Η ηγεσία δεν έχει φύλο, του Χρήστου Ταραντίλη

13:45 11/10/2021 - Πηγή: Attiki Press

Ηγεσία σημαίνει αποτελεσματικότητα, ακεραιότητα και ανάληψη ευθύνης. Σημαίνει ευαισθησία, τήρηση των δεσμεύσεων, ταπεινότητα, καινοτομία, όραμα, αξίες και ιδανικά. Τίποτα από αυτά δεν είναι βιολογικό προνόμιο ενός φύλου, ώστε να ‘δικαιολογείται’ η διαχρονικά χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Δεδομένου ότι η μονομέρεια και η ανισότητα ανακόπτουν την ατομική και την κοινωνική πρόοδο, το ζήτημα της συμπερίληψης του γυναικείου

φύλου στην άσκηση ηγεσίας συνιστά πολιτική προτεραιότητα. Ηγεσία σημαίνει αποτελεσματικότητα, ακεραιότητα και ανάληψη ευθύνης. Σημαίνει ευαισθησία, τήρηση των δεσμεύσεων, ταπεινότητα, καινοτομία, όραμα, αξίες και ιδανικά. Τίποτα από αυτά δεν είναι βιολογικό προνόμιο ενός φύλου, ώστε να ‘δικαιολογείται’ η διαχρονικά χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων. Δεδομένου ότι η μονομέρεια και η ανισότητα ανακόπτουν την ατομική και την κοινωνική πρόοδο, το ζήτημα της συμπερίληψης του γυναικείου φύλου στην άσκηση ηγεσίας συνιστά πολιτική προτεραιότητα.

Μπορεί οι Ελληνίδες να έχουν υπερβεί το φράγμα των μονοψήφιων ποσοστών συμμετοχής σε θέσεις ισχύος, όμως οι περιπτώσεις αυτές αποτελούν εξαίρεση που επιβεβαιώνει ότι η ηγεσία παραμένει ανδρικό μονοπώλιο. Το ίδιο δείχνουν και τα διεθνή δεδομένα: από το σύνολο των 500 μεγαλύτερων εταιρειών της λίστας Fortune, μόνο 21 έχουν στο τιμόνι γυναίκες. Βέβαια, το ζήτημα δεν έγκειται στην ποσόστωση όσο στην ανάδειξη ταλέντων ηγεσίας, χωρίς σεξιστικά προσκόμματα, βαθιά προσβλητικά και για τα δύο φύλα.

Θετικά βήματα

Θετικά βήματα σημειώνονται σε εθνικά κοινοβούλια, όπως της Ισλανδίας την προηγούμενη εβδομάδα, όπου οι γυναίκες κατέκτησαν την πλειοψηφία των εδρών, ή στην ηγεσία διεθνών οργανισμών, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Εντούτοις, απέχουμε πολύ από το ευκταίο, καθώς οι γυναίκες σταθερά υποεκπροσωπούνται στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα στο επιστημονικό περιοδικό BMJ Global Health διαπιστώνει ότι από 115 εθνικές ομάδες εργασίας για τον COVID-19 το 85,2% αποτελούνταν κυρίως από άνδρες. Επομένως, ακόμη και σε τομείς, όπως η Υγεία ή η Εκπαίδευση, όπου οι γυναίκες αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων πρώτης γραμμής, οι θέσεις ευθύνης καλύπτονται από άνδρες.

Επιπλέον, όταν επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών όλων των χωρών μελών της ΕΕ είναι άνδρες ή όταν μόνο 6% γυναίκες κατέχουν θέσεις CEO σε μεγάλες εισηγμένες εταιρείες στην ΕΕ (σύμφωνα με τον δείκτη Gender Diversity 2020 του δικτύου European Women on Boards), υπάρχουν πολλά που πρέπει να κάνουμε.

Η χάραξη συνεκτικής κοινωνικής πολιτικής δεν γίνεται να αγνοεί αυτά τα δεδομένα, που αφορούν άμεσα τον μισό σχεδόν πληθυσμό. Απαιτούνται σημαντικές προσπάθειες ευαισθητοποίησης, παροχής κινήτρων και υποστήριξης, προκειμένου να απομειωθεί ταχύτερα το χάσμα της ανισότητας. Γι’ αυτό στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025, που εκπονήθηκε από την ελληνική κυβέρνηση, η εξισορρόπηση των φύλων σε θέσεις ηγεσίας αναγνωρίζεται ως βασική προτεραιότητα, επικεντρώνοντας – μεταξύ άλλων – στην ενίσχυση της γυναικείας παρουσίας σε θέσεις λήψης αποφάσεων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, δηλαδή σε ΔΣ εισηγμένων εταιρειών, διοικητικά και υπηρεσιακά συμβούλια δημόσιων φορέων, επιμελητηρίων, αθλητικών σωματείων κ.λπ.

Δράσεις

Στην υλοποίηση αυτού του στόχου θα συμβάλουν δράσεις, όπως η επικαιροποίηση της σελίδας nosexism.gr και της εφαρμογής posostosi.isotita.gr για την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας από τα συλλογικά όργανα του Δημοσίου, η σύνδεση της γυναικείας ηγεσίας με την εταιρική κοινωνική ευθύνη μέσω της απονομής «σήματος ισότητας» σε επιχειρήσεις που εμπιστεύονται τα ηνία σε γυναίκες και η προώθηση της δικτύωσης γυναικών-manager. Πάνω απ’ όλα, έμφαση δίνεται στην ενδυνάμωση της νέας γενιάς κοριτσιών μέσα από την εκπαίδευση, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, τα προγράμματα ανάπτυξης δεξιοτήτων και την ανάδειξη προτύπων γυναικών (role models) που έχουν διακριθεί σε όλους τους τομείς, τονώνοντας τη θέληση για ηγεσία.

Οι πολιτικές ισότητας των φύλων δεν αποτελούν πολυτέλεια. Αντίθετα, κάθε σκαλοπάτι κατάκτησης της ισότητας, ανεβάζει την κοινωνία μας ψηλότερα στην κλίμακα της ευημερίας. Η συμπερίληψη και όχι η μονομέρεια θα οδηγήσει στην ανάπτυξη. Είναι καιρός οι γυναίκες να περάσουν από το παρασκήνιο στο προσκήνιο των αποφάσεων.

Του Χρήστου Ταραντίλη
Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας
Kαθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών