Η κοινωνία δεν είναι αγγελικά πλασμένη, αλλά κρύβει αδυναμίες

14:18 23/10/2015 - Πηγή: Attiki Press

Η κοινωνία δεν είναι αγγελικά πλασμένη, αλλά κρύβει αδυναμίες, οι οποίες όλες αφορούν τον άνθρωπο. Αδυναμίες χειρισμών, που τον οδηγούν σε ηθικά διλήμματα.

από τη Μαρίτα Μελέτη

Ο θάνατος και η αλληλεγγύη είναι μερικά από αυτά που θα απασχολήσουν τους κινηματογραφιστές αυτή την εβδομάδα. Πιο αναλυτικά:

Ο Νόμος της Αγοράς (La Loi du Marche)

(Κοινωνική, 2015, Διάρκεια: 93′) Γαλλική ταινία, σε σκηνοθεσία του Στεφάν Μπριζέ, με τους Βενσάν Λιντόν, Καρίν ντε Μιρμπέκ και Ματιέ Σαλε.

Απόλυτα

επίκαιρη, η τελευταία ταινία του βραβευμένου με Σεζάρ σεναρίου Στεφάν Μπριζέ, η οποία είναι και η πρώτη που προβάλλεται στη χώρα μας, περιγράφει γλαφυρά τις σύγχρονες εργασιακές συνθήκες, άρρηκτα δεμένες με συγκεκριμένες συμπεριφορές και επιτακτικά ηθικά διλήμματα. Κεντρικός χαρακτήρας ο Τιερί Τογκουρντό, ο οποίος έχει απολυθεί από την εταιρεία που δούλευε επί 25 χρόνια και παραμένει άνεργος για 20 ολόκληρους μήνες. Η καθημερινότητά του μοιράζεται ανάμεσα στις επίπονες προσπάθειες να βρει δουλειά και στην οικογένειά του, όπου μαζί με τη γυναίκα του φροντίζουν τον έφηβο, με κινητικά και διανοητικά προβλήματα γιο τους. Η πρόσληψή του ως υπάλληλος ασφαλείας σε ένα σουπερμάρκετ τον φέρνει αντιμέτωπο με τη σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα.

Αν και θα μπορούσε να διολισθήσει στην υπερβολή και στο συναισθηματισμό, ο Μπριζέ αφαιρεί από την εικόνα του Τιε¬ρί κάθε μελοδραματικό φίλτρο. Παρών σχεδόν σε κάθε πλάνο, ως επί το πλείστον σιωπηλός και συγκρατημένος στις αντιδράσεις του, ο ήρωάς του είναι συμμετέχων και ταυτόχρονα παρατηρητής. Ο δεξιοτεχνικός τρόπος, με τον οποίο ο, βραβευμένος στις Κάννες, Βενσάν Λιντόν εσωτερικεύει την απελπισία του και εξωτερικεύει την προσπάθειά του να δράσει μεθοδικά και αποτελεσματικά, τον καθιστά έναν τρισδιάστατο κινηματογραφικό χαρακτήρα.

Ο Μπριζέ είναι φανερά επηρεασμένος από το ρεαλισμό των Βέλγων αδερφών Νταρντέν, καθώς υιοθετεί τόσο την απέριττη, ντοκιμαντερίστικη αφηγηματική μέθοδό τους, όσο και την πολιτική ευαισθησία τους. Κι όπως εκείνοι χρησιμοποιούν τη δραματική διαδρομή ενός συνηθισμένου ανθρώπου για να μιλήσουν μέσα απ’ αυτήν για όλα όσα τον περιβάλλουν, έτσι και ο «Νόμος της Αγοράς» ακολουθεί τον εργασιακό Γολγοθά του Τιερί.

Με υποδειγματική σεναριακή ακρίβεια, η ταινία διατηρεί σταθερά χαμηλούς διηγηματικούς τόνους, αυξάνοντας υπογείως την ψυχολογική ένταση. Με μικρά επεισόδια βγαλμένα από την καθημερινότητα, επαναφέρει έντεχνα τα εννοιολογικά μοτίβα της πίεσης και της «μεταμόρφωσης», φτάνοντας στον ιδεολογικό πυρήνα που συντηρεί τη σύγχρονη αλλοτρίωση: το ηθικο-οικονομικο-πολιτικό δίλημμα του με ποιούς θα πας και ποιούς θα αφήσεις, το οποίο ο Μπριζέ απαντά με κινηματογραφική αμεσότητα και πολιτική σαφήνεια.

Νιότη (Youth)

(Δραματική, 2015, Διάρκεια: 118′) Ιταλογαλλική ταινία, σε σκηνοθεσία του Πάολο Σορεντίνο με του Μάικλ Κέιν, Ρέιτσελ Βάις, Τζέιν Φόντα και Χάρβεϊ Καϊτέλ.

Μετά το αριστουργηματικό «Η Τέλεια Ομορφιά» (2013) και το εντυπωσιακό «Il Divo» (2008), ο 45χρονος Πάολο Σορεντίνο, έχοντας στην κατοχή του ένα Όσκαρ και πάρα πολλά βραβεία, κάνει μια ακόμα όμορφη ταινία γεμάτη συναισθήματα. Ο Φρεντ και ο Μικ είναι δυο ηλικιωμένοι φίλοι, που απολαμβάνουν τις διακοπές τους σε ένα πολυτελές θέρετρο των Άλπεων. Κοντά στα ογδόντα τους πλέον, ο πρώτος είναι μουσικοσυνθέτης και διευθυντής ορχήστρας, που έχει αποφασίσει να αποσυρθεί οριστικά, παρά τις πιέσεις της βασίλισσας Ελισάβετ να διευθύνει μια ύστατη φορά το γνωστότερο έργο του. Ο δεύτερος, αντίθετα, είναι ένας κινηματογραφικός σκηνοθέτης, που θέλει να τελειώσει το σενάριο της επόμενης ταινίας του, την οποία οραματίζεται ως την καλλιτεχνική διαθήκη του. Γνωρίζοντας ότι ο χρόνος τους είναι πλέον μετρημένος, οι δυο τους προσπαθούν από κοινού να τον «αντιμετωπίσουν», ανάμεσα σε μια ομάδα ετερόκλητων παραθεριστών ελάχιστα ανήσυχων για το βασανιστικό πέρασμά του.

Για τον Σορεντίνο, το πέρασμα του χρόνου είναι ένα διαρκώς επανερχόμενο μοτίβο, το οποίο πραγματεύεται ως αφηγηματικό καταλύτη ενός «γελοίου» ανθρώπινου δράματος. Η υπαρξιακή μας αδυναμίας και η αδυναμία μας να αποδεχτούμε το αναπόφευκτο του θανάτου, μας μετατρέπει άλλοτε σε τραγικούς κι άλλοτε σε αστείους -συχνά αξιολύπητους και σπανίως αξιοθαύμαστους- πρωταγωνιστές της παράστασης της ζωής μας.

Στη «Νιότη», η τέχνη έρχεται σαν μια παρηγοριά-ψευδαίσθηση, η οποία, περνώντας μέσα από μια σειρά ψεμάτων, κάποιες φορές καταλήγει σε κάτι αληθινό. Αυτό αναζητά σκηνοθετικά ο Σορεντίνο, ο οποίος εδώ μπλέκει την αληθινή ζωή με την αντανάκλασή της, τις επιθυμίες των ηρώων με τις πραγματικές τους ανάγκες, τη δραματική με την κωμική διάσταση της ύπαρξης. Συχνά με φλύαρο κι άλλοτε με υπερβολικά ανάλαφρο τρόπο, χωρίς όμως σοβαροφάνεια και με μερικά ευφυή όσο και στιλάτα κινηματογραφικά ευρήματα.

Μια πραγματικά αξιόλογη ταινία, συγκινητική, που κινείται σε ήπιους τόνους και με κάποια ιδιαίτερα πλάνα.

Προσεχώς

Ο Αστακός

Ο πάντα κυνικός, παράξενα τρυφερός, κωμικός και απόλυτα ανορθόδοξος Λάνθιμος διατηρεί την αποστασιοποιημένη ματιά τού «Κυνόδοντα» και μας μεταφέρει σε ένα μέλλον, όπου οι μοναχικοί άνθρωποι, όπως ο πρόσφατα διαζευγμένος Ντέιβιντ, εγκλείονται σε ένα απομονωμένο ξενοδοχείο, υποχρεωμένοι εντός 45 ημερών να βρουν ταίρι. Αν όχι, μεταμορφώνονται σε ζώα και εγκαταλείπονται στο δάσος, το οποίο όμως κρύβει τα δικά του επικίνδυνα μυστικά.

Ο Σεφ που Έπαιζε με τη Φωτιά

Γαστριμαργική κομεντί με τον Μπράντλεϊ Κούπερ. Ο Μπράντλεϊ Κούπερ μπορεί να μην πέτυχε πολλά στο πρώτο του φλερτ με τις κατσαρόλες, όταν υποδύθηκε τον executive chef Τζακ Μπουρντέν στη βραχύβια σειρά του Fox «Κουζίνα εμπιστευτικό», όμως πλέον θέτει υψηλό στόχο: πάει για αστέρι Michelin. Στο μαγειρικό δράμα του Τζον Γουέλς, ο τρεις φορές υποψήφιος για Όσκαρ ηθοποιός ενσαρκώνει έναν σεφ: παθιασμένος, ταλαντούχος, αλλά ζορισμένος από την πίεση των απαιτήσεων της υψηλής μαγειρικής κι επιρρεπής στις καταχρήσεις, καταλήγει να χάσει το εστιατόριό του, λόγω της ακραίας συμπεριφοράς του.