Χρυσαετοί Ξάνθη: «Καμπανάκι» για τα δηλητηριασμένα δολώματα

09:39 17/1/2025 - Πηγή: Attiki Press

Προβληματισμό προκαλεί το περιστατικό θανάτωσης ενός ζευγαριού σπάνιων χρυσαετών (Aquila Chrysaetos) και του νεοσσού τους, σε περιοχή του ποταμού Κομψάτου, στην ορεινή Ξάνθη. Αρχικά προκλήθηκε ανησυχία όταν διαπιστώθηκε πως οι δορυφορικοί πομποί της μητέρας και του νεοσσού εξέπεμπαν από σταθερά σημεία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα σήματα εκπέμπονταν από ορεινή περιοχή της Ξάνθης, στην περιοχή του Κομψάτου κοντά στα σύνορα Ελλάδας-Βουλγαρίας, εντός της περιοχής

Natura 2000 «Κοιλάδα Κομψάτου», σύμφωνα με τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ). Αμέσως σήμανε συναγερμός και την Παρασκευή 10 Ιανουαρίου οργανώθηκε έρευνα στην περιοχή από μικτό κλιμάκιο. Στην αποστολή συμμετείχαν δύο Ειδικές Μονάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ), με ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, η ΕΜΑΔΔ της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης του ΟΦΥΠΕΚΑ και η ΕΜΑΔΔ της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, καθώς και το Δασαρχείο Ξάνθης.

Ερευνήθηκαν οι δύο θέσεις που εξέπεμπαν οι πομποί, όπου και εντοπίστηκαν νεκροί και με εμφανείς ενδείξεις δηλητηρίασης οι δύο χρυσαετοί, μαζί με έναν ακόμη χρυσαετό, το αρσενικό του ζευγαριού. Κοντά σε δύο από τους νεκρούς χρυσαετούς εντοπίστηκαν υπολείμματα νεκρού σαρκοφάγου θηλαστικού μεσαίου μεγέθους, το οποίο πιθανά να κουβάλησαν από μακριά τα πουλιά για να τραφούν, όπως αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ. Οι επιστήμονες πιθανολογούν ότι το νεκρό θηλαστικό είχε προηγουμένως καταναλώσει κάποιο δηλητηριασμένο δόλωμα και εν συνεχεία η κατανάλωσή του από τους χρυσαετούς προκάλεσε δευτερογενή δηλητηρίαση στα πουλιά. Όλα τα ευρήματα συλλέχτηκαν και παραδόθηκαν στον Δασαρχείο, ώστε στη συνέχεια να αποσταλούν για νεκροψία και τοξικολογικές εξετάσεις, από τις οποίες θα διαπιστωθεί η πραγματική αιτία θανάτου των αρπακτικών.

Οι έρευνες των δύο ΕΜΑΔΔ συνεχίστηκαν και την επόμενη μέρα για τον εντοπισμό άλλων πιθανών θυμάτων ή/και δηλητηριασμένων δολωμάτων, χωρίς όμως περαιτέρω ευρήματα. Αθροιστικά, τις δύο ημέρες, οι δύο σκύλοι των ΕΜΑΔΔ του ΟΦΥΠΕΚΑ και της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης κάλυψαν 27,1 χιλιόμετρα. Ο θηλυκός χρυσαετός είχε γεννηθεί το 2020 στον ορεινό Έβρο, το 2022 εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Κομψάτου και το 2024 αναπαράχθηκε.

Απειλούμενο είδος ο χρυσαετός

Όπως αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ, ο χρυσαετός είναι απειλούμενο είδος, που προστατεύεται από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, ενώ ο πληθυσμός του στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει ανησυχητική μείωση. Προσφάτως, αξιολογήθηκε για τον «Κόκκινο Κατάλογο» της Ελλάδας ως «Κινδυνεύον». Η παράνομη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι μία κοινή πρακτική στην Ελλάδα, τόσο στις αστικές περιοχές όσο και στην ύπαιθρο, παρά το γεγονός ότι απαγορεύεται βάσει νομοθεσίας από το 1993, αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ επισημαίνοντας πως τα δηλητηριασμένα δολώματα απειλούν την άγρια πανίδα και τα οικόσιτα ζώα. «Τα εγκληματικά δηλητηριασμένα δολώματα δεν κάνουν διακρίσεις και μπορούν να προκαλέσουν “αλυσιδωτούς” θανάτους ζώων. Από τη στιγμή που ένα ζώο καταναλώσει ένα δηλητηριασμένο δόλωμα, ξεκινάει μία αλληλουχία θανάτων, καθώς μετατρέπεται το ίδιο σε δηλητηριασμένο δόλωμα, οδηγώντας και άλλα ζώα σε δευτερογενή δηλητηρίαση», συνεχίζει η ανακοίνωση. Όπως αναφέρει ο ΟΦΥΠΕΚΑ, κατά τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει πολλά βήματα για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου εγκλήματος, όπως η δημιουργία των Ειδικών Μονάδων Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων και η θεσμοθέτηση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης.