Επανάσταση 1821: Οι Ξενοφώντες της επανάσταση

14:12 24/12/2021 - Πηγή: Attiki Press

«Το δικαίωμα “να πνέωσι και να ζώσι” είναι εξίσου σημαντικό με το δικαίωμα της έκφρασης του λόγου». Με αυτά τα λόγια ο Παύλος Τσίμας υπογράμμισε τη διαχρονική αξία της ελεύθερης έκφρασης του Τύπου σε κάθε στιγμή του εθνικού μας βίου, συμμετέχοντας σε πάνελ με καταξιωμένους δημοσιογράφους στο πλαίσιο της διαδικτυακής παρουσίασης του λευκώματος «Όταν ο Τύπος έγραφε την ιστορία του 1821», μια έκδοση – αποτέλεσμα της συνεργασίας του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ και της Ελληνογερμανικής Αγωγής.Οι Πέτρος Ευθυμίου, Νικόλας Βαφειάδης,

Σωτήρης Μανιάτης, Χρήστος Μπάρλας και Φανή Πετραλιά συμμετείχαν επίσης στη συζήτηση που ακολούθησε τους χαιρετισμούς της Προέδρου της ΕΣΗΕΑ και του Μορφωτικού της Ιδρύματος, Μαρίας Αντωνιάδου και του Γενικού Διευθυντή της Ελληνογερμανικής Αγωγής, Σταύρου Σάββα. Τη συζήτηση συντόνισε η Κατερίνα Λυμπεροπούλου, δημοσιογράφος, μέλος του ΔΣ του Μορφωτικού Ιδρύματος και υπεύθυνη συντονισμού έκδοσης.

Καλωσορίζοντας δημοσιογράφους, κοινό και μαθητές στους χώρους της «Βιβλιοθήκης των πέντε αιώνων», η Μαρία Αντωνιάδου ανέφερε ότι το λεύκωμα αποτελεί μια έκδοση – σφραγίδα της επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης. «Η συνεργασία μας με την ΕΣΗΕΑ μας επέτρεψε να αγγίξουμε την ιστορία», είπε στον δικό του χαιρετισμό ο Σταύρος Σάββας. «Πιάσαμε κυριολεκτικά στα χέρια μας πρωτοσέλιδα που είχαν αγγίξει οι πρωταγωνιστές της Επανάστασης στο πολιορκούμενο Μεσολόγγι». Και κατέληξε: «Ετοιμάζουμε τα παιδιά μας για ένα ευρωπαϊκό και διεθνές μέλλον με βάσεις στην παράδοση και την ιστορία μας».

Η ψυχή και η θέληση

«Το 1821 ο ελληνικός λαός ήταν ο πιο εγγράμματος λαός της Ευρώπης. Στις άλλες χώρες υπήρχαν Πανεπιστήμια και τυπογραφεία για την ανάδειξη της γνώσης. Στην Ελλάδα όμως, υπήρξε το πνευματικό έδαφος για την Επανάσταση», είπε το ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, πρώην υπουργός κι αρθρογράφος των Νέων, Πέτρος Ευθυμίου. Απευθυνόμενος στους μαθητές τόνισε ότι η Επανάσταση δεν είναι μόνο πνευματικό προϊόν. «Πολλοί δρόμοι οδηγούν στην Επανάσταση, άλλοι από το μυαλό, άλλοι από την καρδιά. Σίγουρα υπήρξε πνευματική προπαρασκευή, όμως, αυτό που μας έκανε να αντέξουμε 400 χρόνια σκλαβιάς κι εννιά χρόνια Επανάστασης ήταν η ψυχή κι η θέληση. Η φράση του Κωνσταντίνου Κανάρη, “Κωνσταντή θα πεθάνεις” πριν από κάθε πυρπόληση είναι τόσο βαριά όσο κι η Διακήρυξη της Ελευθερίας».

«Ως πολεμικός ανταποκριτής αγαπώ την έξαψη της μάχης, όμως πίσω από αυτό υπάρχει ένας αγώνας να δοθεί νόημα στην ίδια της έννοια της ελευθερίας – κι εκεί έπαιξε ρόλο κομβικό ο Τύπος», είπε ο Νικόλας Βαφειάδης, επικεφαλής του τμήματος διεθνών ειδήσεων του ΑΝΤ 1 που συμμετείχε στην εκδήλωση σε απευθείας σύνδεση από το μάθημά του στην σχολή του ΑΝΤ1. Ο ίδιος επίσης επεσήμανε ότι μέσα από τα πρωτοσέλιδα της εποχής αναδύεται ένα από τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων που δυστυχώς παραμένει αναλλοίωτο μέχρι σήμερα, το χαρακτηριστικό των ανθρώπων που έλεγαν «τι με μέλει». Κι απαντώντας σε ερώτηση της Κατερίνας Λυμπεροπούλου, ανέφερε ότι σήμερα, σε συνθήκες πανδημίας, το «τι με μέλει» οδηγεί στην αδυναμία κατανόησης της κρισιμότητας των στιγμών.

Μια βαριά αύρα ιστορίας

«Η ιστορία ή εμείς αποφασίζουμε να παραλείψουμε ή να αποκρύψουμε πράγματα. Πολλά πράγματα που δεν μας αρέσουν μένουν στην άκρη. Συχνά εστιάζουμε στα πιο πομπώδη και θριαμβευτικά και πολλές φορές παρουσιάζουμε τα γεγονότα διαστρεβλωμένα», τόνισε με τη σειρά του ο διευθυντής σύνταξης της Εφημερίδας των Συντακτών, Σωτήρης Μανιάτης. «Δεν είναι οι εμφύλιοι στο DNA μας. Στις δυσκολίες είμαστε όλοι μαζί. Όταν, όμως, τις ξεπερνάμε βάζουμε τον εαυτό μας μπροστά. Σήμερα στην πανδημία φαίνεται πόσο εύκολα διχαστήκαμε».

«Στο Μεσολόγγι υπάρχει πάντα μια βαριά αύρα ιστορίας που δεν εξηγείται με τη λογική. Οι ντόπιοι λένε ότι φταίει το νερό. Υπάρχει μια παράξενη αίσθηση που δεν καταλαβαίνουν όσοι δεν έχουν βιώσει τον τόπο», είπε ο Μεσολογγίτης δημοσιογράφος Χρήστος Μπάρλας. Ο ίδιος μίλησε για πνευματική επανάσταση τονίζοντας ότι ο εγγράμματος Έλληνας υπήρχε και υπάρχει αποτελώντας σήμερα ένα σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν μας. Και κατέληξε αναφερόμενος στην πρώτη ελληνική τυπωμένη εφημερίδα: «Ο Λόγιος Ερμής ήταν τα social media της εποχής που κράτησαν τον λαό ενωμένο και τον οδήγησαν σε κάτι μεγαλύτερο κι ευρύτερο».

Ο Λόγιος Ερμής

«Στη σύντομη ζωή του συναντήθηκε με το πνεύμα της επαναστατημένης Ελλάδας κι έγινε ήρωας των Ελλήνων δίνοντας το ίδιο του το αίμα. Σφαγιάστηκε στην έξοδο του Μεσολογγίου, αφού πρώτα είχε σκάψει κι είχε θάψει το τυπογραφείο του», είπε για τον εκδότη της πρώτης εφημερίδας του Αγώνα, «Ελληνικά Χρονικά», Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ, με τη σειρά της η γραμματέας του Μορφωτικού Ιδρύματος, Φανή Πετραλιά.

Κι αρθρογράφος των ΝΕΩΝ και δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ Παύλος Τσίμας, αφού επεσήμανε ότι δεν έχει μελετηθεί η ιστορία των ελληνικών εφημερίδων όσο θα έπρεπε, τόνισε: «Είναι συγκινητικό ότι σε μια Επανάσταση, στην οποία οι πιθανότητες επιτυχίας ήταν ελάχιστες, οι αγωνιστές ένιωθαν την ανάγκη να εκδίδουν εφημερίδες. Οι σύγχρονοι δημοσιογράφοι καταγόμαστε από τους δημοσιογράφους του Αγώνα». Η εκδήλωση έκλεισε με ερμηνευτική ανάγνωση επιλεγμένων αποσπασμάτων φύλλων του επαναστατικού Τύπου από μαθητές της Ελληνογερμανικής Αγωγής.