πότε σε σμίκρυνση, πότε σε μεγέθυνση, και συχνά βλέπουμε τον περφόρμερ να εκτελεί τις ίδιες κινήσεις που είχαμε δει να κάνει στο βίντεο ή να επιστρέφει πίσω, να ψάχνει και να ανακαλύπτει… Οι προβολές χρησιμοποιούνται και σαν διπλοτυπία, ενώ ο περφόρμερ πότε ακολουθεί, πότε προσπαθεί να ξεφύγει.

Οι συμβολισμοί πολλοί: το εγκαταλελειμμένο σπίτι εμπεριέχει μνήμες και μουσική, το παράθυρο δείχνει το έξω, σε αντίθεση με τους σωλήνες που βλέπουμε και ίσως παραπέμπουν σε λαβύρινθο, τον οποίο θα πρέπει ο χορευτής να περπατήσει για να καταφέρει να βρει την έξοδο. Προβολές από μέρη της σύγχρονης Αθήνας, παλιές φωτογραφίες, τοπία του Αγγελόπουλου, φωτογραφικά πορτρέτα.

Συχνά όλα, ξανάρχιζαν από την αρχή, αλλά με κάποιες διαφορές, η μνήμη δεν είναι πάντα ακριβής…

Στους σωλήνες υπήρχαν μικρόφωνα, τα οποία μετέφεραν τους ήχους από τα πατήματα αυτών που κινούνταν πάνω τους, ενώ το τρίψιμο του συρματόσκοινου δημιουργούσε ένα είδος μουσικής. Μάλιστα, κάποια στιγμή ένα στοιχείο της εγκατάστασης έπαιξε τον ρόλο μουσικού οργάνου, καθώς ένας περφόρμερ παίζει μουσική με ένα δοξάρι χρησιμοποιώντας αντί για χορδή, το συρματόσκοινο….

Σημαντικό στοιχείο της παράστασης ήταν το φως (Ευγένιος Τζαφέστας), είτε προερχόταν από βίντεο, είτε από φακούς, είτε από τους προβολείς… Αυτό ερχόταν σε αντίθεση με το σύστημα ανάγνωσης τυφλών, Μπράιγ, αλλά είδαμε παραπάνω πόσο έντονο ρόλο είχε, σε αυτή την παράσταση, η αφή…

Το παιχνίδι με τον κουβά θύμισε λίγο τον μύθο του Σίσυφου.

Στην ουσία, η Τζένη Αργυρίου δημιούργησε μια κινητική περφόρμανς σαν ένα συναρπαστικό ταξίδι στα μονοπάτια της μνήμης και της ιστορίας, πάνω στην εικαστική εγκατάσταση του εικαστικού Βασίλη Γεροδήμου, με πολλά οπτικοακουστικά στοιχεία.

“Score” Γιουβάλ Πικ

Ο ισραηλινής καταγωγής, χορευτής και χορογράφος, Yuval Pick, ζει και εργάζεται στην Γαλλία και το 2011 διαδέχτηκε την Μαγκύ Μαρέν στην διεύθυνση του Χορογραφικού Κέντρου Rillieux-la-Pape, στην Λυόν.

Η λέξη Score, που αποτελεί τον τίτλο της παράστασης, στα εβραϊκά σημαίνει «Να θυμάσαι» Πρόκειται για μια δημιουργία εμπνευσμένη από τη γενέτειρά του Γιούβαλ Πικ. Συγκεκριμένα, ηχογραφήσεις από ηχητικά τοπία του Ισραήλ, αποτέλεσαν την έμπνευση, αλλά και την μουσική, αυτής της παράστασης. Ένα ακατέργαστο ηχητικό υλικό από δρόμους του Τελ Αβίβ, γιορτές, τραγουδιστές σε χωριά, ένα ροκ γκρουπ, φωνές σε αυλές, δίνει τον παλμό στην χορογραφία.

Τρεις εξαιρετικοί χορευτές επί σκηνής, δύο άντρες και μια γυναίκα, για λίγο παραπάνω από μια ώρα, μας έδωσαν ένα μωσαϊκό συγκινήσεων. Άλλοτε βίαιο και αισθησιακό, άλλοτε πάλι τρυφερό, με τη διαρκή ροή μιας κινητικής ενέργειας, χόρευαν πότε ως σύνολο και οι τρεις ενωμένοι, πότε σε ζευγάρια ή σε δυαδική σχέση, πότε μόνοι, αλλά, πάντα, και οι τρεις, έστελναν την ενέργειά τους στο καθένα μέλος της ομάδας!

Απλά κουστούμια, σύγχρονα καθημερινά ρούχα, τα οποία άλλαζαν, επί σκηνής, κατά την διάρκεια της παράστασης.

Δεν έχω πολλά να πω για αυτή την παράσταση, γιατί το συναίσθημα δεν μεταφέρεται. Ήταν μια εξαιρετική παράσταση σύγχρονου χορού! Πέραν της χορογραφίας και της απίστευτης ενέργειας των χορευτών, δημιουργούσε συναισθήματα, εικόνες και τελειώνοντας ήθελες να δεις κι άλλο….

Tracing – Ίρις Καραγιάν

Αν προσπαθήσω να μεταφράσω τον τίτλο αυτής της Ελληνική παράστασης σύγχρονου χορού της ομάδας ΖΗΤΑ, θα έλεγα «Ιχνογραφώντας» ή «Ιχνηλατώντας».

Με επιτυχημένη πορεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, η Ίρις Καραγιάν επιχειρεί με το «Tracing», μια έρευνα για τον χρόνο και με αφετηρία την έννοια του ίχνους, διερευνά τις δυνατότητες για δράση τη στιγμή ακριβώς που αυτή τελειώνει, αφήνοντας τα ίχνη της. Παίζει με τα όρια της παρουσίας μέσα στην απουσία, ενεργοποιώντας την κίνηση σε μια οριακή, στιγμιαία συνθήκη. Αφετηρία για τη δουλειά αυτή αποτέλεσε η “Γενική διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπινου όντος” (2001) του Ραούλ Βανεγκέμ.

Ένας, σχετικά, ενδιαφέρον εικαστικός χώρος (Νίκος Παπαδημητρίου) με πανιά στο ταβάνι τα οποία κινούνταν από ανεμιστήρες. Όπως και στην προηγούμενη παράσταση που ανέφερα, έτσι κι εδώ είδαμε τρεις χορευτές (αλλά εδώ δυο γυναίκες κι ένας άντρας), επίσης με καθημερινά, σύγχρονα ρούχα κι ελάχιστες μουσικές νύξεις (Νίκος Βελιώτης), από τις οποίες η πλειοψηφία ήταν ηχογραφημένα γαυγίσματα σκύλου ή αγέλης σκύλων! Γεμάτοι ενέργεια κι εδώ οι περφόρμερς: Νώντας Δαμόπουλος, Χαρά Κότσαλη, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, αλλά η δραματουργία έπασχε και το συναίσθημα της χορογραφίας αδύναμο. Έτσι, αν και κράτησε λιγότερο από το “Score”, από ένα σημείο και μετά κούραζε, όχι μόνο λόγω της επαναληπτικότητά της, αλλά και λόγω της έλλειψης κατανόησης του στόχου της χορογράφου…

Ήταν μια δουλειά με ενδιαφέρον, αλλά ως ένα σημείο!

Το άρθρο Χορός με αφορμή τη μνήμη στο Φεστιβάλ Αθηνών εμφανίστηκε πρώτα στο Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση. Τα γεγονότα τώρα.