Έλληνες διασποράς: Απόδημος ή ξενιτεμένος;

19:34 7/3/2021 - Πηγή: Attiki Press

Η μακραίωνη ιστορία της ελληνικής διασποράς ξεκινά περίπου κατά τη δεύτερη χιλιετία μ.Χ. και χωρίζεται συνήθως σε τρεις μεγάλες περιόδους, η καθεμία με διαφορετικά χαρακτηριστικά: τους τέσσερις αιώνες της τουρκοκρατίας, την περίοδο από τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο μετά τη λήξη του πολέμου μέχρι τα τέλη του 20ού αιώνα.

Το 1995 για πρώτη φορά οι όπου Γης Απόδημοι Έλληνες ή όπως συνηθίζεται να τους λέμε «Έλληνες ομογενείς», ένωσαν τις δυνάμεις τους δημιουργώντας την «Ελλάδα του κόσμου». Με Προεδρικό Διάταγμα ιδρύθηκε

το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού, με αρχικό σκοπό την αντιμετώπιση των θεμάτων της Ελληνικής διασποράς και την καλύτερη επικοινωνία τους με την πατρίδα και με απώτερο στόχο και σκοπό, να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη ο Ελληνισμός. Ήδη, όμως, από το 2010 η λειτουργία του ΣΑΕ έχει διακοπεί, με την πιθανή επανενεργοποίησή του να επανέρχεται, κατά περιόδους, στο προσκήνιο.

Απόδημος ή ξενιτεμένος;

Πολλές φορές αποδίδουμε δύο χαρακτηρισμούς για ένα θέμα έχοντας την πεποίθηση ότι εννοούμε το ίδιο, η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Είναι το ίδιο ο “απόδημος Ελληνισμός” από τον “ξενιτεμένος Ελληνισμός”; Με τον όρο απόδημος Ελληνισμός ορίζουμε το σύνολο των εκπατρισμένων Ελλήνων, που μολονότι εγκαταστάθηκε, έστω και με σχετική μονιμότητα, σε χώρες ή περιοχές εκτός του εθνικού χώρου, εξακολουθεί να συντηρεί, σε επίπεδο συλλογικό ή και ατομικό, τις υλικές, πολιτιστικές και συναισθηματικές του σχέσεις με τη χώρα της άμεσης ή της παλαιότερης καταγωγής του.

Οι πολιτικοστρατιωτικές ή οικονομικοκοινωνικές συνθήκες στον ελληνικό χώρο ανάγκασαν τους Έλληνες να μεταβάλλουν τον τόπο της μόνιμης κατοικίας αναζητώντας ένα καλύτερο “αύριο” σε μέρη εκτός της Ελληνικής επικράτειας. Η συμβολή της Ελληνικής διασποράς στην οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική εξέλιξη του συνολικού ελληνικού κόσμου (ιδιαίτερα κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας) είναι σημαντική.

Σε αντίθεση με τον “Έλληνα του εξωτερικού” ο ξενιτεμένος Ελληνισμός περιλαμβάνει και Έλληνες που βρίσκονται μεν στο εξωτερικό αλλά δεν διαμένουν μόνιμα εκτός Ελλάδας π.χ. οι Έλληνες ναυτικοί, διπλωμάτες, εμπορικοί αντιπρόσωποι κ.λπ.

Σημαντικό στατιστικό στοιχείο των Ελλήνων του εξωτερικού είναι η κατανομή τους ανά ήπειρο με την Αμερική να κρατά τα πρωτεία (61%) και την Ευρώπη να ακολουθεί στη δεύτερη θέση (23%) ενώ στην τρίτη θέση βρίσκεται η Ωκεανία (13%), συμπεριλαμβανομένης της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας.