Είναι το Κόσοβο η θρυαλλίδα των Βαλκανίων;

11:46 27/12/2022 - Πηγή: Attiki Press

Στο παρελθόν τα Βαλκάνια έχουν αποκληθεί πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Και όχι άδικα. Οι ελεύθερες μετακινήσεις πληθυσμών στο πλαίσιο της Βυζαντινής και στη συνέχεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, οι εθνικοί ανταγωνισμοί και οι αντικρουόμενες θρησκείες δημιούργησαν αλληλοεπικαλυπτόμενες απαιτήσεις όσον αφορά στη διεκδίκηση εδαφών από κάθε έθνος. Ή υπο-έθνος. Γιατί δεν είναι έθνος ή τουλάχιστον είναι υπό διαμόρφωση οι νυν αποκαλούμενοι Βορειομακεδόνες, όταν μέρος του πληθυσμού τους δηλώνει εθνικά Βούλγαροι, ενώ το ένα τρίτο περίπου είναι ακραιφνείς Αλβανοί. Και αν κάποιοι νομίζουν ότι το θέμα της

διαρρύθμισης των συνόρων στα Βαλκάνια έληξε όταν τελείωσαν οι πόλεμοι που ακολούθησαν τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, τούς έχουμε νέα. Το θέμα δεν έληξε και οι πόλεμοι δεν τελείωσαν.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρία κράτη υπό κατάρρευση στα Βαλκάνια, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Βόρεια Μακεδονία και το Κόσοβο. Το Κόσοβο που αποκόπηκε με το ζόρι από τον εθνικό κορμό της Σερβίας και αποδόθηκε στους Αλβανούς, με περίπου 120.000 χιλιάδες εθνικά Σέρβους να παραμένουν στην περιοχή. Αυτοί έχουν υψώσει από τις 10 Δεκεμβρίου στο βόρειο Κόσοβο οδοφράγματα για να διαμαρτυρηθούν για τη σύλληψη ενός Σέρβου πρώην αστυνομικού, παραλύοντας την κυκλοφορία προς δύο μεθοριακά σημεία διέλευσης με τη Σερβία

Στο επίπεδο χρήσης ένοπλης ισχύος

Ο σερβικός στρατός βρισκόταν το βράδυ της Δευτέρας σε κατάσταση ενισχυμένης ετοιμότητας μετά τις πρόσφατες εντάσεις στο γειτονικό Κόσοβο, όπου σημειώθηκαν πυρά και εκρήξεις και υψώθηκαν οδοφράγματα. «Ο πρόεδρος της Σερβίας (…) διέταξε το σερβικό στρατό να βρίσκεται στον υψηλότερο βαθμό ετοιμότητας για μάχη, δηλαδή στο επίπεδο της χρήσης ένοπλης ισχύος» ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο σέρβος υπουργός Άμυνας Μίλος Βούτσεβιτς. Ο στρατηγός Μίλαν Μοϊσίλοβιτς, αρχηγός των σερβικών ενόπλων δυνάμεων, ανακοίνωσε πως εστάλη από τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς στα σύνορα με το Κόσοβο.

Περίπλοκη κατάσταση

«Η κατάσταση εκεί είναι περίπλοκη» δήλωσε ο αρχηγός του επιτελείου το βράδυ της Κυριακής στον τηλεοπτικό σταθμό Pink ενώ βρισκόταν καθ’ οδόν προς τη Ράσκα, σε απόσταση δέκα χιλιομέτρων από τα σύνορα με το Κόσοβο. Ο ίδιος πρόσθεσε πως η κατάσταση απαιτεί «την παρουσία του σερβικού στρατού κατά μήκος της διοικητικής γραμμής», όρος που χρησιμοποιείται από τις σερβικές αρχές για τα σύνορα με το Κόσοβο. Ο σέρβος υπουργός Εσωτερικών δήλωσε, επίσης, πως «όλες οι μονάδες» θα περάσουν «αμέσως υπό τη διοίκηση του αρχηγού του γενικού επιτελείου». Τέλος, ο υπουργός Άμυνας διευκρίνισε πως ο αρχηγός του κράτους διέταξε να ενισχυθεί κατά 1.500 στρατιώτες η σερβική στρατιωτική παρουσία, στους 5.000.

Πυροβολισμοί και μάχες

Λίγο πριν από την αναχώρηση του στρατηγού Μοϊσίλοβιτς για τη μεθοριακή ζώνη, σερβικά μέσα ενημέρωσης δημοσιοποίησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο στο οποίο ακούγονται πυροβολισμοί και υποστήριξαν πως πρόκειται για «μάχες» που σημειώθηκαν νωρίς το βράδυ, όταν οι κοσοβαρικές δυνάμεις προσπάθησαν να διαλύσουν ένα οδόφραγμα. Η πληροφορία αυτή διαψεύσθηκε αμέσως από την αστυνομία του Κοσόβου, η οποία υποστηρίζει στη σελίδα της στο Facebook πως τα στελέχη της δεν συμμετείχαν σε καμιά ανταλλαγή πυρών.

Τα μέσα ενημέρωσης στην Πρίστινα υποστήριξαν αντίθετα πως στη ζώνη των πυρών βρισκόταν μια περίπολος της Δύναμης του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της ειρήνης στο Κόσοβο (KFOR). Ο κοσοβάρος υπουργός Εσωτερικών Τζελάι Σβέτσια υποστήριξε πως η περίπολος της KFOR δέχθηκε επίθεση. Από την πλευρά της, η KFOR ανακοίνωσε πως διεξάγει έρευνα για πυρά «στις 25 Δεκεμβρίου κοντά σε μια περίπολο της αποστολής του ΝΑΤΟ στο Κόσοβο». «Δεν υπήρξαν τραυματίες ούτε υλικές ζημιές», ανέφερε η KFOR στην ανακοίνωση.

Στα πρόθυρα ένοπλης σύγκρουσης

Στις αρχές Νοεμβρίου, εκατοντάδες σέρβοι αστυνομικοί που είναι ενσωματωμένοι στην αστυνομία του Κοσόβου, καθώς και δικαστές, εισαγγελείς και άλλοι δημόσιοι λειτουργοί, εγκατέλειψαν μαζικά τις θέσεις τους για να διαμαρτυρηθούν εναντίον της απόφασης -η οποία έχει πλέον ανασταλεί- της κυβέρνησης της Πρίστινας να απαγορεύσει στους Σέρβους που ζουν στο Κόσοβο να χρησιμοποιούν πινακίδες κυκλοφορίας που εκδίδονται από τη Σερβία. Η κατάσταση στο Κόσοβο βρίσκεται «στα πρόθυρα της ένοπλης σύγκρουσης», είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα η πρωθυπουργός της Σερβίας Άνα Μπρνάμπιτς.