Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος ρίχνει το βλέμμα της στον φασισμό

09:48 14/5/2014 - Πηγή: Attiki Press

Το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ, σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, το Εργαστήριο Μελέτης των Ελληνογερμανικών Σχέσεων και το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Πολιτική Επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, συνεχίζουν για δεύτερη χρονιά τη σειρά κινηματογραφικών προβολών και εισηγήσεων με θέμα «Βλέμμα στο φασισμό».

Σκοπός των προβολών είναι να συμβάλουν στην κατανόηση του φασιστικού

φαινομένου, και ιδιαίτερα της πιο ακραίας και φρικτής εκδοχής του, του ναζισμού, με την πεποίθηση ότι η κατανόηση του φαινομένου αποτελεί και τη συνθήκη για την αντιμετώπισή του.

Εκτός από την παρουσίαση διαφορετικών πτυχών του φασισμού, όπως αποτυπώνονται σε ταινίες πολλών ειδών και εποχών, σημαίνουσα θέση έχει η ανάδειξη της προνομιακής δυνατότητας του κινηματογράφου να θεματοποιήσει το φασισμό και το ναζισμό.

Οι σχετικές εισηγήσεις και οι συζητήσεις με το κοινό φιλοδοξούν να αποτελέσουν ερεθίσματα προς διερεύνηση των όρων με τους οποίους οι αισθητικές μορφές αποκτούν πολιτική νοηματοδότηση.

Πέρα από τις επιταγές της στρατευμένης τέχνης και ενεργώντας πάντα αντίρροπα στην αισθητικοποίηση της πολιτικής που επιδίωκε ο ναζισμός, η κάθε μία ταινία ξεχωριστά προσκαλεί σε σκέψη και παρέμβαση στο πεδίο έντασης μεταξύ αισθητικού αποτελέσματος του κινηματογράφου και κοινωνικής συνείδησης του θεατή στην κατεύθυνση μιας αντιφασιστικής τέχνης.

Μάιος–Ιούνιος 2014

Οι προβολές γίνονται τις Τετάρτες στην Ταινιοθήκη της Ελλάδoς, Ιερά Οδός 48, Kεραμεικός (Μετρό Κεραμεικός), Αθήνα, τηλ. 2103609695. Ακολουθούν ή προηγούνται οι εισηγήσεις και ακολουθεί συζήτηση.

Είσοδος ελεύθερη.

Την επιμέλεια του κύκλου προβολών είχαν οι Δημήτρης Καρύδας και Γεράσιμος Κουζέλης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

- ΤΕΤΑΡΤΗ 14/5/2014, 18:30
"Ο Οίκτος και η Θλίψη" του Marcel Ophüls
(Le Chagrin et la Pitié, Γαλλία–Ελβετία–Γερμανία 1969, 251΄)

Εισηγείται ο Βίκτωρ Αρδίττης, σκηνοθέτης, καθηγητής Σκηνοθεσίας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η ταινία αποτελεί μια κινηματογραφική καταγραφή της περιόδου της Κατοχής στη Γαλλία. Ο Οφύλς, χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό και εκτενείς συνεντεύξεις ενός γερμανού αξιωματικού και των συνεργατών του καθώς και απόψεις αντιστασιακών αγωνιστών από το Κλερμόντ-Φεράντ, εστιάζει στην ευ θύνη που φέρει το γαλλικό κράτος και το καθεστώς του Βισύ στην εξόντωση των Γάλλων Εβραίων, στον αμφίβολο χαρακτήρα του μύθου περί ηρωικής αντίστασης των Γάλλων, αναδεικνύοντας την απροκάλυπτη και συστηματική συνεργασία της κυβέρνησης του Βισύ υπό τον στρατηγό Πεταίν με τους Ναζί.

- ΤΕΤΑΡΤΗ 21/5/2014, 18:00
"Valentine Road" της Marta Cunningham
(ΗΠΑ 2013, 89΄)

Εισηγείται η Νέλλη Καούνη, εκπρόσωπος της Colour Youth.
Η ταινία θα προβληθεί σε συνεργασία με το OUTVIEW FILM FESTIVAL.

Το 2008 στην Καλιφόρνια ο δεκαπε ντάχρονος Λάρι Κινγκ εξομολογείται στον συμμαθητή του Μπράντον Μακ Ίνερνι ότι θα ήθελε να είναι ο βαλεντίνος του. Μια μέρα μετά, ο Μπράντον σκοτώνει τον Λάρι εν ψυχρώ μέσα στην τάξη πυροβολώντας τον δύο φορές στο κεφάλι. Το ντοκιμαντέρ Valentine Road προσπαθεί να ανακαλύψει τα πραγματικά αίτια αυτής της τραγωδίας.
Επίσημη συμμετοχή Sundance Festival, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

- ΤΕΤΑΡΤΗ 28/5/2014, 20:00
"Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη" του Roberto Rossellini
(Roma cittá aperta, Ιταλία 1945, 103΄)

Εισηγείται η Μαρία Κομνηνού, καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και Γενική Γραμματέας του ΔΣ της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.

Η κατακερματισμένη Ρώμη του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου τοποθετείται στο επίκεντρο του φιλμικού ενδιαφέροντος, μετά την ανατροπή του Μουσολίνι και την κατάληψη της πόλης από τους Γερμανούς, το 1944. Ταινία ορόσημο του «ιταλικού νεορεαλισμού», πολύπλοκη στις πολιτικές της διαστάσεις, μια κινηματογραφική σύνθεση εικόνων της κατοχικής καθημερινότητας, της εξαθλίωσης και της κοινωνικής διάλυσης. Με έντονη ρεαλιστική ματιά, αμφισβητώντας αφηγηματικές συμβάσεις, αναδεικνύει τη σκοτεινή όψη του φασισμού σε μια καθαρή και φριχτή μορφή.

- ΤΕΤΑΡΤΗ 11/6/2014, 20:00
"Η λευκή κορδέλα" του Μichael Haneke
(Das weiße Band – Eine deutsche Kindergeschichte, Γερμανία 2009, 144΄)

Εισηγείται η Βίκυ Ιακώβου, λέκτορας Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Γερμανία, λίγο πριν τον Α ́ Παγκόσμιο Πόλεμο: μια σειρά ανεξήγητων γεγονότων διαταράσσουν την καθημερινότητα της παρακμασμένης κοινωνικής ζωής ενός προτεσταντικού χωριού, μια καθημερινότητα αυστηρών ιεραρχιών, αυταρχικής πειθαρχίας, άκαμπτων ταξικών και έμφυλων διαχωρισμών. Με την κινηματογραφική σύνθεση εικόνων
ολοκληρωτισμού, βίας, μίσους και διαφθοράς, με την αλληγορική αφήγηση περί του αβγού του φιδιού, αλλά και με φωτεινή μονοχρωμία και υποβλητικά πλάνα, ο Χάνεκε μοιάζει να επιδιώκει να δέσει τη «λευκή του κορδέλα» στον θεατή, καλώντας τον να ανακαλύψει τη δύναμη όσων πιθανώς ελλοχεύουν, καθώς και εκείνων που διαμόρφωσαν τον μετέπειτα ναζιστικό χαρακτήρα τους.

- ΤΕΤΑΡΤΗ 18/6/2014, 20:00
"Οι Καταραμένοι" του Luchino Visconti
(La caduta degli dei, Ιταλία–Γερμανία 1969, 156΄)

Εισηγείται ο Κύρκος Δοξιάδης, καθηγητής Κοινωνικής Θεωρίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η παρακμή και η κατάρρευση μιας ισχυρής οικογένειας γερμανών βιομηχάνων, των φον Έσενμπεκ, τη δεκαετία του 1930. Ο Βισκόντι δημιουργεί αλληγορικές, βίαιες κινηματογραφικές σκηνές της διαφθοράς και της παρακμής των ανώτερων τάξεων, της αιμομιξίας και της δυναμικής των οικογενειακών σχέσεων, τη διαστροφής και του μίσους. Η ταινία θέλει να δείξει πόσο αδίστακτο ήταν το ναζιστικό κόμμα στην επιδίωξη των σκοπών του, αλλά και πώς οι δυνάμεις που οδήγησαν στην άνοδο του ναζισμού μπορούν να αναδυθούν ξανά.

- ΤΕΤΑΡΤΗ 25/6/2014, 20:00
"Καρλ Μάυ" του Hans-Jürgen Syberberg
(Karl May, Γερμανία 1974, 187΄)

Εισηγούνται η Μαρίνα Μαροπούλου, ανθρωπολόγος του Δικαίου, επιστημονική συνεργάτιδα στο Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και ο Γεράσιμος Κουζέλης, καθηγητής Επιστημολογίας και Κοινωνιολογίας της Γνώσης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η ταινία θα προβληθεί σε συνεργασία με το Goethe-Institut Athen.

Η μεσαία ταινία της γερμανικής τριλογίας του Ζύμπερμπεργκ ("Λούντβιχ", "Καρλ Μάυ", "Χίτλερ") σχετικά με τα μυθολογικά θεμέλια του Τρίτου Ράιχ. Πρόκειται για μια ταινία για τον Καρλ Μάυ (1842-1912), έναν εξαιρετικά δημοφιλή γερμανό συγγραφέα, μυθιστορήματα του οποίου τοποθετούνται σε μια εξιδανικευμένη εκδοχή της αμερικανικής Άγριας Δύσης. Σε αυτή τη λιγότερο χαρακτηριστική ταινία της τριλογίας, ο Ζύμπερμπεργκ δημιουργεί έναν ευρύ, πολυσύνθετο και ετερογενή πληροφοριακό χώρο, όπου το δημόσιο και το ιδιωτικό, το φανταστικό και το πραγματικό συναντώνται και ο Καρλ Μάυ μοιάζει να αναδύεται ως ένας περίπλοκος θρύλος μέσα από τα ψέματά του και τις καταγγελίες των ψεμάτων.