Φραγκίσκα Μεγαλούδη: Η Ελληνίδα που έζησε στην πιο απομονωμένη χώρα του κόσμου

12:32 17/12/2016 - Πηγή: Attiki Press

Attikipress.gr |Ηλεκτρονική ενημέρωση.

Της Κωνσταντίνας Γιαννακοπούλου

Σε μια από τις πιο άγνωστες και ιδιόρρυθμες γωνιές του πλανήτη, τη Βόρεια Κορέα, έζησε για δύο χρόνια η Φραγκίσκα Μεγαλούδη. Αυτή τη μοναδική εμπειρία της από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι το Μάρτιο του 2014, μετέφερε στο βιβλίο της «Στη χώρα των Κιμ, δύο χρόνια στη Βόρεια Κορέα» που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες.

Όπως μου εξηγεί η ίδια, δεν πρόκειται για ένα πολιτικό βιβλίο, με την έννοια της ανάλυσης του πολιτικοοικονομικού

συστήματος της χώρας. Πρόκειται για την καθημερινότητα και τις εντυπώσεις της από τη ζωή εκεί, τις οποίες αποφάσισε να μοιραστεί με τους αναγνώστες: «Μέσα από τις αφηγήσεις μου στόχος είναι να δώσω μια «τίμια» εικόνα της Βόρειας Κορέας, να καταλάβει ο κόσμος πως είναι στην πραγματικότητα, καθώς υπάρχουν πολλές υπερβολές και συχνά και ανακρίβειες γύρω από αυτή τη χώρα», σημειώνει η συγγραφέας του βιβλίου.

Από την ακαδημαϊκή καριέρα στην ανθρωπιστική δράση

Η Φραγκίσκα Μεγαλούδη γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Αρχαιολογία και Ιστορία Τέχνης στην Φιλοσοφική Αθηνών. Η αγάπη της για τη Γαλλία την οδήγησε να κάνει εκεί το μεταπτυχιακό της στην Περιβαλλοντική Αρχαιολογία στη Σορβόννη. Έπειτα με υποτροφία από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών της Ελλάδας ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στην Αρχαιολογία/Αρχαιοβοτανική από την Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, στο Παρίσι και στην Τουλούζη.

Επτά χρόνια αργότερα γύρισε στην Ελλάδα και άρχισε να διδάσκει στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Αιγαίου στη Ρόδο, και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Αυστραλίας στο Περθ. Αλλά η ακαδημαϊκή καριέρα φαίνεται πως δεν γέμιζε το ανήσυχο πνεύμα της και η ανάγκη της να βρεθεί κοντά στους ανθρώπους που είχαν ανάγκη την ώθησε να τα εγκαταλείψει όλα αυτά και να ταξιδέψει σε Αφρική, Ασία και όπου υπήρχαν άνθρωποι που διαβιούν κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Το 2007 όταν μετείχε σε αποστολή με τους Γιατρούς του Κόσμου, ως συντονίστρια προγράμματος στο Αμάν της Ιορδανίας. Τέσσερα χρόνια αργότερα όταν μετακόμισε στην Ουγκάντα ξεκίνησε να ασχολείται με το ανθρωπιστικό ρεπορτάζ, με πρώτο θέμα την κακοποίηση των γυναικών και το AIDS. Επόμενος σταθμός ήταν η Νοτιοανατολική Ασία. Εγκαταστάθηκε στην Μπανγκόκ της Ταϊλάνδης, όταν άρχισε η συνεργασία της με το πρακτορείο ανθρωπιστικών ειδήσεων του ΟΗΕ που ονομάζεται Irin News. Επισκέφθηκε αρκετές χώρες της περιοχής όπως το Λάος και τη Βιρμανία, ενώ έχει κάνει αρκετές αναλύσεις ειδικά για το Μπαγκλαντές.

Παράλληλα, αρθρογραφεί σε πολλά μέσα ενημέρωσης, τη «Huffington Post», το Σπίγκελ, ελληνικά μέσα ενημέρωσης, αλλά και τον «Νέο Κόσμο» στην Αυστραλία.

Πώς βρέθηκες στη Βόρεια Κορέα;

«Εκείνη την εποχή ο πατέρας του γιου μου βρισκόταν στη Βόρεια Κορέα και ήταν μια μοναδική ευκαιρία για μένα να επισκεφθώ αυτήν τη χώρα. Στην αρχή πήγα με βίζα του ΟΗΕ ως συνοδός και μετέπειτα εργάστηκα με μικρά συμβόλαια σε ανθρωπιστικές οργανώσεις. Σχεδόν δύο χρόνια μετά ο γιος μου αρρώστησε και φύγαμε με σκοπό να γυρίσουμε στην Ελλάδα, αλλά τελικά καταλήξαμε στις Φιλιππίνες, όπου και εργάστηκα ενάμιση χρόνο στον ΟΗΕ. Από εκεί φύγαμε για Νιγηρία, όπου πάλι αρρωστήσαμε και γυρίσαμε πέρσι στην Ελλάδα».

Πώς είναι η Βόρεια Κορέα; Πώς ήταν η ζωή σου αυτά τα δύο χρόνια που έζησες εκεί;

«Μου άρεσε πολύ να περπατώ στην πρωτεύουσα Πιονγιάνγκ. Η ζωή μας ήταν φυσιολογική, πήγαινα τον μικρό το πρωί στο σχολείο με το ποδήλατο και έπειτα αν δεν είχε δραστηριότητες κάναμε βόλτες στο ποτάμι, πηγαίναμε εκδρομές, είχε αρκετές πισίνες και παιδικές χαρές για να παίζει. Δεν ένιωσα ποτέ ότι απαγορεύεται να κάνω κάτι, ήταν πολύ λίγα τα πράγματα που δεν μπορούσες να κάνεις».

Πώς είναι το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων;

«Τη χώρα αυτή την καταδιώκουν οι εικόνες του λιμού της δεκαετίας του ’90. Δεν είναι πια έτσι. Είναι μια φτωχή χώρα, αλλά όχι στο επίπεδο των χωρών της Αφρικής. Οι άνθρωποι τρώνε αλλά δεν τρώνε καλά στην πλειοψηφία τους. Υπάρχει, βέβαια, μια μεσαία τάξη που αναπτύσσεται και έχει αγοραστική δύναμη. Αυτό έγινε αναγκαστικά λόγω των ιδιωτικών αγορών που έχουν αναπτυχθεί και κάποιοι συγκεντρώνουν μεγαλύτερο πλούτο από άλλους. Υπάρχει το σύστημα διανομής της χώρας που το 70% των κατοίκων εξαρτάται από αυτό, αλλά δεν περιορίζονται μόνο εκεί για το φαγητό τους. Προσπαθούν με το εμπόριο να το συμπληρώσουν. Τα σούπερ μάρκετ είναι πολλά και φθηνά, ιδίως τα κινέζικα, υπάρχουν ωστόσο και αυτά που έχουν ευρωπαϊκά προϊόντα που είναι αρκετά πιο ακριβά και προτιμώνται κυρίως από τους ξένους. Οι ντόπιοι, ως επί το πλείστον, κάνουν τα ψώνια τους στις κρατικές αγορές, εκεί βρίσκουν τα πάντα, κρέατα, ψάρια, λαχανικά. Στην μεγάλη αγορά για παράδειγμα της Πιονγιάνγκ βρίσκονταν στη σειρά οι παραγωγοί, οι οποίοι φορούσαν και διαφορετικό χρώμα ανάλογα από ποια φάρμα ήταν και πουλούσαν το πλεόνασμά τους, ενώ έθεταν και οι ίδιοι τις τιμές».

Πώς είναι η ενημέρωση εκεί; Υπάρχουν media;

«Media δεν υπάρχουν, λειτουργεί μόνο ένα κρατικό κανάλι που εκπέμπει, περίπου, πέντε ώρες την ημέρα και μια κρατική εφημερίδα. Αυτό που είχα παρατηρήσει ήταν πως το περιεχόμενο της εφημερίδας είχε αλλάξει και φιλοξενούσε θέματα ποικίλης ύλης. Είχα διαβάσει ένα θέμα για την καινούργια μόδα στις τσάντες, για την γρίπη των πουλερικών και διάφορα άλλα θέματα».

Οι διεθνείς κυρώσεις που υφίσταται η χώρα τί αντίκτυπο έχουν στη ζωή των ανθρώπων;

«Η ζωή τους έχει επηρεαστεί πολύ, μπορεί να μην απαγορεύεται για παράδειγμα να βάλεις μέσα ένα προϊόν αλλά ένα εξάρτημα ή ένα μέρος αυτού του προϊόντος. Αυτό σε ότι αφορά ιατρικά εργαλεία η φάρμακα είναι μείζον πρόβλημα. Φάρμακα που κατασκευάζονται από ιαπωνικές εταιρείες ή αμερικανικές ή έστω ένα κομμάτι των φαρμάκων δεν μπορούν να εισαχθούν. Τα περισσότερα φάρμακα όμως εκεί κατασκευάζονται. Έπειτα, η τεχνολογία και η ιατρική τεχνολογία δεν μπορούν να μπουν στη χώρα. Μπορούν να τα φτιάξουν βέβαια, αλλά ως ένα βαθμό, όταν χρειάζεσαι και την τεχνογνωσία και όταν είσαι αποκλεισμένος από τις διεθνείς αγορές και δεν μπορείς να δανειστείς χρήματα, όταν δεν μπορείς να κατασκευάσεις πρώτες ύλες, τα πράγματα είναι δύσκολα. Επίσης, στη χώρα δεν μπορούν να γίνουν επενδύσεις, όποια εταιρεία πάει να κάνει επενδύσεις εκεί μπαίνει στη μαύρη λίστα. Ακόμα και οι ανθρωπιστικές οργανώσεις επηρεάστηκαν. Αναγκάστηκε το παγκόσμιο πρόγραμμα τροφίμων να κλείσει πέντε από τα εφτά εργοστάσια που έφτιαχναν θεραπευτικά μπισκότα για τα παιδιά γιατί δεν μπορούσαν να μπουν χρήματα στη χώρα. Παρόλο που οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν είχαν επίσημα εμπάργκο απαγόρευαν τις συναλλαγές, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι οργανώσεις να φέρουν χρήματα και να πληρώσουν μισθούς και διαμονή».

Το μορφωτικό τους επίπεδό πώς είναι;

«Είναι πολύ καλό, δεν υπάρχουν αναλφάβητοι. Η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι μέχρι τα 16 για αγόρια και κορίτσια. Μετά έχουν δύο χρόνια κολέγιο, εκτός κι αν πάνε στο στρατό. Και έπειτα πανεπιστήμιο. Ο στρατός είναι εννέα χρόνια για τους άνδρες και πολλοί αποφασίζουν να κάνουν τη θητεία τους στα δεκαέξι – ιδιαίτερα οι πιο φτωχοί – γιατί είναι μια δεύτερη ευκαιρία. Όσοι κατατάσσονται έχουν διπλάσιες μερίδες φαγητού, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι μπορούν όσο είναι στο στρατό να σπουδάζουν παράλληλα. Αν δεν τα καταφέρουν δηλαδή στο πανεπιστήμιο – εκτός στρατού- είτε γιατί είναι πολύ φτωχοί, είτε για άλλους λόγους – μπορούν ταυτόχρονα όσο βρίσκονται στο στρατό να μάθουν μια τέχνη ή να φοιτήσουν σε κάποιο στρατιωτικό πανεπιστήμιο. Στο στρατό πηγαίνουν ως τα 28, αν κάποιος δηλαδή ολοκληρώσει τις σπουδές του στα 26 θα κάνει δύο χρόνια θητεία. Στις γυναίκες οι θητεία είναι επτά χρόνια, αλλά δεν είναι υποχρεωτική. Πηγαίνουν μόνο όσες θέλουν να ακολουθήσουν αυτή την καριέρα».

Ποια η θέση της γυναίκας στη Βόρεια Κορέα;

«Κατά το Σύνταγμα είναι ισότιμη με τον άνδρα. Η κοινωνία όμως είναι πατριαρχική, δεν έχει να κάνει με το πολιτικό καθεστώς, αλλά με τη νοοτροπία του κόσμου. Δεν υπάρχουν γυναίκες αναλφάβητες ή γάμοι ανηλίκων. Το 62% των γυναικών εργάζεται, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό είναι γιατροί και μηχανικοί. Η θέση της όμως είναι να υπηρετεί τον άνδρα, αν κάτι πάει στραβά σε ένα γάμο η γυναίκα στιγματίζεται στην κοινωνία. Βάσει νόμου, αν χωρίσει μπορεί να πάρει τα παιδιά και την προίκα της και να φύγει αλλά ο κόσμος δεν θα το έβλεπε με καλό μάτι κάτι τέτοιο».

Πώς διασκεδάζουν οι άνθρωποι;

«Μαζεύονται κυρίως στα σπίτια, κάνουν καραόκε, πηγαίνουν σε μπόουλινγκ, σινεμά, εστιατόρια, καφέ. Δεν έχει νυχτερινά μαγαζιά και ξέφρενη διασκέδαση. Πολλοί πηγαίνουν στις πλατείες και στα πάρκα και ζωγραφίζουν ή παίζουν μουσική ή κάνουν κάποιο σπορ».

Ποιό είναι κατά τη γνώμη σου το θετικό της στοιχείο;

«Το θετικό της είναι ο λαός της. Είναι πολύ δυναμικοί άνθρωποι που αναπτύσσονται διαρκώς. Είναι πολύ καλά καταρτισμένοι και αφοσιωμένοι σε ότι κάνουν και πολύ περήφανοι για τη χώρα τους. Έχουν μεγάλη συνοχή».

Η παρουσίαση του βιβλίου «Στη χώρα των Κιμ, δύο χρόνια στη Βόρεια Κορέα», θα γίνει τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου, στο Polis Art Café, Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα.

Φωτογραφίες: Φραγκίσκα Μεγαλούδη

Το άρθρο Φραγκίσκα Μεγαλούδη: Η Ελληνίδα που έζησε στην πιο απομονωμένη χώρα του κόσμου εμφανίστηκε πρώτα στο Alphafreepress.gr.