Δέκα ημέρες εθνικού πένθους για τον Νέλσον Μαντέλα

16:10 6/12/2013 - Πηγή: Attiki Press

Συγκίνηση προκάλεσε ο θάνατος του Νέλσον Μαντέλα, του πρώτου μαύρου προέδρου της Νότιας Αφρικής, ο οποίος άφησε αργά την Πέμπτη την τελευταία του πνοή σε ηλικία 95 ετών. Ο πρόεδρος της χώρας Τζέικομπ Ζούμα, ανακοίνωσε πως «ο Μαντίμπα έφυγε εν ειρήνη στο σπίτι του στο Γιοχάνεσμπουργκ, περιστοιχισμένος από τα μέλη της οικογένειάς του».

«Οι σκέψεις και οι προσευχές μας αυτήν την ώρα είναι με την οικογένειά του, στην οποία οφείλουμε ευγνωμοσύνη διότι θυσίασε πολλά για να είναι ελεύθερος ο λαός μας. Σκεφτόμαστε επίσης τους συντρόφους και τους φίλους του που πολέμησαν μαζί

με τον Μαντίμπα, σκεφτόμαστε το λαό που σήμερα θρηνεί τον χαμό του μοναδικού ανθρώπου που πάνω απ' όλους ενσάρκωσε τις ελπίδες του για ειρήνη και συμφιλίωση», συμπλήρωσε.

Όπως γνωστοποίησε ο πρόεδρος της Νότας Αφρικής, ο Μαντέλα θα κηδευτεί δημοσία δαπάνη, ενώ οι σημαίες σε όλα τα δημόσια κτήρια θα κυματίζουν μεσίστιες από σήμερα Παρασκευή έως και την τέλεση της κηδείας του, όπως αναφέρει το naftemporiki.gr.

Τα συλλυπητήριά τους για τον θάνατο του Νέλσον Μαντέλα εξέφρασαν στο μεταξύ ηγετικές φυσιογνωμίες από τη διεθνή σκηνή.

Δέκα ημέρες εθνικού πένθους: Θα τηρηθούν τόσο τα δυτικά έθιμα όσο και των Θεμπού, της φυλής του Μαντέλα.

Ημέρες 1η έως 4η
Θα τελεσθεί η πρώτη παραδοσιακή λιτανεία, μία παράδοση που την ονομάζουν «κλείνοντας τα μάτια». Στη διάρκεια της τελετουργίας, θα μιλούν στον Μαντέλα όπως και στους νεκρούς προγόνους του, εξηγώντας τι συμβαίνει σε κάθε στάδιο, ώστε να διευκολυνθεί η μετάβαση από τη ζωή στον θάνατο και πιο πέρα. Μετά τη λιτανεία, το σώμα του αείμνηστου ηγέτη θα ταριχευτεί στο νεκροτομείο, το οποίο θεωρείται ότι θα είναι το στρατιωτικό νοσοκομείο στην Πρετόρια.

Ημέρα 5η
Δεν θα διοργανωθεί κάποιο επίσημο δημόσιο γεγονός έως και την πέμπτη ημέρα από τον θάνατό του, οπότε χιλιάδες άνθρωποι αναμένεται να συρρεύσουν στο στάδιο FNB, γνωστό ως Πόλη Ποδοσφαίρου, στην πόλη Σοουέτο για μνημόσυνο. Σ' αυτό το στάδιο ο Μαντέλα έκανε την τελευταία δημόσια εμφάνισή του τον Ιούλιο του 2010, στον τελικό του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Αναμένεται η ατμόσφαιρα να είναι βαριά και πένθιμη καθώς το έθνος πενθεί τον Μαντέλα. Είναι ασαφές αν θα μεταφερθεί εκεί το φέρετρό του. Κάποιοι παγκόσμιοι ηγέτες αναμένεται να δώσουν το "παρών" στην επιμνημόσυνη δέηση, αν δεν θα μπορέσουν να παρευρεθούν στην κηδεία λίγες ημέρες μετά.

Ημέρες 6η έως 8η
Η σορός του αείμνηστου ηγέτη της χώρας θα βρίσκεται στο κυβερνητικό κτίριο της Πρετόρια, όπου είναι η έδρα της κυβέρνησης για λαϊκό προσκύνημα. Την πρώτη ημέρα θα προσκυνήσουν τη σορό οι επίσημοι αξιωματούχοι και τις ημέρες 7-8 ο λαός. Οι ώρες που θα επιτρέπεται το προσκύνημα θα είναι από την αυγή μέχρι τη δύση του ήλιου.

Ημέρα 9η
Εννιά μέρες μετά τον θάνατο του Μαντίμπα, ένα στρατιωιτκό αεροσκάφος θα φύγει από την Πρετόρια με προορισμό νότια, τη Μθάθα, κεντρική πόλη στην επαρχία του Βόρειου Κέιπ. Οι γηραιοί των Θεμπού και μέλη της οικογένειας του αείμνηστου πρώην προέδρου θα συνοδεύσουν το φέρετρό του. Χιλιάδες πολίτες αναμένεται να σχηματίσουν ουρές στους δρόμους από το αεροδρόμιο της πόλης και θα παρακολουθούν καθώς στρατιωτικό άγημα θα φέρει με κλίβανο το φέρετρο στο απομακρυσμένο χωριό Qunu, όπου ο Μαντέλα είχε περάσει τα παιδικά του χρόνια.

Στη διάρκεια της διαδρομής θα γίνουν αρκετές παύσεις για δεήσεις ώστε οι Νοτιοαφρικανοί να υποβάλουν τα σέβη τους στον αποθανόντα ηγέτη τους. Μόλις το άγημα φθάσει στο σπίτι του Μαντέλα, οι στρατιωτικοί με επίσημη τελετή θα παραδώσουν την ευθύνη των λειψάνων του στην οικογένειά του. Η σημαία της Νότιας Αφρικής με την οποία αναμένεται να είναι τυλιγμένο το φέρετρο του Μαντέλα, θα αντικατασταθεί με την παραδοσιακή κουβέρτα Xhosa, που συμβολίζει την επιστροφή ενός δικού τους.

Κατά το σούρουπο οι ηγέτες της φυλής και η οικογένεια του Μαντέλα αν΄μένεται να συγκεντρωθούν για μια ιδιωτική αγρυπνία πριν από τη δημόσια κηδεία την επόμενη ημέρα.

Ημέρα 10η
Η τελετή και η κηδεία θα γίνουν στα εδάφη της ιδιαίτερης πατρίδας του Μαντέλα. Αναμένονται χιλιάδες λαού, ανάμεσά τους και ηγέτες κρατών, να προσέλθουν για την επίσημη νεκρώσιμη ακολουθία, η οποία θα τελεστεί κάτω από μία μεγάλη τέντα κοντά στους λόφους όπου ο αείμνηστος πρώην πρόεδρος της Νότιας Αφιρκής έπαιζε στα παιδικά του χρόνια.

Σίγουρα θα υπάρξει στρατιωτικός κλοιός για λόγους ασφαλείας, ενώ η τελετή θα μεταδοθεί τηλεοπτικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο μέσο της ημέρας, όταν ο ήλιος θα βρίσκεται ψηλά στον ουρανό, ο Μαντέλα θα ταφεί στο πετρώδες έδαφος της πατρίδας του. Μόνο μέλη της οικογένειας θα πουν το ύστατο χαίρε καθώς η σορός του θα σκεπάζεται από το χώμα. Η περιοχή ταφής έχει κατασκευαστεί ειδικά γι' αυτόν καθώς αποθανόντα μέλη της οικογένειάς του έχουν επίσης ταφεί εκεί. Σύμφωνα με τα νοτιοαφρικανικά έθιμα θα είναι επιστροφή στο σπίτι του. Γύρω από τον τάφο το τοπίο είναι βραχώδες, γεμάτο χόρτο όπου βόσκουν βοοειδή και λαμπερά πορτοκαλί φυτά αλόης. Η αλόη είναι αυτόχθον φυτό, ανθεκτικό στην ξηρασία και ανθεί στην περιοχή όταν όλα γύρω είναι ξηρά και θαμπά., συμβολική χειρονομία σ' έναν άνθρωπο που η ζωή του ήταν γεμάτη με θυσία και τραγωδία αλλά που θριάμβευσε με το πείσμα του πνεύματός του και της ελπίδας ακόμη και στις πιο σκοτεινές ημέρες.

Η ζωή και το έργο του Μαντέλα

Ο Νέλσον Ρολιλάχια Μαντέλα γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918 στην Τράνσκεΐ της Νότιας Αφρικής.

Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Φορτ Χέιρ και στο Πανεπιστήμιο του Γουιτγουότεσραντ, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Παράλληλα εργαζόταν ως φύλακας σε χρυσωρυχείο και αργότερα ως μεσίτης στο Γιοχάνεσμπουργκ.

Για 20 χρόνια τέθηκε επικεφαλής στη μεγάλη εκστρατεία κατά της ρατσιστικής πολιτικής της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής.

Το 1944, μαζί με τον Όλιβερ Τάμπο και τον Γουόλτερ Σιζούλου, ίδρυσε τη νεολαία του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, της οποίας ανέλαβε πρόεδρος το 1950. Με τον Τάμπο ίδρυσε και το πρώτο δικηγορικό γραφείο μαύρων της Νότιας Αφρικής, το 1952.

Τα χρόνια της φυλακής

Φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών και αποφυλακίστηκε το Φεβρουάριο του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις.

Η ζωή του Μαντέλα ήταν αφιερωμένη στην ελευθερία και το τίμημα που πλήρωσε ήταν βαρύ.

Το 1956 συνελήφθη με την κατηγορία της προδοσίας αλλά απαλλάχθηκε το 1961, την ίδια χρονιά που ίδρυσε και την οργάνωση "Λόγχη του Έθνους", η οποία επί της ουσίας ήταν το στρατιωτικό σκέλος του ΑΕΚ που είχε κηρυχθεί παράνομο έναν χρόνο νωρίτερα.

Το 1962 συνελήφθη και πάλι και καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια καταναγκαστικά έργα επειδή είχε βγει παράνομα από τη χώρα και επειδή υποκινούσε τους μαύρους εργάτες να απεργήσουν. Ακολουθεί νέα δίκη, το 1963-4 και η καταδίκη του σε ισόβια κάθειρξη, μετά την ανακάλυψη του μυστικού αρχηγείου του ΑΕΚ όπου βρέθηκε το ημερολόγιό του μαζί με διάφορα έγγραφα για τη δράση των αντάρτικων ομάδων.

Από το 1964 ήταν κρατούμενος στο νησί Ρόμπεν, αρχικά σε άθλιες συνθήκες και με ακραίους περιορισμούς στον αριθμό επισκεπτών και την αλληλογραφία του: του επέτρεπαν ένα γράμμα και έναν επισκέπτη ανά έξι μήνες. Σταδιακά οι συνθήκες βελτιώθηκαν και το 1982 μεταφέρθηκε στη φυλακή Πόλσμουρ όπου του επετράπη να συνεχίσει τις σπουδές του και να πάρει τελικώς το πτυχίο Νομικής, το 1989. Την χρονιά εκείνη ο τότε πρόεδρος της χώρας Πίτερ Μπότα πρότεινε να τον απελευθερώσει υπό τον όρο να αποκηρύξει τη βία, κάτι που ο Μαντέλα δεν δέχτηκε.

Η απελευθέρωσή του οδήγησε στη θέσπιση θεμελιακών αλλαγών στο αφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού του καθεστώτος.

Τα χρόνια που έζησε στη φυλακή και οι αγώνες του μέσα από αυτήν για την κατάργηση του απαρτχάιντ τον κατέστησαν έναν από τους διασημότερους πολιτικούς κρατούμενους της εποχής του και ηγέτη μυθικών διαστάσεων για εκατομμύρια μαύρους Νοτιοαφρικανούς αλλά και για όλους τους καταπιεσμένους λαούς σε όλο τον κόσμο.

Μετά από 27 χρόνια στις φυλακές, στις 11 Φεβρουαρίου 1990, ο Μαντέλα αποφυλακίστηκε, μία εβδομάδα αφότου ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ νομιμοποίησε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο.

«Καθώς περνούσα επιτέλους αυτές τις πύλες (...) αισθανόμου ότι, έστω και στα 71 μου η ζωή μου ξεκινούσε ξανά. Οι 10.000 ημέρες στη φυλακή είχαν επιτέλους τελειώσει», είχε γράψει ο ίδιος για την ημέρα που αποφυλακίστηκε.

Η πτώση του απαρτχάιντ και ο δρόμος για την προεδρία

Μετά το δημοψήφισμα του 1992 για την κατάργηση του απαρτχάιντ, όπου, αν και συμμετείχαν μόνο οι λευκοί κάτοικοι της Νότιας Αφρικής, εγκρίθηκε με ποσοστό 68,7%, η χώρα οδεύει προς τις πρώτες πολυφυλετικές εκλογές, στις 27 Απριλίου 1994. Η νίκη του Μαντέλα είναι σαρωτική.

Το 1994 ο Μαντέλα έγινε ο πρώτος μαύρος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.

Τιμές και αναγνώριση

Ο Μαντέλα τιμήθηκε το 1993 με το Νόμπελ Ειρήνης, από κοινού με τον πρόεδρο ντε Κλερκ, για τις προσπάθειές τους να καταργήσουν το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρικής.

Ενόσω ήταν ακόμη κρατούμενος, το 1988, το Ευρωκοινοβούλιο του είχε απονείμει το βραβείο Ζαχάροφ για την ελευθερία του πνεύματος» ενώ το 1992 τιμήθηκε με το τουρκικό βραβείο Κεμάλ Ατατούρκ, αλλά αρχικά αρνήθηκε να το παραλάβει, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία και το δέχτηκε μόνο το 1999.

Το 1998 είχε τιμηθεί από τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον με το χρυσό μετάλλιο (την ανώτατη διάκριση) του Κογκρέσου ενώ το 2006 η Διεθνής Αμνηστία τον ανακήρυξε "Πρεσβευτή της Συνείδησης", την υψηλότερη διάκρισή της.

Τον Νοέμβριο του 2009 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ανακήρυξε την 18η Ιουλίου "Ημέρα του Μαντέλα" και κάλεσε όλους τους ανθρώπους να αφιερώσουν 67 λεπτά από το χρόνο τους για να κάνουν κάτι θετικό για τον πλησίον τους, τιμώντας τα 67 χρόνια που ο Μαντέλα αφιέρωσε στον αγώνα του κατά του ρατσισμού.

Το 1994 είχε αναγορευτεί επίτιμος διδάκτορας της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Έγραψε δύο αυτοβιογραφικά βιβλία, το «Μακρύ δρόμο προς την ελευθερία» και το «Συζητήσεις με τον εαυτό μου» που έγιναν διεθνή μπεστ-σέλερ.